Electronic Flight Instruments System.

EFIS zapewnia zobrazowanie informacji ze wszystkich systemów nawigacyjnych samolotu. Nie chodzi przy tym o powtórzenie wskazań tradycyjnych przyrządów w formie elektronicznej, lecz bardziej o połączenie informacji ze wszystkich dostępnych źródeł w spójną całość. Załodze podawany jest wybór informacji potrzebnych w danej fazie lotu. Informacje drugorzędne są wyświetlane na żądanie.
Wskazania EFIS są zgrupowane głównie na dwóch wskaźnikach: EADI (Electronic Attitude Director Indicator) i HSI (Horizontal Situation Indicator). Ponadto EFIS obejmuje wyświetlacze elektronicznych przyrządów kontrolnych wszystkich systemów technicznych samolotu.

	EHSI (po lewej) i EADI w W Embraerze ERJ - 145 (c) Maciej Szczukowski

EADI pełni funkcję zintegrowanego przyrządu pilotażowego i wyświetla sztuczny horyzont z naniesionymi informacjami o parametrach lotu. EADI podaje też ostrzeżenia o przekroczeniu bezpiecznych parametrów lotu, błędach systemów nawigacyjnych lub o uskoku wiatru.
Większość systemów wchodzących w skład FMS jest zdwojona i dzieli się na systemy kapitana i systemy pilota. W razie awarii któregokolwiek z podsystemów, EFIS obu pilotów może współpracować z wybranym sprawnym zestawem.

Ekran HSI (nazywany także EHSI - Electronic HSI) służy do syntetycznego zobrazowania danych nawigacyjnych. Są na nim wyświetlane informacje o pozycji i postępie lotu, a także obraz z radaru pogodowego. Sposób prezentacji danych, czyli tryb pracy HSI zależy fazy lotu.

- FULL VOR/ILS - 360° róża wiatrów z symbolem samolotu pośrodku; znaczniki na róży wiatrów wskazują kurs samolotu, kąt znoszenia i linię namiaru VOR. Wewnątrz jest wyświetlany znacznik sztucznego horyzontu. Jeżeli ILS jest włączony, zaznaczona jest linia kierunku podejścia według ILS (skala ścieżki schodzenia jest wyświetlana po prawej stronie ekranu).
- EXP VOR/ILS (Expanded VOR/ILS) - zobrazowanie obejmuje sektor róży wiatrów z informacjami jak przy FULL VOR/ILS, nałożonymi na wizję z radaru.
- PLAN - zobrazowanie obejmuje sektor róży wiatrów z zaznaczonym kursem oraz trasę lotu z zaznaczonymi punktami zwrotnymi.
- MAP - zobrazowanie obejmuje sektor róży wiatrów z zaznaczonym kursem, lokalizację pomocy radionawigacyjnych i punktów meldunkowych, wizję pogodową oraz trasę lotu z zaznaczonymi punktami zwrotnymi
- CENTER MAP - jak wyżej, z tym, że pozycja samolotu jest zaznaczona pośrodku uproszczonej róży wiatrów.
- FULL NAV - 360° róża wiatrów z symbolem samolotu pośrodku; znaczniki na róży wiatrów wskazują kurs samolotu, kąt znoszenia i linię namiaru VOR i NDB. Wewnątrz jest wyświetlany znacznik sztucznego horyzontu.

Coraz powszechniej spotyka się zobrazowanie typu ruchomej mapy. Może to być element EFIS albo, w wersji dla małych samolotów, oddzielne urządzenie podłączane do odbiornika GPS. Zobrazowanie takie było od dawna stosowane w samolotach bojowych - pierwotnie było to analogowe urządzenie elektromechaniczne. Mapa była rzutowana na ekran z mikrofilmu, a przesuwanie realizował przelicznik sterowany przez bezwładnościowy układ odniesienia.

Osobne wyświetlacze EFIS są przeznaczone dla kontroli jednostek napędowych i innych systemów samolotu. Stale są podawane tylko najważniejsze parametry, inne są wyświetlane dopiero przy odstępstwie od normy. Dane są wyświetlane w postaci diagramów liniowych lub w postaci imitacji przyrządów klasycznych z odczytem analogowym i cyfrowym. To ostatnie rozwiązanie jest uznawane za bardziej naturalne, ponieważ pole wyraźnego widzenia jest wielkości dwuzłotówki trzymanej w wyciągniętej ręce. Oglądanie obiektów większych wymaga już ruchów gałki ocznej, a skupienie wzroku na nowym elemencie zobrazowania zabiera około 0.25 sekundy. W przypadku skal liniowych trzeba odszukać wzrokiem skalę, potem znaleźć jej istotny fragment (miejsce znacznika), a dopiero na końcu odczytać i zinterpretować wskazanie.

Początek formularza

Dół formularza

Jacek Tomczak - Janowski.

4-Jan-1999
Akt. 10-07-2002

---