1. Przyczyny Patologii społecznej i jej skutki

Patologia społeczna (wg. Podgóreckiego) - ten rodzaj zachowania, typ instytucji, funkcjonowania danego systemu społecznego który pozostaje w zasadzie nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądem i wartościami, które są akceptowane w danym społeczeństwie.

Patologia społeczna (wg. Jasińskiego) to takie dewiacje zachowania, która nie jest zgodna z przyjętymi normami postępowania. Zachowanie musi jednak spełniać trzy kryteria:

1. masowość - występuje na duża skale

2. szkodliwość

3. Godne potępienia, postrzegane jako niewłaściwe

Skala zjawiska Przyczyny i skutki Pomoc wsparcie Aspekty(prawo,społeczny,

Polityczny,moralny,medyczny

ekonomiczny

PATOLOGIE SPOŁECZNE

PRZEJAWY(FORMY RODZAJE)

Sekty, Subkultury Prostytucja Przestępczość Bezdomność Ubóstwo Bezrobocie

Uzależnienia

Alkoholizm

Narkomania

hazard

nikotynizm

pracoholizm

lekomania

Stygmatyzacja - naznaczenie, przynależność do grupy

SKUTKI PATOLOGII SPOŁECZNEJ

Stygmatyzacja, Marginelizacja, Relatywizm, moralny, demoralizacja, wykluczenie społeczne.

PRZYCZYNY PATOLOGII SPOŁECZNEJ

• 
  Szczegółowe: Ogólne

związane z indywidualnymi cechami człowieka wywierają wpływ na wzrost i trwałość wielu zjawisk patologicznych

• samobójstwa - bezrobocie

• Prostytucja - przestępczość

• Przemoc w rodzinie - ubóstwo

Sekty, Subkultury

2. Samobójstwo

III Typy samobójstw

I Podział ze względu na motywację i myśli jakie towarzyszą samobójstwom:

• Rzekome - w której śmierć jest tylko dopuszczna, a nie wybierana jako forma ucieczki z trudnej sytuacji, z powodu braku sil aby żyć.

• Prawdziwe - w których występuje wyraźna i jawna deklaracja pozbawienia się życia wyrażona w słowach „ chce umrzeć”

II Podział wg. Durkheima ze względu na determinanty społeczne:

• Samobójstwa egoistyczne - wynik słabej integracji jednostki ze społeczeństwem, negatywny produkt krajów w których wysokim wskaźnikom rozwoju cywilizacyjnego towarzyszy silne poczucie wyobcowania, dramat ludzi samotnych w tłumie.

• Samobójstwa altruistyczne - skutek silnej integracji ze środowiskiem, silnej identyfikacji z celami i oczekiwaniami grupy, nadmierne utożsamianie się z normami społeczno - obyczajowymi i panującymi w danym społeczeństwie wartości religijnych, narodowych, kulturowych.

• Samobójstwa anomiczne - efekt dezintegracji społecznej, w którym samym wskaźnikiem jest narastanie samobójstw.

• Samobójstwa fatalistyczne - związane z sytuacją jednostki, sytuacja tragiczna bez wyjścia i perspektyw, osoby uwięzione w niechcianej sytuacji.

III Podział wg. Polminger:

• Impulsywne - dokonywane przez osoby impulsywne, niedojrzałe pod wpływem chwili

• Planowane - zaplanowane, osoby rezygnują z życia, przebywania na świecie

• Bilansowe - po ocenie dorobku własnego życia, gdy osiągnięcia nie są pozytywne, negatywny bilans życia.

3. Prostytucja

Prostytucja - nierząd - zachowanie polegające na odpłatnym świadczeniu usług

• Świadczenie usług seksualnych w zamian za korzyści materialne

• Utrzymywanie przypadkowych stosunków seksualnych, zaangażowania emocjonalnego i pobieranie za ni określonych opłat

Prostytucja - Podział

• Międzynarodowa, krajowa

• Sposób zorganizowania: indywidualnie, pod opieka Sutenera, pod opieką „sponsora”, w ramach agencji towarzyskiej.

• Rodzaj zapłaty: Pieniądze, pozapieniężne, zapłata za wynajęcie mieszkania, koszty wyjazdu na wakacje, awans w pracy

• Miejsce uprawiania: hotelowa, lokalowa, uliczna, telefon, internet

• Wolę osoby prostytujacej się: dobrowolna, przymusowa

• Osoby prostytuujące się: mężczyźni, Dzieci( prostytucja nieletnich), heteroseksualne, homoseksualne

Prostytucja - Aspekty

• społeczny: wykluczenie społeczne, stygmatyzacja, zakres i skala zjawiska, rozkład życia rodzinnego

• zdrowotny: rozpowszechnianie chorób, zakażenie wirusem HIV, choroby przekazywane potomstwu

• moralny - brak wartości wyższych, uprzedmiotowienie intymnych i emocjonalnych relacji międzyludzkich, relatywizm moralny

• prawny: stręczycielstwo, sutenerstwo, kuplerstwo, abolicjonizm, prohibicjonizm

• psychologiczny - małe poczucie własnej wartości, próba ukrycia się - ciągła zmiana wyglądu, obojętność i niedojrzałość, utrata więzi emocjonalnych

Prostytucja - powiązania z innymi patologiami takimi jak:

• przestępczość zorganizowana

• przestępczość na tle seksualnym

• rozwój rynku pornografii

• ubóstwo, sekty, przemoc, bezrobocie, przemoc w rodzinie, wymuszenia, przemoc fizyczna

PROSTYTUCJA - PRZYCZYNY

Bezrobocie, Prostytuowanie się w chęć zarobienia na wakacje

problemy socjalno bytowe ramach zależności tzw. Praca tymczasowa

Konflikt w rodzinie, wczesna inicjacja zawód miłosny z innym

Osłabienie więzi emocjonalnych seksualna partnerem

Przypadkowi partnerzy

Wpływ presja środowiska

rówieśniczego

PROSTYTUCJA - MOTYWY

Ekonomiczny - Forma Styl życia - sposób na życie,

Zarabiania podniesienie standardu zasobności

4. Biomedyczny model uzależnienia od alkoholu, fazy uzależnienia

Zależność - to specyficzny stan fizjologiczny, psychiczny

Zależność fizjologiczna, fizyczna - to tzw. „Głód tkankowy” organizm przyzwyczaja się do substancji, wbudowując w cykl przemiany metabolizmu na pozimie komórek

Zespól Abstynencji - zaprzestanie przyjmowania substancji powoduje pojawienei się dolegliwości fizycznych związanych z zaburzeniami funkcjonowania ukł. Oddechowego, krążenia, trawiennego

Zależność psychiczna - silna i nieodparta potrzeba zażycia substancji w celu Np. Redukcji stresu, poprawy samopoczucia

Prowadząca do zmian w funkcjonowaniu organizmu (w sferze emocjonalnej, poznawczej, behawioralnej) w śród których zawsze wyraża się przymus zażywania substancji stale lub okresowo.

Zależność społeczna - Stygmatyzacja, autostygmatyzacja, przynależność do danej grupy

Tolerancja - wzrost odporności organizmu na ilość przyjmowanej substancji, dla uzyskania takich samych porządnych efektów konieczne staje się przyjmowanie większych dawek.

ROZUMIENIE ALKOHOLIZMU

Picie nadmierne - szkodliwe, problemowe, występuje wtedy gdy osoba pije:

Za duzo - gdy bezpośrednie skutki picia są krytyką ze strony otoczenia, zasady naruszające zasady postepowania

Za często - picie codziennych niewielkich ilości danego alkoholu przy stopniowym zwiększaniu dawki

W nieodpowiednich ilościach - w trakcie pracy, w czasie przyjmowania leków, prowadzenia pojazdów

Jako choroba - uzależnienie - Bio - psychospołeczny model choroby - konieczność współpracy specjalistów z trzech dziedzin (lekarz, psycholog i pracownik socjalny). Uzależnienie od alkoholizmu jako przewlekłe postępujące cierpienie, które nie leczone prowadzi do przedwczesnej śmierci.

Posiada fazy rozwojowe choroby, objawy, charakterystyczny przebieg choroby

Jako problem społeczny - dotyczy

• osób uzależnionych od alkoholu - około 1mln osób

• osoby które nadużywają alkoholu - około 2mln osób

• młodzież - zjawisko nasilającego się picia wśród osób młodych - około 300tyś.osób

• Dzieci alkoholików - 1-2 mln osób, dorosłe dzieci alkoholików które wychowują się w rodzinach alkoholików.

Straty dla społeczeństwa: ograniczenie lub wyłączenie zdolności człowieka do właściwego funkcjonowania w sferze rodzinnej, zawodowej,

Ekonomiczne - wydatki związane z leczeniem.

ETIOLOGIA ALKOHOLIZMU

Gospodarz czyli osoba uzależniona:

• czynniki genetyczne nie determinują do bycia alkoholikiem ale wskazują na wrażliwość na substancje.

• Czynniki psychologiczne - nie istnieje tzw. Osobowość alkoholowa. Alkoholizm może wyrażać się z deficytem psychicznym, nie radzeniem sobie z problemami, niedojrzałość emocjonalna.

Środowiska i sytuacja społeczna:

Hipoteza o transmisji kulturowej - kultura, rodzina, rówieśnicy kształtują przekonania i zachowania związane z piciem alkoholu.

• nowy obyczaj

• praktyki, wzorce, postawy wobec picia

• Hipoteza o znaczeniu modelowym: negatywne wzorce społeczne, autorytety, wpływ rówieśników - kiedy to dochodzi do zinternalizowania oczekiwań o pozytywnym działaniu alkoholu

• Brak pracy, planu życia, zagrożona sytuacja zawodowa

OBJAWY OSIOWE CHOROBY ALKOHOLOWEJ

1. zmiana tolerancji na alkohol

2. silna natrętna potrzeba pożycia alkoholu

3. występowanie objawów abstynenckich

4. utrata kontroli nad raz rozpoczętym piciem

5. zaburzenia pamięci i świadomości

6. koncentracja życia wobec picia

7. występowanie nawrotów picia po próbach utrzymania okresowej abstynencj

8. picie alkoholu pomimo wiedzy iż własne problemy zawodowe spowodowane są przez picie.

FAZY CHOROBY ALKOHOLOWEJ

1. FAZA WSTEPNA - stadium przedalkoholowe - od kilku miesięcy do 2lat

• picie towarzyskie, picie przy okazji w celu uzyskania odprężenia emocjalnego

• pierwsze emocje spowodowane alkoholem

2. FAZA OSTRZEGAWCZA - stadium zwiastujące, od 0,5roku do 4-5lat

• picie coraz większych ilości

• poszukiwanie w innych akceptacji własnego zachowania

3. FAZA - STADIUM OSTRE

• utrata kontroli nad piciem

• wzrost agresji

• poczucie pustki i beznadziei

• składanie obietnic sobie że już koniec z piciem

4. FAZA CHRONICZNA

• całkowita egradacja fizyczna, społeczna, psychiczna

• ciągi alkoholowe

• stany lękowe

• psychoza alkoholowa

WAŻNE SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE

• Pije pomimo szkód spowodowanych przez picie

• Jednorazowo wypijam około 10 porcji standardowych (4duże piwa, lub litra wina, ćwiartka wódki)

• Regularnie codziennie wypijam więcej niż 2 porcje składnikowe (1piwo, lampkę wina lub kieliszek wódki

• Piję alkohol w samotności

• Zaniedbuje obowiązki z powodu picia alkoholu

• Dostaje od innych ludzi sygnały o ograniczeniu picia alkoholu

POWYŻEJ 4,0 PROMILA - SPIĄCZKA, ŚMIERĆ

5. UZALEŻNIENIE OD NARKOTYKÓW

NARKOTYK - substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego która przyjęta przez organizm wpływa na działanie ukł. Nerwowego, powodując zniesienie bólu, euforie, oszołomienie, przez co zaburza jedną lub kilka funkcji prawidłowego funkcjonowania organizmu.

SUBSTANCJA PSYCHOAKTYWNA - środek psychoaktyywny - substancja która wpływa na zmianę procesów poznawczych i emocjonalnych. Może prowadzić do uzależnienia. Szersze znaczenie niż narkotyk.

NARKOMANIA - stałe lub okresowe przyjmowanie środków odurzających lub psychotropowych ewentualnie zastępczych w celach nie medycznych, co prowadzi do uzależnienia lub jest jego wynikiem.

RYZYKO NADUŻYWANIA - własność substancji psychoaktywnej sprawiająca, że potencjalnie może być nadużywana - działanie przeciwbólowe, odużające, nasenne, oszałamiające.

PRZEDAWKOWANIE - przyjęcie dawki narkotyku, której organizm nie może znieść. Uzależnienie od ilości i jakości narkotyku.

PODZIAŁ NARKOTYKÓW

Środki farmakologiczne -

• Barbiturany - leki przeciwbólowe, poprawiające nastrój, dodawane do innych narkotyków celem wzmocnienia efektu działania.

• Benzodiapezepidy - leki przeciwbólowe, uspokające, nasenne

• Despesanty OUN - substancje psychoaktywne o działaniu hamującym lub zmniejszającym OUN np. alkohol, kwas GHB

• Narkotyki zmodyfikowane - substancje otrzymane na drodze chemicznych modyfikacji podstawowych związków psychoaktywnych. (LSD, Extasy, GHB, amfetamina)

• Środki halucogenne - halucogeny - dominującym efektem na organizm jest wywołanie efektu halucynacji (LSD, grzyby halucogenne)

• Inhalanty - wziewne środki odurzające o działaniu oszałamiającym, dającym stan euforii (Aerozole, kleje, rozpuszczalniki)

• Opiaty i opiody - narkotyczne środki przeciwbólowe (morfina, opium, „kompot”)

• Stymulatory OUN - pobudzające, aktywizujące działanie OUN (kokaina, Amfetamina)

• Kannabis - preparaty otrzymane z konopi indyjskiej (marihuana, haszysz)

6. PRZEMOC W RODZINIE

Przemoc w rodzinie to zamierzone wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny naruszające jego prawa i dobra osobiste powodujące szkody.

CECHY PRZEMOCY

• Przemoc jest intencjonalna tzn. jest zamierzonym działaniem człowieka

• W przemocy występuje wykorzystywanie istniejącej lub stworzonej prze czynniki zewnętrzne przewagi sił - ofiara jest słabsza a sprawa silniejszy.

• Przemoc narusza prawa i dobra osobiste. Sprawca narusza podstawowe dobra ofiary.

• Przemoc powoduje cierpienie i ból

TRZY FAZY CYKLU PRZEMOCY

1. Faza wstępna - budowanie napięcia, narasta agresywność sprawcy. Ofiara stara się opanować sytuację, pojawiają się u niej bóle głowy, utrata apetytu. Ofiarę ogarnia niepokój

2. Faza przemocy - z mało istotnych powodów dochodzi do ataku agresji i rozładowania złości. Ofiara jest raniona fizycznie i psychicznie. Odczuwa bezradność, wstyd.

3. Faza miodowego miesiąca - wszystko ulega zmianie, sprawca wyładował już swoją złość i zaczyna zdawać sobie sprawę z tego co zrobił. Stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie, usprawiedliwienie.

Cykl po upływie pewnego czasu powtarza się.

Przemoc w w następnym cyklu jest coraz dłuższa a faza miodowego miesiąca (chwila ulgi) coraz krótsza.

RODZAJE PRZEMOCY

1. PRZEMOC PSYCHICZNA - szantaż emocjonalny, zastraszanie, narzucanie własnych racji, norm, wyśmiewanie osoby, utrzymywanie stanu strachu, bezsilności w ofierze

2. PRZEMOC FIZYCZNA - popychanie, policzkowanie, bicie, rzucanie przedmiotami, świadome stwarzanie sytuacji zagrożenia fizycznego

Zespół stresu pourazowego jest zespołem specyficznych symptomów, które mogą pojawić się u ludzi po przeżyciu ekstremalnego, traumatycznego zdarzenia.

Wyuczona bezradność to utrwalenie przekonań o braku związku przyczynowego między własnym działaniem (reakcją), a jego konsekwencjami (wzmocnieniem).

Wiktymizacja - działanie sprawiające, że dana osoba staje się ofiarą przemocy

5

---