Załącznik nr 2

Pozycja planu: ….

Nazwa przedmiotu	Gramatyka opisowa, I rok
Poziom studiów	studia I (lic.)
Forma studiów	stacjonarne lub niestacjonarne
Jednostka prowadząca kierunek studiów	Wydział Filologiczny Filologia angielska
Kierunek
Specjalność	Nauczycielska
Przedmiot/y wprowadzający/e
Wymagania wstępne	Znajomość języka angielskiego na poziomie B2, znajomość podstawowych terminów gramatycznych z zakresu programu nauki o języku realizowanego w szkole średniej

Semestralny rozkład zajęć według planu studiów

Semestr	Wykłady	Ćwiczenia audytoryjne	Ćwiczenia laboratoryjne	Ćwiczenia projektowe	Seminaria	Zajęcia terenowe	Liczba punktów
		(W)	(Ć)	(L)	(P)	(S)	(T)	ECTS
I	30
II	30

Założenia i cele przedmiotu

Po zakończeniu kursu z gramatyki opisowej student powinien znać klasyfikację dziedzin językoznawstwa oraz pojęcia i definicje służące do opisywania języka angielskiego w zakresie dotyczącym fonologii, składni, morfologii, semantyki i pragmatyki.

W zakresie dotyczącym fonologii student powinien potrafić opisywać system fonologiczny języka angielskiego, w szczególności potrafić opisać aparat mowy w języku angielskim, potrafić każdy fonem angielski wraz z jego najważniejszymi wariantami, zdefiniować i opisać takie pojęcia jak: sylaba, fonem, alofon, transkrypcja fonemiczna i fonetyczna, rytm, intonacja. Student powinien również znać i umieć w praktyce stosować symbole fonemów w transkrypcji fonemicznej.

Po zakończeniu części dotyczącej składni morfologii, semantyki i pragmatyki student powinien znać pojęcia służące do opisu struktur, kategorii gramatycznych, morfologicznych i semantycznych języka angielskiego. Student powinien umieć rozpoznać, nazwać i scharakteryzować w języku angielskim wszystkie części mowy i ich właściwości, rodzaje fraz, zdań oraz części zdania. Słuchacze powinien znać podstawowe zasady analiz gramatycznych, a także posiadać wiedzę dotyczącą najważniejszych teorii gramatyczno-syntaktycznych, zwłaszcza teorii Chomskiego.

W części dotyczącej morfologii student powinien umieć posługiwać się podstawowymi pojęciami dotyczącymi słowotwórstwa oraz znać mechanizmamy tworzenia słów za pomocą np. derywacji i innych metod.

Wiedza, jaką zdobędą studenci po zakończeniu tego modułu, stanowi podstawę teoretyczną niezbędną każdemu nauczycielowi języka angielskiego.

Metody dydaktyczne - wykład multimedialny

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu.

Zaliczenie następuje na podstawie egzaminu pisemnego zostanie przeprowadzanego po zakończeniu semestru letniego. Egzamin obejmuje zagadnienia zarówno z pierwszego jaki i z drugiego semestru zgodnie z opisanym powyżej programem (fonetyka i fonologia, składnia, elementy semantyki i morfologii).

Ocena następuje po zakończeniu drugiego semestru kursu na podstawie egzaminu pisemnego. Do uzyskania oceny dostatecznej konieczne jest zdobycie minimum 60% poprawnych odpowiedzi, na ocenę dobrą 75%, a na bardzo dobrą 90%.

Treści kształcenia (obejmujące tematykę wykładów i ćwiczeń)

Wykłady - I semestr

1. Określenie zakresu programowego kursu. Cele i zadania fonetyki i fonologii w kontekście innych działów językoznawstwa. Definicja podstawowych pojęć i mechanizmów opisowych.

2. Krótka charakterystyka opisywanego podczas kursu wariantu języka angielskiego - RP. Wady i zalety RP jako modelu wymowy.

3. Organy mowy i proces artykulacji dźwięków - wprowadzenie podstawowych pojęć i opis procesu artykulacji.

4. Opis poszczególnych głosek - zasady podziału dźwięków na spółgłoski i samogłoski. Zestawienie wybranych parametrów służących do opisu głosek.

5. Graficzne sposoby reprezentowania dźwięków - ortografia a transkrypcja fonetyczna i fonemiczna. Wprowadzenie do międzynarodowego alfabetu fonetycznego.

6. Szczegółowy opis samogłosek. Diagram samogłosek kardynalnych.

7. Opis samogłosek angielskich w kontekście diagramu samogłosek kardynalych. Długie i krótkie samogłoski proste.

8. Samogłoski złożone - dwugłoski i trójgłoski

9. Krótkie porównanie polskiego i angielskiego systemu samogłosek.

10. Spółgłoski angielskie - zasady podziału i klasyfikacji według sposobu i miejsca artykulacji.

11. Spółgłoski o szczególnych właściwościach - półsamogłoski j, w, r

12. Zbitki spółgłoskowe w języku angielskim - wprowadzenie do fonotaktyki.

13. Pojęcie fonemu w fonologii.

14. Warianty i odmiany głosek zależne od kontekstu, czyli alofony.

15. Podsumowanie zagadnień z pierwszego semestru

1

Opis zachowania dźwięków w mowie wiązanej - aspiracja, palatalizacja, unosowienie, plozja boczna i nosowa

2

Opis zachowania dźwięków w mowie wiązanej (c.d.) elizja i asymilacja.

3

Opis intonacji - pojęcia, zasady, trudności.

4

Komunikacyjne funkcje intonacji - gramatyczna, akcentowa, emocjonalna, dyskursywna.

5

Wprowadzenie do składni - definicja podstawowych pojęć. Teoria Chomsky'iego.

6

Czym jest zdanie. Zdania złożone , oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe, twierdzące I przeczące, czynne i bierne.

7

Podmiot, orzeczenie i pozostałe części zdania oraz ich charakterystyczne cechy.

8

Zdania składowe, zdania złożone współrzędnie i podrzędnie.

9

Pojęcie frazy w gramatyce - frazy czasownikowe, rzeczownikowe, przymiotnikowe, przysłówkowe, przyimkowe.

10

Podział wyrazów na części mowy.

11

Wprowadzenie do semantyki. Podstawowe pojęcia semantyczne.

12

Wprowadzenie do pragmatyki. Podstawowe pojęcia pragmatyki. Znaczenie kontekstu w analizie znaczenia.

13

Wprowadzenie do morfologii. Podstawowe pojęcia morfologiczne.

14

Wprowadzenie do morfologii (c.d.). Sposoby tworzenia słów.

15

Podsumowanie kursu.

Treści kształcenia - wykłady - II semestr

Nazwisko (a) osoby prowadzącej (cych) lub odpowiedzialnej (ych) za realizację przedmiotu

Marek Jędryka

Literatura

Literatura podstawowa Greenbaum, S. (1996) Oxford English Grammar. New York: Oxford Unversity Press. Quirk, R. and S. Greenbaum (1990) A Student's Grammar of the English Language. Harlow, Essex: Longman. Roach, P. (2001) English phonetics and phonology. (3rd edition.) Cambridge: Cambridge University Press. Szymanek, B. (1998) Introduction to Morphological Analysis. Warszawa: PWN.

Literatura uzupełniająca

Cruse, A.  (2000) Meaning in language: an introduction to semantics and pragmatics. Oxford: OUP.

Declerck, R. (1991) A Comprehensive Descriptive Grammar of English, ISBN4-7589-0538-1 C3082

Ladefoged, P. (2001) A course in phonetics. (4th edition.) Boston: Heinle & Heinle.

Rozakis, L. (2003) English Grammar for the Utterly Confused New York: The McGraw-Hill Companies, Inc.

Sobkowiak, W. (2004) English phonetics for Poles. (3rd edition.) Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Wells, J. C. (2000) Longman pronunciation dictionary. (2nd edition.) London: Longman.

12

---