Poznań, dnia 04.02.2015 r.

ZATWIERDZAM

dowódca 3 kompanii szkolnej OSP

kpt. Krzysztof CYDZIK

PLAN - KONSPEKT

do przeprowadzenia zajęć z łączności

z 32 grupą 3 kompanii szkolnej OSP w dniu 10.02.2015 r.

I. TEMAT 4: Praca na przewodowych środkach łączności i cyfrowych radiostacjach przenośnych małej mocy UKF.

II. CELE ZAJĘĆ:

• Uczyć :

• wybierania miejsca na rozwinięcie radiostacji;

• przygotowania radiostacji do pracy;

• prowadzenia wymiany korespondencji z zachowaniem przepisów korespondencji radiowej;

• podłączania polowego aparatu telefonicznego i polowej łącznicy telefonicznej do linii kablowej;

• nawiązywania łączności i prowadzenia wymiany informacji przez telefoniczne środki łączności;

• nawiązania łączności w podstawowych trybach pracy radiostacji i prowadzić wymianę informacji.

III. FORMA: zajęcia praktyczne.

IV. CZAS: 6 x 45 min.

V. MIEJSCE: blok 21 sala 108.

VI. ZAGADNIENIA:

1. Wybór miejsca na rozwinięcie radiostacji i przewodowych środków łączności.

2. Rozwinięcie i przygotowanie radiostacji i przewodowych środków łączności do pracy.

3. Prowadzenie wymiany korespondencji radiowej z zachowaniem przepisów korespondencji radiowej.

4. Prowadzenie wymiany korespondencji przez przewodowe środki łączności.

VII. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO - METODYCZNE:

• na 3 dni przed zajęciami zatwierdzić plan - konspekt;

• zapoznać się z tematem, celami, literaturą i uwarunkowaniami organizacyjnymi zajęć;

• zajęcie prowadzić w oparciu o salę specjalistyczną łączności i jej wyposażenie;

• w czasie omawiania poszczególnych zagadnień zwracać uwagę na używanie nazewnictwa instrukcyjnego;

• w czasie zajęć zwracać uwagę na przestrzeganie porządku wojskowego, zasad dyscypliny wojskowej oraz przestrzeganie przepisów korespondencji radiowej.

VIII. LITERATURA:

• „Radiostacje rodziny PR4G (TRC-9200 i TRC-9500)” - CSWLąd 35/2007;

- „Radiostacja RRC-9211 - instrukcja fabryczna;

• „Radiostacja R-3501. Opis techniczny i eksploatacja” - Łączn. 998/97;

• „Polowy aparat telefoniczny AP - 82/MB - CB.” - Łączn. 896/86;

• „Polowa łącznica telefoniczna ŁP-10 z przyciskami zgłoszeniowo - wywoławczymi” - Łączn. 50/54;

• „Podręcznik walki pododdziałów wojsk zmechanizowanych (pluton, drużyna)” -DWLąd 26/2000;

• „Przepisy prowadzenia korespondencji w relacjach radiowych WP” - Łączn. 907/87.

IX. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO-TECHNICZNE:

• Aparat telefoniczny AP-82 -4 szt.

• Łącznica telefoniczna ŁP-10 -1 szt.

• Zestaw monterski 259 -1 kpl.

• Odcinki kabla PKL -4 szt.

• Radiostacja R-3501 -4 kpl.

X. ORGANIZACJA ZAJĘĆ:

XI. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

PODCZAS OBSŁUGI ŚRODKÓW ŁĄCZNOŚCI:

• zabrania się dotykania nie izolowanej części anteny radiostacji pracującej na nadawanie;

• przy używaniu radiostacji przenośnych szczególną uwagę zwrócić na anteny, aby słuchacze nie uszkodzili sobie oczu;

• przestrzegać porządku wojskowego oraz zasad dyscypliny wojskowej i przepisów prowadzenia korespondencji przez techniczne środki łączności.

XII. INNE (DODATKOWE):

Nie dotyczy.

XIII. WPROWADZENIE W SYTUACJĘ TAKTYCZNĄ:

Nie dotyczy.

XIV. PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ WSTĘPNA (15 min.)

Rozpoczęcie zajęć:

• przyjęcie meldunku;

• sprawdzenie obecności;

• zadanie pytań kontrolnych;

• podanie tematu, celu zajęć;

• podanie organizacji zajęć;

• podanie warunków bezpieczeństwa.

CZĘŚĆ GŁÓWNA (240 min.)

Lp.	ZAGADNIENIA I CZAS	CZYNNOŚCI
				KIEROWNIKA	ĆWICZĄCYCH
						DOWÓDCÓW	SZKOLONYCH
1.	Zagadnienie 1 Wybór miejsca na rozwinięcie radiostacji i przewodowych środków łączności. Czas: 5 min.	prowadzę osobiście zgodnie z załącznikami	-	Słuchają, obserwują instruktora a następnie wykonują praktycznie nakazane czynności.
2.	Zagadnienie 2 Rozwinięcie i przygotowanie radiostacji i przewodowych środków łączności do pracy. Czas: 10 min.	prowadzę osobiście zgodnie z załącznikami	-	Słuchają, obserwują instruktora a następnie wykonują praktycznie nakazane czynności.
3.	Zagadnienie 3 Prowadzenie wymiany korespondencji radiowej z zachowaniem przepisów korespondencji radiowej. Czas: 10 min.	prowadzę osobiście zgodnie z załącznikami.	-	Słuchają, obserwują instruktora a następnie wykonują praktycznie nakazane czynności.
4.	Zagadnienie 4 Prowadzenie wymiany korespondencji przez przewodowe środki łączności. Czas: 10 min.	prowadzę osobiście zgodnie z załącznikami.	-	Słuchają, obserwują instruktora a następnie wykonują praktycznie nakazane czynności.

CZĘŚĆ KOŃCOWA (15 min.)

Zakończenie zajęć:

• omówienie zajęcia;

• odpowiedzi na ewentualne pytania słuchaczy;

• wskazanie błędów i niedociągnięć oraz sposobu ich usunięcia;

• zakończenie zajęcia.

ZAŁĄCZNIKI:

1. Wybór miejsca na rozwinięcie radiostacji i przewodowych środków łączności.

2. Rozwinięcie i przygotowanie radiostacji i przewodowych środków łączności do pracy.

OPRACOWAŁ

dowódca plutonu

ppor. Łukasz DOBROWOLSKI

ZAŁĄCZNIK 1

Wybór miejsca na rozwinięcie radiostacji i przewodowych środków łączności.

Organizacja łączności w terenie lesistym.

Podczas planowania i organizowania łączności w terenie lesistym należy zwrócić szczególna uwagę na:

- wybór rejonów rozmieszczenia stanowisk dowodzenia oraz samodzielnych grup środków łączności i pojedynczych środków łączności;

- znaczne zmniejszenie się zasięgów radiostacji i stacji radioliniowych pracujących w wyższych zakresach częstotliwości;

- zwiększenie się odległości pomiędzy poszczególnymi stanowiskami dowodzenia;

- ograniczone możliwości w zakresie organizacji łączności środkami przewodowymi i wojskowej poczty polowej;

- wzrost niebezpieczeństwa oddziaływania grup dywersyjnych i rozpoznawczych przeciwnika na elementy łączności;

Jednolity masyw leśny powoduje zmniejszenie zasięgu radiostacji pracujących w zakresie 20 - 50 MHz około 2-3 krotnie, a w zakresie 50 - 88 MHz około 3-4 krotnie.

Największy ujemny wpływ na zapewnienie łączności radiowej wywiera rozmieszczenie środków na skraju lasu lub na polanie. Rozmieszczenie radiostacji w tych miejscach powoduje rozproszenie się fal, dodatkowe tłumienie oraz złożoną strukturę pola, w wyniku czego natężenie pola elektromagnetycznego ulega nagłym i znacznym zmianom już w obrębie zaledwie kilku metrów.

Przy rozmieszczaniu środków radiowych, radioliniowych należy dążyć do tego, aby rozmieszczać je poza granicami lasu.

- dla zakresu częstotliwości od 20 - 50 MHz na odległość 500m.

- dla wyższych częstotliwości odległości te powinny być jeszcze większe.

Lasy liściaste w większym stopniu wpływają na rozprzestrzenianie się fal UKF niż lasy iglaste. Rozmieszczanie środków radiowych, radioliniowych w wysokim i gęstym lesie (szczególnie liściastym) może ograniczyć znacznie zasięg łączności.

Jeżeli jedna z radiostacji korespondujących VHF rozmieszczona jest w gęstym lesie, a inna w terenie otwartym, to zasięg na tym kierunku może zmniejszyć się 1,5 do 2 razy.

W przypadku obfitego deszczu, wiosennych roztopów i jesiennego nawilgocenia drzew, poszycia gruntu leśnego lub w przypadku rozmieszczenia dwóch korespondujących ze sobą radiostacji w gęstym liściastym lesie zasięg łączności radiowej może zmaleć 3-4 krotnie w porównaniu z terenem otwartym (duże pochłanianie energii elektromagnetycznej).

Sposoby rozmieszczania środków radiowych w terenie lesistym

Sposób rozmieszczania	Wpływ terenu
W głębi lasu		Korzystny: zasięg maleje, lecz łączność stabilna.
Na skraju lasu		Niekorzystny: łączność niestabilna, należy poszukiwać miejsca najlepszego odbioru sygnałów korespondenta.
Jedna radiostacja rozmieszczona jest w gęstym lesie, a druga w terenie otwartym			Korzystny: łączność stabilna, zasięg maleje 1,5 do 2 razy.
Na skraju lasu, grupy drzew i krzewów	Niekorzystny: łączność może być niestabilna, należy wykorzystać tzw. Wysepki dobrego odbioru.
W gęstym wilgotnym, zwłaszcza liściastym lesie	Niekorzystny: zasięg łączności może zmniejszyć się 3-4 krotnie w porównaniu z terenem otwartym.

Czynniki wynikające ze specyfiki terenu górzysto-lesistego, które będą wpływały na realizację zadań w zakresie łączności:

- ekranizujące działanie gór na rozprzestrzenianie się fal elektromagnetycznych;

- silne zakłócenia atmosferyczne występujące powyżej 2000 m n. p. m;

- specyficzny układ i czas trwania pór roku;

- różnorodność i zmienność warunków klimatycznych (różnice ciśnienia, temperatury powietrza i zawartość w nim pary wodnej);

- ograniczona ilość dróg, znaczna ilość wąwozów, cieśnin, stromych i urwistych stoków, ograniczających manewr i ruch;

- powstawanie zawałów, lawin skalnych lub śnieżnych, szczególne podczas zmasowanego ognia artylerii;

- powstawanie zastojów par środków trujących i chemicznych w wąwozach i głębokich dolinach;

- znaczne obniżenie zdolności wykonywanych prac, wymagających wysiłki (w górach wysokich nawet o 50%);

- trudności w orientacji;

- trudności w wyborze odpowiednich rejonów powierzchniowych na rozwinięcie środków i urządzeń łączności;

- pokrywa śnieżna, niska temperatura, zawieje i zamiecie śnieżne.

Sposoby rozmieszczania środków radiowych w terenie górzystym

Sposób rozmieszczania	Wpływ terenu
Teren średnio urozmaicony	Korzystny: na wierzchołkach wzniesień i na ich zboczach od strony korespondentów. Niekorzystny: u podnóża wzniesień z przeciwnej strony w stosunku do korespondentów.
Wąwozy, jary, okopy	Korzystny: jak najbliżej górnej krawędzi, tak aby antena była widoczna nad krawędzią (stosowanie anten kierunkowych). W głębokim wąwozie-na zboczu przeciwległym do korespondenta i możliwie wysoko. Niekorzystny: na zboczu wąwozu (ścianie) od strony korespondenta; na dnie wąwozu

Organizacja łączności w terenie zabudowanym.

Obszary o zwartej wysokiej i średniej zabudowie, rejony przemysłowe, budowle o konstrukcji metalowej żelbetonowej oraz metalowe elewacje i pokrycia dachów są niekorzystne dla zapewnienia łączności (pochłanianie energii fal elektromagnetycznych, załamanie i rozproszenie - STREFY CIENIA RADIOWEGO).

Rozwiązania stosowane w rozmieszczeniach radiowych środków łączności w terenie zabudowanym:

- szersza organizacja łączności w kierunkach łączności;

- organizowanie podstawowych relacji łączności w zakresie HF (High Frequency - pasmo krótkofalowe 3-30 MHz) który jest mniej destrukcyjny i wrażliwy na właściwości terenu zabudowanego;

- przydzielanie częstotliwości roboczych dla relacji radiowych VHF w dowolnym paśmie zakresu (im niższa częstotliwość fali radiowej, tym mniejsze jej tłumienie przy przenikaniu przez przeszkody terenowe).

- rozmieszczanie radiostacji przenośnych na dachach lub wyższych kondygnacjach budynków, na skwerach, w parkach lub rejonach o niskiej zabudowie (z dala od budynków w kierunku do korespondentów);

- unikanie rozmieszczenia radiostacji wewnątrz lub w pobliżu dużych metalowych obiektów;

- stosowanie stałych punktów pośredniczących i retransmisyjnych poprzez rozmieszczenie ich na najwyższych piętrach budynków i innych budowli;

- szersze wykorzystanie powietrznych punktów dowodzenia (PPD)

Przy organizacji łączności przewodowej należy się liczyć z obniżeniem tempa budowy linii kablowych średnio o 30-40% i zwiększonym zużyciem kabla także o 30-40% w stosunku do długości linii skalkulowanej na podstawie mapy.

ZAŁĄCZNIK 2

Rozwinięcie i przygotowanie radiostacji i przewodowych środków łączności do pracy.

Słuchacze sprawdzają (działanie) aparatu AP-82, organizują łączność przewodową: podłączają linie przewodowe (kable PKL-2) i nawiązują łączność,

Dla radiostacji dodatkowo przypominam:

• podstawowe funkcje przycisków

• przygotowanie do pracy z zastosowaniem poszczególnych trybów pracy,

Część wstępna
Prowadzący: d-ca plutonu

Miejsce: blok 21 s. 108.

Czas: 15 min.

Zagadnienie 2:
Prowadzący: d-ca plutonu.

Miejsce: blok 21 s. 108.

Czas: 60 min.

Zagadnienie 1:
Prowadzący: d-ca plutonu.

Miejsce: blok 21 s. 108.

Czas: 60 min.

Zagadnienie 3:
Prowadzący: d-ca plutonu.

Miejsce: blok 21 s. 108.

Czas: 60 min.

Zagadnienie 4:
Prowadzący: d-ca plutonu.

Miejsce: blok 21 s. 108.

Czas: 60 min.

Część wstępna
Prowadzący: d-ca plutonu.

Miejsce: blok 21 s. 108.

Czas: 15 min.

---