5. Rozwinięcie sygnałów okresowych w szereg względem funkcji trygonometrycznych w przedziale nieskończonym (-∞,∞).
Dwa sygnały nazwiemy ortogonalnymi, jeżeli ich iloczyn skalarny, a tym samym energia wzajemna są równe zero:
- są one krańcowo „nie podobne” do siebie
W przestrzeni jest określona baza ortonormalna, jeżeli przestrzeń ta jest przestrzenią Hilberta sygnałów o skończonej wartości energii i określonych na ograniczonym lub nieograniczonym przedziale czasu (t1, t2), a w tym przedziale dany jest zbiór funkcji {u1, u2,…,uk,…} parami ortogonalnych i mających jednostkową normę.
Dowolny sygnał x(t) rozwiniemy w uogólniony szereg Fouriera względem danej bazy
współczynniki f. bazowe
Współczynniki tego szeregu można obliczyć mnożąc przez dowolny k-ty element bazy i obliczając całkę w przedziale czasu, w którym określone są sygnały
uwzględniając ortonormalność bazy
Można wykazać, zbiór funkcji trygonometrycznych
{cosiω0t, siniω0t}, i=0,1,2…
tworzy w przedziale (t0, t0+T), gdzie T=2π/ ω0 układ ortogonalny zupełny.
Dowolny sygnał x(t) można zatem rozwinąć w przedziale (t0, t0+T) w szereg postaci:
Współczynniki tego rozwinięcia wyznaczamy ze wzorów:
gdzie:
Dla funkcji trygonometrycznych
zatem:
Zatem dowolny sygnał x(t) można rozwinąć w szereg trygonometryczny w przedziale (t0,t0+T)
Natomiast ostatecznie dowolny sygnał okresowy można rozwinąć w szereg trygonometryczny w przedziale nieskończonym
-współczynniki j.w.
W ogólnym przypadku sygnał okresowy zawiera składową stałą - niezależną od czasu i nieskończony zbiór składowych harmonicznych o pulsacjach ωn=nω
Każda składowa scharakteryzowana jest amplitudą cn i fazą φn. Otrzymujemy stąd równoważną postać trygonometrycznego szeregu Fouriera
9. Przekształcenie Z i jego podstawowe własności.
Przekształcenie Z odgrywa dla sygnałów dyskretnych podobną rolę jak przekształcenia Laplace'a i Fouriera dla sygnałów analogowych
Niech {xk}={x0, x1, …} będzie ciągiem liczbowym, skończonym lub nieskończonym, którego elementy są próbkami pewnego sygnału analogowego. Temu ciągowi przyporządkujemy w jednoznaczny sposób funkcję zmiennej zespolonej z, do której jest zbieżny szereg zmiennej o ujemnych potęgach
Funkcja ta, jeżeli istnieje jest transformatą Z ciągu{xk). Dzięki właściwości ciągów liczbowych można badać metodami analizy matematycznej badając ich transformatę Z.
Powyższa transformata jest transformatą jednostronną. Jest ona równa transformacie dwustronnej
dla sygnałów przyczynowych, a właśnie takimi się zajmujemy.
Przekształcenie Z nie jest zbieżne dla wszystkich wartości zmiennej , dlatego musimy określić obszar zbieżności - zbiór wartości, dla których transformata ciągu jest zbieżna. Szereg jest zbieżny w pierścieniu płaszczyzny z
Rx-<|z|<Rx+
może osiągać zero może dążyć do nieskończoności
Zerami funkcji X(z) - pierwiastkami wielomianu licznika, są te wartości z: X(z)=0
Biegunami funkcji są te wartości z, dla których X(z)→ ∞ (mogą występować dla z=0 lub z=∞)
Bieguny nie mogą występować w obszarze zbieżności ponieważ transformata Z nie jest zbieżna w biegunie.
Odwrotne przekształcenie Z:
- operacja całkowania odbywa się po konturze zamkniętym, obejmującym początek płaszczyzny zespolonej, leżącym wewnątrz obszaru zbieżności.
Własności przekształcenia Z
obszar zbieżności wymiernej transformaty Z nie może zawierać żadnych biegunów, jest on zatem ograniczony przez bieguny, przez zero, lub nieskończoność (transformata Z nie jest zbieżna w biegunie)
twierdzenia graniczne
suma wszystkich próbek sygnału równa jest transformacie Z tego sygnału dla z =1
jeśli x(n) jest przyczynowe to
Jeżeli dane są pary transformat
x(n)↔X(z) oraz y(n↔y(z)
twierdzenie o liniowości
ax(n)+ by(n) ↔ aX(z)+ bY(z)
twierdzenie o przesunięciu w dziedzinie czasu
x(n-n0) ↔ z -no X(z)
twierdzenie o mnożeniu przez ciąg wykładniczy (zespolony)
x(n)a-n↔ X(az)
twierdzenie o splocie w dziedzinie czasu
x(n)*y(n}↔X(z)Y(z)
twierdzenie o splocie w dziedzinie częstotliwości
twierdzenie o różniczkowaniu w dziedzinie czasu