Poradnictwo to

1 udzielanie porad, wskazówek, czy informacji dotyczących określonego zakresu.

2 niesienie pomocy za pośrednictwem porady.

3 zaprogramowany system czynności udoskonalających inne działania, oraz zbiór prawidłowości regulujących ich przebieg.

Porada:

1 pomoc pedagogiczna, psychologiczna, psychoterapeutyczna i socjalna.

2 oczekiwana forma pomocy ze strony radzącego, jak i szukającego pomocy.

Elementy porady:

W poradzie jako kontakcie jednorazowym występują;

1 Rada - wskazanie sposobu postępowania bez uzasadnienia.

2 Porada - uzasadniony i przemyślany pogląd traktowany jako pomoc psychologiczno pedagogiczna.

Doradztwo - dawanie rady, wskazanie sposobu postępowania. Wykonywane jest przez osobę (doradcę), który zna sytuację.

Różnice między poradą, a doradztwem:

Porada trwa dłużej niż doradzanie i jest związana z ogólną oceną sytuacji. Kompetencje osoby udzielającej poradę i jego status społeczny determinują rodzaj poradnictwa, które może być ujęte jako:

1 Jeżeli układ stosunków oparty jest na więzi nieformalnej sporadycznych sytuacjach niezorganizowanych celowo to poradnictwo określamy jako radzenie czy doradzanie (mamy z tym do czynienia z sytuacjami dnia codziennego: codziennego gronie znajomych; grupy rówieśniczej). Osoba radząca korzysta z własnego doświadczenia życiowego, także z wiedzy, którą posiada.

Co wpływa na efektywność rady - dla osoby zwracającej się o radę najważniejsze jest zaufanie jakim darzy osobę mającej jej rady udzielić.

2 Poradnictwo oparte o więź formalną w celowo zorganizowanych sytuacjach związane z industrializowanym, zurbanizowanym społeczeństwem związane jest z dokonywaniem wyboru i podejmowania decyzji przez jednostkę w sprawach które dotyczą jej bliskich, a są dla niej mało znane lub niezrozumiałe (placówki oświatowe, ZUS, prawnicy).

Podział poradnictwa pod kątem 3 kryteriów:

1 Bezpośrednie, pośrednie.

2 Ilość osób, która uczestniczy w nim - jednostkowe, zbiorowe.

3 Ze wzgl. na czas - krótkoterminowe, systemowe.

Podział poradnictwa ze wzgl. na treść, czyli rodzaj zastosowanych środków i czynności:

1 Pedagogiczne - należą tu: poradnictwo dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, psychologiczne.

2 Poradnictwo zdrowotne

3 socjalne

4 kulturowe

5 prawne.

Poradnictwo pedagogiczne może być prowadzone w ramach systemu oświaty:

*szkoły wszystkich typów.

*poradnie psychologiczno pedagogiczne

*ośrodki szkolno wychowawcze

*pogotowie opiekuńcze.

Poza systemem oświaty poradnictwo występuje w:

*poradnie zdrowia (ogólne, specjalistyczne).

*ośrodki pomocy społecznej.

*centra pomocy rodzinie.

*liga kobiet, czyli ośrodki poradnictwa organizacji społecznych.

*policyjna izba dziecka.

*na łamach środków masowego przekazu.

Poradnictwo specjalistyczne - to poradnie przeciwalkoholowe; uzależnień; antynikotynowe; poradnictwo sądowe (kuratorzy); poradnie przedmałżeńskie i rodzinne; poradnie w ośrodkach adaptacyjnych; poradnie zdrowia psychicznego; poradnie wojskowe; telefon zaufania.

Zasady poradnictwa:

1 Zasada przystępności - poradnie powinny być ogólnodostępne i przekazujące informacje na poziomie odpowiednim do osoby, która się o nią zwraca.

2 Indywidualizacji - każdy przypadek jest inny.

3 Aktywizowania podmiotu - osoba zwracająca się o pomoc ma uczyć się jak sobie z tym problemem poradzić.

4 Operatywności treści.

5 Odpowiedniego wykorzystania środków.

6 Wiązania teorii z praktyką.

7 Dobrowolności - możliwość wyboru porady tam, gdzie się chce.

8 Współdziałania z innymi organizacjami, instytucjami.

Metody pracy stosowane w poradnictwie:

1 Informowanie i przekonywanie.

2 Metody wpływu sytuacyjnego.

3 Interweniowanie w środowisko wychowawcze.

W zakresie poradnictwa pedagogicznego wyróżniamy - wychowawcze; społeczne; dydaktyczne; kulturalno wychowawcze; zawodowe.

PORADNICTWO WYCHOWAWCZE:

Celem p. wychowawczego jest optymalizowanie, przygotowanie do życia i udoskonalenie modelowania osobowości wychowanka.

Cel główny możliwy jest do osiągnięcia poprzez cele pochodne, którymi są;

1 Udoskonalanie procesu przygotowania jednostki do aktywności społecznej, oraz jak najlepsze umożliwienie jej kontaktów społecznych poprzez wykrywanie i korygowanie braków rozwojowych, rozwijanie zdolności, rozwijanie nowych zainteresowań i dążeń.

2 Optymalizowanie procesu przygotowania do pracy zawodowej poprzez interwencję w procesy przeddecyzyjne, ściśledecyzyjne i postdecyzyjne w wyborze zawodu, przez dostosowanie informacji zawodowej, ukazywanie perspektyw, stymulowanie rozwiju aspiracji, motywacji, opracowanie wstępnej diagnozy, przydatności zawodowej, śledzenie i korygowanie losów zawodowych wychowanków.

3 Przygotowanie do spędzania czasu wolnego i aktywnego uczestnictwa w kulturze, do rozwijania własnej osobowości, wskazywania możliwości samokształcenia i wszechstronnego samodoskonalenia się.

4 Udoskonalenie środowiska, poprawa procesu informowania podmiotu lub dążenie do wzmożenia jego aktywności poprzez oddziaływanie terapeutyczne.

5 Określenie warunków optymalnego rozwoju każdej jednostki.

6 Udzielanie pomocy w adaptacji szkolnej uczniów (rodzic, nauczyciel, pedagog).

7 Pomoc w przezwyciężaniu trudności wychowawczych.

8 podniesienie efektywności wychowawczej szkoły.

9 Dostarczenie szkole narzędzi do wykrywania przyczyn niepowodzeń szkolnych i określanie dojrzałości szkolnej uczniów.

Def. poradnictwa pedagogicznego: - jest to ogół poczynań różnych instytucji i organizacji które zainteresowane są sprawami prawidłowego rozwoju oraz wychowania dzieci i młodzieży między innymi prawidłowego wychowawczego funkcjonowania rodziny.

Zakres p . wychowawczego obejmuje:

1 Zapewnienie pomocy rodzicom napotykającym na trudności wychowawcze.

2 Pomoc w postępowaniu rodziców dziećmi różny sposób upośledzonymi lub odbiegającymi od normy w rozwoju.

3 Obejmuje sprawę wyboru zawodu.

4 Poradnictwa przedmałżeńskiego małżeńskiego.

5 Poradnictwo z zakresu świadomego macierzyństwa.

6 Kulturę życia seksualnego.

7 Poradnictwo rodzinne.

Zadania poradnictwa wychowawczego:

1 Kierowanie dzieci do odpowiednich placówek (szkół, ośrodków0.

2 Profilaktyka wychowawcza (wykrywanie przyczyn trudności wychowawczych).

3 Aktywizowanie dzieci i młodzieży wybitnie uzdolnionej.

Dwie formy pomocy wybitnie uzdolnionym:

- indywidualny tok nauczania.

- indywidualny program nauczania.

4 Doradztwo w zakresie pracy korekcyjno kompensacyjnej i terapeutycznej a dziećmi i młodzieżą napotykającymi na specyficzne trudności w uczeniu się (wyrównywanie deficytów rozwojowych to właśnie praca korekcyjno kompensacyjna). Specyficzne trudności w uczeniu się to; - dysleksja, dysortografia.

5 Popularyzacja wiedzy pedagogicznej wg zasad:

- więcej wiedzieć

- głębiej rozumieć

- lepiej działać

- być lepszym, czyli stale poznawać własne możliwości i kierować swym rozwojem społeczno moralnym (skierowana jest przede wszystkim do rodziców).

6 Doskonalenie nauczycieli.

Przez kogo powinno być prowadzone por. wychowawcze:

Pedagogów, lekarzy, prawników.

Udział tych specjalistów jest konieczny, gdyż prawidłowy rozwój (fizyczny i psychiczny) dzieci i młodzieży jak i prawidłowy układ stosunków wewnątrzmałżeńskich i zewnątrzrodzinnych ściśle się ze sobą wiążą i wykazują wielorakie wzajemne uwarunkowania.

Jakie są nastawienia w zakresie wychowawczego:

Poradnictwo wychowawcze obok korygowania odchyleń w zachowaniu się dzieci i młodzieży oraz popełnianych przez rodziców błędów wychowawczych powinno być nastawione na korygowanie wad rozwojowych i leczenie zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży, leczenie zaburzeń występujących u rodziców, korygowanie postaw rodziców wobec siebie nawzajem, wobec rodziny i dziecka.

PORADNICTWO RODZINNE:

Porad z tego zakresu udzielają poradnie przedmałżeńskie i małżeńskie, oraz centrum pomocy rodzinie, ośrodki psychologiczno pedagogiczne. Obejmuje całą rodzinę: dzieci; młodzież; dorosłych.

Grupy zagadnień:

1 Problemy związane ze stosunkami obrębie rodziny.

2 Problemy dotyczące zewnętrznych stosunków rodziny, jej kontaktów z innymi instytucjami, środowiskiem.

2 obszary działania:

* co dzieje się w rodzinie.

* relacje rodziny ze środowiskami zewnętrznymi.

Działania charakterystyczne dla p. rodzinnego:

1 Działania naprawcze - zmiana interakcji panujących w rodzinie.

2 Działania zapobiegawcze (profilaktyczne) - związane z wykrywaniem i hamowaniem pewnych tendencji wewnątrz rodziny, które mogą doprowadzić do wystąpienia u dziecka zaburzeń zachowania.

3 Działania optymalizujące - stosuje się je wtedy, gdy występują nieznaczne zakłócenia w obrębie rodziny, a doradca może skoncentrować się na wyjaśnieniach metodach.

4 Działania prognostyczne - odnoszą się do poradnictwa związanego z dalszym kierunkiem kształcenia, czy wyboru zawodu.

Cecha szczególna:

*Poradnictwo wychowawcze zwraca uwagę na wzajemne postawy wobec siebie i wzajemne oddziaływania członków rodziny.

*Najczęściej osoba poszukująca porady jest członkiem grupy rodzinnej.

Rodzina:

*Pochodzeniowa, (do której należymy od urodzenia).

*Prokreacji, (którą zakładamy sami).

Rozpatrując rodzinę jako grupę zwracamy uwagę na:

- Liczbę i wiek członków rodziny.

- Liczbę pokoleń.

- Układ pokrewieństwa i pozycji.

- Charakter stosunków międzyosobowych.

- Typy interakcji.

- Fazę rozwoju rodziny (etapy życia rodziny).

Przedmioty porad w poradnictwie rodzinnym:

1 Wszystkie okoliczności powstania małżeństwa i rodziny.

2 Zasady współżycia pary małżeńskiej.

3 Stosunki z członkami bliższej i dalszej rodziny w sytuacji zmiany stanu cywilnego, separacji, rozwodu, wdowieństwa, starczej zależności.

4 Problemy młodzieży społecznie zagubionej w sytuacjach wyboru szkoły, zawodu, miejsca pracy, odrywania się od rodziny, odtrącenia przez grupę rówieśniczą, patologii alkoholowej, czy narkomanii.

5 Pomoc związana z ostatnimi fazami życia rodziny.

6 Porady dla zajmujących się rodziną (nauczycieli, lekarzy, dziennikarzy itp.).

Kogo obejmuje, do kogo jest skierowane - indywidualne; grupowe.

Najczęściej członkowie rodziny szukają pomocy, czy zasięgają porady, gdy dochodzi w rodzinie do konfliktu. Osoba udzielająca porad nie może wchodzić w interakcje z żadną ze stron konfliktu - musi być osobą bezstronną.

Cechy doradcy:

1 Obiektywizm.

2 Prawdziwość, autentyczność.

3 Wewnętrzna zgodność, zwartość i harmonia (w widzeniu siebie i pokazie siebie innym).

4 Empatia rozumiana jako umiejętność określania przeżyć lub uczuć innej osoby (nie współodczuwanie).

5 Akceptacja człowieka, czyli ukazywanie, że zależy mu na danej osobie, że dana osoba przedstawia dla niego wartość.

Czego potrzebują osoby zwracające się o pomoc - 4 ogólne zakresy potrzeb:

1 Nabycie pewności siebie, pozytywnego obrazu własnej osoby.

2 Pokazanie przyczyn (najczęściej z okresu dzieciństwa), które sprawiają, że osoba nie darzy miłością samej siebie.

3 Uświadamianie sprzecznych dążeń, czyli np. szukania miłości i zamykania się przed ludźmi.

4 Pomoc w zmienianiu zależności psychicznej od rodziców (zależność psychiczna od rodziców może też być po śmierci rodziców).

Poradnictwo rodzicielskie uwzględnia w szerokim stopniu całą problematykę związaną z konfliktami zagrażającymi rodzinie rozpadem, przy czym wieli konfliktów rodzinnych można się dopatrywać w wadliwości struktur interpersonalnych.

1 WŁAŚCIWOŚCI STRUKTUR W RODZINIE ZE WZGL. NA STYCZNOŚĆ:

Styczność społeczna wyraża się przekraczaniu przestrzeni interpersonalnej.

- duży obszar - nieograniczony

- krąg towarzyski - relacje bliższe

- krąg 1,5m - osoby dopuszczone do bliskiego kontaktu.

Właściwością styczności jest bezpośrednie lub pośrednie nawiązywanie kontaktu z drugą osobą w określonym miejscu i czasie.

Jeżeli styczność jest zaburzona dochodzi do nieprawidłowości. Nieprawidłowości prowadzą do;

- przewagi 1 czł. rodziny nad innymi

- powstania braku zaufania i szczerości pomiędzy czł. rodziny.

- mierzenia wszelkich zjawisk i wartości przez pryzmat osobistych doznań i odczuć.

Przeciwdziałanie zakłoceniom:

* rozwijanie wzajemnych zainteresowań.

* codzienny kontakt związany z życiem rodziny.

Występowanie zakłóceń wynikających ze styczności:

* urazy psychiczne.

* zachwianie poczucia bezpieczeństwa

* odczucie braku akceptacji

* poczucie osamotnienia.

2 ZE WZGL. NA STOSUNKI SPOŁECZNE:

Przyjmują one postać związku między osobami należącymi do wspólnoty rodzinnej. Stosunki mają wymiar ponadaktualny, oraz intencjonalny charakter odzwierciedlający się w świadomości każdego czł. rodziny, jak też związane są z różnymi postaciami.

Stosunki społeczne rozpatrywane są na 2 płaszczyznach:

* intelektualna - musimy poznać drugiego człowieka.

* emocjonalna - ustosunkowanie się do srugiego człowieka.

Pozbawione zaangażowania stosunki społeczne prowadzą do:

* braku lojalności

* braku bezinteresownej życzliwości

* braku szacunku dla innych.

Nieprawidłowe stosunki społeczne mogą być minimalizowane przez dialog.

Dialog - umiejętność słuchania, mówienia, milczenia, przysłuchiwania się.

Bez prawidłowego dialogu nie mają prawa zaistnieć prawidłowe stosunki społeczne.

Skutki nieprawidłowych stosunków społecznych prowadzą do:

* dominacji 1 czł. rodziny nad innymi

* powstawania głębokich urazów psychicznych

* zerwania relacji między osobami w rodzinie

* ograniczenia przeżywania pozytywnych emocji

3 ZE WZGL. NA CZYNNOŚCI SPOŁECZNE:

Czynności społeczne to wszystkie akty współdziałania mające na celu osiąganie obiektywnego dla podmiotów wspólnego dobra. Związane są one z przekraczaniem ludzkiego egoizmu w każdym człowieku.

Prawidłowe czynności społeczne są wtedy, kiedy każdy z czł. rodziny wykonuje czynności które im służą (jeden sprząta, drugi robi zakupy).. Czynności społeczne aby były prawidłowe powinny być realizowane z poczucia powinności a nie obowiązku.

Nieprawidłowe czynności społeczne prowadzą do braku uświadomienia sobie przez czł. rodziny wspólnego dobra co może spowodować włączenie któregoś z czł. rodziny w pozarodzinną rzeczywistość społeczną (wejście młodych ludzi do grup rówieśniczych).

Zakłócenia struktur interpersonalnych mogą prowadzić do rozpadu rodziny, oraz narażać czł. rodziny na:

* zaburzenia psychiczne i nerwicowe

* konflikt z prawem

* samodestrukcję (anoreksja, samobójstwo).

PODSTAWOWE AKTY PRAWNE MÓWIĄCE O POMOCY PEDAGOGICZNEJ

Pomoc pedagogiczna związana jest z oświatą.

1 Rozp. (07-01-2003) w spr. zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

2 Rozp. Min. Edukacji i sportu (29-01-2003) w spr. orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, oraz szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania.

AD 1.

W przedszkolach pomoc pedagogiczna polega na elementach:

* Diagnozowanie środowiska dziecka.

* Rozpoznawanie potencjalnych możliwości, oraz indywidualnych potrzeb dziecka i umożliwienie ich zaspokajania.

* Rozpoznawanie przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych.

* Wspieranie uczniów wybitnie uzdolnionych.

* Organizowanie różnych form tej pomocy.

Teren szkoły:

* Podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki.

* Pomoc w wyborze zawodu i szkoły.

* Pomoc nauczycielom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i rozwijaniu umiejętności wychowawczych.

* Pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i pokonywaniu problemów rodzicom.

* Pomoc nauczycielom w dostosowaniu wymagań edukacyjnych dla uczniów ze stwierdzonymi zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub specyficznymi trudnościami w uczeniu się,

Korzystanie z pomocy pedagogicznej jest dobrowolne i bezpłatne.

Pomocy udzielamy na wniosek: ucznia (konieczna jest zgoda rodziców); rodziców; nauczycieli; pedagogów; logopedy; psychologów; doradców zawodowych zatrudnionych w placówkach zawodowych. Pomoc dziecku może być również udzielana na wniosek poradni psychologiczno pedagogicznej.

FORMY POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ I PEDAGOGICZNEJ:

1 zajęcia specjalistyczne. W ramach tych zajęć mamy.

*zaj. korekcyjno kompensacyjne - organizowane dla uczniów u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się uniemożliwiające uzyskiwanie osiągnięć wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego. Zaj. prowadzą nauczyciele z przygotowaniem w zakresie terapii pedagogicznej. Liczba uczestników zaj. od 2 do 5.

Funkcja słuchowa - to umiejętność wyodrębniania głosek i łączenia ich w słowa.

Funkcja wzrokowa - to umiejętność związana z zapamiętywaniem kształtu liter, łączeniu liter. Rozmieszczeniu elementów w przestrzeni.

Jeżeli dziecko Nie posiada tych funkcji to powinno być zakwalifikowane do tych zajęć. Kryterium jest poziom zaburzenia.

* zaj. logopedyczne - prowadzone przez logopedę. Przeznaczone dla dzieci z zaburzeniami mowy.

* zaj. o charakterze terapeutycznym (socjoterapeutyczne) lub inne o charakterze terapeutycznym - organizowane są dla uczniów z dysfunkcjami i zaburzeniami utrudniającymi funkcjonowanie społeczne. Zaj. prowadzi nauczyciel z odpowiednim przygotowaniem. Liczba uczestników 3-5. może również takimi zajęciami objęta być cała szkoła.

2 zajęcia dydaktyczno wyrównawcze - organizowane dla uczniów mających znaczne trudności w uzyskiwaniu osiągnięć z zakresu określonych zajęć edukacyjnych wynikających z podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego. Zaj. prowadzi nauczyciel właściwych zajęć edukacyjnych. Liczba 4-8 uczniów. Nie są związane z dysfunkcjami. Na te zajęcia dziecko powinno uczęszczać czasowo ąż do wyrównania poziomu. Potrzebna jest zgoda rodziców (najlepiej pisemna). Główna osoba to nauczyciel prowadzący dany przedmiot.

3 zajęcie psychoedukacyjne dla rodziców - zajęcia prowadzone przez pedagogów, forma zajęć zależy od pedagoga. Celem tych zajęć jest wspomaganie wychowawczej funkcji rodziny.

4 porady, konsultacje i warsztaty dla rodziców i nauczycieli.

5 porady dla uczniów.

6 zajęcia psychoedukacyjne dla uczniów.

7 klasy wyrównawcze i terapeutyczne.

Zajęcia specjalistyczne - mogą być również prowadzone indywidualnie w uzasadnionych przypadkach i za zgodą organu dysponującego.

Zadania pedagoga:

1 Rozpoznawanie intelektualnych potrzeb uczniów, oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych.

2 Określenie form i sposobów udzielania uczniom pomocy odpowiednio do rozpoznawanych potrzeb.

3 Organizowanie i prowadzenie różnych form dla uczniów, rodziców i nauczycieli.

4 Podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych.

5 Wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli.

6 Planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu w przypadku, gdy w szkole nie jest zatrudniony doradca zawodowy.

7 działania na rzecz zorganizowanej opieki i pomocy materialne uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.

DIAGNOZA PEDAGOGICZNA:

Diagnoza to poznawanie dziecka i jego środowiska. Dokonywana jest w oparciu o wywiad, obserwację, socjometrię i pewne formy eksperymentu pedagogicznego.

Wywiad - pewna forma rozmowy w celu uzyskania informacji.

Obserwacja - własne spostrzeżenia.

Socjometria - ustalamy pozycję w grupie, strukturę grupy.

Eksperyment pedagog. - służy potwierdzeniu rzeczy związanych z działalnością pedagoga.

Pedagog w poradni psychologiczno pedagog dokonuje diagnozy:

1 Dydaktyczno wychowawczej - czyli rozpoznawanie sytuacji dydaktycznej i wychowawczej ucznia, zwłaszcza zmian jakie w nim zachodzą pod wpływem oddziaływania pedagogicznego.

2 Opiekuńczej - czyli diagnoza potrzeb opiekuńczych, czyli wielostronny proces poznawczy uwzględniający różnorodność potrzeb jednostki i grup ludzkich oraz czynników zakłócających ich samodzielne zaspokajanie i regulowanie.

4 grupy potrzeb opiekuńczych:

- związane z funkcjonowaniem rodziny (tu pedagog zwraca uwagę na funkcje opiekuńcz, czy rodzina jest pełna czy niepełna, czy występuje alkoholizm).

- związane z działalnością szkoły (jak dziecko realizuje obowiązek szkolny, jaki jest kontakt rodzica ze szkołą).

- związane z aktywnością dziecka w środowisku (kontakty w grupie rówieśniczej, odpowiednio zorganizowany odpoczynek, odpowiednie stymulowanie dzieci uzdolnionych).

- wynikające z właściwości organizmu dziecka (wadliwy styl życia np. brak snu, defekty fizyczne, niepełnosprawność, przejściowe stany zaburzeń rozwojowych, zagrożenie życia).

Diagnoza w wychowaniu resocjalizującym - dotyczy osób wadliwie przystosowanych społecznie, obejmuje ona identyfikację i wyjaśnienie znaczenia poszczególnych dysfunkcji w adaptacji społecznej i jej zaburzenia służące zaprojektowaniu odpowiednich oddziaływań profilaktycznych, wychowawczych i terapeutycznych. Diagnoza ta powinna być pozytywna.

TESTY ZWIĄZANE Z DYDAKTYKĄ PEDAGOGICZNĄ:

1 Metoda diagnozy działalności matematycznej dzieci z klas początkowych. (E.GRUSZCZYK-KOLCZYNSJA i H. MOROZ). Przy pomocy tej metody diagnozuje się efekt uczenia się matematyki, przyczyny niepowodzeń, oraz dynamikę procesu uczenia się tego przedmiotu. Stosowana w klasach od 0-3 szk. podst. włącznie. Opracowana jest na różne poziomy.

2 Testy wiadomości i umiejętności matematycznych dla klas 1,2,3 szk. podst.(Z. KRĄŻYŃSKI). Służy do badania dzieci, które napotykają na trudności w nauczaniu matematyki.

3 Test diagnostyczny z matematyki dla klas 4 szk. podst. (B. CHRZAN-FELUCH). Pozwala określić poziom treści programowych z matematyki w klasie 4.

4 Test „matematyka klas 5”(B. CHRZAN-FELUCH; M. KICIŃSKA; I. OLECKA; H. RADZIWIŁŁ). Bada wiadomości i umiejętności z matematyki w zakresie kl. 5 szk. podst.

5 Serie testów czytania i pisania dla klas 1-3 szkpodst (T. SRABURZYŃSKA; T. ŚLIWIŃSKA). Służy do badania podstawowych umiejętności czytania i pisania w kl. 1-3, ujawniania przyczyn trudności w tym zakresie, różnicowania specyficznych zaburzeń typu; dysleksja, dysgrafia, oraz trudności wynikających z zaniedbań w pracy dydaktycznej. Szczególnie przydatny w pracy pedagoga.

6 Test „czytanie” (M. GRZYWIAK-KACZYŃSKA). Służy do badania rozumienia tekstu czytanego po cichu.

7 Test cichego czytania (H. CHYLIŃSKA). Bada umiejętność rozumienia tekstu czytanego po cichu. Stosowany jest głównie przy rozpoznawaniu przyczyn trudności w nauce.

8 Wybór tekstów do pisania ze słuchu dla las 4-8 szk. podst. (M. SOBOLESKA). Bada opanowanie podstawowych treści programowych z ortografii.

9 Pomoce do badań pedagogicznych uczniów klas 7-8 szk. podst. i szkół ponadpodstawowych ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu (J. MICKIEWICZ). Przeznaczone są do badania uczniów podejrzanych o zaburzenia o charakterze dysleksji rozwojowej, a szczególnie ustalenia przyczyn trudności w czytaniu i pisaniu u starszych uczniów; określenia problemu oraz stopnia i rodzaju występujących zaburzeń; udzielenia porady uczniowi, rodzicom szkole; zorganizowaniu działań postdiadnostycznych w tym korekcyjno kompensacyjnych. Pozwala na wykrycie ewentualnej symulacji zaburzeń. Na jego podstawie wydaje się zalecenia dla szkoły.

10 Inwentarz do oceny postępu w rozwoju społecznym upośledzonych umysłowo (GUNZBERG - polska adaptacja T. WITKOWSKI). Służy do badania społecznego rozwoju dziecka do 3 r. ż., oraz oceny umiejętności społecznych osób upośledzonych umysłowo w st. lekkim - PAC 1; w st. umiarkowanym - PAC 2; głębokim PPAC. Pomaga w zróżnicowanu autyzmu i upośledzenia umysłowego.

11 Skala nieprzystosowania społecznego - SNS (L. PYTKA). Służy do wstępnego pomiaru nieprzystosowania społecznego dzieci od 13 do 17 lat. Pozwala określić intensywność i częstotliwość występowania określonych zachowań lub cech jednostki, które uznawane są przez społeczeństwo za negatywne.

Zadania, jakie spełniają pedagodzy w poradni:

1 Wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży.

2 Profilaktyka uzależnień oraz pomoc dzieciom i młodzieży z grup ryzyka.

3 Terapia zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych.

4 Pomoc w wyborze kierunku kształcenia i zawodu.

5 Prowadzenie edukacji prozdrowotnej wśród uczniów, rodziców i nauczycieli.

6 Pomoc rodzicom i nauczycielom w diagnozowaniu i rozwijaniu potencjalnych możliwości oraz mocnych stron uczniów.

7 Wspomaganie wychowawczej i edukacyjnej funkcji rodziny i szkoły.

Formy poradnictwa - wydawanie opinii i orzeczeń.

Opinie

1 Opinie w spr. wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podst.

- Odroczenie od obowiązku szkolnego (na 1 rok) - dzieci upośledzone mogą dłużej niepodejmować nauki. O orzeczeniu musi być powiadomiona dyrekcja szkoły.

- Dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się uniemożliwiające mu sprostanie wymaganiom programowym na danym etapie kształcenia.

- Zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki.

2 Opinie pozostawienia na 2 rok w tej samej klasie ucznia kasy 1-3 szk. podst.

3 Opinie dotyczące przyjęcia ucznia gimnazjum do gimnazjum z przyuczeniem zawodowym

Opinie wydaje się na pisemny wniosek rodzica. Za zgodą rodzica może ona być udostępniona placówce do której uczęszcza dziecko.

Orzeczenia

1 Orzeczenia w spr. nauczania indywidualnego. Potrzebny do tego jest wniosek lekarza. Nauczanie jest realizowane w domu dziecka. Lekarz określa czas na jaki nauczanie jest przyznawane.

2 Orzeczenie do kształcenia specjalnego:

- kształcenie specjalne dla dzieci upośledzonych.

- kształcenie dla dzieci niedosłyszących i głuchych.

- kształcenie dla dzieci niedowidzących i niewidzących.

- kształcenie dla dzieci ze sprzężonymi niepełnosprawnościami.

3 Orzeczenie dla dzieci z zaburzeniami zachowania.

4 Opinia o wczesnym wspomaganiu rozwoju dziecka (od początku do wieku przedszkolnego).

Pedagog w szkole:

1 Pomaga uczniom w każdej sprawie która jest dla nich ważna.

2 Kieruje uczniów na badania do różnych specjalistów.

3 Konsultacje i porady dla rodziców.

4 Pomoc nauczycielom.

5 Zapewnia pomoc materialną i finansową dzieciom będącym w trudnej sytuacji.

6 Czuwa nad młodzieżą zagrożoną i pochodzącą z rodzin patologicznych.

7 Jest w stałym kontakcie z policją, sądem dla nieletnich, kuratorami.

8 Organizuje szkolenia rady pedagogicznej.

PORADNICTWO SPOŁECZNE - założenia:

- Doradca jest specjalistą o większym zasobie wiedzy i doświadczenia od osoby szukającej pomocy.

- Doradca lepiej potrafi zrozumieć, interpretować i obiektywnie ocenić sytuację.

- Rola doradcy polega na udzielaniu informacji, interpretacji faktów, zwiększaniu lub ograniczaniu liczby możliwości rozwiązań.

Rodzaje poradnictwa społecznego:

1 Tradycyjne poradnictwo społeczne.

2 Poradnictwo „skoncentrowane” na kliencie, - czyli terapia ROGERSOWSKA.

3 Psychoterapia stosowana przez DOLARA i MILLERA.

4 Psychoanaliza.

Celem poradnictwa społecznego jest kompensacja społeczna braków utrudniających pomyślny bieg życia jednostki lub grupy.

Podział poradnictwa społecznego w aspekcie sfer oddziaływań:

1 por. naprawcze..

2 por. przeciwdziałające w aspekcie struktury osobowości i struktury społecznej przez działalność psychoterapeutyczną.

3 por. zapobiegawcze.

4 por. prognostyczne.

(rys.0)

PORADNICTWO DYDAKTYCZNE:

Jest związane ze szkołą. Dotyczy 3 zakresów:

1 Badanie dojrzałości szkolnej (przedszkole).

2 Poradnictwo w spr. niepowodzeń szkolnych i trudności w nauce.

3 Poradnictwo w spr. rozwoju uzdolnień i talentów.

PORADNICTWO KULTURALNO WYCHOWAWCZE:

Obejmuje ono sferę moralnego codziennego życia. Rolę doradców spełniają środki masowego przekazu.

PORADNICTWO ZAWODOWE - etapy orientacji zawodowej:

1 Wstępna orientacja zawodowa (rozpoczyna się w przedszkolu i trwa do końca 3 kl. szk. podst.). Dostarczamy dziecku informacji o wybranych zawodach i pozwalamy mu poznawać, na czym ta praca polega.

2 Etap obserwacyjny - związany z kształceniem blokowym od 4-6 kl. szk. podst. Nauczanie blokowe to nauczanie przedmiotowe. Dokonujemy analizy znaczenia pracy w życiu indywidualnym i społecznym, organizacji pracy i jej efektów na przestrzeni czasu.

3 Orientacja zawodowa 1 stopnia - kierowana do uczniów klasy 1 i 2 gimnazjum. Ma ona charakter modułowy i związana jest z przedmiotami: wiedza o społeczeństwie; technika i informatyka.

- uczniowie uczą się podejmowania decyzji i zapoznają się z cechami podjęcia decyzji zawodowej.

- próbują odnaleźć się na rynku pracy.

- analizują problem bezrobocia.

- poznają własne uzdolnienia i zainteresowania, które mogą być przydatne w wyborze zawodu.

4 Decyzyjny 1 stopnia - dotycz uczniów 3 klasy gimnazjum. Podejmowana jest konkretna decyzja zawodowa w oparciu o wszystkie zebrane do tej pory informacje. Przeprowadzone są konieczne badania lekarskie oraz psychologiczne pod kątem wyboru zawodu i prowadzone rozmowy z doradcami zawodowymi. Prowadzone są przez samego ucznia, lub ucznia i rodziców. Etap ten powinien zakończyć się decyzją 100% dla niektórych.

5 Orientacja zawodowa 2 stopnia - polega na prowadzeniu zajęć o charakterze prozawodowym. Działania te są związane z określaniem predyspozycji zawodowych danej osoby, cech osobowościowych ale także możliwości materialnych rodziny. Ten etap obejmuje młodzież klas 1 i 2 liceów ogólnych i profilowanych, oraz młodzież klas 1 szkół zawodowych.

6 Etap decyzyjny 2 stopnia - obejmuje uczniów klas 3 liceów i 2 szkół zawodowych. Może być także prowadzony w szkołach policealnych. Pomaga w podjęciu decyzji o wyborze studiów, szkoły policealnej lub pracy zawodowej. Młodzież na tym etapie powinna znać: sposoby poszukiwania pracy; umieć nawiązywać kontakt z pracodawcą; jak przygotować odpowiednie dokumenty; posiadać pełną umiejętność pisania listów motywacyjnych i CV.

Mówiąc o poradnictwie zawodowym wyróżnia się dziedziny:

1 rozwój samopoznania

2 naukę i pracę

3 planowanie kariery

AD1:

- realizm w ocenie własnych zdolności i możliwości (oceny szkolne).

- kolega

- system wartości funkcjonujących w poszczególnych stanach życia.

- zainteresowania i kierunki aktywności.

AD2: Dostarcza informacji o:

- o świecie zawodów.

- informacje o preferowanej grupie zawodów.

AD3:

- pełność planu.

- wykorzystane w jak największym zakresie środki.

- odpowiednio rozwinięta umiejętność podejmowania decyzji.

Def doradztwa zawodowego: doradztwo zawodowe jest to proces w którym doradca zawodowy pomaga klientowi w osiągnięciu lepszego zrozumienia samego siebie w odniesieniu do środowiska pracy, aby umożliwić mu realistyczny wybór lub zmianę zatrudnienia lub też osiągnięcie właściwego dostosowania zawodowego.

Cel i zastosowania poradnictwa zawodowego:

1 Udzielenie klientowi pomocy w osiągnięciu możliwie najlepszego poziomu dostosowania zawodowego z punktu widzenia społecznego, ekonomicznego i profesjonalnego.

2 Powinno pomagać klientom w uzyskaniu odpowiedniego wglądu w ich własne możliwości i charakter pracy oraz zachęcić ich do podejmowania własnych decyzji dotyczących celów zawodowych.

3 Nie jest ograniczone do jakiejś szczególnej grupy wiekowej lub zawodowej ale może mieć zastosowanie do każdego typu pracowników w dowolnym czasie

- młodzi ludzie, którzy nie wiedzą jaki zawód jest dla nich najbardziej odpowiedni.

- dorosłych pracowników, którzy muszą zmienić lub dostosować się do nowych zajęć ze wzgl. na zwolnienie grupowe lub z przyczyn osobistych.

- kobiet, które wchodzą lub powracają na rynek pracy po dłuższej nieobecności.

- osób pozostających na zasiłku i powracających po dłuższym okresie bezrobocia, a także potrzebują pomocy w dostosowaniu i zmianie kwalifikacji zawodowych.

Rola doradcy zawodowego:

- zalicza się do profesji doradczej.

- pomaga osobom które muszą stawić czoła problemom związanym z zatrudnieniem.

- pomagając klientowi rozważa zew. i wew. czynniki mające wpływ status zawodowy klienta.

Działania doradcy:

1 Pomaga wejść na rynek pracy. Oparte to jest na:

- udzielaniu informacji na temat zawodu i sytuacji na rynku pracy.

- Badań zdolności i fizycznych możliwości.

- Przygotowanie do dobrego kształcenia zawodowego lub określanie przydatności zawodowej.

2 Organizacja orientacji w szkole.

3 Doradzanie osobie, która dokonała nieodpowiedniego wyboru zatrudnienia tak aby mogła ona dokomać zmian swojej sytuacji.

4 Pomoc dla osób napotykających na przeszkody w uzyskaniu zatrudnienia czy też awansowaniu.

Umiejętności, jakie powinien posiadać doradca zawodowy:

- umiejętność nawiązywania kontaktu.

- umiejętność dokonywania indywidualnej lub grupowej oceny.

- gromadzenie i używanie informacji o możliwościach rozwoju zawodowego.

- doradztwo grupowe.

- tworzenie i wprowadzanie w życie planu zawodowego

- obsługa ofert.

- kontakt z instytucjami lokalnymi.

- umiejętność zarządzania pracą i regulowania stosunków w biurze.

- rozwój zawodowy.

Jako doradca można pracować po: psychologii pracy; pedagogice pracy; podyplomowych studiach..

Metody identyfikacji obszarów oceny jednostki (rys. 1). ......

Model poradnictwa zawodowego (rys. 2).

Formy pracy w poradnictwie zawodowym:

-rozmowy.

- prowadzenie lekcji zawodoznawczych.

- warsztaty zawodoanawcze.

- pogadanki

- organizowanie targów zawodoznawczych na których gromadzi się instytucje zajmujące się kształceniem zawodowym.

- przeprowadzanie testów.

Typy poradnictwa zawodowego:

1 Stanowisko humanistyczne:

Doradca zawodowy jest radzącym który realizuje określone zadania i cele czyli

- ustala, co będzie celem klienta.

- określa zalety klienta i towarzyszy mu w jego własnej pracy.

2 Stanowisko technokratyczne:

Człowiek jest narzędziem służącym do realizacji zadań określonych przez innych ludzi. Udzielenie pomocy to pokierowanie czynnościami radzącego się aby działał z maksymalną sprawnością.

Modele działalności doradcy zawodowego:

1 Ekspert - to osoba o dużej wiedzy i doświadczeniu a także przekonanie że wie najlepiej co jest najlepsze dla klienta.

2 Informator - pracuje w oparciu o informacje o możliwościach zatrudnienia i o zawodach. Wybiera to co jest najlepsze dla klienta. Głównie proponuje.

3 Konsultant - zwraca szczególną uwagę na motywację ucznia do podjęcia zawodu. Klient konsultuje wybory z doradcą, wspólnie rozwiązują problemy i wspólnie ponoszą odpowiedzialność za decyzję.

4 Spolegliwy opiekun - ciepły, otwarty i akceptujący. Doradca stymulujący klienta do aktywności, który podsuwa mu propozycje, nie narzuca zdania. Gdy jest proszony udziela porady. Klient sam podejmuje decyzję ale przy akceptacji doradcy. Większa odpowiedzialność za decyzję spoczywa na kliencie.

5 Leseferysta - nie jest ukierunkowany na zawody ale w centrum jego działań znajduje się klient. Pobudza on klienta do poznawania siebie także pod kątem wyboru zawodu, stwarza możliwość do samooceny i samoanalizy. Odmawia udzielania porad.

Szkolny doradca zawodowy:

Dz. Ustaw nr 67 z 1996r.

Szkolny doradca zawodowy - osoba odpowiedzialna za organizację i funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa.

Cele szk. dor. zaw.

1 Przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru szkoły i drogi dalszego kształcenia:

- opracowanie indywidualnego planu kariery edukacyjnej i zawodowej.

2 Przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych: - bezrobocie; problemy zawodowe.

3 Przygotowanie ucznia do roli pracownika.

4 Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu przez nie decyzji zawodowych i szkolnych.

5 Pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu w ramach lekcji przedmiotowych.

6 Wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy ucznia.

Zadania szk. dor. zaw:

1 Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej.

2 Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu i kierunku kształcenia.

3 Wskazywanie osobom zainteresowanym źródeł dodatkowej realnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnopolskim, europejskim i światowym na temat: rynku pracy; trendów rozwojowych w świecie; zawodów i zatrudnienia; możliwości wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach świata pracy; instytucji i organizacji funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym (PEFRON), alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami emocjonalnymi i niedostosowaniem społecznym (OHP); programów edukacyjnych UE; porównywalności dyplomów i certyfikatów zawodowych.

4 Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i rodzicom.

5 Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej.

6 Kierowanie w sprawach trudnych do specjalistów, lekarzy i doradców zawodowych zatrudnionych w urzędach pracy czy poradni psychologiczno pedagogicznych.

7 Koordynowanie działalności informacyjno doradczej szkoły.

8 Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo informacyjnych, udostępniania im informacji i materiałów do pracy z uczniami.

9 WSD - wewnątrzszkolny system doradczy. Współpraca z radą pedagogiczną w zakresie:

- tworzenia i zapewniania ciągłości działań WSD zgodnie ze statusem szkoły.

- realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej zawartych w programie wychowawczym szkoły.

10 Systematyczne podnoszenie kwalifikacji.

11 Wzbogacanie własnego warsztatu pracy.

12 Współpraca z instytucjami wspierającymi WSD: urząd pracy; poradnie; kuratorium; zrzeszenia przedsiębiorstw; OHP.

Jak wygląda praca doradcy:

Gimnazjum:

Praca z uczniem

Klasa 1 - zajęcia służą poznaniu samego siebie.

Klasa 2 - to poznanie zawodów, indywidualna praca z uczniami, którzy mają problem z wyborem zawodu.

Klasa 3 - informacja edukacyjna i zawodowa, konfrontacja samooceny z rozpoznań szkół i zawodów, podjęcie decyzji.

Praca z rodzicami.

Klasa 1 - prezentuje założenia pracy informacyjno doradczej szkoły na rzecz szkoły. Zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców służące wspomożeniu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych, zawodowych poprzez ich dzieci.

Klasa 2 - włączanie rodziców jako przedstawicieli innych zawodów do działań informacyjnych szkoły.

Klasa 3 - przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa ponadgimnazjalnego: ZSZ; technika; licea ogólnokształcące, profilowane. Indywidualna praca z rodzicami uczniów którzy mają problemy rodzinne itp.

W zależności podtypu szkoły ponadgimnazjalnej doradztwo zawodowe jest różne.

Szkolny doradca zawodowy powinien mieć swój gabinet, w którym powinno znajdować się: komputer z Internetem; regały na wyeksponowanie pomocy.

3

---