Prawo cywilne jest gałęzią systemu prawa, reguluje stosunki cywilno - prawne między osobami fizycznym, osobami prawnymi i ułomnymi osobami prawnymi.

Według kryterium przedmiotowego stosunek cywilno - prawny jest stosunkiem społecznym o doniosłości majątkowej między podmiotami i związanymi z nimi także stosunkami niemajątkowymi (np. dobra osobiste)

Według kryterium metody regulacji stosunki cywilno prawne regulowane są metodą wyrażającą się kształtowaniem sytuacji cywilno - prawnej podmiotów na zasadzie równorzędności.

Skarb Państwa w stosunkach cywilno prawnych to państwo uczestniczące w tym stosunku.

Stosunek cywilno prawny w obrocie towarowym i pieniężnym to obrót między autonomicznymi podmiotami.

Prawo cywilne zawiera wiele norm dyspozytywnych tzn. względnie obowiązujących.

Zasady prawa cywilnego:

  1. zasada uznania i ochrony podmiotowości każdego człowieka - w równej mierze każdy człowiek (osoba fizyczna) ma zdolność prawną od momentu narodzin aż do śmierci, zdolność prawna nie może być pomniejszona, człowiek nie może być jej pozbawiony - nie podlega żadnym ograniczeniom

  2. zasada ochrony każdego typu prawa własności bez względu na jego podmiot (właściciela)

  3. zasada istnienia praw podmiotowych o zagwarantowanej przez prawo przedmiotowej treści.

Prawo podmiotowe - z niego wynika wiązka uprawnień np. własność - prawo użytkowania, posiadania, dysponowania. Jest sferą możności postępowania w określony sposób zagwarantowaną przez przepisy prawa.

Prawo przedmiotowe - jest to zbiór przepisów regulujących treść prawa podmiotowego.

  1. zasada autonomii woli stron w tym zasada swobody umów art.3531 kc

  2. zasada ochrony dobrej wiary - występuje gdy przepis ustawy wyraźnie na to pozwala gdy brak jest domniemania dobrej woli - art. 169 kc

  3. zasada nadużywania praw podmiotowych - art. 5 kc - legitymacja aksjologiczna dla norm prawnych- ma za zadanie chronić gdy postępowanie w zgodzie z literą prawa uderza w wartości chronione np. zasady współżycia społecznego.

  4. Zasada pełnej cywilnej odpowiedzialności za długi - jej celem jest kompensacja nie karanie.

Dłużnik odpowiada ze swe zobowiązania całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym aż do zaspokojenia wierzytelności, długi są dziedziczne.

  1. zasada odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę - pełna kompensacja szkody, źródłami odpowiedzialności są delikty art. 415 kc i odpowiedzialność kontraktowa art. 471 kc i dalsze (odszkodowanie za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie umowy)

  2. zasada odpowiedzialności za szkodę niemajątkową przy kontraktach.

  3. Zasada ochrony dobra dziecka

  4. Zasada dziedziczenia - nie istnieją spadki bezdziedziczne, istnieją jedynie spadki nie objęte

  5. Zasada ochrony praw na dobrach niematerialnych np. praw autorskich

  6. Zasada jedności prawa cywilnego - w kwestii nie uregulowanej innymi kodeksami sięgamy do kc.

  7. Zasada ochrony cywilnych praw podmiotowych przez sądy powszechne -samopomoc jest dopuszczalna przez prawo tylko w wyjątkowych i ściśle określonych sytuacjach.

Systematyka prawa cywilnego

Część ogólna

Prawo rzeczowe-przepisy dotyczące własności i innych praw rzeczowych, których katalog jest zamknięty.

Prawo zobowiązań

Prawo spadkowe-sukcesja majątku po śmierci osoby fizycznej

Prawo rodzinne

Prawo handlowe
01.01.1965. wszedł w życie kodeks cywilny
01.01.1965. wszedł w życie kodeks rodzinny i opiekuńczy

System pandektowy kodeksu cywilnego.
1.10.1990. wyrzucono (usunięto) warstwę socjalistyczną ,następne ulepszenie K.C. miało miejsce w 2007 roku.

Prawo cywilne

29.09.2007 r.