Dagmara Krysiak

DZIAŁANIA TAKTYCZNO - KRYMINALNE

Pościg:

- zgodnie z art. 297 par. 1 KPK organy ścigania mają ustawowy obowiązek nie tylko wykrycia, ale i w razie potrzeby ujęcia sprawcy,

- zazwyczaj unikanie lub ukrywanie się sprawcy,

- w przypadkach ucieczki organy podejmują pościg za osobą uciekającą,

- zgodnie z art. 243 KPK pościg podjęty bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa może realizować każda osoba, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się ściganego lub nie można ustalić jego tożsamości,

- Policja może podjąć pościg przy każdej próbie unikania z nią kontaktu,

- w następstwie pościgu ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba ta popełniła przestępstwo, a zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub zatarcia śladów przestępstwa,

- zgodnie z art. 15 pkt 2, 2a i 3 - pościg ma prawo być podjęty już w ramach czynności operacyjno - rozpoznawczych,

- pościg to ogół działań zmierzających bezpośrednio do szybkiego ujęcia i zatrzymania osoby, która zazwyczaj z powodu naruszenia prawa oddala się z jakiegoś miejsca, dążąc przez to do uniknięcia kontaktu z prowadzącym te działania,

- pościg bezpośredni - prowadzony ad hoc w wypadku natychmiastowej ucieczki danej osoby po kontakcie z organami ścigania, nie zatrzymała się do kontroli pojazdu,

- pościg pośredni - prowadzony za osobą, która wcześniej się ukrywała, a odnaleziona podjęła ucieczkę,

- pościg czołowy - prowadzony bezpośrednio za określoną osobą przypuszczalną lub ustaloną trasą ucieczki; czoło pościgu utrzymuje kontakt wzrokowy z uciekającym,

- pościg zaporowy - polega na zamknięciu przypuszczalnych lub ustalonych tras ucieczki przed znalezieniem się osoby ściganej w punktach zamknięcia tych tras; zamknięcie tras może polegać na ustawieniu posterunków w określonych miejscach, może polegać na fizycznym zablokowaniu trasy ucieczki samochodem lub wyłożeniem na drodze tej ucieczki tzw. „kolczatki”,

- art. 17 Ustawy o Policji pozwala na użycie broni palnej w pościgu bezpośrednim przeciwko sprawcy określonego rodzaju przestępstw,

- siły i środki użyte w pościgu musza być adekwatne do sytuacji,

- jeżeli daną osobę da się zatrzymać, należy sprawdzić jej tożsamość, a jeśli spełnione są określone warunki zatrzymania, należy ją zatrzymać,

- jeśli kontynuowanie pościgu jest bezcelowe, należy pościg przerwać i rozpocząć działania o charakterze czynności operacyjno - rozpoznawczych, w szczególności rozpocząć poszukiwania.

Poszukiwania:

- działania taktyczno - kryminalne,

- w ramach procesu zarządzane przez organ procesowy, jeśli miejsce pobytu podejrzanego nie jest znane art. 278 KPK,

- podstawą poszukiwań może być postanowienie o poszukiwaniu listem gończym 279 KPK,

- podstawą poszukiwań może być też postanowienie o zaginięciu osoby, potrzeba ustalenia miejsca pobytu osoby podejrzewane, ważnego świadka,

- czasami czynności poszukiwawcze ograniczają się do działań biernych: rutynowe kontrole na przejściach granicznych, legitymowanie itp.

- czasami czynności poszukiwawcze angażują poważne środki operacyjne,

- w zależności od potrzeb mogą mieć zasięg lokalny, ogólnokrajowy, czasem także na obszarze całej UE, a także krajów spoza UE, gdy zawarte są z nimi odrębne umowy,

- poszukiwanie rozpoczyna się od wywiadu w miejscu ostatniego miejsca zamieszkania, pobytu poszukiwanego, w miejscu jego pracy,

- wywiad i inne czynności operacyjno - rozpoznawcze mogą mieć charakter tajny lub jawny,

- ogłoszenie o poszukiwaniach może być umieszczone w mediach.

Zasadzka:

- celem zasadzki jest niespodziewane ujęcie osoby poszukiwanej ściganej lub też ujęcie na gorącym uczynku sprawcy przestępstwa, o ile miejsce jego popełnienia było znane albo dało się przewidzieć,

- polega na odpowiednim rozdzieleniu funkcjonariuszy o odpowiednich rolach,

- może być elementem pościgu

Pułapka:

- jest urządzeniem technicznym ułatwiającym ujęcie osoby ściganej,

- wyróżniamy pułapki

* obezwładniające

* dokumentujące,

* alarmujące,

* naznaczające

- spełnia dodatkową funkcję psychologiczną.

Kontrola osobista i przeglądanie zawartości bagażu:

- może być dokonywane przez Policję, w szczególnych przypadkach Straż Graniczną w razie uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary,

- kontrola osobista i przeglądanie zawartości bagażu różnią się od przeszukania tym, że są one czynnościami administracyjno - porządkowymi, realizowanymi na podstawie ustawy o Policji,

- z zasady nie sporządza się z tego dokumentacji, a nawet notatki,

Zatrzymanie:

- czynność procesowa lub administracyjno - porządkowa,

- jako czynność procesową regulują ją art. 243- 248 KPK,

- oprócz zatrzymania procesowego jest zatrzymanie policyjne oparte o art. 15 ust. 1 pkt. 2a i 3 Ustawy o Policji,

- według art. 243 zatrzymania osoby złapanej na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa albo w wyniku bezpośredniego pościgu może dokonać każda osoba, nawet nie będąca funkcjonariuszem; jeśli nim nie jest to po zatrzymaniu musi od razu przekazać zatrzymanego Policji - zatrzymanie obywatelskie,

- Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa, gdy zachodzi obawa, że ucieknie ona, ukryje się lub zatrze ślady przestępstwa,

- należy zatrzymać także osobę, która jest podejrzana o popełnienie przestępstwa, a jej tożsamość jest nieznana,

- zatrzymania sporządza się protokół,

- osobę zatrzymaną należy poinformować o powodach zatrzymania, wysłuchać ją w formie rozpytania (notatka) lub przesłuchać (protokół),

- zatrzymanemu należy umożliwić kontakt osobisty lub telefoniczny z jego adwokatem,

- po zatrzymaniu Policja ma obowiązek powiadomić prokuratora,

- zatrzymanemu służy prawo wniesienia zażalenia na zasadność zatrzymania, a także prawo do badania lekarskiego,

- innym rodzajem procesowego przesłuchania jest zatrzymanie podejrzanego w związku z zarządzeniem prokuratora, połączone przymusowym doprowadzeniem zatrzymanego do prokuratury lub sądu,

- zatrzymanego należy w ciągu 48 godzin przekazać do sądu z wnioskiem dot. tymczasowego aresztowania albo zwolnić,

- należy go też zwolnić jeśli po 24 godzinach od oddania do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o tymczasowym aresztowaniu,

- ponowne zatrzymanie dot. tych samych faktów jest niedopuszczalne,

- w zatrzymaniu policyjnym, mającym inny charakter od procesowego, Policja może zatrzymać osadzonego w zakładzie karnym, jeśli legalnie opuścił on jego mury (np. przepustka), ale nie wrócił na czas; policja ma także prawo zatrzymania osoby zagrażającej życiu, zdrowiu lub mieniu ludzkiemu,

- na sposób prowadzenia tej czynności służy zażalenie do właściwego miejscowo prokuratora,

Badanie zawartości alkoholu:

- dokładne badanie zawartości alkoholu wymaga: badania krwi lub moczu, pobieranych dwukrotnie w odstępach czasu,

- do wstępnej oceny służy

* alkomat - urządzenie instalowane w komisariatach, komendach, a także samochodach; działa na zasadzie absorpcji podczerwieni,

* alkotest - małe, przenośne urządzenie;

- pomiar w/w urządzeniami może być wykonywany nie wcześniej niż po 15 minutach od spożycia alkoholu,

Działania specjalne:

- dot. użycia specjalnych pododziałów (grup) taktyczno - kryminalnych,

- w skład takich grup wchodzą np. antyterroryści, pirotechnicy, psycholog - negocjator itp.

- koniecznym zabezpieczeniem działań specjalnych jest zabezpieczenie medyczne,

- bardzo istotne jest jednolite dowodzenie grupą, współdziałanie funkcjonariuszy,

- celem jest obezwładnienie, ujęcie i zatrzymanie przestępcy i oddanie go (żywego!) do dyspozycji wymiaru sprawiedliwości,

Użycie psa policyjnego:

- pies w służbie patrolowej - patrolowanie terenów otwartych, parków itp.; dodatkowo pełni funkcje obronne, naprowadza na zbliżających się ludzi,

- pies w służbie prewencji - używane przez policję porządkową w służbie prewencji przy zgromadzeniach i ich ochronie, imprezach masowych itd.; pies występuje jako pies obronny, jego użycie przeciwko człowiekowi jest jedną z form przymusu bezpośredniego,

- psy obronne - mogą być użyte jako środek przymusu bezpośredniego przez Policję, ŻW, SG, SOK, Straże gminne, firmy ochroniarskie,

- psy w Polsce służą też do ratowania ludzi z katastrof, jako ratownicy górscy, wodni, ale nie należy to do kompetencji Policji, ale specjalnych służb np. WOPR, GOPR,

- pies w służbie śledczej to pies tropiący albo pies specjalny - pies tropiący z reguły prowadzi po śladach zapachowych do miejsca pobytu danej osoby, trop taki utrzymuje się od 10 do 24 godzin, tropienie może odbywać się o każdej porze doby, lepiej jednak żeby była to noc; psy specjalne są najlepsze do przeszukiwania terenu, pomieszczeń, ładunków, bagaży - są szkolone do wykrywania broni palnej, narkotyków, samogonu, zwłok, materiałów wybuchowych,

- szczególnym użyciem psów jest tzw. ekspertyza osmologiczna

---