Wpływ hormonów na skórę w warunkach fizjologicznych oraz patologicznych

Tarczyca

1. Niedoczynność

• Żółte zabarwienie skóry

• Wzrost masy ciała

• Suchość skór

• Objaw brudnych łokci i kolan

• Obrzęki

• Kruche i łamliwe włosy/paznokcie

• Spadek potliwości

• Bladość

2. Nadczynność

• Delikatna i ciepła skóra

• Wilgotna i spocona

• Świąt, pokrzywka

• Hiperpigmentacje

• Zanik podściółki tłuszczowej

• Wypadanie włosów, cienkie włosy

Nadnercza

1. Glikokortykoidy w warunkach fizjologicznych:

• Zmniejszają ilość kolagenu = rozstępy

• Wzrost zawartości tłuszczów w organizmie kosztem bialek = zmiana rozmieszczenia tkanki tłuszczowej

2. Glikokortykoidy w warunkach patologicznych:

1. Nadmiar (hiperkortyzolizm pierwotny/wtórny- Choroba/zespół Cushinga)

• Wzrost odkładania tkanki tłuszczowej w obrębie tułowia

• Skóra twarzy jest zaczerwieniona z odcieniem sinienia

• Bawoli kark

• Czerwono - fioletowe rozstępy na brzuchu, udach, biuście

• Zanik mięśni, bole mięśniowe

• Suchość skóry

• Zmiany zanikowe naskórka

• Wybroczyny i wyley podskórne

2. Niedobór (hipokortyzolizm wtórny- Choroba Addisona)

• Skóra jasna

• Brodawki odbarwione

• Srom małej pigmentacji

Przysadka

1. Nadczynność - akromegalia

• Rozrost tkanek miękkich - stóp, żuchwy, małżowin usznych, języka

• Wzmożona potliwość

• Pogrubienie skóry

• Hirsutyzm

• Rogowacenie ciemne

2. Nadczynność - hiperprolaktynemia

• Hirsutyzm

• Powiększenie gruczołu piersiowego

3. Niedoczynność - Choroba Glińskiego - Simondsa

• Utrata owłosienia

• Pomarszczenie skóry twarzy

• Niedokrwistość

• Zanik mięśni

4. Niedoczynność - Zespół Sheehana

• Zanik owłosienia łonowego

• Zanik gruczołów mlecznych

• Skóra blada, sucha, liczne zmarszczki

Hormony gonad

1. Estrogeny fizjologia:

1. Naskórek:

• stymulacja proliferacji keratynocytów;

• warunkują podziały komórkowe;

• biorą udział w prawidłowym wydzielaniu melaniny;

• zmniejszają zdolność komórek Langerhansa do prezentacji antygenów;

• wpływają na połączenia skórno-naskórkowe, co warunkuje prawidłową wymianę substancji odżywczych;

• regulacji pigmentacji skóry;

2. Skóra właściwa:

• przyspieszają produkcję kolagenu I i III;

• sprzyjają gojeniu się ran;

• stymulują fibroblasty do syntezy glikozaminoglikanów GAG, dzięki czemu wpływają na jędrność i nawilżenie skóry;

3. Tkanka podskórna:

• wpływają na różnicowanie się adipocytów, co warunkuje prawidłową lipostrukturę;

• hamują peroksydację lipidów;

2. Nadmiar estrogenów:

• zaburzenie procesów lipolizy i lipogenezy.

• niemożność odprowadzenia produktów przemiany materii

• zanik tkanki gruczołowej sutków;

3. Niedobór:

• Spłaszczenie granicy skórno-naskórkowej prowadzi do nieprawidłowego odżywienia i wymiany metabolitów skóry;

• Zmniejszenie aktywności keratynocytów prowadzi do ścieńczenia naskórka;

• Zmniejszona aktywność fibroblastów prowadzi nie tylko do niedoborów, ale i degradacji GAG, kolagenu i elastyny, braku struktur wiążących wodę, co wiąże się ze spadkiem elastyczności i nawilżenia skóry oraz wzmożonego łuszczenia się;

• Zmniejsza się ilość kolagenu I oraz III oraz wskaźnik proporcji kolagenu III/I;

• Wzmożona przez naskórkowa utrata wody prowadzi do zmian zanikowych w obrębie skóry, ale i jamy ustnej, spojówkach i narządów płciowych

• Degradacja włókien kolagenowych i elastylowych prowadzi do braku jędrności skóry i powstania zbitych oraz twardych mas kolagenowo-elastynowych

• Upośledzenie właściwości mechanicznych, biochemicznych i strukturalnych skóry prowadzi do zmniejszenia jej gęstości;

• Deformacje układu naczyniowego upośledzają prawidłowe krążenie krwi i dotlenienie tkanek, a także prowadzą do zaburzeń naczynioruchowych jak teleangiektazji i napadowego rumienia twarzy;

• Zmiany atroficzne i rozpadowe tkanki tłuszczowej prowadzi do zaburzenia lipo struktury i „zapadania” się okolicy oczodołów, kości jarzmowej czy podbródka;

• Pojawiają się głębokie pobruzdowania i zmarszczki oraz wzmożone rogowacenie okolicy podeszwowej;

• Powstają hipo- i hiperpigmentacyjne zmiany na skutek wzmożonej wrażliwości skóry na promieniowanie ultrafioletowe oraz nieprawidłowej syntezy melaniny;

• Pojawiają się ostudy oraz zmiany soczewicowate związane z nieprawidłową syntezą melaniny];

• Z powodu upośledzonej funkcji makrofagów pojawia się trudne gojenie się ran;

• Rozwój dermatoz o podłożu łojotokowym jak trądzik pospolity czy trądzik różowaty;

1. Gestageny - fizjologia

• Wykazuje działania antyandrogene poprzez zmniejszenie aktywności 5α-reduktazy;

2. Nadmiar progesteronu objawia się na skórze

• w postaci trądziku,

• nadmiernego owłosienia ciała

• łojotoku

3. W przypadku równoczesnego niedoboru estrogenów przy nadmiarze progesteronu dochodzi do niedorozwoju gruczołów piersiowych, a skóra oraz włosy nabierają cech męskich.

1. Androgeny jajników, jąder, nadnerczy fizjologia

• Słabe androgeny ulegają przemianie w aktywniejsze postacie w skórze pod wpływem 5αreduktazy;

• Wpływają na kształtowanie się mieszka włosowego;

• Pobudzają aktywność gruczołów łojowych

• DHEA (dehydroepianandrosteron), produkowany przez nadnercza, nazywany jest hormonem młodości, ponieważ opóźnia proces starzenia.

2. Nadmiar androgenów u kobiet:

• Obniżenie popędu płciowego oraz spadek libido;

• Hiperandrogenizacja i wirylizacja

• Atrofia i suchość pochwy

• Łysienie lub pojawianie się hirsutyzmu;