RÓŻYCA ŚWIŃ

(Rhusiopathia suum)

Jest zakaźną i zaraźliwą chorobą świń, o przebiegu ostrym lub przewlekłym

Występowanie:

• enzootycznie na całym świecie

• w Polsce najczęściej w ciepłej porze roku (kwiecień - wrzesień)

Etiologia:

• Włoskowiec różycy (Erysipelothrix rhusiopathie)

• mała cienka pałeczka

• rośnie dobrze na podłożach zwykłych

• kilka typów serologicznych zarazka różniacych sie zjadliwościa i właściwościami immunogennymi

• b. wrażliwe na standardowe środki dezynfekcyjne

• wrażliwe na ogrzewanie (70°→kilka min.; 50°→ kilkanaście min.)

• b. wytrzymałe na czynniki środowiskowe

nie wrażliwe na gnicie i wysychanie; nasłonecznienie do 12 dni

mięso peklowane, solone, wędzone → 30-170 dni

Epizootiologia:

• wrażliwe: 3 miesiące - 1 rok

• gł. źródło: świnie nosiciele i siewcy

• w zakażonym środowisku drobnoustroje mogą się namnażać

• gryzonie mogą być przenosicielami

• czynniki predysponujące do zakażenia: wysoka temp. otoczenia; zmiana żywienia; subkliniczna intoksykacja aflatoksynami

Źródła:

• kał i mocz, ślina

Wrota:

• per os

• per cutis (uszkodzenia skóry - urazy, pasożyty)

• autoinfekcja - wynika z faktu nosicielstwa (migdałki, grudki chłonne jelita grubego, błona śluzowa woreczka

żółciowego) oraz obniżenia odpornosci

Patogeneza:

O.I. 3 - 4 dni

drobnoustroje → węzły chłonne → krwiobieg (namnażanie) → objawy chorobowe

Objawy:

 p. posocznicowa - wysoka gorączka (do 42°), długo się utrzymująca, brak apetytu, osowienie, zapalenie spojówek, zaparcie→ biegunka, duszność, sinica błon śluzowych, kaszel, tętno nieregularne

charakterystyczne plamy na skórze uszu, szyi, podbrzuszu, udach, czerwone, później ciemniejące, nieregularne, zlewające się.

 p. pokrzywkowa - objawy ogólne j/w , ale słabiej wyrażone

2-3 dnia - wykwity ostro odgraniczone, wzniesiona 2mm nad powierzchnię skóry kształtu czworokątów bezbarwne → czerwone → fioletowe (bledną pod uciskiem palca), na powierzchni mogą pojawiać się pęcherzyki z płynem surowiczym → strupy → martwica

 p. przewlekła

• zapalenie wsierdzia - pojawia się po kilku tygodniach od przechorowania: osowiałość, ↓ apetytu, zaczerwienienie uszu i podbrzusza, czasem biegunka, duszność (sitting dog), kaszel, - oddechy szybkie, rzężące, tętno wysokie, tony serca dudniące?; trudność w poruszaniu → odleżyny

• zapalenie stawów - dotyczy stawów: kolanowego, biodrowego, nadgarstkowego - ↓ apetytu, kulawizny niechęć poruszania się

• martwica skóry - ryj, uszy, grzbiet, ogon, oraz miejsca wykwitów, skóra twardnieje, wysycha powstają ubytki, uzupełniane przez tkankę bliznowatą; może trwać wiele tyg.

AP:

obraz różny, zależny od postaci choroby.

• zmiany skórne - jak przyżyciowo, ale przekrwienie obejmuje również tkankę tłuszczową

• mięśnie - kruche, wodniste, szare

• jamy ciała - niewielkie ilości mętnego lub przezroczystego płynu

• węzły chłonne - obrzęk, ciemnoczerwone, przekrwione z wybroczynami, soczyste

• śledziona - miernie powiększona, silnie przekrwiona, miękka w dotyku

• wątroba - zwyrodniała miąższowo, powiększona, krucha

• nerki - przekrwione, z wybroczynami w warstwie rdzennej, często zapalenie krwotoczne

• błona śluzowa żołądka i jelit cienkich - obrzękła, przekrwiona z wybroczynami, może wykazywać cechy zapalenia krwotocznego

• jelita cienkie i grube - nadżerki po rozpadzie grudek chłonnych

• zapalenie stawów - wysięki surowiczo-włóknikowe, rozrosty torebek maziowych, zniekształcenie tkanki kostnej

• zapalenie wsierdzia - kalafiorowate zgrubienia zastawek (półksiężycowate i dwudzielne).

Badania laboratoryjne:

materiał: śledziona, nerki, kość długa, zawartość stawów

Zapobieganie i zwalczanie:

• swoiste - surowica odpornościowa

• antybiotyki

Program zwalczania:

• warunki zootechniczne

• żywienie

• higiena pomieszczeń i otoczenia (3D)

• szczepienia ochronne

Diagnostyka różnicowa:

jednostki o przebiegu posocznicowym

• pomór

• pastereloza

• wąglik

• salmoneloza

• nagła śmierć sercowa

Rozpoznanie:

wysoka gorączka, plamiste przekrwienia skóry lub wykwity, gastritis, enteritis, przekrwienie węzłów chłonnych, śledziony, krwotoczne zapalenie nerek

Piśmiennictwo:

1. wykłady - Epizootiologia

2. Houszka M. - ćwiczenia