TECHNOLOGIA UPRAWY PSZENICY

1. Wymagania klimatyczne:

-mrozoodporność- 6

-reakcja na glin (III)- 5

-wysokość roślin- 95 cm

-wyleganie- 7,4

-kłoszenie- (od 1 stycznia) 150

-dojrzałość woskowa- 196

Wskaźniki	Kwiecień	Maj	Czerwiec	Lipiec	Suma
1961-1990 (opady)	48	67	88	90	293
1961-1990 (temperatura)	7,9	13,1	16,2	17,5	-

2. Wymagania wodne:

Pszenica ma duże zapotrzebowanie na wodę. Współczynnik transpiracji wynosi 350-500. Największe zapotrzebowanie wody przypada na okres kłoszenia się i kwitnienia roślin. Szkodliwe są większe opady po okresie kwitnienia, gdyż rośliny pobierają niewielkie ilości wody, a deszcze mogą powodować wyleganie. Nadmiar wody powoduje przedłużenie wegetacji i opóźnia dojrzewanie, a także zwiększa ilość chorób.

Optymalne opady atmosferyczne (mm)

Miesiąc	Kwiecień	Maj	Czerwiec	Lipiec	Sierpień	Wrzesień
Pszenica ozima	35	65	70	60	-	-

3.Wymagania glebowe:

Skład gleby, jej właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne mają wpływ na uprawę pszenicy. Im wyższa zawartość próchnicy w glebie tym większy plon.

PLONY ZIARNA PSZENICY W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW GLEBOWYCH

Rodzaj gleby	Gleba średnia	Lessy	Gleba pyłowa	Piasek gliniasty na glinie	Piasek gliniasty
Plon ziarna [dt/ha]	48,6	45,3	42,4	42,2	31,6

Kompleks przydatności rolniczej	1- pszenny bardzo dobry	2 - pszenny dobry	3 - pszenny wadliwy	4 - żytni bardzo dobry	5 - żytni dobry
Plon ziarna [dt/ha]	49,8	47,9	40,9	41,9	32,2

Kwasowość - pH (gleba brunatna)	> 6	5,1-6,0	4,6-5,0	< 4,5	X
Plon ziarna [dt/ha]	42,6	40,3	37,7	34,1	X

Pod uprawę pszenicy najbardziej odpowiednie są gleby kompleksów: pszennego bardzo dobrego i dobrego oraz pszennego górskiego, zaliczane do klas I-III a. Do najlepszych gleb pod uprawę pszenicy zalicza się: czarnoziemy, czarne ziemie, mady ciężkie i średnie, gleby brunatne właściwe- niezakwaszone, lessy, rędziny. Pszenica ozima lepiej od innych zbóż znosi uprawę na glebach ciężkich i bardzo zwięzłych, a wrażliwsza jest natomiast na niski odczyn gleby. Im gleba bardziej kwaśna, tym plony są niższe i zwiększa się wrażliwość na niekorzystne czynniki siedliska. Odmiany pszenicy różnią się dość znacznie pod względem wymagań glebowych. W związku z powyższym planując uprawę na

glebach słabszych należy poszukać odmian o mniejszych wymaganiach glebowych i większej tolerancji na niskie pH. Odmiany takie mogą być też przydatne na glebach lepszych, ale pozostających w gorszej kulturze.

4. Dobór odmiany:

Wartość technologiczna odmian pszenicy jest ujęta w pięć grup:

• E - elitarna,

• A - jakościowa

• B - chlebowa

• K - na ciastka

• C - pozostała, w tym paszowa.

Odmiany z grup E, A, B są przydatne do wypieku chleba.

Przed wyborem odmiany do uprawy, koniecznością staje się zapoznanie

z aktualnymi wynikami badań COBORU.

OPIS ODMIANY- KOBIERA:

odmiana przydatna na cele młynarsko-piekarskie o dość dużej mrozoodporności. Odporność na choroby: na rdzę źdźbłową duża, na septoriozę plew i fuzariozę kłosów dość duża, mączniaka i septoriozę liści średnia, na choroby podstawy źdźbła dość mała, na rdzę brunatną mała. Średnia ocena dla wysokości roślin, odporności na wyleganie, terminu kłoszenia i dojrzewania oraz odporności na porastanie w kłosach. Masa 1000 ziarn mała, wyrównanie dość słabe, gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia. Liczba opadania bardzo duża, średnia zawartość białka i duża zawartość glutenu o dość dobrej jakości. Szklistość ziarna dość duża; wydajność ogólna mąki dobra. Plenność na przeciętnym poziomie agrotechniki średnia, a w rejonach północno- i środkowowschodnich dobra. Przyrost plonu na wysokim poziomie agrotechniki większy od innych odmian. Średnia tolerancja na zakwaszenie gleby.

5. Przedplon- zmianowanie:

Pełna dawka obornika

Buraki cukrowe

Orka przedzimowa- głębosz

Kultywator

Bobik

Gruber

Bronowanie, orka przedzimowa, kultywator

Kukurydza- podorywka, orka siewna (2-4 tygodnie przed siewem pszenicy ozimej), kultywator.

Pszenica ozima- podorywka (po zbiorze roślin zbożowych), bronowanie, odwrotka, orka przedzimowa, kultywator.

6. Uprawa roli:

Celem uprawy roli jest poprawienie warunków rozwoju rośliny poprzez: napowietrzenie gleby, uzupełnienie składników pokarmowych, zmniejszenie liczby agrofagów, nagromadzenie wody. W uprawie roli ważną rolę odgrywa właściwe zagospodarowanie ścierniska- wzruszenie go pługiem podokrywkowym, kultywatorem ścierniskowym lub talerzówką. Przykrycie ścierniska nie jest zabiegiem koniecznym. Po przedplonach zebranych wcześnie należy wykonać bronowanie (powtórzyć kilkakrotnie ponieważ niszczy to chwasty). W systemie uprawy płużnej dominującym zabiegiem jest orka. Powoduje ona

częściowe lub całkowite odwrócenie wierzchniej warstwy roli oraz zaburza stosunki biotyczne w glebie. Dlatego zamiast orki można stosować inne narzędzia głęboko spulchniające glebę bez jej odwracania (grubery, głębosz). Orkę siewną pod pszenicę ozimą powinno wykonać się 2-4 tygodnie przed siewem. Właściwie i terminowo wykonana uprawa roli jest podstawowym sposobem ograniczania liczby chwastów zagrażających uprawom pszenicy. Szczególne znaczenie mają zabiegi pożniwne, przykrywające osypane w czasie zbioru niedojrzałe nasiona oraz pobudzające, znajdujące się już w glebie, nasiona chwastów do kiełkowania. Szybkie wykonanie płytkiej podorywki, a następnie zniszczenie skiełkowanych chwastów przez bronowanie i rozłożone w czasie uprawki przedsiewne, pozwalają wydatnie zmniejszyć zagrożenie ze strony chwastów.

7. Nawożenie:

1.Azot z gleby- 48kg/ha (kompleks pszenny dobry)

2.Azot z nawozów NATURALNYCH:

Zad: Wprowadzono pełną dawkę obornika pod roślinę siewną o zawartości azotu 0,5 %. Jaką ilość azotu działającego wprowadzono do gleby?

Pełna dawka obornika- 30t

Azot - 0,5%
30t----------100%

xt-----------0,5%

x=150kg (azot całkowity)

y=150kg*0,25=38kg (azot działający)

3.Azot z resztek po zbiorowych roślin motylkowatych:

Zad: Ile azotu działającego pozostanie po bobiku plonującym na poziomie 35t zielonki?

Bobik - 13,2 (kg*ha)

Zielonka - 35 t

35t * 13,2= 462 kg

4.Azot z nawozów mineralnych zastosowanych pod przedplon:

Zad: Ile azotu mineralnego jest dostępne dla rośliny następczej jeżeli przedplon (buraki cukrowe) nawożono dawką 150kg azotu mineralnego?

opady okresu zimowego- powyżej średniej- 0,20

150kg*0,20=30kg

SUMA ŹRÓDEŁ PRZYCHODU- 48+38+462+30=578kg

5.ROZCHODY- pobieranie azotu z plonem.

Zad: Na wytworzenie 1 t ziarna pszenicy (wraz z plonem ubocznym- słoma) rośliny potrzebują 25 kg azotu.

Dane: 6t pszenicy

1t----------25kg N

6t---------x kg N

X= 150 kg N

6.Nawożenie fosforem i potasem:

8.Siew pszenicy ozimej:

W trakcie siewu bierzemy pod uwagę liczbę roślin i kłosów na jednostce powierzchni oraz liczbę ziaren w kłosie. Należy tak wybrać termin siewu, żeby roślina była w stanie w pełni wykorzystać okres wegetacyjny. Rośliny powinny mieć możliwość dostosować się do warunków siedliska. Nieterminowość i błędy popełnione w trakcie siewu są nie do odrobienia, a próba naprawy w trakcie wegetacji jest kosztowna i mało efektywna.
OBLICZENIA

Dane:

500 ziarniaków/m^2

Czystość- 95%

Zdolność kiełkowania- 95%

Masa 1000 ziaren- 42 g

Wartość użytkowania nasion [%]= czystość [%] * zdolność kiełkowania [%]/100

Wartość użytkowania nasion[%]= 95%*60%/100= 57%

Masa wysiewu [kg*ha]= obsada [szt.m^2] * masa 1000 ziaren [g]/ wartość użytkowania nasion%

Masa wysiewu [kg*ha]= 500 * 42g/ 57%= 368 [kg*ha]

9. Pielęgnacja:

Pszenica ozima jest narażona na częste występowanie chwastów i różnych chorób z powodu swojego powolnego wzrostu i słabego ulistnienia. Prawidłowe zmianowanie roślin, pełne uprawy pożniwne, czysty materiał siewny, poprawnie zagęszczone łany, zintegrowane metody zwalczania chwastów to czynniki, które ograniczają powstawanie chwastów.

Tabela 1- dobór herbicydów do zwalczania chwastów w pszenicy ozimej (przykłady)

Chwasty dominujące

Środki

Termin stosowania

---