POJĘCIE I WARUNKI ISTNIENIA GRUP RÓWIEŚNICZYCH
Grupa rówieśnicza - organizm społeczny wyróżniony spośród innych nie ze względu na cechę demograficzną - wieku, lecz ze względu na typ więzi, bliskie, nacechowane wzajemną aprobatą uczestnictwo.
Warunki istnienia grup rówieśniczych:
1.Podstawę istnienia grup rówieśniczych stanowią ich cele:
-wspólne - to cele indywidualne, ale osiągane wspólnie np. grupowe pójście do kina, gdyż każdy z członków chce obejrzeć film
-zespołowe - wymagana jest zespołowa działalność całej grupy np., przy organizowaniu zespołu muzycznego. Sprzyja to jej konsolidacji będącej rezultatem wspólnego przeżywania sukcesów bądź porażek.
2. Grupy rówieśnicze mają swoje ośrodki skupienia :
- miejsce spotkań np. cukiernie czy puste garaże
- nazwy wywodzące się z tzw. żargonu ulicznego lub popularnych filmów, książek itp.,
- sygnały w postaci haseł, umownych znaków, wyrazów, służące do podkreślenia odrębności grupy
- insygnia, odznaki lub określone elementy w wyglądzie np. fryzura czy ubrania
- obrzędy inicjacyjne badające sprawność i wytrzymałość kandydata
3. Grupa rówieśnicza to dynamiczny układ pozycji i ról społ. Układ pozycji zależny jest od wkładu poszczególnych jednostek w realizację zespołowego celu, zaś układ ról - od organizacji grupy.
Stopień uznania pozwala na wyróżnienie w grupie:
- członków najbardziej aktywnych
- członków mniej aktywnych, ale pełnoprawnych
- tzw. margines jednostek najmniej popularnych, lecz gotowych przyjąć wszelkie warunki, aby utrzymać członkostwo.
4. Uznanie społ. uzależnia się od celu grupowego i ulubionych zajęć członków grupy.
5. Najbardziej popularny członek grupy staje się jej przywódcą
3 typy przywódców:
- przewodniczący (doświadczenie, wiedza, umiejętności w danej dziedzinie),
- przywódca formalny (nie cieszą się takim autorytetem co przewodniczący, gdyż nie potrafią imponować, walczą o utrzymanie swej pozycji np. poprzez zabiegi dyplomatyczne),
- prowodyrzy ( mają znaczny wpływ na innych dzięki swej aktywności w sytuacjach trudnych)
FUNKCJE WYCHOWAWCZE GRUPY RÓWIEŚNICZEJ
- staje się głównym kreatorem osobowości młodego człowieka : rozwój osobowości autonomicznej w pełnieniu ról społecznych w grupie lub rozszerzając zakres doświadczeń jednostki poprzez zaspokajanie jej potrzeb i zainteresowań nie zrealizowanych w stosunkach z dorosłymi.
- Funkcje makrospołeczne:
- egalitaryzacja struktury społecznej oraz pokonywanie barier tworzonych przez stereotypy; odrzuca stereotypy istniejące w umysłach rodziców i staje się łącznikiem między kulturami różnych grup społecznych, co sprzyja powstawaniu nowej struktury społecznej
- egalitaryzacja kultury oraz dystrybucji wartościowych wzorów kulturowych, czemu sprzyjają kontakty młodzieży pochodzącej z grup o różnym poziomie kulturalnym i systemach wartości.
- Funkcje mikrospołeczne:
- organizowanie czasu wolnego
- dostarczanie wrażeń, przygód i nowych doświadczeń, głównie poprzez rozwijające się formy turystyki
- spełnia rolę zaplecza emocjonalnego i społecznego młodzieży poprzez ukazywanie pozytywnych wzorców godnych naśladowania
- uczy samodzielności dopomagając w poznawaniu siebie poprzez różne testy samosprawdzające
- sprzyja krystalizowaniu systemu wartości stwarzając środowisko, w którym można dostrzec cechy ułatwiające i utrudniające zbiorowe życie, a także dokonać oceny swojego postępowania i zachowania innych