Współczesne stosunki międzynarodowe w wybranym regionie świata
Kierunek Łotwy w polityce zagranicznej
raport z badań
opracowanie: Karol Wasiluk (nr. indeksu 48334)
Niniejszy raport jest poświęcony polityce zagranicznej Łotwy. Celem raportu jest przedstawienie obecnej sytuacji w państwie, uwarunkowań dotyczących polityki oraz wytycznych jakie państwo łotewskie postawiło sobie aby je zrealizować. Częściowo zostaną też poruszone relacje polsko-łotewskie. Należy pamiętać to że Łotwa jest stosunkowo młodym państwem, będąca wcześniej częścią Związku Radzieckiego nie mogła prowadzić samodzielnej polityki zagranicznej. Status niepodległości uzyskała dopiero 18 lipca 1991 roku. Państwo musiało przejść swoistą transformację gospodarczą oraz polityczną co było i jest procesem długoterminowym, wymagającym czasu i odpowiedniego podejścia do pewnych nieścisłości. Łotwa swego czasu była nazywana „Nadbałtyckim tygrysem”. Na takie określenie wpłynęło wiele czynników - wysokie płace, niski eksport oraz najszybciej rosnący wskaźnik PKB w Europie. Łotwa była stawiana za wzór dla pozostałych państw Europy Środkowo-Wschodniej, jako kraj doskonale zorganizowany pod względem gospodarczym. Jednak wraz z nastaniem światowego kryzysu w USA, również państwo łotewskie odczuło znacznie jego oddziaływanie na swoją gospodarkę. Lata prosperity musiały odejść, obecnie państwo prowadzi zdecydowanie ostrożniejszą politykę gospodarczą. Wiele inwestycji zostało zamrożonych, część wstrzymano. Obniżono pensje sektora budżetowego o 20% i zmniejszono wartość emerytur o 10%. Zdecydowanie pogorszyła się sytuacja emerytów i rencistów. Wielu obywateli, zwłaszcza osoby młode wyjechały z kraju w poszukiwaniu pracy. Państwa Unii Europejskiej obawiały się wybuchu kolejnego „wielkiego kryzysu”. Pomimo tego udało się uniknąć sytuacji podobnej do tej jaka była w Grecji. Należy jednak pamiętać że państwo łotewskie nadal musi bardzo ostrożnie analizować sytuację panującą na światowych giełdach oraz bardzo mądrze prowadzić kolejne inwestycje, ponieważ nadal panuje kryzys gospodarczy i każda błędna decyzja może spowodować bardzo niebezpieczne konsekwencje. Co więcej musi radzić też sobie z problemem mniejszości rosyjskiej oraz prowadzić zorganizowaną i umiejętną politykę dotyczącą bezpieczeństwa kraju na arenie międzynarodowej oraz przeciwstawiać się coraz bardziej narastającemu wpływowi spółek rosyjskich na jej gospodarkę. Ważne znaczenie ma też prowadzenie umiejętnej polityki zagranicznej wobec swoich sąsiadów. Dążenie do solidarności i współpracy na rzecz rozwiązywania wspólnych problemów w regionie oraz obrony interesów na arenie międzynarodowej.
Kolejnym istotnym problemem jaki trapi państwo łotewskie jest jej wieloetniczność. Zdecydowaną większością jest mniejszość rosyjska. W okresie sprawowania władzy na Łotwie przez Związek Radziecki dużo Łotyszów zostało siłą zmuszona do opuszczenia granic swojego państwa, głownie z powodu współpracy z III Rzeszą. Konsekwencją tego był spadek ludności łotewskiej w swoim własnym kraju niemal o połowę. Po odzyskaniu przez Łotwę niepodległości, istnieje nadal problem dotyczący wielonarodowości kraju. Największym problemem jest kwestia mniejszości rosyjskiej. W tej sprawie zostało nawet przeprowadzone niedawno referendum. Jednak zdecydowana większość bo aż 74,8% było przeciwne tej koncepcji. Mniejszość rosyjska jest zastraszana, głównie przez ugrupowania nacjonalistyczne, które grożą repatriacją do Rosji. Za wprowadzeniem języka rosyjskiego jako drugiego urzędowego, kategorycznie sprzeciwia się również premier Łotwy - Valdis Dombrovskis. Zdecydowanie inną sytuacja jest w przypadku mniejszości polskiej na Łotwie, która jest traktowana w sposób życzliwy. Mniejszość polska na Łotwie rozwija głównie swoją oświatę i kulturę oraz stawia sobie za cel dążenie do rezolucji dotyczącej zmiany w ustawie oświatowej. 17 marca wybrano na zjeździe mniejszości polskiej na Łotwie nowego prezesa Ryszarda Stankiewicza. Mniejszość polska jest zdecydowanie lepiej traktowana niż jej odpowiednich na Białorusi czy nawet na Litwie. Organizowane są koncerty, olimpiady językowe czy spotkania integracyjne oraz wymiany studenckie. Należy jednak pamiętać że w przypadku mniejszości rosyjskiej sprawa ma charakter o podłożu historycznym. Łotysze obawiają się ponownego powrotu języka rosyjskiego jako urzędowego, ponieważ nie chcą aby w przyszłości powrócił na nowo jako język główny. Trzeba pamiętać że język łotewski ale też krajów bałtyckich, zaczął się odbudowywać na nowo dopiero po rozpadzie ZSRR. Dla strony łotewskiej kwestia językowa ma bardzo ważny charakter. Spory dotyczące złego traktowania mniejszości rosyjskiej przez rząd łotewski, często jest tematem spornym na linii Ryga-Moskwa i wywołuje napięcia dotyczące polityki zagranicznej obu państw. Głównie ma charakter szantażu energetycznego prowadzonego przez stronę Rosyjską. Najbardziej negatywne nastroje względem mniejszości rosyjskiej na Łotwie podsycają ugrupowania nacjonalistyczne. Trzeba pamiętać że społeczność łotewska jest negatywnie nastawiona do Rosji i każde „dodanie oliwy do ognia” może doprowadzić do konfliktu i tak już ze sobą skonfliktowanych stron. Konsekwencją tego wszystkiego może być wytworzenie się „czarnego pijaru”. Przez co kraje bałtyckie w tym właśnie Łotwa, dostaną etykietę państw nietolerancyjnych i łamiących prawa człowieka. Rosyjski rząd zdecydowanie wyraża swój sprzeciw wobec tego typu postępowania, uzasadniając działania Łotwy jako łamanie podstawowych praw człowieka. Takie postępowanie prowadzi do wielu nieścisłości i niespójności w relacjach pomiędzy dwoma państwami, czego następstwem są wielokrotne spory i prowadzenie przez stronę rosyjską blokad celnych, czy szantażu energetycznego. Władze łotewskie uzasadniają że najważniejszą kwestią w obecnej chwili jest sprawne pilnowanie państwa przed tym aby prowadzić kontrolę dotyczącą uniknięcia powrotu złej sytuacji gospodarczej.
Ważną kwestią jest polityka zagraniczna Łotwy. Przez wiele dziesięcioleci Łotwa była strefą wpływów ZSRR. Dopiero tak naprawdę od 21 lat państwo może prowadzić niezależną politykę zagraniczną. Następstwem tego wszystkiego było przystąpienie Łotwy do NATO i Unii Europejskiej. Tym samym Łotwa dołączyła do „Wspólnoty Europejskiej” co pozwoliło jej na otworzenie się na nowe uwarunkowania i wzorce zachodnie, oraz budowę gospodarki opartej na założeniach liberalizmu wolnorynkowego i kapitalizmu. Łotwa musiała przeprowadzić swoistą transformację, otworzyć się na swobodę przedsiębiorczości oraz gospodarki. Istotnym elementem było zniesienie wiz do USA dla Łotwy. Co pozwala obywatelom łotewskim na bezproblemowe poruszanie się do Stanów Zjednoczonych. Jako członek Unii Europejskiej Łotwa „opowiedziała się” za sankcjami względem Białorusi. Na Białorusi działa około 685 spółek łotewskich. Pomimo tego iż zostały nałożone na Białorusinów sankcje, obawiano się na Łotwie tego że konsekwencją może pojawienie się kryzysu. Okazało się jednak że pod względem wysokości bezpośrednich inwestycji zagranicznych w tym kraju łotewski kapitał oscyluje na granicy błędu statystycznego. Dzięki czemu sankcje nałożone na Białoruś nie stanowią ryzyka niebezpieczeństwa dla gospodarki łotewskiej. Na posiedzeniu w lutym za sankcjami ekonomicznymi na Białorusi, właśnie veto wypowiedziała Łotwa, obawiając się wzrostu kryzysu we własnym państwie. Łotysze zdają sobie sprawę że w przypadku sankcji na Białorusi spółki łotewskie mogą bardzo wiele stracić, czego konsekwencją będzie ogłoszenie upadłości przez wiele spółek, czego następstwem będą zwolnienia a tym samym powrót do sytuacji która miała miejsce w latach 2006-2010. Państwo łotewskie obawia się że w przypadku wystąpienia kryzysu w ich kraju, konsekwencje mogą być druzgoczące w skutkach. Kryzys może wtedy szybko rozprzestrzenić się na pozostałe kraje bałtyckie - Litwę i Estonię. Za wszelką cenę więc dąży się do zachowania możliwie jak największej równowagi ekonomicznej w tej części Europy. Wszelkie gwałtowne wahania takie jak właśnie sankcje na Białorusi mogą spowodować ogólną destabilizację całego regionu co w konsekwencji może wywołać nieodwracalne skutki, oraz spowodować sytuację jaka ma miejsce w Grecji. Dlatego Łotwa podchodzi sceptycznie do sankcji Unii Europejskiej, wobec Białorusi. Co więcej Łotwa była pierwszym państwem Unii Europejskiej z którym Białoruś ustaliła uproszczone zasady dotyczące ruchu granicznego. Dzięki czemu obie strony mogą przekraczać granicę w oparciu o uwzględnienie małej umowy o ruchu granicznym. Można więc przypuszczać że veto jakie wyraziła Łotwa dotyczące sprawy sankcji nałożonych na Białoruś przez kraje Unii Europejskiej, miało też uwarunkowanie dotyczące właśnie uproszczenia ruchu granicznego, pomiędzy dwoma państwami.
Istotne znaczenie w polityce zagranicznej Łotwy mają też jej relacje z innymi państwami bałtyckimi. Najbliższe z nich utrzymują właśnie z Litwą. Ważne dla obu państw znaczenie miało niedawno spotkanie głów państw w celu przedyskutowania współpracy dotyczącej projektów energetycznych oraz przedyskutowania strategii dotyczącej planowanego szczytu NATO w Chicago. Jednak w chwili obecnej z powodu braku na nim obecności strony rosyjskiej, nie będzie miał takiego istotnego znaczenia w sprawie interesów państw bałtyckich w tym Łotwy. Innym aspektem stosunków międzynarodowych na linii łotewsko-litewskich jest właśnie sprawa dotycząca Białorusi i sankcji ekonomicznych względem niej. Obie strony argumentują że sankcje są bardzo ważne, deklarują sprzeciw wobec reżimu Aleksandra Łukaszenki jednak nie mogą one bezpośrednio uderzać w obywateli Białoruskich. Rząd łotewski jest przeciwny tego typu rozwiązaniu, uzasadniając swoje stanowisko właśnie niedawno nawiązaną współpracą graniczną z Białorusią i obecnością wielu spółek łotewskich na rynku Białoruskim. Sprawa Białoruska ma bardzo ważne znaczenie dotyczące sytuacji gospodarczej państwa łotewskiego. Kolejne sankcje mogą wywołać niespodziewane zachwiania w regionie bałtyckim na co Łotwa pozwolić nie może. Stanowisko Łotwy jednoznacznie popiera właśnie Litwa. Ona również widzi w tym wiele zagrożeń które mogą spowodować nieprzewidywalną w skutkach dezintegrację gospodarczą w tym regionie co może wywołać olbrzymią falę niezadowolenia ich obywateli. Ważne znaczenie dla państw bałtyckich ma właśnie wspólne prowadzenie polityki zagranicznej dotyczącej sytuacji kiedy interesy państw są naruszane i mogą spowodować wiele problemów gospodarczych czy politycznych. Takim właśnie przykładem jest planowanie strategii dotyczącej właśnie Białorusi czy szczytu NATO. Dlatego też jednomyślna polityka zagraniczna w sytuacjach kryzysowych prowadzona przez kraje bałtyckie może uratować ciężko i mozolnie wypracowywaną równowagę jaka była budowana latami na tym obszarze. Łotwa zdaje sobie sprawę że dobra sytuacja ekonomiczna i gospodarcza będzie wynikała w znacznej mierze od sprawnie uregulowanych stosunków pomiędzy swoimi sąsiadami, głównie Litwą i Białorusią. Dlatego też do kwestii sankcji i ograniczeń wobec swojego białoruskiego sąsiada podchodzi ze zrozumiałą dozą ostrożności i rozwagą. Jej postępowanie jest racjonalne, ponieważ w głównej mierze zła sytuacja na Białorusi, może negatywnie odbić się na strukturę ekonomiczną oraz polityczną Łotwy. Co może przyczynić się do niekontrolowanego procesu kryzysowego. Trzeba jednak pamiętać że relacje pomiędzy Litwą a Łotwą nie zawsze są mówiąc ogólnie „poprawne”. Głównie z powodu nieuregulowanej granicy na Bałtyku. Jednak w obecnej sytuacji, w wyniku widma narastającego kryzysu czy szantażu energetycznego Rosji, oba kraje muszą dążyć do wspólnej współpracy w celu przeciwstawienia się różnym sytuacjom które mają istotny wpływ na bezpieczeństwo ekonomiczne i energetyczne obu państw. Tylko wspólna współpraca i chęć wykazania jednolitej koncepcji politycznej w sprawie Białorusi może uratować oba kraje przed widmem kryzysu. Istotne znaczenie w najbliższych latach będzie miała też kwestia relacji dotyczących spraw energetycznych na linii Wilno-Ryga-Talin-Moskwa, w sprawie transportu gazu. Dlatego też państwa bałtyckie dążą do przeciwstawienia się coraz większym wpływom Gazpromu, dążąc do uniezależnienia się od wpływów rosyjskich w sprawach energetyki w swoich państwach.
Państwo łotewskie stara się nawiązywać również współpracę narodową nie tylko z państwami Unii Europejskiej. Jednym z państw z którymi współpracuje Łotwa są Chiny. Dopiero tak naprawdę po upadku ZSRR, Łotwa mogła nawiązać realną współpracę z ChRL. Oba państwa współpracują ze sobą w takich dziedzinach jak handel, medycyna czy kultura a nawet w programie obronnym podpisanym w 2006 roku. Można więc stwierdzić że relacje pomiędzy oboma krajami są poprawne. Łotwa jako państwo młode, musiała znaleźć szybko dobrych partnerów w celu przeprowadzenia korzystnych dla siebie interesów, przy okazji podnosząc swój prestiż na arenie międzynarodowej.
Kolejnym istotnym celem Łotwy jest dążenie do przystąpienia do strefy Euro. W tym celu państwo podjęło się na wprowadzenie w życie poszczególnych reform dotyczących właśnie spełnienia określonych warunków dotyczących przejęcia wspólnej waluty. Przyjmuje się że Łotwa za jakieś 2-3 lata powinna spełniać warunki umożliwiające jej przystąpienie do strefy Euro. Tak więc najprawdopodobniej „Bałtycki Tygrys” prawdopodobnie przejmie wspólną walutę co umożliwi jeszcze szybszy i sprawniejszy proces integracji europejskiej.
W kwestii bezpieczeństwa i militarnej Łotwa również dąży do jak najszybszej i najsprawniejszej integracji z pozostałymi członkami Unii Europejskiej. Jako członek NATO zobowiązała się do współpracy w ramach misi stabilizacyjnych oraz przystąpienia do grup bojowych z państwami regionu - Litwa, Słowacja, Polska i Niemcy. Siły zbrojne Łotwy działały w wielu misjach stabilizacyjnych w ramach zobowiązań w wyniku przynależności do struktur NATO. Misjami w których państwo brało udział do przede wszystkim - Irak, Bośnia i Hercegowina czy Kosowo oraz Afganistan. Głównie w akcjach stabilizacyjnych udział biorą Narodowe Siły Zbrojne Łotwy. Pomimo tego iż w początkowym stadium obawiano się czy Łotwa zdoła spełnić warunki dotyczące właśnie przystąpienia do NATO. Były obawy dotyczące stanu przygotowania Łotwy do przystąpienia w ramach tej organizacji. Okazało się jednak że były to niepotrzebnie obawy. Łotwa jako uczestnik NATO wywiązuje się ze swoich zobowiązań w sposób nie podlegający żadnemu kwestionowaniu czy jakiejkolwiek dezaprobacie „starych członków”. Należy jednak pamiętać że Łotwa nie posiada tak wyspecjalizowanej i rozbudowanej armii jak Niemcy, Francja czy nawet jak Polska. Dlatego w swoich misjach ogranicza się jedynie do funkcji pomocniczych, zaopatrzeniowych. Mimo wszystko stronie łotewskiej zależało do jak najszybszego przystąpienia do struktur NATO, ponieważ obawiano się że pozostanie coraz dłużej poza strefą obronną Paktu Północnoatlantyckiego może spowodować w przyszłości nasilenie się wpływów rosyjskich, czego konsekwencją byłoby włączenie Łotwy do strefy wpływów Rosji. Na co ogólny sprzeciw wyrażały pozostałe kraje bałtyckie. Dla NATO obszar bałtycki odgrywa bardzo ważne znaczenie. Kraje bałtyckie graniczą bezpośrednio z Rosją i sprawowanie kontroli na tych obszarach ma znaczenie strategiczne, dlatego przyłączenie Łotwy do jej struktur, pomimo iż „nie spełniała kilku warunków” miało bardzo istotne znaczenie. Pozostawienie państwa samemu sobie mogłoby spowodować w przyszłości ingerencję Rosji w sprawy dotyczące bezpieczeństwa Łotwy na co państwa bałtyckie pozwolić nie mogły, ponieważ pośrednio uderzałoby również i w ich suwerenność. Dlatego przynależność Łotwy do NATO ma bardzo istotny wpływ dla tego kraju jeśli chodzi o jego bezpieczeństwo oraz wynikające zobowiązania sojuszników względem tego kraju w przypadku naruszenia suwerenności. Należy pamiętać że Łotwa również zobowiązała się do współpracy w strukturach NATO i tak samo ma akredytować poparcia dla państw suwerennych a sprzeciwiać się koncepcjom dotyczącym agresji względem państw-sygnatariuszy.
Jeśli chodzi o stosunki polityczne na linii Ryga-Warszawa. Należy pamiętać że stosunki pomiędzy oboma narodami były zawsze w mniejszym lub większym stopniu poprawne. Spora liczba polaków bo aż 53 tys. zamieszkuje Łotwę. Przez co państwo polskie interesuje się jak najlepszą kwestią dotyczącą stosunków międzynarodowych z Łotwą. Sami łotysze również starają się nawiązać jak najbliższą współpracę z państwem polskim. Ogólnie mówiąc można stwierdzić że w przypadku kwestii mniejszości narodowej, mniejszość polska jest w znacznie lepszym stopniu traktowana od mniejszości rosyjskiej. Trzeba jednak pamiętać o dawnych uwarunkowaniach wynikających z niechęci do Rosjan przez samych łotyszy. Co prawda istnieją pewne kwestie które są jeszcze nie do końca rozwiązane takie jak program edukacji mniejszości polskiej na Łotwie. Dotyczy głównie kwestii, wprowadzenia poprawek do ustawy dotyczącej oświaty. Na Łotwie działają różne polskie stowarzyszenia oraz redakcje które zajmują się wydawaniem czasopism. Ważne znaczenie na rzecz stosunków polsko-łotewskich miała miejsce wizyta prezydenta Łotwy Andrisa Berzinsa w Polsce w celu omówienia ściślejszej współpracy w dziedzinie energetyki. Oba kraje dążą do przeciwstawienia się ekspansji energetycznej Rosji w tym regionie i zapobiegnięciu jej wzrostu dominacji. Trzeba pamiętać że bardzo ważne znaczenie w tej sprawie miało przekazanie dóbr kultury przez państwo polskie dla strony łotewskiej. Był to symboliczny ale jakże ważny gest strony polskiej, dzięki czemu relacje pomiędzy tymi krajami zacieśniły się co pozwoliło podczas wizyty prezydenta Łotwy w Polsce na możliwość wspólnego porozumienia się w sprawie kwestii energetycznej która ma bardzo ważne znaczenie dla funkcjonowania obu państw. Istotnym elementem dotyczącym poprawy relacji w polityce zagranicznej między Polską a Łotwą było odznaczenie orderem Albertsa Sarkanisa na rzecz rozwoju współpracy polsko-łotweskiej. Tak prowadzona polityka przez obie strony może przyczynić się do wzrostu znaczenia obu państw w relacjach bezpośrednich, oraz w kwestiach które dotyczyć będą oba państwa co umożliwi im dzięki temu, jednomyślną i braterską współpracę w przypadku nieposzanowania interesów obu stron a tym samym zacieśnienia wzajemnych stosunków w przypadku sytuacji niebezpiecznych. Kolejnym mającym ocieplić stosunki wydarzeniem na linii Ryga-Warszawa był mecz towarzyski w piłce nożnej pomiędzy drużyną łotewskiego Parlamentu a wspólną drużyną Polski i Ukrainy. Mecz dedykowany był organizacji Mistrzostw Europy w piłce nożnej w Polsce i na Ukrainie w czerwcu 2012 roku. Tego typu aspekty pozwolą Łotwie na bliższą integrację z państwem polskim co pozwoli jej zyskać jedynie na znaczeniu jako atrakcyjny i przedsiębiorczy partner na arenie Unii Europejskiej a tym samym pozwoli na przeciwstawienie się ogólnemu stereotypowi państwa które jest nacjonalistyczne i łamie prawa mniejszości narodowych. Co nie jest trzeba pamiętać problemem jedynie Łotwy ale wszystkich państw bałtyckich. Takie „otwieranie się” w polityce pozwala ocieplić wizerunek, przy okazji daje możliwość poszerzenia perspektyw oraz podniesienia statusu państwa, dzięki czemu można zyskać lepszą pozycję przetargową podczas poszczególnych zebrań na szczycie Unii Europejskiej. Trzeba pamiętać że aby państwo mogło osiągać sukcesy na arenie międzynarodowej musi być ukształtowana odpowiednia scena polityczna we własnym kraju. Łotwa cały czas trapiona jest problemem sporów we własnym rządzie i musi się umiejętnie temu przeciwstawiać. Ponieważ nierozwiązane kwestie polityczne we własnym kraju mają negatywny skutek na późniejsze prowadzenie polityki zagranicznej, przez co jej skuteczność drastycznie spada. Kolejną ważną kwestią jest problem energetyczny regionu bałtyckiego. Między innymi sprawa budowy elektrowni atomowej na Litwie która uzgodniła już warunki z firmą Hitachi która ma zostać partnerem strategicznym podczas zaplanowanego projektu. Strona łotewska zadeklarowała również chęć wzięcia udziału w inwestycji jako partner regionalny.
Reasumując postawioną analizę w raporcie dotyczącą kierunku Łotwy w polityce zagranicznej należy stwierdzić że Łotwa po odzyskaniu swojej suwerenności należy jednoznacznie stwierdzić że kieruje się raczej ku orientacji prozachodniej. Państwo łotewskie niemal przez 50 lat było praktycznie uzależnione od dyrektyw płynących z ZSRR. Polityka zaranniczna państwa praktycznie nie istniała co jest racjonalne w tamtym okresie. Po odzyskaniu niepodległości Łotwa musiała szybko obrać nowy kierunek w sposób jak najmniej destruktywny i prowadzący do niepotrzebnych napięć. Co prawda konflikt z mniejszością rosyjską nie wpływa pozytywnie na wizerunek Łotwy w Unii Europejskiej które w swoich założeniach dotyczących integracji europejskiej deklaruje zachowanie podstawowych zasad wspólnoty europejskiej opartej o poszanowanie takich wartości jak wolność, równość, braterstwo czy swoboda i tolerancja. Postępowanie strony łotewskiej względem mniejszości rosyjskiej jest zdecydowanie źle przyjmowane przez państwa Unii. Jednak problem mniejszościowy Łotwy nie jest wyjątkiem w regionie bałtyckim. Praktycznie wszystkie te kraje borykają się z coraz bardziej narastającym nacjonalizmem. Co prawda, proces ten coraz bardziej zaczyna ustatkowywać się i prawdopodobnie za kilka lat zostanie rozwiązany. Wynika to głownie z przynależności do Unii Europejskiej. Tak więc kwestia mniejszościowa jak należy się spodziewać powinna być niedługo uregulowana. W przypadku mniejszości polskiej sprawa wygląda zupełnie inaczej. Należy zwrócić uwagę jedynie na problemy wynikające z niedoboru szkół polskich czy zgłoszenia przez Związek Polaków na Łotwie propozycji poprawek w systemie oświatowym. Wewnątrz rządu istnieje ryzyko wystąpienia sporów partyjnych i rozbicia koalicji co może rzutować jak było wcześniej zauważone na jakość prowadzonej polityki zagranicznej. Jeśli chodzi o kwestie zbrojne Łotwa jako członek NATO zobowiązała się w umowach międzynarodowych do współpraca w ramach grup operacyjnych oraz uczestnictwa w misjach pokojowych i stabilizacyjnych, aby potwierdzić swoją wiarygodność, względem pozostałych członków sojuszu. W relacjach ze swoimi sąsiadami Łotwa stara się pomimo różnych sprzeczności dążyć do zacieśnienia współpracy w celu zwiększenia siły która mogłaby wywierać presję na Federację Rosyjską. Najważniejszymi kwestiami jest właśnie poparcie Litwy w sprawie budowy elektrowni jądrowej i zapewnienie jej wsparcia jako inwestor regionalny czy jednomyślna polityka energetyczna. W przypadku Białorusi, Łotwa zawetowała sankcje względem tego państwa. Wynika to głownie z obawy przed powrotem do sytuacji kryzysowej z lat 2006-2010. Łotwa za wszelką cenę nie chce dopuścić do pogłębienie się kryzysu ekonomicznego w tym regionie, argumentując to tym że sankcje względem Białorusi mogą zachwiać strukturą gospodarczą wszystkich państw tego regionu a przede wszystkim przedsiębiorstw działających na obszarze Białorusi, co może wpłynąć ujemnie na czynnik ekonomiczny a tym samym na mniejsze obroty od zysków. W przypadku Polski, Łotwa prowadzi politykę partnerstwa i współpracy. Wynika to z uczestnictwa obu państw w NATO i Unii Europejskiej, dzięki czemu nawiązanie przyjaznych układów międzynarodowych, jest swego rodzaju czynnikiem zobowiązującym. Można więc zdecydowanie opowiedzieć się za tym, że Łotwa raczej dąży w coraz większym stopniu do głębszej integracji w ramach wspólnoty europejskiej, na pewno obrała kierunek prozachodni i nie ulega to wątpliwości, pomimo problemów wewnątrz państwowych Łotwie nie grozi „odchylenie się” względem Unii Europejskiej na rzecz Federacji Rosyjskiej tak jak jest obecnie na Białorusi czy na Ukrainie. Można uzasadniać tym że Łotwa jest członkiem Unii i zobowiązała się do współpracy w ramach wspólnoty ale trzeba pamiętać że historia łotewsko-rosyjska nie była zapisana w kolorowych barwach i nie można się dziwić z tego powodu że państwo łotewskie obrało kurs raczej w kierunku „zachodu” aniżeli „wschodu”. Na pewno w pewnym stopniu na takiej sytuacji wiele zyskuje państwo Polskie. Pozyskując kolejnego sojusznika w regionie, oraz zwiększając swój prestiż w Unii Europejskiej. Stronie łotewskiej również zależy na dobrych stosunkach z państwami swojego regionu w tym głownie dobrych relacjach z Litwą, Estonią oraz Białorusią z którą łączą je również zagraniczne interesy. Dlatego ważne znaczenie dla Łotwy ma prowadzenie wspólnych interesów zagranicznych oraz obrona ich w przypadku sytuacji kiedy interesy jednego kraju mogą spowodować destabilizację drugiego. Dlatego można stwierdzić jednoznacznie że kierunek polityki zagranicznej Łotwy pomimo wielu problemów jest jednolity i spójny, cele polityki zagranicznej są jasne i przejrzyste a ich realizacja pomału ale rozsądnie prowadzona. Co najprawdopodobniej umożliwi Łotwie uniknięcie kryzysu a jeśli nie to przynajmniej, jak najmniej bolesne odczucie jego.
http://stosunki.pl/?q=content/%C5%82otwa-nadba%C5%82tycki-tygrys-wraca-do-gry
http://www.stosunkimiedzynarodowe.pl/wydarzy%C5%82o-si%C4%99-na-wschodzie-xiii (Rosyjski nie będzie językiem urzędowym)
http://www.ryga.polemb.net/?document=484
http://www.ryga.polemb.net/?document=507
http://www2.polskieradio.pl/zagranica/il/news/artykul151309.html
http://www.tur-info.pl/p/ak_id,11587,,lotwa,estonia,usa,stany_zjednoczone,wizy,system_wizowy,w_tallinie,umowa,ameryka.html
http://forsal.pl/artykuly/604823,slowenia_i_lotwa_nie_straca_na_sankcjach_ue_wobec_bialorusi.html
http://www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/528747,Ruszyl-maly-ruch-graniczny-BialorusLotwa
http://wyborcza.pl/1,91446,11408902,Prezydenci_Litwy_i_Lotwy__mieszkancy_Bialorusi_nie.html
http://wiadomosci.onet.pl/swiat/rasmussen-nie-bedzie-szczytu-nato-rosja-w-chicago,1,5066430,wiadomosc.html
http://wyborcza.pl/1,91446,11408902,Prezydenci_Litwy_i_Lotwy__mieszkancy_Bialorusi_nie.html
http://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/best/2011-02-16/panstwa-baltyckie-szukaja-wspolnego-stanowiska-w-kwestii-dostaw-gazu
http://www.centruminicjatyw.org/?q=pl/node/125
http://stosunki.pl/?q=content/%C5%9Bci%C5%9Blejsza-integracja-w-strefie-euro
http://stosunki.pl/?q=content/porwanie-europy
http://domination.2ap.pl/printview.php?t=2544&start=0&sid=e4c78e5867366dd9dcee064d5481b225
http://wyborcza.pl/1,75248,1103639.html
http://kulturaliberalna.pl/2010/08/03/jasina-kozlowski-o-braku-lotysza-w-polskiej-duszy
http://www.ryga.polemb.net/?document=484
http://www.ryga.polemb.net/?document=485
http://www.ryga.polemb.net/?document=486
http://www.ryga.polemb.net/?document=481
http://www.baltictimes.com/news/articles/30870/
http://www.baltictimes.com/news/articles/30835/
http://biznes.onet.pl/litwa-koncza-sie-negocjacje-ws-umowy-na-budowe-ele,18567,5070861,1,news-detal
11