Ćwiczenia z kinezjologii z 12.10.2011 P. Kowalczyk Bożena
Kinezjologia edukacyjna
Kinezjologia neurokinezjologia
NEUROKINEZJOLOGIA
Współczesny kierunek wiedzy i praktyki o rozwoju człowieka i wykorzystaniu jego naturalnych zasobów rozwojowych, uczenia się i zdrowia
Bazuje na wiedzy z zakresu neurologii w szczególności o rozwoju układu nerwowego i funkcjonowaniu mózgu oraz kinezjologii
Aktywizuje mechanizmy samoregulacji przez stymulacje motoryki pierwotnej.
ROZWÓJ MOTORYCZNOŚCI CZŁOWIEKA W ONTOGENEZIE
Rozwój motoryczny-jest to ewolucja zachowań motorycznych, osobniczych w zależności od wieku. Pojęcie rozwoju motorycznego obejmuje zmiany zależne od wieku, dotyczące zarówno kontroli postawy ciała, jak i ruchów dowolnych, co stanowi zarazem dwie podstawowe składowe zachowania motorycznego.
Sprawność motoryczna-jest to sprawność ruchowa i fizyczna.
Sprawność ruchowa-to opanowanie własnego ciała, umiejętność wykonywania nawyków ruchowych, które wykształciły się podczas ćwiczeń.
Sprawność fizyczna- charakteryzuje się jako siłę, szybkość, zręczność wyrażoną w wykonywanych czynnościach.
ROZWÓJ MOTORYCZNY
I trymestr
-Tydzień 3- powstają pierwotne kręgi (33somity)
-Tydzień 4- powstają zawiązki kończyn i czterdziestu par mięśni szkieletowych, położonych na podłużne osie ciała
-Tydzień 5- powstają zawiązki dłoni i stóp oraz palców, tkanka chrzęstna szkieletowa i mięśniowa
-Tydzień 9- plecy częściowo wyprostowane
II trymestr
-4 miesiąc- rozwijają się mięśnie karku-głowa trzymana jest prosto, w przedniej korze mózgowej powstają mapy czuciowa i ruchowa, do 16 tygodnia dziecko wykonuje 20 tysięcy ruchów w ciągu dnia
-5 miesiąc- Matka wyczuwa kiedy dziecko śpi, ma czkawkę, kopie, obraca się, przeciąga lub energicznie szuka wygodnej pozycji, dziecko nadal ćwiczy różne sprawności życiowe, np. ssanie od 17 tygodnia
-6 miesiąc- Od 24 tygodnia rosnie czestość i siła skurczów klp, oraz ruchów ssania (odruchy bezwarunkowe), na zachowanie dziecka wpływają bodźce docierające z zewnątrz
III trymestr
-7 miesiąc- dziecko rośnie- przestrzeń wokół niego zmniejsza się, nie może już swobodnie koziołkować, w dalszym ciągu się wierci, rusza rękami i nogami, ćwiczy mimikę, tworzy schematy ruchowe. Obecnie sa niektóre odruchy wrodzone- ssania, chwyty, Moro, poszukiwania pokarmu.
ODRUCHY
Odruchy pierwotne są obecne w chwili narodzin dziecka i powinny być wygaszone najpóźniej do 6 miesiąca życia.
Pierwotne odruchy są bazą do opanowania i zintegrowania odruchów wyższych.
Każdy odruch ma do spełnienia swoja rolę dlatego, że przygotowuje człowieka do następnego etapu rozwoju.
Odruchy posturalne przygotowują ciało do określonej pozycji i można je podzielić na:
-odruchy prostowania (pozycja czworacza)- pojawiają się w 3-12 miesiącu życia
-reakcje równowagi (pozycja dwunożna)- pojawiają się w momencie utraty równowagi w odpowiedzi na nagłą zmianę pozycji lub też zmiany podłoża.
ROZWÓJ PSYHOMOTORYCZNY
Kierunek cefalokaudalny- zaczynając od głowy (ruchy gałek ocznych i szyi), przez tułów (ruchy rąk i tułowia) po nogi (dowolne ruchy nóg,chód)
Kierunek proksymodystalny- od osi podłużnej ciała do boku, począwszy od mięśni położonych przy kręgosłupie, przez mięśnie ramion, przedramion, dłoni i palców.
Kierunek łokciowo-promieniowy w osi poprzecznej ciała zaczynając od palca małego dłoni, kończąc na kciuku.
Dwie zasady rozwoju motoryki dziecka w okresie wczesnego dzieciństwa przechodzi od globalnych do lokalnych reakcji ruchowych (reakcja na dźwięk)
OKRESY ROZWOJOWE CZŁOWIEKA
-niemowlęctwo 1 rok życia
-wiek poniemowlęcy- lata 1-3
-wiek przedszkolny- 3-7
-młodszy wiek szkolny-lata 7-11/12
-wiek dorastania- lata 11/12-17/18
-wiek młodzieńczy-lata 18/19-21/22
-wiek wczesnej dorosłości-lata 22/23-35
-wiek średni-lata 36-55
-wiek późnej dorosłości od 55
1 MIESIĄC
-w leżeniu na brzuchu unosi na moment głowe (do 3sekund)
-w leżeniu na plecach głowa w linii środkowej, przynajmniej przez 10s
-mimowolnie prowadzi rękę do ust
-stawia opór przy próbie otwierania pięści
-dłonie częściej lekko otwarte
2 MIESIĄC
-w leżeniu na brzuchu unosi głowę do kąta 45stopni, utrzymuje ją przez 10s
-zanikanie chodu automatycznego reakcji podparcia
-w siadzie nie prostuje tułowia i trzyma głowę prosto przez 5s
-energicznie wymachuje nóżkami
-trzyma grzechotkę przez krótki czas
3 MIESIĄC
-W leżeniu na brzuchu unosi głowę pod kątem 45-90stopni utrzymuje przez minimum 1 minuty
-podpiera się na przedramionach
-podnosi ręce nad głowę i obserwuje je
-dłonie otwarte
-porusza grzechotką włożoną mu do ręki
-przy podciąganiu do pionu lekko unosi głowę
-w siadzie kontroluje głowę przez 0.5 min
4 MIESIĄC
-naprzemiennie kompie nóżkami
-dobra kontrola głowy
-obraca sięz brzucha na plecy
-podnosi ręce do ust, sięga do kolan
-pełza po okręsu
-wkłada zabawkę do ust
-zbliża niepewnie dłoń do grzechotki, bawi się placami
5 MIESIĄC
-w leżeniu przodem buja się do przodu i tyłu oraz na boki, unosi ręce
-podpiera się na prostych rękach i sięga po zabawkę umieszczoną na wysokości wzroku
-w leżeniu na plecach sięga stóp i prowadzi je do ust
-przetacza się z brzucha na plecy i odwrotnie
-siedzi pochylone'
-chwyta grzechotkę całą dłonią z prostym kciukiem
-w staniu opiera się na czubkach placów
6 MIESIĄC
-w leżeniu na brzuchu podpiera się na dłoniach i stopach
-siedzi z prostymi plecami
-w leżeniu na plecach unosi głowę i bawi się stopami
-przy podciąganiu mocno trzyma się za podane palce i aktywnie się podciąga
-sięga tylko po jedną z dwóch podanych kostek
-wyciąga rączki żeby go wziąć na ręce
7 MIESIĄC
-samo podciąga się do pozycji siedzącej
-siedz niepewnie, mocno balansuje z podparciem z przodu
-pełza okrężnie i do tyłu
-obraca się w obie strony
-chwyta palcami i kciukiem
-próbuje podnieść się sdo stania
-sięga po każdą kostkę obiema rękami
8 MIESIĄC
-siedzi pewnie bez oparcia przez 5s
-z leżenia na brzuchu próbuje siadać zginają biodra i obracając tułów
-równowaga w siadzie
-pełza na brzuchu do przodu
-próbuje podnieść się do stania
-stoi trzymane za ręce
-świadomie wypuszcza przedmioty
-chwyt pęsetowy
9 MIESIĄC
-potrafi przejść z siadu do leżenia
-w siadzie dobra równowaga, obraca się wokół własnej osi
-trzymane za ręce stoi na całych podeszwach aktywnie podnosząc ręce
-celowo upuszcza przedmiot
-zdejmuje z głowy czapkę
-dotyka placem wskazującym szczegółów zabawki
10 MIESIĄC
-chodzi bokiem trzymając się poręczy
-stabilnie siedzi
-dobrze siedzi na krześle
-kołysze się na czworakach
-wyjmuje mały przedmiot z dużego
-kołysze kółko na sznurku
11 MIESIĄC
-raczkuje
-staje samodzielnie chwytając się mebli
-chodzi trzymane za ręce
-dobra równowaga w siadzie
-znajduje schowaną pod przykryciem zabawkę
12 MIESIĄC
-pełne raczkowanie
-chodzi trzymane za ręce
-próbuje samodzielnie jeść
-wkłada mały przedmiot do dużego
Lokomocja;
-w 3 mcu obrót z pozycji leżącej
-w 5 mcu obrót z brzucha na plecy
-w 6 msu z pleców na brzuch
-w 8 mcu pełza
-w 10 mcu/11 raczkuje
-w 12/13 mcu chodzi
Rozwój w wieku poniemowlęcym:
Rozwój motoryczny;
-sylwetka wyszczupla się, stojąca postawa stabilna, chód automatyczny
-w 15 mcu wchodzi po schodach na czworakach
-w 18 mcu ciągnie zabawkę za sznurek, wchodzi po schodach z osobą dorosłą
-w 25-30 mcu schodzi po schodach bez poręczy, skacze, biega
-w 36 mcu jazda na 3-kołowym rowerku, stawanie na plecach
-u 2latk krok się wydłuża
13-18 m-c:\
-dobrze chodzi
-podnosi zabawkę i nie przewraca się
-pcha, ciągnie, niesie zabawkę
2 lata;
-rzuca piłę
szybko sięga
-próbuje skakać
-otwiera drzwi