Krajobrazy wyżyn - podsumowanie
Konspekt lekcji przyrody w klasie V
Dział programu: Krajobrazy Polski i jej roślinność. Krajobrazy wyżyn.
Cele lekcji:
Wiadomości - uczeń:
- określi położenie geograficzne wyżyn polskich;
- wymieni cechy krajobrazu charakterystyczne dla poszczególnych wyżyn;
- wymieni największe miasta wyżyn;
- wymieni różne formy ochrony przyrody.
Umiejętności - uczeń:
- wskaże na mapie Polski wyżyny i ich największe miasta;
- wyjaśni na czym polega zjawisko krasowe;
- wskaże warunki niezbędne do rozwoju rolnictwa;
- wyjaśni przyczyny i skutki rozwoju przemysłu;
- dostrzeże różne wartości tkwiące w środowisku przyrodniczym poznanych wyżyn.
Postawy - uczeń:
- stosuje się do regulaminu gry;
- współpracuje w grupie;
- jest odpowiedzialny za efekt pracy grupy;
- dostrzega konieczność ochrony środowiska przyrodniczego;
- dostrzega negatywny wpływ rozwoju przemysłu na stan środowiska.
Metody pracy:
- burza mózgów.
Forma pracy: konkurs zespołowy.
Środki dydaktyczne: mapa Polski, kartki z pytaniami, okazy skał (wapienie, less, węgiel kamienny), ilustracje krajobrazów omawianych wyżyn, zasuszone okazy roślin.
Przebieg lekcji:
I. Faza wstępna:
1. Czynności porządkowo - organizacyjne.
2. Podział klasy na 5 grup, wybór liderów grup.
3. Przedstawienie regulaminu konkursu:
- liderzy losują kartki z pytaniami (kolejno po jednym pytaniu);
- po wylosowaniu grupa ma 1 minutę na ustalenie odpowiedzi (nie wolno korzystać
z podręcznika);
- odpowiada osoba (w każdej kolejce inna) wskazana przez lidera;
- za prawidłową odpowiedź grupa otrzymuje 1pkt, za błędną lub brak odpowiedzi - 0pkt;
II. Faza główna:
1. Grupy kolejno odpowiadają na wylosowane pytania.
2. Nauczyciel uzupełnia, komentuje i punktuje poszczególne odpowiedzi.
Zestaw pytań:
1. Pokaż na mapie pas wyżyn.
2. Wymień i pokaż na mapie wyżynę najbardziej przekształconą przez człowieka. (Wyżyna Śląska).
3. Jakie bogactwo występuje na Wyżynie Śląskiej? Wybierz z tego zestawu skał. (węgiel kamienny).
4. Pokaż na mapie Wyżynę Krakowsko - Częstochowską.
5. Wymień 4 miasta leżące na Śląsku. (np. Katowice, Zabrze, Bytom, Sosnowiec, Chorzów).
6. Z jakich skał zbudowana jest Wyżyna Krakowsko - Częstochowska? Wybierz z tego zestawu. (wapiennych).
7. Wytłumacz, na czym polega zjawisko krasowe? (rozpuszczanie skał wapiennych przez związki chemiczne zawarte w wodzie).
8. Jak się nazywa najpiękniejsza dolina na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej? Znajdź ją na ilustracji. (Dolina Prądnika).
9. Wymień nazwy dwu skał o niezwykłych kształtach znajdujących się na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej. Wskaż je na ilustracji. (Maczuga Herkulesa, Igła Deotymy).
10. Podaj nazwę najbardziej znanej jaskini na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej. (Jaskinia Łokietka).
11. Co to są kserofity? (rośliny środowisk suchych).
12. W jaki sposób suchorośla zabezpieczyły się przed utratą wody? (gruba skórka pokryta woskiem, włoskami, zmniejszona liczba szparek, zmniejszona powierzchnia liści).
13. Z podanego zestawu roślin wybierz i nazwij trzy suchorośla, (ostnica Jana, szałwia łąkowa, macierzanka piaskowa).
14. Co to są wywierzyska? (miejsca, z których spod ziemi wypływa woda, wywierzyska powstają na terenach, gdzie występują zjawiska krasowe).
15. Wymień formy ochrony przyrody, które utworzono na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej? (Ojcowski Park Narodowy., Jurajski Park Krajobrazowy, liczne rezerwaty).
16. Z jakiej skały zbudowana jest Wyżyna Lubelska? Wskaż ją w tym zestawie. (lessowej).
17. Jaka gleba wykształciła się na skale lessowej? (czarnoziem).
18. Która rzeka oddziela Wyżynę Lubelską od Wyżyny Kieleckiej? (Wisła).
19. Wymień i pokaż na mapie trzy miasta Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej (Kraków, Częstochowa, Ojców).
20. Co otacza Wyżynę Lubelską od południa? Pokaż na mapie. (Roztocze).
21. Co jest najbardziej charakterystycznym składnikiem Krajobrazu Wyżyny Lubelskiej? Wskaż na ilustracji. (wąwozy lessowe).
22. Gdzie na Wyżynie Lubelskiej znajdują się najpiękniejsze i najgłębsze wąwozy lessowe? (koło Kazimierza Dolnego, Kraśnika).
23. Co zadecydowało o tym, że na Wyżynie Lubelskiej rozwinęło się rolnictwo? (żyzne gleby, dobry klimat).
24. Podaj trzy źródła zanieczyszczeń na Wyżynie Śląskiej. (kopalnie, fabryki, ścieki komunalne, samochody).
25. Podaj cztery sposoby ochrony środowiska. (oczyszczalnie ścieków, filtry na kominach, oszczędzanie energii, wody, zakładanie parków, zieleńców).
III. Faza podsumowująca:
1. Zwycięska grupa otrzymuje ocenę celującą, druga - bardzo dobrą, trzecia - dobrą
(w zależności od liczby zdobytych punktów).
2. Karta ewaluacyjna:
- Czy podoba ci się powtórzenie wiadomości w formie konkursu?
....................................................................
- Co zmienił/byś/abyś w regulaminie konkursu?
....................................................................
...................................................................
.....................................................................