1. KOLANA KOŚLAWE I SZPOTAWE

• wady kolan nie są wadami wrodzonymi

• pojawiają się dopiero po pewnym czasie po rozpoczęciu chodzenia

• etiologia:

• przeciążenia szybko rosnących kości

• słaby układ mięśniowo-więzadłowy

• definicje:

• ustawienie kończyn wyznacza kąt zawarty pomiędzy osią uda i podudzia

KOŚLAWOŚĆ KOLAN

• występuje gdy przy złączonych i wyprostowanych kolanach między stopami tworzy się odstęp

SZPOTAWOŚĆ KOLAN

• występuje gdy przy wyprostowanych kończynach dolnych i złączonych stopach między kolanami tworzy się odstęp

• prawidłowy rozwój osi kolan:

NOWORODEK - łukowato wygięte - szpotawe

WIEK PRZEDSZKOLNY - kolana koślawe (do około 6 roku życia)

WIEK SZKOLNY MŁODSZY - oś charakterystyczna dla osobnika dorosłego

OKRES DOJRZEWANIA - niewielkie zmiany po których ustawienie kolan ma już postać trwałą

WIEK STARCZY - szpotawość kończyn

• koslawość kolan:

• większa u kobiet niż u mężczyzn (ponieważ miednica u kobiet jest znacznie szersza)

• koślawość kolan do 10 (odległość między kostakami przy wyprostowanych kkd i złączonych kolanach nie przekracza 4-5 cm) - uznawana jest za prawidłową

• większa skłonność do koślawości dzieci szczupłe

• koślawość kolan powoduje tendencje do stawania w rozkroku

• powoduje to zwiększone obciążenie wewnętrznego brzegu stopy (utrudnione kształtowanie się prawidłowych sklepień)

leczenie:

• ograniczenie chodzenia na długich dystansach oraz stania w rozkroku

• zakaz przebywania w czasie zabawy w siadzie klęcznym z podudziami i stopami skierowanymi na zewnątrz

• noszenie prawidłowego obuwia z obcasami wydłużonymi od strony wewnętrznej, lub nieco ściętymi od strony zewnętrznej

• siedzenie w pozycji korekcyjnej:

• siad skrzyżny (turecki),

• inny rodzaj siadu z kolanami rozstawionymi i stopami ustawionymi blisko siebie

• siedzenie z woreczkiem między kolanami, kostki związane bandażem elastycznym (10-15 minut)

• opanowanie prawidłowego stania i chodzenia

• praca kończyn dolnych w warunkach odciążenia (odciążenia osiowego)

• masaż

• ćwiczenia

• szpotawość kolan:

• jest to zniekształcenie całej kończyny

obraz kliniczny:

• kończyny dolne skręcone do wewnątrz

• przeprost w stawach kolanowych

• mięśnie wewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają skróceniu

• mięśnie zewnętrznej strony kończyn dolnych ulegają nadmiernemu rozciągnięciu

etiologia:

• krzywica

• otyłość + zbyt wcześnie rozpoczęte chodzenie (za duży, w stosunku do wytrzymałości układu kostnego, ciężar ciała)

• zbyt częste i długie przebywanie w siadzie skrzyżnym

leczenie:

• utrzymanie odpowiednich pozycji ciała

• leczenie przyczyn schorzenia (jeżeli są znane)

• masaż (kkd, pośladki - szczególnie strona wewnętrzna)

• ćwiczenia - wzmacniające mm. pośladkowe, oraz rotatory zewnętrzne stawu biodrowego

• ćwiczenia wykonywane bez obciążenia stóp

• ułożenie korekcyjne - stopy rozstawione, kolana złączone (woreczek między stopy, kolana ściśnięte bandażem elastycznym)

• odpowiednie obuwie korekcyjne - lekarz