DIAGNOSTYKA W DORADZTWIE CZ.2

OPÓR

ZABUŻENIA W KONTAKCIE DIAGNOSTYCZNYM

ŚWIADOME LUB NIEŚWIADOME UNIKANIE ROPOZNANIA DANEGO OBSZARU TREŚCI, KTÓRE MOŻE WYNIKAĆ Z UŚWIADOMIONEGO LUB NIEŚWIADOMEGO POCZUCIA ZAGROŻENIA (WYCISZONE POMIESZCZENIE)

SYGNAŁY/WSKAŻNIKI OPORU:

• PRZEDŁUŻAJACE SIĘ MILCZENIE (ZWIĄZANE Z PRZEŻYWANYMI EMOCJAMI, WSKAZUJE NA TRUDNOŚCI DANEJ TEMATYKI)

• ZMIANA TEMATU ROZMOWY (DZIAŁANIA MECHANIZMÓW OBRONNYCH)

• INTELEKTUALIZACJA (BADANY OBRONNIE W KONTEKŚCIE OKREŚLONEJ TREŚCI OPOWIADA O TYM JAK BYĆ POWINNO BĄDŹ JAK ZWYKLE BYWA)

• SOCJONALIZACJA (DOTYCZY PRZEŻYWANYCH EMOCJI I ICH USPRAWIEDLIWIENIA, MOŻE PRZYJĄĆ FORMĘ ŻE PODPIERA SIĘ ABSTRAKCYJNYMI ZASADAMI)

• BEZOSOBOWA FORMA PRZEDSTAWIANIA DOŚWIADCZEŃ (przedstawione treści są w taki sposób jakby dotyczyły osób trzecich nikogo konkretnie a nawet wszystkich, animacje samego siebie)

• ZMIEJSZENIE GŁĘBOKOŚCI I KONKRETNOŚCI WYPOWIEDZI (dużo opowiada a na tematy niekomfortowe mało mówi)

• ZMIANA SPOSOBU MÓWIENIA (ton głosu, intonacja, natężenie przekazu)

• ZAPOMNIENIE PYTANIA (mechanizm obronny)

• PUSTKA W GŁOWIE (trwałe wyparcie niepożądanych doświadczeń, w nielicznych przypadkach traumatyczne przeżycia wywołują pustkę w głowie)

• OBJAWY SOMATYCZNE (pocenie się, drżenie rąk, płacz, czerwienienie się)

• CZYNNY ATAK (przerzucenie problemu)

• ŚWIADOME KŁAMSTWA (fałszowanie informacji)

• OTWARTA ODMOWA

ŹRÓDŁA OPORU

PO STRONIE KLIENTA - WEWTĘTRZNE

1. LĘK (temat bądź jego ujawnienie w obecności diagnosty, lęk przed odkryciem w sobie rzeczy nieznanych, nieakceptowanych)

2. WSTYD (społeczny stereotyp, obawa przed brakiem akceptacji, obawa przed negatywnym obrazem własnej osoby)

3. POCZUCIE WINY (wynika z konieczności podawania nie zawsze pozytywnych informacji o osobach bliskich emocjonalnie)

ŹRÓDŁA ZEWNĘTRZNE

1. Zbyt szybkie przejście do pytań zagrażających

2. Formalizm

3. Brak poczucia bezpieczeństwa

4. Wyłapywanie sprzeczności w wypowiedziach badanego

TECHNIKI RADZENIA SOBIE Z OPOREM

1. MILCZENIE (zmniejsza napięcie emocjonalne osoby badanej jednak przedłużające się ma działanie odwrotne)

2. ZMIANA LUB PRZEFORMOWANIE PYTANIA, ZMIANA TEMATU, ZWIĘKSZENIE OGÓLNOŚCI PYTANIA, KTÓRE STAJE SIĘ MNIEJ ZAGRAŻAJĄCE TZW.ZAMROŻENIE KONTAKTU(uogólnić pytanie na tym samym obszarze)

3. PODAWANIE KOMUNIKATÓW O SPOSTRZEGANIU TRUDNOŚCI OSOBY BADANEJ - NIE STOSOWAĆ!!!

4. PARAFRAZA

5. UDZIALANIE DODATKOWYCH INFORMACJI

6. PROŚBA O KONKRETYZACJĘ WYPOWIEDZI NP.: JAK SYTUACJA KONKRETNIE PRZEBIEGAŁA?

7. ROZMOWA NA TEMAT „TU I TERAZ”

8. ZNACZENIE ROLI I FUNKCJI BADANIA (uświadomienie, iż od jakości wypowiedzi, stopnia otwarcia się, szczerość zależy to czy uda się rozwiązać problem)

9. WYPOSAŻENIE WŁASNYCH EMOCJI ZWIĄZANYCH Z PRZEJAWIANIEM OPORU

BŁĘDY DIAGNOSTY

1. BŁĄD POSTAWY (dominacja) brak perspektywy, elastyczności w procesie poznawania

2. BŁĄD MASKI (zasłanianie się rolą-ogranicza to pole poznania, brak współodczuwania (empatii) i umiejętności postawienia się w sytuacji osoby diagnozowanej, brak elastyczności spojrzenia)

3. BŁĄD SĘDZIEGO (przyjęcie postawy wartościującej, etykietyzującej, powoduje szufladkowanie, kierowanie się stereotypami)

4. BŁĄD SKUPIENIA SIĘ NA NEGATYWACH (nie uwzględnianie mocnych stron doprowadza do zawężenia pola poznania)

5. BŁĄD SKUPIENIA SIĘ NA SKUTKACH (brak powiązania skutków z kontekstem sytuacyjnym, przyczynami zachowań)

6. BŁĄD REDUKCJI, ŹRÓDEŁ WIEDZY, BRAK ŁĄCZENIA I WYKORZYSTYWANIA WIEDZY WYNIKAJĄCEJ Z ŻYCIOWYCH DOŚWIADCZEŃ I WIEDZY NAUKOWEJ I OBIEKTYWNEJ.

KOMPETENTNY DIAGNOSTA

• Podąża za klientem-uważnie słucha, podejmuje wątek do dalszej rozmowy

• Empatycznie reaguje-komunikuje że rozumie się z osobą badaną

• Nie bardzo wrażliwy akceptuje zachowanie wolności, wolność i szacunek

• Jest otwarty-potrafi mówić o sobie we właściwy sposób i w odpowiednim momencie

• Konkretny - trzyma się ziemi

• Nastawiony na „tu i teraz” skupia się na sytuacji i kontakcie diagnostycznym

• Potrafi odpowiednio reagować

• Wspierająco(uspakaja)

• Rozumiejąco (parafraza)

• Podsumowująco

• Badawczo (bada przyczyny stanu rzeczy)

DIAGNOSTYKA W PORADNICTWIE GRUPOWYM

Grupy w poradnictwie skupiają się na konkretnych tematach lub problemach o charakterze osobisty, edukacyjnym, społecznym i zawodowym. Głównym zadaniem grup w poradnictwie jest ukierunkowywanie uczestników na rozwój, ze szczególnym naciskiem na odkrywanie wewnętrznych zasobów, budowanie poczucia wartości, pokazywanie barier, które przeszkadzają w optymistycznym rozwoju. Bardzo ważne jest otrzymywanie informacji zwrotnej od grupy.

ROLA PRACY GRUPOWEJ

1. Pomaganie uczestnikom w rozwijaniu bardzo konstruktywnych postaw i doskonaleniu umiejętności interpersonalnych

2. Zdobycie przez uczestników doświadczenia w korzystaniu z pomocy i wsparcia innych

3. Poszerzenie wiedzy uczestników niezbędnej do rozwiązywania określonego problemu

4. Pomaganie uczestnikom w przenoszeniu nowo nabytych w grupie umiejętności, wiedzy i zachowań do codziennego życia

ETAPY ROZWOJU GRUPY

ETAP I FORMOWANIA

Dominuje niepokój, zależność od prowadzącego, testowanie sytuacji i zadania oraz rodzaju akceptowanego zachowania. Cel spotkania może być odmiennie rozumiany przez członków grupy.

ETAP II ŚCIERANIE SIĘ

Dominuje atmosfera konfliktu emocjonalnego oporu wobec wymagań jakie stawia przed uczestnikami zadanie, pojawia się opór wobec prowadzącego czasem nawet bunt

ETAP III NORMOWANIE SIĘ

Kształtuje się spójność grupy, pojawiają się rozmowy, otwarta wymiana poglądów, wzajemne wsparcie i współpraca a grupa zaczyna łączyć poczucie tożsamości

ETAP IV DZIAŁANIE

Problemy interpersonalne zostały rozwiązane, przyjęte funkcje okazały się elastyczne a przy tym praktyczne, pojawiają się konstruktywne próby ukończenia zadania, a członkowie grupy dysponują energią niezbędną do efektywnej pracy, grupę cechuje wysoki poziom zaufania i spójności, komunikacja przebiega w sposób otwarty

ETAP V SEPARACJA

Inaczej rozstanie, jest wyraźnym sygnałem zakończenia pracy i doznania sytuacji charakteryzuje się zmniejszoną aktywnością zadania i koncentracja na emocjach