I
SPRAWDŹ CZY WYSTĘPUJE KORELACJA
JEŚLI TAK OBLICZ SIŁĘ
PRZY AUTOKORELACJI KMNK NIE JEST DOBRĄ METODĄ. NALEŻY OBLICZYĆ UMNK.
AD A)
YT |
|
X1t
|
X2t |
Yt^ |
ut |
Ut-1 |
(ut-(ut-1))^2 |
UT^2 |
(ut*ut-1) |
(ut-1)^2 |
|
|
|
=a1F4*x1t+ a2F4*x2t+ a0F4 |
Yt-Yt^ |
Kopiuj Ut od pierwszej komórki ale wstawiaj o komórkę niżej. Tak więc pominie się ost komórkę.
SUMA |
Zaczynamy znów o komórkę niżej
SUMA |
Od norm-alnej Komórki
SUMA |
Znów Kom. Niżej
SUM |
Znów Kom. Niżej
SUM |
LICZYMY TEZ SUMĘ UT^2 BEZ P[IERWSZEJ KOMÓRKI I ZAPISUJEMY GDZIES TO! (SUMA UT^2 - PIERWSZE UT^2)
d= (suma ut-(ut-1)^2) / suma ut^2
Obszary krytyczne
dL=
dU=
H0: ro1=0
H1”ro1>0 lub H1:ro1<1 jeżeli d<dL to odrzucamy H0, autokorelacja dodatnia
AD B)
SIŁA
r = Suma ut*(ut-1)/ (suma(ut-1)^2 * suma ut^2 bez pierwszej komórki)^(1/2))
R1<-1;1> trzeba więc zastosować UMNK
AD C)
UMNK, a z wężykiem
Omega-1 w warunkach autokorelacji
OMEGA
liczba obserwacji x liczba obserwacji
np. 5x5
1 |
-rF4 |
0 |
0 |
0 |
-rF4 |
1+(-r1F4)^2 |
-rF4 |
|
0 |
0 |
-rF4 |
1+(-r1F4)^2 |
-rF4 |
0 |
0 |
0 |
-rF4 |
1+(-r1F4)^2 |
-rF4 |
0 |
0 |
0 |
-rF4 |
1 |
Ułamek stojący przed Omegą (NAZWIJMY GO `G') = 1/ 1-(r1)^2)
OMEGA-1
NP. 5x5
G |
GF4* (-r1F4) |
0 |
0 |
0 |
GF4* (-r1F4) |
GF4* (1+r1F4)^2 |
GF4* (-r1F4) |
0 |
0 |
0 |
GF4* (-r1F4) |
GF4* (1+r1F4)^2 |
GF4* (-r1F4) |
0 |
0 |
0 |
GF4* (-r1F4) |
GF4* (1+r1F4)^2 |
GF4* (-r1F4) |
0 |
0 |
0 |
GF4* (-r1F4) |
G |
KOPIUJEMY TABELĘ Z : Yt, X1t, X2t
TWORZYMY MACIERZ X
X1T |
X2T |
|
|
|
TU DAJEMY JDEYNKI BO WIEMY TO NA PODSTAWIE UMIEJSCOWNIENIA a0 we wzorze |
Wymiary macierzy: liczba parametrów(X) x liczba a
TWORZYMY MACIERZ XT
-kopiuj X
-zaznacz macierz /liczba a/ x /X/
-wklej specjalnie-> transpozycja
TWORZYMY MACIERZ XtOMEGA-1
-wielkość jak XT
-macierz.iloczyn dla- a)XT b)Omega-1
TWORZYMY MACIERZ XtOMEGAx
- wielkość na podstawie XT oraz X
-macierz iloczyn dla a) XT b)X
TWORZYMY MACIERZ (XTXOMEGA-1X)-1
-wielkość jak w XTomegaX
-macierz.odwrotna dla XTOmegaX
TWORZYMY MACIERZ XTOMEGAy
-wielkosć XToemaga-1 oraz Yt
-macierz iloczyn dla a)XtOmega-1 b) Yt
A Z WĘŻYKIEM
a1 |
Macierz.iloczyn dla a) (XTxOmega-1X)-1 b) XtOmegaY to należy przeciągnąć w dół |
a2 |
|
a0 |
|
II
OSZACUJ MODEL YT i SPRAWDŹ CZY KMNK JEST OK. EW ZASTOSUJ WŁAŚCIWĄ METODE
Np.
Yt=a1x1t+a2x2t+a0+reszty
SPRAWDZ CZY JEDNORODNA WARIANCJA
SZACUJ MODEL DLA CAŁOSCI
(narzędzia -analiza danych - regresja - yt - x - tytuły - składniki resztowe)
C) UMNK, A Z WĘZYKIEM
AD A )
Su- bład standardowy
S^2u->Su^2
Patrzymy na tabelkę która wyskoczyła
Wiemy , ile ma błąd standardowy , jaką wartość mają współczynniki
A0 to przeciecie
TEST STUDENTA
DLA X=1 T=
WART.P.
P<ALFA Np. brak podstaw do odrzucenia H0 LUB zmienna x1 nie wywiera istotnego wpływu na zmienne endogeniczne
TEST FISHERA
F:
F alfa
F>F alfa
PATRZYMY NA TABELKĘ Z SKŁĄDNIKIAMI RESZTOWYMI
TWORZYMY MACIERZ
-(Yt)^2 do przekątnej w omedze l.obserwacji x 1 (wielkośc macierzy)
- PIERWSZA KOMÓRKA PRZEWIDYWANE YT *2 ( przeciągnąć)
TEST GOLDFIELDA o jednorodności wariancji
-Dzielimy jakby na dwa razy !!! dla pierwszych np. 4 współczynników , a obok dla kolejnych np. 4 współczynników!!!
-tworzymy tabelkę
YT | X1T | X2T
TWORZYMY TABELKI AUTOMATYCZNE- podsumowanie wyjscie, analiza wariancji, składniki resztowe
- kiedy mamy już wszystko…
(dla pierwszych4)
I S^2u1 -> bład standardowy (Su)^2
(dla kolejnych4)
II S^2u1-> bład standarowy(Su)^2
F= II S^2u1/IS^2u1
TEST FISHERA obszar krytyczny,
Rozkład.f.odw(0,05;………)
F>Falfa H0 odrzucamy
Wariancja niejednorodna wynika z tego, ze klasyczna metoda najmniejszych kwadratów nie jest najlepsza bo wystepuje niejednorodna wariancja. UMNK w warunkach niejednorodności wariancji.
UMNK W WARUNKACH NIEJEDNORODNEJ WARIANCJI
(Yt^) ^2 do przekątnej w omedze ( już to mamy!!!)
TWORZYMY MACIERZ OMEGA-1
- liczba parametrów z (yt^)^2
1/pierwszy parametr |
0 |
0 |
0 |
0 |
1/drugi parametr |
0 |
0 |
0 |
0 |
1/trzeci parametr |
…….itd |
A z wężyczkiem
Kopiujemy tabelę z Yt | X1t | X2t |
TWORZYMY MACIERZ X
X1T |
X2T |
|
|
|
TU JEDYNKI a0 ze wzoru |
TWORZYMY MACIERZ XT
-transponujemy macierz XT
TWORZYMY MACIERZ XtOmega-1
-wielkosc jak Xt
-macierz.iloczyn dla a)XtOmega-1X b)X
TWORZYMY MACIERZ XtOmega-1Y
-wielkosc jak rozmiary XtO-1 razy Yt
-macierz.iloczyn dla a) XtOmega-1 b) Yt
TWORZYMY MACIERZ (XTO-1X)-1
-wymiary jak XtO-1X
-macierz.odw dla XTO-1X
A Z WEZYKIEM
a1 |
macierz.iloczyn dla a)(XTO-1X)-1 b) XTO-1Y przeciągnąć w dół |
a2 |
|
a0 |
|
III
A)OSZACUJ MODEL TENDENCJI ROZWOJOWEJ
DANE: YT OBROTY W TYS ZŁ (2005-2011) t rośnie stale o 1 na każdy rok
B) PRZEDSTAWIĆ PROGNOZĘ NA 2013 ROK
C) SPR CZY PROGNOZA JEST DOPUSZCZALNA
AD A)
Zaznaczyc tabelkę i robimy wykres liniowy, potem trend(kliknąć w kropke na wykresie)
Yt=alfa1+alfa0+reszta
TWORZYMY MACIERZ X
Wstawiamy jedynki na koncu bo to alfa0 jest na koncu modelu
T |
|
… |
1 |
… |
1 |
… |
1 |
|
1 |
TWORZYMY MACIERZ XT
-transponujemy macierz X
TWORZYMY MACIERZ XT X
-wymiary XT razy X
-macierz.iloczyn XT*X
TWORZYMY MACIERZ XTX-1
-macierz odwrotna XTX
TWORZYMY MACIERZ XTY
-macierz.iloczyn dla a)XT b)Y
TWORZYMY a
a1 |
macierz.iloczyn dla a)XTX-1 b)XTY |
a0 |
|
Tworzymy model Yt, podstawiając nasze a1 oraz a0 np. yt= 1,4t+2
TWORZYMY TABELKĘ
(narzędzia-analiza danych-regresja-yt-x-tytuły-składniki resztowe)
-podkreslamy sobie: Su (błąd standardowy); S^2u (resztkowy MS); `przecięcie' oraz `t' w bład standardowy (TO SĄ TE NASZE WARTOSCI W NAWIASACH POD MODELEM)
-wypisujemy te wartsoci na boku
TWORZYMY D^2(a)
S^2uF4* pierwsza z lewej komórka z (XtX)-1 |
S^2uF4* pierwsza z prawej komórka z (XtX)-1 |
S^2uF4* komórka pod pierwszą z lewej z (XtX)-1 |
S^2uF4* komórka pod pierwszą z prawej z (XtX)-1 |
AD B)
Tworzymy tabelkę
2013 |
TU WPISUEJMY NASZE `t' KTÓRE ODPOWIADA ROKU 2013 |
a1F4*nasze „t” + a0F4 |
TWORZYMY MACIERZ XtP
-wielkosc np. 2 wiersze, 1 kolumna bo akurat tyle mam zmiennych czasowych
tu wpisujemy nasze wyliczone `t' |
tu to co stoi przu a0 w tabelce (zazwyczaj chodzi o 1) |
TWORZYMY MACIERZ XtPT- Transponujemy macierz XTP
TWORZYMY MACIERZ XtPTD^2(a)
-macierz.iloczyn dla a) XtPT b) D^2(a) przeciągamy na komórke obok
TWORZYMY KOMÓRKĘ XtpTD^2(a)XTp
-macierz.iloczyn dla a) XtpTD^2(a) b)Xtp
TWORZYMY KOMÓRKĘ SIŁY V^2
-V^2= XtpTD^2(a)Xtp + S^2u
TWORZYMY KOMÓRKĘ V
- V= Pierwiastek z V^2
Od prognozy odchylają się wartości „V” od rzeczywistej wartości zmiennej prognozowanej
AD C)
Tworzymy komórkę
V*= V/ wartość co nam wyszła z : a1F4*t + a0F4
Policzyc procenty
Jeśli nie przekracza 10% to jest dopuszczalna
IV
MAMY; model i śr błędy szacunku ( te nawiasy pod modelem). Podany tez jest bład standardowy Su oraz resztowy MS (S^2u).
Podane są także ; cov(a1,a2) cov(a1,a0) cov (a2,a0)
Y to produkcja, x1 wartosc majatku, x2 liczba zatrudnionych osob
POSTAWIĆ PROGNOZĘ PRODUKCJI gdzie prognozowana wartość majatku to MM, a liczba zatrudnionych ZZ.
TWORZYMY YTp
-do modelu co mamy, pod x1t dajemy MM, a pod x2t ZZ
-komórke nizej liczymy wartość (Ytp )tego co napisaliby komorke wyzej
TWORZYMY MACIERZ Xtp gdzie wartości to kolejno
a1 |
MM |
a2 |
ZZ |
a0 |
1 |
TRANSPONUJEMY MACIERZ XTpT
TWORZYMY MACIERZ (RĘCZNIE!)
D^2(a)
a1 |
a2 |
a0 |
pierwszy śr błąd szacunku do kwadratu |
cov(a1,a2) |
cov(a1,a0) |
cov(a1,a2) |
drugi śr błąd szacunku do kwadratu |
cov(a2,a0) |
cov(a1,a0) |
cov(a2,a0) |
trzeci śr błąd szacunku do kwadratu |
TWORZYMY MACIERZ XtpT* D^2(a) ( KTÓRA POWSTANIE Z ZAZNACZENIA JEDNEJ KOMÓRKI A POTEM Z PRZESUNIĘCIA)
- macierz.iloczyn dla a)XtpT b) D^2(a)
TWORZYMY KOMÓRKĘ XtpT*D^2(a)Xtp
-macierz.iloczyn dla a) XtpT*D^2(a) b) Xtp
TWORZYMY KOMÓRKĘ V^2
- V^2= XtpT*D^2(a)Xtp + S^2u
TWORZYMY KOMÓRKĘ V
V= pierwiastek z V^2
TWORZYMY KOMÓRKĘ V*
V*= V/ Ytp
Potem jeszcze zamieniamy to na %, jeśli jest poniżej 10 % to jest dopuszczalne
V
OSZACUJ MODEL TENDENCJI ROZWOJOWEJ
POSTAW PROGNOZĘ NA II DEKADE NASTEPNEGO ROKU
SPR CZY JEST DOPUSZCZALNA
AD A)
miesiac |
dekada |
yt |
t |
V1 |
V2 |
V3 |
V1t-V3t |
V2t-V3t |
|
1 |
|
dopisujemy po jedynce na kazda dekade (1,2,3…15) |
1 |
0 |
0 |
logicznie |
logicznie |
|
2 |
|
|
0 |
1 |
0 |
|
|
|
3 |
|
|
0 |
0 |
1 |
|
|
|
1 |
|
|
i to samo |
i znów |
i znow |
|
|
TO POWYZEJ TO MEDTODA KLEINA !!!
m=3 czyli 3 kolumny , 3 podokresy
TWORZYMY ZNÓW WYKRES Z TRENDEM
TWORZYMY MODEL ( stosujemy betę bo: 3 dekady, 3 okresy, 3bety więc 3 v-ki)
Yt=a1+a0+B1V1t+B2V2t+B3V3t+Et
Wiemy że:
B1+B2=B3 wiec B3=B1-B2
Dalej tworzymy model, upraszczając z tego co wiemy:
Yt=a1t+a0+B1V1t+B2V2t-B1V3t-B2V3t=
Yt=a1t+a0+B1(V1t-V3t)+B2(V2t-V3t)
TWORZYMY TABELĘ PT. DANE DO REGRESJI
YT |
T |
V1T-V3T |
V2T-V3T |
ZNÓW TWORZYMY AUTOMATYCZNA TABELĘ
(narzędzia -analiza danych-regresja-yt-x-tytuły-składniki resztowe)
-podreślamy sobie: S^2u ( w analizie wariancji resztowej), całą kolumne błąd standardowy, całą kolumnę z współczynnikami
TWORZYMY MODEL PODSTWAIAJĄC
Yt^= współczynnik „t” * t + współczynnik `przecięcie'- współczynnik „V1-V3”*(V1t-V3t)- współczynnik „V2-V3” * (V2t-V3t)
To sobie upraszczamy, liczymy, i:
V3t= - ( współczynnik V1-V3) - (współczynnik V2-V3)
Odp.
Z dekady na dekade produkcja wzrasta/maleje o `współczynnik t” tys sztuk. W skutek wahan periodycznych w pierwszych dekadach produkcja była nizsza/wyzsza srednio o `wspołczynnik V1-V3”, a w drugich była nizsza/wyzsza o `wspołczynnik V2-V3” tys sztuk. A w trzecich dekadach wzrasta/spada o `obliczone V3t” tys sztuk.
AD B)
Kopiujemy tabelę z
miesiac |
dekada |
yt |
t |
V1 |
V2 |
V3 |
V1t-V3t |
V2t-V3t |
Dodajemy jakby kolejny miesiąc, dekady, wspisujemy „t:” dla tego naszego określonego czasu, wpisujemy V1t-V3t oraz V2t-V3t również
LICZYMY YT dla II dekady roku kolejnego , podstawiamy pod model
Yt^= współczynnik „t” * t przypadające na tą dekadę + współczynnik `przecięcie'- współczynnik „V1-V3”*(V1t-V3t) dla tej dekady - współczynnik „V2-V3” * (V2t-V3t)dla tej dekady
Np. YTp stycznen, 2 dekada= to wyliczone Ytp^ jest to prognoza na 2 dekade kolejnego roku
AD C)
SIŁA
LICZYMY V^2 wzór = XtpTD^2(a)Xtp+S^2u
S^2u mielismy w automatycznej tabeli (resztkowy MS)
TWORZYMY MACIERZ Xtp
-zależy od tego co stoi przy parametrach (model tu : a1, a0, B1, B2)
TWORZYMY MACIERZ TRANSPONOWANĄ XtpT
TWORZYMY RĘCZNIE MACIERZ X
a1 |
a0 |
B1 |
B2 |
t |
wyr wolny |
V1-V3 |
V2-V3 |
TWORZYMY MACIERZ XT
TWORZYMY MACIERZ XTX
-macierz.iloczyn dla a)XT b)X
TWORZYMY MACIERZ DLA (XTX)-1
-macierz.odwrotna dla XTX
TWORZYMY MACIERZ XTY
-Mcierz.iloczyn dla a)XT b)YT ( jest na samym początku)
TWORZYMY MACIERZ (XTX)-1XTY
a1 |
macierz.iloczyn dla a)XTX-1 b)XtY potem to przeciągnąć w dół |
a2 |
|
B1 |
|
B2 |
|
TWORZYMY D^2(a)
Itd….
TWORZYMY XtpTD^2(a)
-macierz iloczyn dla a)XtpT b) D^2(a)
TWORZYMY XtpTD^2(a)Xtp
-macierz.iloczyn dla a) XtpTD^2(a) b) Xtp
LICZYMY SIŁĘ
V^2= XtpTD^2(a)Xtp+S^2u
V= pierwiastek z V^2
V*= V/ wyliczony Ytp
VI
Postawić prognozę na okres następny po okresie próby, jeżeli przewiduje się w tym okresie zatrudnienie 120 osób. Yt to produkcja w tys zł, X1t zatrudnienie w dzisiatkach osob, x2 majatek trwały w setkach tys zł
- mamy niepełne D^2(a)- robimy odbicie lustrzane
-mamy Su^2
-mamy model produkcji yt^=9X1t+3X2t+0,2
-mamy model majątku trwałego x2t^= 0,11t+2,34 i wiemy ze w tym majątku t=-5,….5
POSTAWIĆ PROGNOZE
SPRAWDZIĆ CZY PROGNOZA JEST DOPUSZCZALNA
AD A)
Następny okres próby- czyli `t' , tutaj 6
Podstawiamy pod model majatku trwałego, liczymy wartość tego majatku
X2t^=(Yt)= 0,11* nasze `t' + 2,34
LICZYMY X1t^= licza zatrudnionych/ X1t
Ytp= 9* X1t^ + 3*X2t + 0,2
AD B)
TRZEBA POLICZYĆ V^2 = XtpTD^2(a)Xtp+S^2u
TWORZYMY MACIERZ Xtp (a 1 to x1t , a2 to x2t , a0 to będzie jeden)
TWORZYMY MACIERZ TRANSPONOWANĄ XtpT
DOKAŃCZAMY D^2(a)
TWORZYMY MACIERZ XtpTD^2(a)
-macierz.iloczyn dla a)XtpT b)D^2(a)
TWORZYMY MACIERZ XtpTD^2aXtp
-macierz.iloczyn dla a XtpTD^2(a) b) Xtp
TWORZYMY V^2
- V^2= XtpTD^2aXtp + S^2u
TWORZYMY MACIERZ V
- V= pierwiastek z V^2
TWORZYMY MACIERZ V*
= V*= V/ YTp PONIZEJ 10% DOPUSZCZALNE
VII
A) 1. Oszacować właściwy model tendencji rozwojowej |
B)2. Postawić prognoze na II połrocze 2012 roku |
C) 3. Sprawdzić czy prognoza jest dopuszczalna |
Półrocza |
Yt |
t |
V1 |
V2 |
V1-V2 |
I 2007 |
3 |
1 |
1 |
0 |
1 |
II 2007 |
5 |
2 |
0 |
1 |
-1 |
I 2008 |
4 |
3 |
1 |
0 |
1 |
m=2, 2 podokresy (dotyczy V1, V2)
AD A)
TWORZYMY WYKRES I TREND Z PÓŁROCZY ORAZ YT
WIEMY ZE:
yt^=a1x1t+a0+B1V1t+B2V2t
WIEMY TEZ ZE B1+B2=0 , WIEC B2=-B1 WIEC yt^=a1x1t+a0+B1(V1t-V2t)
TWORZYMY TABELĘ
Yt |
t |
V1-V2 |
ZNÓW TWORZYMY AUTOMATYCZNA TABELĘ
(narzędzia -analiza danych-regresja-yt-x-tytuły-składniki resztowe)
- podkreslamy sobie: Su (błąd standardowy); S^2u (resztkowy MS); `przecięcie' oraz `t' oraz „V1-V2” w bład standardowy (TO SĄ TE NASZE WARTOSCI W NAWIASACH POD MODELEM). a z kolei współczynniki `przecięcie' oraz `t' oraz „V1-V2” to jest a1,a2,a0 czy cos…
yt^=współczynnik „t” * x1t+współczynnik' przecięcie'-współczynnik „V1-V2”*(V1t-V2t)
LICZYMY S^2u = błąd standardowy z tabelki ^ 2
AD B) PROGNOZA
Półrocza |
Yt |
t |
V1 |
V2 |
V1-V2 |
|
|
|
|
|
|
TO DOPISUJEMY -->
II 2011 |
|
10 |
0 |
1 |
-1 |
I 2012 |
|
11 |
1 |
0 |
1 |
II 2012 |
11,06667 |
12 |
0 |
1 |
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
LICZYMY YT
Ytp= współczynnik t F4* ostatnie wyliczone t + przeciecie F4 + (V1-V2)F4* ostatnie wyliczone (V1-V2)
AD C) CZY PROGNOZA JEST DOPUSZCZALNA
TRZEBA POLICZYĆ V^2 = XtpTD^2(a)Xtp+S^2u
TWORZYMY MACIERZ Xtp (a 1 to x1t , a2 to x2t , a0 to będzie jeden)
TWORZYMY MACIERZ TRANSPONOWANĄ XtpT
DOKAŃCZAMY D^2(a)
TWORZYMY MACIERZ XtpTD^2(a)
-macierz.iloczyn dla a)XtpT b)D^2(a)
TWORZYMY MACIERZ XtpTD^2aXtp
-macierz.iloczyn dla a XtpTD^2(a) b) Xtp
TWORZYMY V^2
- V^2= XtpTD^2aXtp + S^2u
TWORZYMY MACIERZ V
- V= pierwiastek z V^2
TWORZYMY MACIERZ V*
= V*= V/ YTp PONIZEJ 10% DOPUSZCZALNE
pierwsza komórka z XTX-1* S^2uF4 |
druga komórka z XTX-1* S^2uF4 |
przeciągnięte z poyzszego |
przeciagniete |