Polityka kulturalna Unii Europejskiej
Jednolity Rynek Europejski a kultura
Finansowanie kultury w Europie
Kultura 2000
Miasto i miesiąc kultury
Negocjacje
Ważne europejskie adresy
EUROPA W INTERNECIE
_________________________________________________________________________
Polityka kulturalna Unii Europejskiej
Kultura jest traktowana przez rządy państw członkowskich jako sfera narodowej suwerenności. Zachowując prawo każdego narodu do decydowania o sprawach własnej kultury Unia Europejska podkreśla wspólne dziedzictwo europejskie.
Polityka kulturalna Unii Europejskiej realizuje zadania i zamierzenia, które swym zasięgiem przekraczają możliwości i kompetencje poszczególnych państw, a mając na celu podnoszenie poziomu wiedzy, szerzenie dorobku kultury europejskie oraz ochronę europejskiego dziedzictwa kulturowego.
Unia nie zmierza do jakiegokolwiek ujednolicenia krajowych praktyk w dziedzinie kultury, lecz koncentruje się na inicjowaniu programów i akcji uzupełniających działania państw i innych organizacji międzynarodowych.
Podstawy prawne polityki kulturalnej Unii Europejskiej - Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht z 1992r.):
Art. A, mówi o tworzeniu coraz ściślejszych związków pomiędzy narodami europejskimi
Art. 128, określa sposób podejmowania decyzji oraz cele i formy działania Unii Europejskiej w kwestiach kultury
Jednolity Rynek Europejski a kultura
Jednolity Rynek Europejski, (zdefiniowany w Jednolitym Akcie Europejskim z 1986 r.) przewiduje swobodny przepływ osób, usług towarów i kapitału. W odniesieniu do kultury dotyczy to:
towarów: dzieła sztuki, książki, czasopisma, nośniki muzyki, filmy, programy radiowe i telewizyjne;
osób: artyści, dziennikarze, pisarze, literaci, filmowcy;
usług: usługi wydawnicze, produkcja i dystrybucja dóbr kultury, działalność wystawiennicza;
kapitału: finansowanie działań kulturalnych.
Finansowanie kultury w Europie
Źródłami finansowania kultury w państwach członkowskich Unii Europejskiej są:
budżet Unii Europejskiej - w 1999 r. wynosił 96 928,7 mln euro.
budżety krajów członkowskich - w państwach Unii występują różne modele wspierania kultury przez środki publiczne.
sponsoring - w poszczególnych krajach Unii istnieją różne przepisy prawne regulujące zasady na jakich mogą być finansowane działania kulturalne przez mecenat prywatny.
Kultura 2000
Jest to program Unii Europejskiej w dziedzinie kultury, w którym będzie uczestniczyć również Polska. Będzie on realizowany w latach 2000-2004. Najważniejszymi celami programu są:
promocja wspólnego dziedzictwa kultury państw europejskich,
ułatwienie publicznego dostępu do kultury,
rozpowszechnianie kultury i sztuki,
popieranie międzynarodowej współpracy w tej dziedzinie,
wspieranie twórczości i wiedzy o historii Europy.
Program Kultura 2000 obejmuje różne obszary kultury i sztuki, m. in. literaturę, twórczość plastyczną, muzyczną, historię kultury, dziedzictwo kulturowe.
Uczestnictwo Polski we wspólnotowych programach kulturalnych jest szansą na rozwój działań kulturalnych w kraju, a także na promocję polskiej kultury w innych państwach europejskich.
Miasto i miesiąc kultury
Akcje te maja na celu ukazanie bogactwa kulturalnej i artystycznej różnorodności miast europejskich. Są organizowane co roku i cieszą się dużą popularnością.
Europejskie Miasto Kultury - decyzja o wyznaczeniu co roku miasta, które będzie pełniło funkcję kulturalnej stolicy Europy, została podjęta na spotkaniu ministrów kultury państw członkowskich w 1983 r. Program obejmuje różne imprezy kulturalne i trwa od 7 do 12 miesięcy. Źródła finansowania to: budżety narodowe i lokalne, dofinansowanie ze strony Komisji Europejskiej oraz sponsorzy komercyjni. Każde z miast ma swoją specyfikę i działania kulturalne skupiają wokół różnych tematów.
Europejski Miesiąc Kultury - wprowadzony został decyzją ministrów kultury w 1990 r. jako odpowiedź na bardzo duże zainteresowanie, szczególnie państw dopiero przygotowujących się do członkostwa, programem Europejskie Miasto Kultury.
Negocjacje
31 marca 1998 r. rozpoczęły się negocjacje akcesyjne Polski z Unią Europejską. Polska złożyła stanowisko negocjacyjne w kwestii polityki kulturalnej i audiowizualnej 1 września 1998 r. 10 listopada 1998 r. negocjacje w tym obszarze zostały otwarte.
Polska podziela cele polityki kulturalnej i audiowizualnej UE, przyjmuje dorobek prawny UE, nie zgłasza problemów negocjacyjnych i nie ubiega się o okresy przejściowe.
Prawo polskie w dziedzinie kultury jest w pełni zgodne ze standardami unijnymi. Pewne niezgodności istnieją w temacie polityki audiowizualnej.