Masa pytań z NPH, ODK, Nauki pomocnicze histori


  1. Wyjaśnij pojęcia:

*powinowactwo konsekwencja małżeństwa i stosunek jednego małżonka do krewnych drugiego małżonka

*stopień pokrewieństwa odległość genealogiczna pomiędzy dwoma krewnymi

*filiacja stosunek genealogiczny zachodzący pomiędzy kilkoma osobami, które pochodzą bezpośrednio jedna od drugiej(dziadek, syn, wnuk)

*koicja związek dwojga ludzi odmiennej płci, zawartym dla spłodzenia i wydania na świat potomstwa(często jest wynikiem małżeństwa)

*pokrewieństwo w linii prostej jest gdy zachodzi stosunek filiacji (dziadek, syn, wnuk). Liczone jednakowo we wszystkich ustawodawstwach. Ojciec i syn są krewnymi w I stopniu, dziadek i wnuk w II, czyli tyle stopni, ile generacji odejmując jedną.

*pokrewieństwo w linii bocznej gdy istnieje wspólny przodek, ale nie ma stosunku filiacji (stryj, siostrzeniec, ciotka) prawo rzymskie i współczesne ustawodawstwa świeckie orzekają, iż stopień pokrewieństwa jest taki, ile wynosi suma w dwóch liniach prostych aż do wspólnego przodka, nie licząc go jednak. Prawo kościelne: prawo to oblicza stopień pokrewieństwa wg przynależności do tego samego pokolenia. W przypadku, gdy chodzi o ustalenie stopnia pokrewieństwa między osobami z dwóch linii bocznych nierównych, stopień oblicza się wg linii bocznej.

*tablica descendentów rodowód(drzewo genealogiczne)

*tablica ascendentów wywody przodków

  1. Podać staropolskie odpowiedniki krewnych (np. ćwiek, stryj, stryjenka, itp.)

  2. NA podstawie czego ustala się datę

  3. Jak oblicza się stopień pokrewieństwa w prawie kościelnym i rzymskim? Patrz nr1.

  4. Co to genealogia stosunki międzyludzkie oparte na powinowactwie i pokrewieństwie?

  5. Co jest ograniczeniem do zawarcia małżeństwa (chodzi o stopień pokrewieństwa)? Przeszkodą jest pokrewieństwo w linii prostej. W 1917 roku prawo kościelne ograniczyło zakaz do III stopnia.

  6. Czym jest zjawisko ubytku przodków? Wynika z faktu zawierania małżeństw pomiędzy krewnymi

  7. Co to chronologia nauka o mierzeniu czasu(chronos-czas, logos-słowo,nauka)

  8. Wymienić rodzaje chronologii: matematyczna (astronomiczna, badająca ruchy ciał niebieskich); techniczna (historyczna, badająca historyczne podziały czasu)

  9. Co to rok słoneczny czas jaki potrzebny jest, aby ziemia pokonała swą drogę wokół słońca, za początek tego roku należy uznać równonoc wiosenną(21 III)

  10. Co to doba (podać 3 rodzaje doby)? Związana z ruchem Ziemi wokół swojej osi może być: syderyczna, jeżeli za punkt obserwacji ruchu Ziemi bierzmy określoną gwiazdę. Wynosi ona 23h 56min 4 s; słoneczna, jeżeli za punkt obserwacji ruchu Ziemi bierzemy Słońce, a właściwie jego pozorny ruch wokół Ziemi. Wynosi w granicach 51s. ; średnią dobę słoneczną, liczącą pełne 24h, wprowadzono ze względu na nierówność prawdziwych dób słonecznych niepraktycznych w codziennym użyciu.

  11. Wyjaśnij pojęcie: rok zwrotnikowy (tropiczny)czas jaki upływa między dwoma następującymi po sobie przejściami słońca przez równonoc wiosenną(21III)(365d., 5h, 48min, 46s)

  12. Wyjaśnij pojęcie: rok syderyczny (gwiazdowy)czas w którym słońce przesuwa się od wybranej gwiazdy do tej samej gwiazdy(365d, 6h, 9min, 9s)

  13. Co to miesiąc (syderyczny i synodyczny)? Jest związany z ruchem Księżyca wokół Ziemi i może być: synodyczny-jest to czas jaki upływa między dwoma jednakowymi fazami Księżyca, np. od nowiu do nowiu. Czas ten nazywamy wiekiem Księżyca, fazy Księżyca (nów, pierwsza kwadra, pełnia i ostatnia kwadra) zaś zależą od położenia oświetlonej przez Słońce części Księżyca względem Ziemi. Miesiąc synodyczny wynosi 29 dni, 12 godz, 44 min, 2,8 s. Syderyczny- jest to czas potrzebny Księżycowi na bieg od wybranego południka niebieskiego do tego samego południka i odpowiada dokładnie ruchowi Księżyca wokół Ziemi. Wynosi 27 dni, 7godz 43 min 4,7 s

  14. co to znaki zodiaku

  15. Jak mierzono czas? Wykorzystywano wzajemny stosunek gwiazd lub stosunek Słońca i Księżyca. U wszystkich ludów pojawiła się znajomość kalendarza księżycowego. W starożytności poprzez obserwację ruchu planet zauważono, że to Słońce nadaje rytm wegetacji. Najczęstszym narzędziem do mierzenia czasu był zegar słoneczny.

  16. Co to kalendarz? z łac. calendae, kalendae- I dzień miesiąca; umowna, przyjęta w danej społeczności bądź kulturze rachuba czasu. Dzieli ona czas na powtarzające się cyklicznie okresy, związane najczęściej z cyklami przyrody.

  17. Opisać kalendarz:

*juliański kalendarz słoneczny opracowany na życzenie Juliusza Cezara przez astronoma egipskiego Sosygenesa i wprowadzony w życie 1 stycznia 45 p.n.e. jako kalendarz obowiązujący w państwie rzymskim

*gregoriański kalendarz słoneczny, zreformowany kalendarz juliański na zlecenie Grzegorza XIII. Jest to w zasadzie kalendarz juliański, do którego wprowadzono niewielką poprawkę mającą na celu zniwelowanie opóźnienia w stosunku do roku zwrotnikowego, narosłego od roku 46 p.n.e. oraz zapobieżenie jego powstawaniu na przyszłość. Kalendarz juliański spóźniał się 1 dzień na 128 lat, natomiast opóźnienie kalendarza gregoriańskiego wynosi 1 dzień na ok. 3000 lat. Różnice pomiędzy kalendarzami juliańskim a gregoriańskim sprowadzają się do dwóch spraw:

*żydowski rok liczy 353, 354 lub 355 dni. Istniejącą różnicę wyrównuje się rokiem przestępnym, który ma dodatkowy trzynasty miesiąc, rok przestępny liczy 383,384 lub 385 dni.

*muzułmański kalendarz księżycowy, zawierający 12 miesięcy po 29 lub 30 dni, używany głównie do celów religijnych przez wyznawców islamu.

  1. Czym jest reforma Juliańska(o co chodziło i kto ją wprowadził)?

  2. Wymień przyrządy do mierzenia czasu Gnomon-długość cienia (np. człowieka) pozwalał określić czas, który upłynął od wschodu słońca i który pozostawał do jego zachodu. Zegar równikowy, poziomy zegar słoneczny, zegar piaskowy, ogniowy, wodny, zegary mechaniczne, kołowy, wahadłowy.

  3. Wymień cykle mierzenia czasu (ludowe) cykl godnych świąt (Bożego Narodzenia); cykl wielkanocny; zielonoświątkowy

  4. Opisać cykl wielkanocny związany z wielkim tygodniem i jego uroczystościami. Uderza się święconymi w niedzielę palmową baziami, topi się marzannę, oblewa się wodą w dyngusa, święci się jarzyny i jajka, maluje się jajka, uroczystość pasterska

  5. Opisać cykl zielonoświątkowy stroi się domy młodą i świeżą zieleniną, święci się pola, w Boże Ciało święci się nowe zioła, sobótki mają związek z letnim przesileniem dnia z nocą i uroczystością św. Jana. Cykl kończy uroczystość dożynkowa

  6. Podać zasady reformy gregoriańskiej

  7. Co to kalendarz rewolucyjny, kto go wprowadził?

wprowadzony we Francji(pocz. 22 IX 1792 — dzień proklamowania republiki); 1806 zniesiony przez Napoleona I, 1871 na krótko przywrócony przez Komunę Paryską; dzielił rok na 12 miesięcy po 30 dni i miał 5 (lub 6) dni uzupełniających na jego końcu; miesiąc, zamiast tygodni, miał 3 dekady.

  1. Co to cykl słoneczny?

  2. Co to litera niedzielna?

  3. Co to cykl księżycowy i jak go się oblicza?

  4. Co to epakta?

liczby określające fazy Księżyca w pierwszym dniu roku. Podają, o ile dni ostatni nów poprzedzającego roku wyprzedził początek nowego roku.

Przed gregoriańską reformą kalendarza epakta oznaczały liczbę dni, jaka upływa w dniu 22 III (najwcześniejszy termin Wielkanocy) od ostatniego nowiu.

  1. Co to złota liczba?

  2. Co to epakta?

  3. Podać rodzaje epakt?

  4. Co to era? - słowo to pochodzi od łacińskiego aera czyli punkt wyjścia rachunku lat. Oznacza okres w dziejach ludzkości, w których dokonały się ważne wydarzenia. W chronologii jest to okres, zapoczątkowany ważnym wydarzeniem, od którego przyjęto rachubę lat.

  5. Czym była era:

* dionizyjska określana mianem po Chrystusie (i konsekwentnie przed Chrystusem) lub nowej ery(i konsekwentnie dawnej ery), została opracowana przez rzymskiego mnicha Dionizego Małego świeckich VI w.

*panowania świeckich i pontyfikatów taki sposób ustalania dat wprowadził Justynian I, nie odgrywa on jednak dużej roli gdyż występuje obok innych sposobów oznaczania roku i raczej służy do ich kontrolowania

*olimpijska stosowali ją starożytni Grecy przyjmując 4letni cykl poczynając od 776 r. przed Chr.- I olimpiada( takiego sposobu określenia czasu użył np. Mikołaj Kopernik)

*bizantyjska liczy lata „od stworzenia świata” i była używana w Bizancjum i krajach związanych z tą kulturą

*żydowska również liczy lata „od stworzenia świata”, ale od roku 3761 przed Chr., dziś stosowana oficjalnie w państwie Izrael

*mahometańska liczy lata od ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny, czyli od 622 r.

*rewolucyjna

*faszystowska

  1. Co to indykcje?

  2. Co to rok? Nazwa pierwotnie oznaczała termin wstawienia się w sądzie. Owe terminy przypadały na stały czas, powtarzając się cyklicznie.

  3. Sposoby liczenia lat (czyli co to są style i czego dotyczą) styl Obrzezania - 1 stycznia (Cezar); styl marcowy - 1 marca - republikański Rzym i Frankowie do Pepina Małego; styl Zwiastowania - od 25 marca (Florencja i Piza); styl Wielkanocy - od IX w. na terenie Francji; styl bizantyjski - 1 września - Bizancjum, południowe Włochy i Rosja do r. 1700; styl Narodzenia Pańskiego - 25 grudnia - Polska, Państwo Kościelne, Anglia, Niemcy i Czechy; styl rewolucyjny - od Rewolucji Francuskiej w 1792 r. (stosowany do 1806 r. we Francji)

  4. Opisz styl:

*obrzezania od 1 stycz., wprowadził już Cezar-potem przyjęło chrześcijaństwo

*marcowy od 1 marca, używany w republikańskim Rzymie( od początku naszego roku jest późniejszy o 2 miesiące)

*ultramarcowy wcześniejszy od naszego roku o 10 miesięcy

*zwiastowania od 25 marca

*wielkanocny rozpoczynał rok od dnia święta Wielkanocy, czyli między 22 III a 25 IV

*bizantyjski od 1 września, był stosowany w Bizancjum

*Narodzenia Pańskiego od 25 XII, stosowany w średniowieczu, stosowała go kuria papieska

  1. Podać daty rozpoczęcia roku wg różnych styli

  2. Opisać indykację:

*bizantyjską rozpoczynała rok 1 września

*bedańską rozpoczynała rok 24 września, stosowana na zachodzie Europy, nazwa pochodzi od Bedy Czcigodnego.

*rzymską rozpoczynała się zgodnie ze stylem Narodzenia Pańskiego lub też ze stylem Obrzezania.

  1. Od kiedy indykacja występuje w Polsce od XII w, przybiera na sile w XIV w.

  2. Jakie style były używane w Polsce? Obrzezania i Narodzenia Pańskiego

  3. Co to styl rewolucyjny i kto go wprowadził? Wprowadzony w 1792 we Francji, rozpoczynał rok 22 września, czyli pierwszego dnia Republiki

  4. Od którego wieku styl obrzezania jest stosowany w Polsce od połowy XIII wieku, ale upowszechnia się od XIV, od XVI zyskuje wyłączność

  5. W którym wieku pojawił się w Polsce pierwszy zegar na wieży

  6. W którym wieku został wprowadzony w Polsce kalendarz rzymski stosowany w XI

  7. Wymienić dni tygodnia po łacinie (kościelne i rzymskie)

Rzym.- Dies Saturni, Dies Solis, Dies Lunae, Dies Martis, Dies Mercurii, Dies Jovis, Dies Veneris

Kość.-dies dominica, feria secunda, feria tertia, feria quarta, feria guinta, feria sexta, sabbatum

  1. Wymienić nazwy miesiąca po łacinie (kościelne i rzymskie)

  2. Co to cyzjojany służyły do praktycznego zapamiętania konkretnych dat docyć licznych świąt; były to mnemotechniczne dwuwiersze, w których użyto(często bez sensu i ładu logicznego) tyle zgłosek, ile przypadało dni w miesiącu, początkowa zaś zgłoska nazwy konkretnego święta zajmowała miejsce dnia, w którym to święto przypadało

  3. Co to wiersz mnemotechniczny służący lepszemu zapamiętywaniu, np. wiersz mnemotechniczny, pozwalający zapamiętać różne reguły gramatyczne, matematyczne.

  4. Co to nony, idy, kalendy i jak się je oblicza

Kalendy (łac. Kalendae) - w kalendarzu rzymskim pierwszy dzień każdego miesiąca.

Idy (łac. Idus) - w kalendarzu rzymskim dzień przypadający w środku miesiąca

Idy wypadają 13 dnia miesiąca, a w marcu, maju, lipcu i październiku - 15

Nony (łac. Nonae) - w kalendarzu rzymskim jest to dziewiąty (łac. nonus), a wedle naszej rachuby ósmy dzień przed Idami. Nony przypadają piątego dnia każdego miesiąca, a w marcu, maju, lipcu i październiku - siódmego.

WZORY:

-na kalendy=> l.dni poprzedniego mies.+ 2 - l.wyrażonych kalend

-na idy => do 13 lub 15 + 1 - l.wyrażonych id

-na nony => do 5 ub 7 + 1 - l.wyrażonych non

  1. Co to święta ruchome jedno z dwóch świąt znanych przez Kościół , ruchome(stałe), których miejsce w kalendarzu zależy od daty Wielkanocy

  2. Jak następowało ustalenie dnia Wielkanocy do oznaczenia należą: niedziela Siedemdziesiątnicy rozpoczynająca okres wielkiego postu, środa popielcowa rozpoczynająca właściwy wielki post, Wniebowstąpienie kończące okres wielkanocny(40 dni po Wielkanocy), Zielone Świątki(wypadające 50 dni po Wielkanocy) oraz pierwsza niedziela Adwentu, cztery najmniej niedziele muszą poprzedzić święto Bożego Narodzenia(25 XII).

  3. Co to oktawa

  4. Co to Wigilia

  5. Co to feria

  6. Co to feria infra octavam

  7. Co to postpascha (postpaschum) piąta niedziela po Wielkanocy

  8. Co to dies octava

  9. Co to dies in octava

  10. Co to feria post octava dni po oktawie

  11. Co to godziny kanoniczne, podaj przykłady

  12. W którym wieku i gdzie w Europie pojawił się po raz pierwszy zegar wieżowy

  13. Czym są czasy lokalne

  14. Kto wprowadził i kiedy tablice paschalne Dionizy Mały wprowadził dla lat 532-626

  15. Co to dies fasti

  16. Podaj sposoby zapisywania dat notowanie w formie zdania informującego za pomocą stosownych słów o dniu i roku, ewentualnie także o miesiącu; chronostych; zapis kabalistyczny

  17. Co to chronostych zapisanie daty rocznej; jest to zdanie, często cytat z Pisma Św., lub wiersz poetycki, w którym litery alfabetu łac.spełniające równocześnie funkcje cyfr, zsumowane dają zapis daty rocznej. (Podr. str.145)

  18. Podaj rodzaje chronostychu

  19. Co to zapis kabalistyczny do zapisu liczb używa się 23 liter alfabetu łac., przy czym najczęściej pod słowami zawierającymi ów zapis podaje się od razu, zwłaszcza w drukach, sumę liczb (Podr. str.146)

  20. Co to dyplomatyka i czym się zajmuje nauka pomocnicza historii zajmująca się badaniem dokumentów, zwłaszcza średniowiecznych (tzw. dyplomów), poszczególnymi etapami ich powstawania i uwierzytelniania, typami formularza, organizacją i rozwojem kancelarii zarówno wystawcy, jak i odbiorcy, a także ustalaniem autentyczności i określeniem stanowiska prawnego dokumentu na przestrzeni dziejów.

  21. Podaj nazwę dzieła Mabiliona, kiedy powstało to dzieło („Sześć ksiąg o dyplomatyce”)

  22. Wymień autorów i ich dzieła z dziedziny dyplomatyki, genealogii

  23. Co to dyplom

  24. Co to akt

  25. Co to list

  26. Co to dokument

  27. Podaj rodzaje dokumentu

  28. Opisz dokument dyspozytywny

  29. Opisz dokument poświadczeniowy

  30. Opisz dokument na wpół dyspozytywny

  31. Co to dokument publiczny

  32. Co to dokument prywatny

  33. Co to actum (data czennośći prawnej) i datum (data sporządzenia dokumentu)

  34. Co to minuta (w pojęciu dyplomatycznym)

  35. Wyjaśnij pojęcia:

*mundator

*oryginał - to dokument w formie w jakiej wyszedł od wystawcy za jego wiedzą i z jego woli. Spełnia on wszystkie zalety środka dowodowego .

*falsyfikat - to dokument, który chce uchodzić za coś innego, niż to czym jest w rzeczywistości . Jeżeli falsyfikat chcę wprowadzić nas w błąd, nazywamy go fałszerstwem.

*koncept - to forma dokumentu poprzedzająca wygotowanie jego czystopisu, a więc po prostu minuta.

*kopia- jest formą dokumentu następującą po wydaniu czystopisu, przy czym może to być kopia wystawcy lub kopia odbiorcy. K. Wystawcy początkowo miała formę luźnej karty, potem formę regestru. K. Odbiorcy może również mieć formę luźnej karty albo może być wpisana do kopiariusza.

*regest dokumentu - zawierał najważniejszą jego treść, celem zachowania śladu ,iż taki dokument opuścił kancelarię.

*eksept/ercept?-

*kopiariusz- księga będąca zbiorem kopii dokumentów.

*vidimus(widymat)/ transup - proste potwierdzenie zgodnosci kopii z oryginałem przez uprawnioną do tego osobę lub urząd.

*insert- jest nie tylko potwierdzeniem zgodności kopii z oryginalem ale również treści oryginalu przez jej powtórzenie przez sukcesora wystawcy. Insertami są najczęściej

królewskie przywileje dla miast.

  1. Co składa się na protokół (wymienić)? inwokacja intytulacja inskrypcja

  2. Wymienić formuły dokumentu protokół , kontekst, oraz eschatokół.

  3. Co to jest eschatokół i co się na niego składa to protokół końcowy (atestacja datacja i aprekacja)

  4. Co to:

*inwokacja wezwanie imienia bożego dla zapewnienia powodzenia temu co dalej napisze, może być werbalna(słowna) lub symboliczna, np. znak krzyża

*intytulacja wymienienie imienia i godności wystawcy dokumentu

*formułka dewocyjna (występ.w intytulacji) np. deigratia -z łaską Boga, miseratione divine -z miłosierdziem boskim

*inskrypcja [adres]wymienienie osoby lub osób, do których dokument jest adresowany

*arenga formułuje motyw wystawienia dokumentu, czasem przybrany w formę rozważań filozoficznych, zdanie wykwintne

*promulgacja ogłoszenie, zapowiedź podająca do wiadomości adresatowi treść właściwą

*narracja przedstawienie wydarzeń, które towarzyszyły oświadczeniu woli wystawcy i poleceniu spisania dokumentu

*dyspozycja oświadczenie woli wystawcy, zawiera decyzję o zmianie o zmianie stanu prawnego, w wypadku nadań nieruchomości z dyspozycją łączy się formułka pertynencyjna

*klauzule nakazujące i zabraniające

*sankcja zagrożenie karami stosunku do tych, którzy przekroczą atestacja przyszłośći postanowienie dokumentu

*korroboracja zapowiedź sposobu uwierzytelnienia dokumentu, powołanie się na pieczęć, świadków

*testacja lista świadków lub ich podpisy-osób biorących udział w akcji prawnej opisywanego dokumentu lub też będących obecnych przy wręczaniu dokumentu

*podpisy

*wystawcy

*datacja określenie miejsca i czasu powstałego dokumentu

*aprekacja życzenie końcowe, by treść dokumentu była wiecznotrwała

  1. Z jaką częścią dokumentu jest związana np. „In nomine Domini. Amen”, „Dei gratia”, „Actum”, „Datum”, „Subscritio”, „Siligium”

  2. Podaj rodzaje fałszerstwa dokumentu

1.Podrobienie - sporządzenie całkowicie nowego dokumentu na podstawie

autentycznego wzoru.

2. Przerobienie - zmiana pierwotnego tekstu lub znaków przez usunięcie

odpowiednich fragmentów i naniesienie nowej treści albo przez dodanie

nowych elementów do już istniejącej treści (co powoduje zmianę autentycznej

treści dokumentu).

3. Poświadczenie nieprawdy - wystawienie dokumentu przez osobę

uprawniona, która wbrew prawdzie stwierdza okoliczności mające znaczenie

prawne.

4. Wyłudzenie poświadczenia nieprawdy - podstępne wprowadzenie w błąd

osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu o treści niezgodnej

z rzeczywistym stanem faktycznym16.

Odmianę fałszerstwa jest częściowe zniszczenie dokumentu - polega na

spaleniu, podarciu, zużyciu lub odcięciu części tekstu.

  1. W którym wieku wprowadzono księgi kancelaryjne w Polsce

  2. W którym wieku dokument zyskał rangę pełnoprawnego środka dowodowego

  3. Pierwszy znany polski dokument, to.......?

  4. Z czym związane jest powstanie kancelarii monarszych w Polsce (z Chrztem)

  5. Co to pieczęć autentyczna (sigillum authenticum) pieczęć ta nadawała dokumentowi pełną wiarygodność.

  6. Kim był notariusz uwierzytelniał dokument i nadawał mu moc prawną . Jego znak -signum stwierdza autentyczność dokumentu).

  7. Co to księga wpisów

  8. Co to metryka koronna i kiedy powstała

  9. Co to są (i kiedy powstały): ===> opracowanie na stronie 464 w podręczniku!!!

*Liber inscriptorum

*Libri legationum

*Libri sigilatorum

*Libri concelariorum

*Libri descretorum

  1. Co to księga wpisów

  2. Co to (podać również nazwy łacińskie):

*księgi ławnicze

*księgi wójtowskie

*księgi rady miejskiej

  1. Co to księgi aut (?) biskupich (podać nazwę łacińską)

  2. Co to księgi czynności pontyfikalnych

  3. Co to lustracje

  4. Co to księgi metrykalne

  5. Co to:

*bulle

*brewie

*listy

*Motu Propio

  1. Co to sfragistyka (grec. Sfragis -pieczęć) Nauka ta bada pieczęć jako źródło historyczne a zarazem jest jednym z licznych narzędzi krytyki historycznej.

  1. Co to pieczęć pieczęć to znak rozpoznawczo-własnościowy określonej osoby fizycznej lub prawnej, wyciśnięty za pomocą twardego stempla w odpowiedniej masie plastycznej lub farbie. Na pieczęć składa się tłok pieczętny będący tworzywem pieczęci i odcisk, jaki pozostawia ów tłok czyli właściwą pieczęć będącą produktem tłoku.

  2. Od jakiej książki zaczęła się nauka sfragistyka (od : Sześć ksiąg o dyplomatyce”....)

  3. Najstarsza pieczęć w Polsce, to....? pieczęć Ryksy z 1054r.??? ( nie jestem pewna)

  4. Czego środkiem jest pieczęć (uwierzytelnienia dokumentu)

  5. Co to gemma

  6. Co to lista świadków

  7. Kto wystawił rolę pieczęci do legalizacji pieczęci (Aleksander III, dekret z 1166r,)

  8. Co to pieczęć królewska i książęca

  9. Co to tłok <stempel>

  10. Rodzaje materiałów pieczętnych

  11. Co to lak pieczętny

  12. Co to tusz

  13. Podaj kształty pieczęci i gdzie te kształty są stosowane <do jakiej pieczęci są stosowane>

  14. Co to wyobrażenia pieczętne

  15. Co to pieczęć portretowa, <rodzaje>

  16. Pieczęć obrazowa i rodzaje

  17. Pieczęć herbowa i rodzaje

  18. Pieczęć pismowa, co zawiera

  19. Co to napis pieczętny

  20. Wymienić sposoby przywieszania pieczęci

  21. Rodzaje fałszerstw pieczęci

  22. Jak zabezpieczano pieczęć przed zniszczeniem

  23. Co to pieczęć papieska i monarsza i kiedy się pojawiły

  24. Od którego wieku pojawiają się pieczęcie osób duchownych

  25. Co to pieczęć państwowa

  26. Co to pieczęć rycerska

  27. Kiedy pojawiła się pieczęć państwowa w Polsce

  28. Co to pieczęcie miejskie i kiedy się pojawiają

  29. Co to gmerk

  30. Co to silivium autenticum <kto wprowadził to pojęcie>

  31. Co to contra siligium

  32. Co to carentia siligi

  33. Co to półpieczętowanie

  34. Jak chroniono i przechowywano tłoki pieczętne

  35. Jak nadużywano tłoków pieczętnych

  36. Co to heraldyka nauka pomocnicza zajmująca się herbami, heraldyką.

  37. Co to rola herbowa księgi turniejowe zawierające barwne wizerunki herbów

  38. Co to herbarz złotego runa sporządził go herold Jan de Saint-Remy

  39. Co to Wpenboek i kto go sporządził <str. 63> herbarz, wprowadził go Herald Gelre w XVI wieku.

  40. Co to insygnia seuclenodia i kto to wydał jedyny właściwy herbarz polski, opracował go Jan Długosz w XV w.

  41. Wymień herbarze polskie

  42. W którym wieku wykształciło się prawo heraldyczne w ciagu XIII -XV wieku

  43. W którym wieku pojawia się herb w Polsce w XIV w.

  44. Co to nobilitacja polegała na nadaniu nowego herbu lub na przyjęciu do nowego rodu herbowego-na adopcji herbowej

  45. Co to indygenat nabywanie herbu cudzoziemskiego

  46. Co to blazonowanie umiejętność opisywania herbu wg ustalonych reguł

  47. Co to strona heraldyczna

  48. co to zasada alternacji

  49. Wymienić rodzaje herbów mieszczański, korporacji, miejski, państwowy,

  50. Co to herb

  51. Co to zawołanie

  52. Wymienić kształty tarczy francuska starsza i nowożytna, angielska, hiszpańska, włoska, hiszpańska okrągła, polska, włoska owalna, szwajcarska, panny, mężatki, niemiecka

  53. Co to pole

  54. Rodzaje podziału tarczy z nazwami łacińskimi w słup (parti), w pas (coupe), w skos (tranche), z lewa w skos (taille).

  55. Co to barwy heraldyczne <wymienić> czerwień, zieleń, czerń, złoto, srebro.

  56. Sposoby szrafowania barw heraldycznych

  57. Co to figury zaszczytne godła, które powstają przez dzielenie pola tarczy na proste części w ten sposób, że powstają figury o kształtach geometrycznych. Podst figury: słup, pas, skos, skos lewy, krzyż, krzyż skośny, głowica, podstawa, otok nie dochodzący do krawędzi tarczy, krokiew, klin na opak, rosochacz, promień i narożnik

  58. Co to są mobilia figury mniej zaszczytne. Wykazują tendencje do przybierania kształtów zgeometryzowanych, występują w polu tarczy luzem pojedynczo lub w geometrycznym układzie albo po kilka tego samego gatunku, albo też mieszając się ze sobą.

  59. Co to są figury

  60. Co to są godła herbowe godła mają własne, stale powtarzane kształty, zawsze zwracają się w określoną stronę, zajmują ściśle określone miejsce w polu tarczy

  61. Co to hełm staje się heraldyczny w momencie opatrzenia go klejnotem, łączy go z nim barwna przepaska, element herbu, przedstawiany jako jeden z typów hełmu rycerskiego bądź jego stylizacja.

  62. Co to klejnot ozdoba hełmu, składająca się z godła herbowego, zwieńczenie hełmu łączące się z nim za pośrednictwem korony rangowej lub przepaski, z której rozwijały się labry.

  63. Co to oznaki godności zaznaczają stopień hierarchiczny w drabinie feudalnej

  64. Co to korona element herbu rycerskiego i szlacheckiego. Umieszczana pierwotnie zwykle na hełmie jest jedną z heraldycznych oznak godności.

  65. Co to ordery i gdzie je umieszczano herbowe nadawały herbowi dostojności, były pewnego rodzaju oznaką godności. Ordery, nadawane konkretnej osobie za konkretne zasługi, nie wchodziły na trwałe do herbu i nie podlegały dziedziczeniu. W herbie umieszczano je na kollanach lub wstęgach orderowych, w taki sposób, że góra kollany znajdowała się za tarczą herbową - kollana była „podłożona” pod tarczę - godło orderowe zaś poniżej niej. W przypadku posiadania przez właściciela herbu kilku orderów, ustawiano je w kolejności podyktowanej europejską hierarchią orderową, od najdostojniejszego najwyżej, po najmniej dostojny u dołu.

  66. Co to są zawołania osobowe, ich rodzaje

Zawołania osobowe - stanowiące najliczniejszą grupę wśród polskich proklam, wywodzące się od nazwy pojedynczego człowieka, przyjęte następnie przez cały ród, dzielące się z kolei na:

1. odimienne - będące w istocie imieniem, najprawdopodobniej seniora rodu, czy jego najwybitniejszego ówcześnie przedstawiciela, np. Grzymała;

2. przezwiskowe - czyli wywodzące się de facto od pierwotnej formy nazwiska, czy to jednostki czy też całego rodu. Przezwisko, zgodnie ze zwyczajem, urabiano najczęściej od cech fizycznych bądź też charakterologicznych, np. Junosza;

3. etniczne - wskazujące na pochodzenie rodu, przy czym wskazanie to odnosić się może do dużej jednostki etnicznej, lub również „małej ojczyzny”, czyli terenu „gniazda” rodu: np. Prus, Sas.

  1. Co to zawołania topograficzne mające podobny walor informacyjny jak i zawołania etniczne, wskazują jednak raczej na terytorium, niż na grupę etniczną. Wskazując na miejsce pochodzenia czy osiedlenia mogą czynić to mniej lub bardziej precyzyjnie, określając: ziemię, gród, więź rodową

  2. Od czego bierze się nazwa topograficzna i obrazowa

  3. Zawołani i okrycie bojowe <dewizowe>

  4. Nazwy herbów i ich rodzaje

  5. Co to symbol

  6. Co to numizmatyka jedna z nauk pomocniczych historii. Zajmuje się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych pod względem historycznym, estetycznym, a także technicznym.

  7. Podaj książki o numizmatyce

  8. Dzieło Lelewela dotyczące numizmatyki, to......

  9. Co to stop

  10. Co to próba

  11. Co to moneta

  12. Co to stopa mennicza

  13. Na ile groszy dzieli się grzywna 200

  14. Co to grzywna jednostka wagowa

  15. Co to system karoliński

  16. Co to rewers

  17. Co to awers

  18. Gdzie najwcześniej powstały monety

  19. Na ile oboli dzieli się denar <przyswoić tabele na str.566-567 w podręczniku>

  20. Kto wprowadził złote Zugmunt August?

  21. Kto wprowadził denary w Polsce <str.569-572>

  22. Co to:

*grosz

*grosz czeski

*halesz

*obol

  1. Co to legenda i gdzie jest umieszczana na pieniądzu rewers

  2. Gdzie produkuje się pieniądze mennica

  3. Na ile groszy dzielił się złoty polski 30

  4. Podaj gatunki monet w Polsce nowożytnej

  5. Co to <str.580-588 w podręczniku>:

*grosz

*półgrosz

*półtorak

*dwugrosz

*trojak  polska moneta srebrna, później także miedziana o wartości 3 groszy. Wprowadzona przez Zygmunta Starego 1528 r. Trojaki polskie bite były do czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jako popularna moneta obiegowa trojaki funkcjonowały w obrocie monetarnym także w okresie porozbiorowym

*dziesiątak moneta o wartości 10 groszy, centów

*szóstak srebrna moneta równa 6 groszom bita w Polsce i na Litwie w latach 1528-1795.

*talar duża moneta srebrna, rozpowszechniona w Europie - zwłaszcza w handlu międzynarodowym - od początku XVI w. (powstała w Czechach w 1518) do początku XIX 

*półtalar dawna moneta srebrna o masie około 14-12,5 grama. Bita m.in na obszarze Polski w latach 1567-1794. Początkowa jej wartość wynosiła 15 groszy,  poziom 3 złotych w 1794

*szeląg



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wenta, ODK, Nauki pomocnicze histori
Szkoły pisma neogotyckiego na Śląsku, Nauki pomocnicze historii
NAUKI POMOCNICZE HISTORII
NAUKI POMOCNICZE HISTORII
sfragistyka2, archiwistyka I rok, Nauki pomocnicze historii
Nauki pomocnicze historii Geografia historyczna
nauki pomocnicze, Histora Archiwalna, Nauki Pomocnicze Historii
nauki pomocnicze historii sredniowiecza, nauki pomocnicze historii
GEOGRAFIA HISTORYCZNA, Nauki pomocnicze historii
heraldyka, archiwistyka I rok, Nauki pomocnicze historii
paleografia 2, Histora Archiwalna, Nauki Pomocnicze Historii
Chronologia, archiwistyka I rok, Nauki pomocnicze historii
Masa pytań z NPH
Nauki Pomocnicze Historii Sztuki (1)
j szyma˝ski nauki pomocnicze historii (s 400 414) (2)
Genealogia, archiwistyka I rok, Nauki pomocnicze historii
Nauki Pomocnicze Historii Sztuk Nieznany

więcej podobnych podstron