Wykład 07 [16.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców


WYKŁAD 7 16.11.2005

GADY (Raptilia)

-Oszczedna gospodarka wodna - wydalaja kwas moczowy

-widzą kolory

-skóra silnie zrogowaciała z beta-keratyną

ANAPSYDY (Anapisda)

Anapsydy (Anapsida) od Karbonu

Pareiasauridae i 2 inne kopalne rodziny

Żółwie (Chelonia = Testudinata), od Triasu

Bokoszyjne (Pleurodira)

3 rodziny: m.in. Chelidae

Skrytoszyjne (Cryptodira)

Cheloniidae: żółw zielony i karetta

Dermochelyidae: żółw skórzasty (Dermochelys coriacea)

Żółwie słodkowodne (Emydidae): m. in. żółw błotny

Żółwie lądowe (Testudinidae): m.in. żółw grecki i żółw śródziemnomorski

Żółwiaki (Trionychidae)

Parejazaury(Pareiasauridae)

-perm

-masywne do 3 m długości

-roślinożerne - korony zębów płatowato rozczłonkowane

Żółwie (Chelonia -Testudinata)

-pancerz - tarcze rogowe na powierzchni

-skostnienie skórne

-karapaks zrasta się z żebrami i kręgami

-plastron z wtórna obręczą barkową

CZASZKA

-szczeki bezzębne, osłonięte rogowymi pochwami(dziobem)

-wyrostek bloczkowy (processus trochlearis) do zmiany kąta przyczepu mięśnia przywodziciela żuchwy

-Bokoszyjne: z k. skrzydłowej

-Skrytoszyjne: z k. przedusznej oraz/lub kwadratowej

Żółwie - wymiana gazowa

-brak ruchomej klatki piersiowej, zmiany objętości płuc powodowane są naciskiem trzewi:

-wydech - m. transversus abdominis i m. pectoralis ciągną obręcze do środka

-wdech - m. obliquus abdominis i m. serratus odciągają obręcz

-wyłącznie jajorodne

-pierwotnie i w większości drapieżne

-bokoszyjne - składają szyje na bok - w płaszczyźnie czołowej(poziomej)

-skrytoszyjne - większość dzisiejszych, wyciągają szyje w płaszczyźnie strzałkowej

Skrytoszyjne(Cryptodira)

Skorpuchowate (Chelydridae): żółw jaszczurowaty (Chelydra serpentina) i żółw sępi (Macroclemys

Żółwiaki (Trionychidae)

Np. żółw Sępi

Żyjące skamieniałoscie - mało zmienione od paleocenu

Wykorzystywane w stanach do odnajdywania topielców

  1. Cheloniidae

Np. żółw zielony (Chelonia mydas) i karetta (Caretta caretta)

  1. Dermochelyidae

-największy dzisiejszy żółw - do długości 2,5 m

-carapax: z tysięcy wielokątnych osteodermów w skórze

-plastrom: obręcz kostna

-pokarm: meduzy albo……..worki plastikowe - często mylone z meduzami

-jeden gatunek Żółw skórzasty (Dermochelys coriacea)

-odbywa wielkie wędrówki

-potrafi podnieść temperaturę ciała nawet o 20* C niż temperatura otoczenia - magazynuje ciepło dzięki tkance tłuszczowej i specyficznym układzie krwionośnym obwodowym.

  1. Żółwie słodkowodne (Emydidae)

-słodkowodne i ziemnowodne, głownie wszystkożerne

Np. żółw błotny

Np. żółwik molonowy(?)

  1. Żółwie lądowe (Testudinidae)

Np. żółw grecki

-żółwie lądowe

-żyją w lasach

  1. Żółwiaki (Trionychidae)

-wodne

-drapieżne

-pancerz zredukowany

-mięsista trąbka (ryjek)

DIAPSYDY (Diapsida)

Diapsydy, Karbon ->

Euryapsida = Sauropterygia

Plakodonty (Placodontia), Trias Europy

Notozaury (Nothosauria), Trias Europy i Azji

Plezjozaury (Plesiosauria), Jura-Kreda

Ichtiozaury (Ichthyosauria), Trias-Kreda

Lepidozaury (Lepidosauria)

Sfenodonty (Sphenodontida) od późnego Triasu

Tuatary (Sphenodon, Sphenodontidae)

Łuskonośne (Squamata), od pocz. Triasu

Iguania

Legwany (Iguanidae)

Agamy (Agamidae)

Kameleony (Chamaeleonidae)

Scleroglossa

Czaszka diapsydalna, kończyny tylne dłuższe szerzej rozstawione

Euryapsida = Sauropterygia

-gady głownie morskie

-ichtiofagi

-żywiły się rybami

-rybokształtne

-morskie

-przybrzeżne durofagi

-charakterystyczne zęby do rozbijania skorup np. mięczaków

-Jura-Kreda

-duże kończyny - płetwy albo płaty nośne

-Hyperfalangia - b. dużo członów palców

-obręcze spłaszczone

-zęby gęste, ostre wystające z pyska

-Trias-Kreda

-skrajnie przystosowane do życia w morzu i pływania

-płetwa grzbietowa bez szkieletu

-płetwa ogonowa - kręgosłup w dolnym płacie

-otwory nosowe - w położeniu tylnym

-Hyperfalangia Hyperdatylia - zwiększenie ilości palców

-formy żyworodne

Lepidozaury (Lepidosauria)

-drobne diapsydy przystosowane do chwytania drobnych zwierząt, pierwotnie stawonogów.

-ograniczony wzrost -epifyzy (przekroczenie pewnej wielkości uniemożliwiałoby łapanie owadów)

-miednica z oknem tarczowatym miedzy k. łonową a k. kulszową

-step - k. piętowa i skokowa zrośnięte, 3 dalsze kostki zanikły

-Lepidozaury - pierwotnie pleurodontowe

-Pleurodontowe - większość jaszczurek

-Autotomia ogona - odrzucanie ogona sytuacjach niebezpiecznych (pomagają specjalne płaszczyzny załamania w środku kręgu, również przerywana ciągłość mięśni osiowych, których wolne końce pomagają zasklepić ranę)

-Regeneracja: lity, niepodzielony na odcinki płat chrzestny, odrasta ogon bez kręgosłupa.

Sfenodonty (Sphenodontida)

-pierwotnie lepidozaury, ale posiadają zęby akrodontyczne.

-obecnie tylko tuatary, czyli hatterie.

-pierwotny brak penisa(w odróżnieniu do łuskonośnych)

-zróżnicowane w późnym triasie

-dzisiejsze: wyspecjalizowane fory reliktowe(żyjące skamieniałości)

2 Gatunki - S. Punctatus - wysepki wokół nowej zelandii

- S. Quentheri - żyje 300 osobników

  1. Tuatary (Sphenodon, Sphenodontidae)

-żyją w koloniach ptaków morskich

-kopia własne nory

-żywią się stawonogami i drobnymi kręgowcami(tez pisklętami)

-nocna niska temperatura czynnościowa 10* C, niskie tempo metabolizmu

-opóźnienie zapłodnienia, jaja składane około 10 - 12 miesięcy po zapłodnieniu

CZASZKA

-akinetycznana k. przedszczękowej wyrostki kostne zamiast zębów

-2 rzędy zębów na krawędzi czaszki i podniebieniu

-żuchwa poruszana przodotylnie

LUSKONOŚNE (Squamata)

-od pocz. Triasu

-narząd Jacobsona - otwiera się bezpośrednio do jamy ustnej

-parzysty penis(hemipenes) - charakterystyczne tylko dla łuskonośnych

-parzysta łechtaczka(hemiclitores) - u samic

-używany tylko jeden

Kinetyzm czaszki jaszczurek

-zanik dolnego łuku skroniowego w tym całej k. kwadratowojarzmowej

-3950 gat. Jaszczurek i 2900 gat.weży

IGUANIA

-chwytaja zdobycz językiem

-brak form beznogich komunikacja wzrokowa

-legwany np. Phrynosoma - w akcie obrony wytryskuje krew z zatok oczodołowych

Sclerogrossa

-chwytają zdobycz szczekami

-język tylko do homorecepcji

-tendencje: -do utraty kończyn (62 razy w tym u węzy)

-do żyworodności

-zrastanie powiek

Np. Heloderma arizońska - jedyna jaszczurka z jadem


Wykład 7

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 06 [09.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 09 [30.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 08 [23.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 05 [02.11.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 12 [21.12.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 04 [26.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 03 [19.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 02 [12.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 10 [07.12.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 11 [14.12.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 01 [05.10.05], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 13 [04.01.06], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 14 [11.01.06], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
Wykład 5, Biologia UWr, II rok, Biologia Komórki Roślinnej
Spr gosp kom, Biologia UWr, II rok, Fizjologia Roślin

więcej podobnych podstron