Tekst DOM 3: F-cje reklamy: perswazyjna (ma być atrakcyjna, aby dzięki niej skłonić do reklamowanego produktu); informacyjna (powiadamia klientów o dostępności towaru i jego zaletach). Wymóg prawdomówności - reklama powinna być zgodna z prawdą. Reklama nakłania i informuje na skalę masową - jest wszędzie i trafia do każdego. Posługuje się środkami i sposobami, które są w „złym guście” i go upowszechniają. Krytycy: reklama powoduje stałe obniżanie się poziomu kultury masowej. Najważniejszy akt prawny o reklamie - art. 16 ust. Z 16.04.1993 o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji: a) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami, lub uchybiająca godności człowieka jest uznana za czyn nieuczciwej konkurencji b) ochrona indywidualnego adresata przed natrętnymi formami reklamy, naruszających wartość prywatności c) niezgodna jest reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności d) zakazana jest reklama, która w niewłaściwy sposób wypełnia f-cje reklamy (nie może: wprowadzić klienta w błąd; odwoływać się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, przesądów, łatwowierności dzieci; sprawiać wrażenia neutralnej informacji i przez to namawiając do kupna produktu; być reklamą porównawczą; być nieuczciwą reklamą, która manipuluje uczuciami, emocjami i pragnieniami adresatów; być reklamą kłamliwą). Reguły w wywieraniu wpływu na ludzi: a) wzajemności - powinniśmy się odwdzięczać osobom, które dostarczyły nam jakieś dobro b) konsekwencji - wykorzystywane jako składnik technik reklamowych c) społecznego dowodu słuszności; d) lubienia; e) autorytetu; f) niedostępności; Ograniczenia swobody reklamowania: niedopuszczalna jest reklama, która jest elementem nieuczciwej konkurencji oraz w określonych miejscach; Zakazane jest reklamowanie określonych towarów i usług. Tekst 3: Etyka zawodowa ma zarówno zwolenników, jak i przeciwników i wrogów. Argumenty za sensownością uprawiania etyki zawodowej są równie przekonywujące, co argumenty przeciw.
Argumenty ZA: e. zawodowa jest artykulacją typowych konfliktów moralnych - ma wskazać właściwe rozstrzygnięcie takich konfliktów. E. zawodowa pełni f-cję wychowawczą (np. jak etykę ogólną zastosować do konkretnej sytuacji zawodowej) PRZECIWKO: e.z jest próbą zastąpienia głosu sumienia literą prawa; Każdy kodeks etyczny jest obwarowany sankcjami służbowymi, dyscyplinarnymi, czy regulaminowymi; Do efektywnego i rzetelnego wykonywania powierzchownych czynności zawodowych wystarcza zwykła przyzwoitość moralna. AKSJOLOGIA dzieli się na Transcendentyzm i naturalizm - nie da się ich zdefiniować poprzez podanie pojęcia, lecz przez charakterystykę hierarchii wartości. Zwolennicy transcendentyzmu - szczytem hierarchii wartości są wartości wykraczające poza porządek związany z życiem ludzkim. Zwolennicy naturalizmu - wszelkie wartości służyć muszą życiu ludzkiemu, gdyż inaczej byłyby bezsensowne (transcednetaliści - człowiek powinien służyć wartościom, naturaliści - wartości muszą służyć człowiekowi)Wartość (w transcendentalizmie) - stan rzeczy, który powinien być zgodny z wolą autonomiczną; Wartość (w naturalizmie) - taki stan rzeczy, przy którym zostały zaspokojone potrzeby życiowe człowieka. Uprawianie etyki zawodowej jest teoretycznie uzasadnione i ma sens tylko na gruncie realizmu sceptycyzmu aksjologicznego. Realizm jest najbardziej rozpowszechniony na gruncie chrześcijaństwa, dzieli się na tomizm i personalizm. Sceptycyzm dzieli się na utylitaryzm i libertynizm. Kryterium podziału sceptycyzmu jest to, czy miarą użyteczności danego dobra jest pożytek społeczny, a w szczególności harmonijne współżycie międzyludzkie w ramach całości społecznej. Utylitaryści ograniczają etykę do formułowania norm i zasad kształtujących harmonijne współżycie społeczne oparte na równowadze egoistycznych i altruistycznych dążeń ludzkich; libertyni optują za egoistycznie pojętą samorealizacją. Postnietzscheańska etyka libertyńska (pragmatyzm, freudyzm, postmodernizm) jest etyką emancypacyjną; najwyższą wartością jest wyzwolenie człowieka z kolejnych ograniczeń normatywnych, aż do osiągnięcia przez niego pełnej, naturalnej wolności i autonomii moralnej, a przez to i ściśle indywidualnej odpowiedzialności. Libertyni: wszelka etyka jest etyką sytuacyjną i zasadza się na ściśle indywidualnych decyzjach i rozstrzygnięciach. Dopiero wszelki brak jakichkolwiek reguł moralnych pozwala na wolne i twórcze oraz w pełni odpowiedzialne wykonywanie zawodu przez poszczególnych pracowników. Etyka utylitaryzmu jest nastawiona na regulację stosunków międzyludzkich w ich powszechnym dążeniu do realizacji dobrobytu. Etyka zawodowa utylitarnie pojęta nie tylko nie przeciwstawia się duchowi utylitaryzmu, ale doskonale z nim harmonizuje i uzupełnia go o kolejny zakres problemowo-funkcjonalny. Wykonywanie zawodu ma czysto utylitarny charakter, a wszystko to, co służy dobru społecznemu znajduje się w kręgu zainteresowań tej koncepcji etycznej.
Tekst 5: Konstytucja ma wyznaczać ustrój państwa, a w nim stosunek władzy do obywatela. Musi na to spełniać pewne warunki antropologiczne (dot. jej dostosowania do natury ludzkiej). Dobra konstytucja musi być zwięzła, jasna i stateczna. Zwięzła (krótka) - taka by każdy mógł ją spamiętać (max. 30 stron). Jasna - powszechnie zrozumiała, bo ma być powszechnie akceptowana. Konstytucję pisze się w imieniu narodu nie dla konstytucjonalistów. Ma wyrażać jego wolę po1ityczną i świadomość prawną - poczucie tego, co słuszne i sprawiedliwe. Stateczna - trwała przez pokolenia. Rychłe zmiany czynią ją chybotliwą i przestaje być tym, czym powinna - starym biegunem prawa w gonitwie politycznych zdarzeń. Konstytucja nie może być aktywistyczna. De Maistre: narodów nie konstytuuje się atramentem. Aktywizm prawniczy tego zaś właśnie próbuje. Legislacją dąży nie tyle do tego, by świadomość prawną narodu odzwierciedlać i uwyraźniać, ile do tego, by ją rewolucyjnie przekształcać. Konstytucja ma wyrażać ich wolę. Ma być największym wspólnym mianownikiem świadomości prawnej narodu. Stanowi monument mądrości politycznej, a nie produkt politycznego kombinatorstwa.
Pisanie konstytucji to wielka polityka. Nie pisze się jej „na zamówienie", ani „według specyfikacji". Tekst konstytucji ma wolę narodu zarazem odzwierciedlić i uwyraźnić, ma ją jemu samemu jaśniej uprzytomnić
Temat 7: Despotyzm w naszych czasach byłby bardziej wszechobecny i łagodniejszy, degradowałby człowieka nie dręcząc go zbytnio. W czasach panowania równości obyczaje publiczne stają się łagodniejsze i bardziej ludzkie. Rodzaj nacisku zagrażający demokratycznemu społeczeństwu w niczym nie przypomina dotychczas spotkanym na świecie formom. Jest to nowy rodzaj despotyzmu - nieprzebrane rzesze identycznych i równych ludzi, poszukujących pospolitych wzruszeń. Każdy z nich żyje w izolacji i jest obojętny na los innych. Ponad wszystkimi panuje potężna i opiekuńcza władza, zaspokajająca ludzkie potrzeby. Władza jest absolutna, drobiazgowa, pedantyczna, przewidująca i łagodna. Lubi, gdy obywatelom żyje się dobrze. Chętnie przyczynia się do ich szczęścia (ale chce je dostarczać samodzielnie). W taki sposób czyni z wolnej chwili coraz bardziej nieużyteczną. Kiedy najwyższa władza jest wybieralna (bądź ściśle kontrolowana przez niezależne ciało ustawodawcze) nacisk wywierany na ludzi jest większy, lecz taka władza jest mniej degradująca. Społeczeństwa demokratyczne, które zagwarantowałyby obywatelom wolność polityczną reprezentują bardzo osobliwy sposób myślenia - obywatelom nie można powierzyć spraw, do których wystarcza zdrowy rozsądek. Tekst 8: Biurokracja = despotyzm. W USA biurokracja stała się czwartą odroślą władzy państwowej. Bryce: największą bolączką nowoczesnej demokracji jest to, że choć społeczeństwo coraz głębiej się demokratyzuje, to władza państwowa bynajmniej nie. Parkinson odkrył niechcący, że w miarę jak flota brytyjska ustawicznie się kurczy, rosną szeregi administracji. Gdy w 1914 roku ledwie 4366 urzędników potrafiło zarządzać największą flotą świata, to w roku 1967 utrzymywano 33000 urzędników, by zarządzać „flotą, jakiej już nie mamy". Prawo Parkinsona: Praca rozszerza się tak, żeby zająć najdłuższy możliwy czas jej wykonywania. Innym rodnikiem biurokracji politycznej jest kryzys gospodarczy. Biurokracja ani nie umiera, ani nie przemija. Akademia Platońska, choć znacznie zmieniona co do substancji i formy, istniała jeszcze i w tysiąc lat od śmierci Platona, trwała w Bizancjum. Jeśli nawet to prawda, co innego jest pewne, a mianowicie, że Akademia już znacznie wcześniej i na trwałe stała się częścią biurokracji, w końcu i biurokracji bizantyńskiej, skomplikowanej jak labirynt, trwałej jak skała, a jednak prymitywnej. Biurokracja może stępić miecz największego despoty (np. Napoleon, czy Hitler, który w czasie II W.Światowej długo i bezskutecznie ubiegał się o podwyższenie renty wojennej do należnej mu wysokości). Istotą biurokracja jest mówić „nie” na 100 różnych sposobów. Burke, Tocqueville i Weber wskazują na więź biurokracji z demokracją. Burke: nic bardziej nie zbliża do ideału wł. Absolutnej niż wymazanie pamięci o przeszłości. Tocqueville: wzrost liczby płatnych urzędników w stosunku do nie opłacalnej służby państwowej jest dobrą miarą stopnia zaawansowania demokracji. Max Weber: „zasada racjonalizacji” - proces historyczny prowadzący do „odczarowania świata”, czyli rugowania przez racjonalne konstrukcje z obszarów polityki, wychowania wszystkiego, co tradycyjne, personalistyczne, czy charyzmatyczne. Nie ma szans, aby cokolwiek innego prócz katastrofy mogło przynieść pożądaną odmianę (np. najazd Wandalów na Rzym w VI i VII wieku)
Temat12 podrozdział 1.
-Etyka urzędnicza- 3 grupy zjawisk społecznych: zespoły norm etycznych regulujących moralność urzędników, odrębna dyscyplina naukowa, przedmiot edukacji urzędniczej. Etyka urzędnicza jako odrębna dyscyplina naukowa ma za swój przedmiot rozważania etyczne, dot regulacji etyki urzędniczej i moralności urzędników. Przedmiotem etyki urzędniczej w edukacji urzędniczej jest etyka urzędnicza w sensie odrębnej dyscypliny naukowej występującej pod różnymi nazwami.
-etyka urzędnicza powiązana jest z etyką: prawniczą, administracji public, służby cywilnej, parlamentarną, polityczną, lobbingu czy biznesu
-etyka obywatelska- normy okr powinności moralne obywateli w społeczeństwie
-etyka polityczna- powinności moralne ludzi związanych z polityką, szczególnie polityków zawodowych
-etyka życia publicznego- normy pożądanych zachowań ludzi pełniących fnk publiczne
-etyka obywatelska wywodzi się z prywatnych, nieformalnych stosunków międzyludzkich, zmierza do kształtowania wzorowego obywatela
-etyka życia publicznego ma charakter formalny oficjalne stosunki, kształtowanie wzorowego funkcjonariusza publicznego
-j. Potoczny- urzędnik: osoba piastująca stanowisko w urzędzie , j.prawny- obywatel, ma prawa obywatelskie, posiada kwalifikacje wymagane do mianowania do służby cywilnej
-Profesjonalizacja- społeczny proces , przez który twórcy określonego rodzaju usług starają się zamknąć i wyodrębnić swoją grupę na podstawie zdolności do formułowania ekspertyz na określonym polu wiedzy
-regulacje etyki urzędniczej przybierają głównie formy prawne (zawarte w konstytucji, ustawach, rozporządzeniach, uchwałach, statutach)
-amerykańska etyka urzędnicza odwołuje się do różnych czynników pobudzających moralne zachowanie pracowników: norm, dyrektyw, polityki naboru i awansu. Sankcje za naruszenie: ustne, reprymenda, nagana, zwolnienie, okresowe usunięcie ze służby
Etyka - tekst 13
T: Regulacje polskie
Polska szlachecka i autozasady i antykodeksy etyki urzędniczej.
Bogaci zniewalali przy ich pomocy ubogich.
Kodeks etyki urzędniczej Fryderyka Augusta z 1809 roku.
Moralne wymagania stawiane w nim urzędnikom: niekaralność wyrokiem sądowym, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej albo handlowej, składanie deklaracji stanu majątkowego, nieposzlakowana opinia moralna.
Ustawa o służbie cywilnej z 1922 roku i jej aktualność do dziś.
Urzędnikiem państwowym może zostać: obywatel polski, o nieskazitelnej przeszłości, powinien strzec powagi swojego stanowiska i zachowywać się zgodnie z wymogami karności służbowej.
W 1941 roku podczas okupacji hitlerowskiej uchwalono Kodeks Moralności Obywatelskiej.
KMO przed wszystkim był adresowany do pracowników służby cywilnej i parlamentarzystów.
Podsumowanie dziesięcioletnich działań dotyczących ukształtowania normatywnych podstaw etyki urzędniczej.
Charakter norm etyki urzędniczej. Kodeksy etyczne są tworzone na podstawie różnego rodzaju norm
Instytucje kontrolne w administracji.
NIK => PIP => NSA => Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej => Urząd Służby Cywilnej => Rada Służby Cywilnej
Różne rodzaje odpowiedzialności urzędnika służby cywilnej
Sankcje: upomnienie, nagana ustna albo pisemna, zawieszenie w czynnościach służbowych, a w ostateczności wydalenie ze służby cywilnej.
T: Regulacje UE
Regulacje etyki urzędniczej maja charakter oryginalny
Europejski Kodeks Dobrej Administracji (EKDA)
W EKDA zawarte są zasady etyki zawodowej
Nauczanie etyki urzędniczej przybiera różne formy