ADMINISTRACJA PUBLICZNA - WYKŁAD - 13.03.2009
Funkcje administracji centralnej:
Wykonawcza
Bieżąca - realizacja bieżących celów politycznych
Trzon administracji centralnej - rada ministrów = premier i ministrowie - to w polsce
W modelu szwedzkim oddzielono funkcję polityczną od wykonawczej, rząd spełnia tylko funkcję polityczną (wąskie grono ministrów) cele o charakterze wykonawczym spełnia szereg urzędów centralnych (agencji), które zajmują się wyspecjalizowanymi zadaniami.
W Wielkiej Brytanii - rząd jest strukturą rozbudowaną łączącą aparat urzędniczy i polityczny
We Francji - w radzie ministrów jest prezydent, premier i ministrowie.
W Niemczech - model kanclerski - skład rządu: kanclerz (jego odwołanie oznacza odwołanie całego rządu), ministrowie powoływanie na wniosek kanclerza, mogą być też komitety oraz instytucje zastępcy premiera , vice ministrowie nie wchodzą w skład rady ministrów, ale mogą uczestniczyć w posiedzeniach rady ministrów ale nie mają tam prawa głosu
Organizacja aparatu pomocniczego rady ministrów: jak podzielić kompetencyjnie radę ministrów na resorty?
model klasyczny - podejście ustawowe, w drodze ustawy reguluje się podział na ministerstwa, ich liczbę i zakres kompetencji - podejście to wynika z kultury politycznej (np. Włochy) wada: problem sztywności rozwiązań, pertyfikacja podziału na resorty, rodzi problem nadmiernej liczebności ministerstw i pokrywania się kompetencji, ponieważ są sprawy o charakterze globalnym
model opozycyjny - jak największa eleastyczność - rozwiązanie francuskie, nowo powołany rząd powinien powoływać ministerstwa w zależności od własnych potrzeb, te ministerstwa powołuje się w drodze dekretu atrybucyjnego wydawanego przez prezydenta na wniosek premiera
rozwiązania pośrednie, np. Brytyjskie, w drodze ustawowej przewiduje powołanie niektórych tradycyjnych resortów, ale w drodze aktu indywidualnego można powołać jakiś nowy resort do poszczególnych spraw
aparat pomocniczy w koordynacji funkcji pomocniczej i wykonawczej
w Niemczech - aparat pomocniczy tworzy urząd kanclerski (działający przy kanclerzu) założono, że w tym urzędzie tylko ministrowie piastują funkcje polityczne a pozostałą część urzędu wykonawczego stanowią profesjonalni urzędnicy, urząd kanclerza tworzy ok. 500osób jest to urząd prawie specjalistyczny, zawiaduje nim minister centralny
we Francji - rozwiązanie pośrednie - łączy funkcję polityczną i wykonawczą w ramach rady ministrów i rządu - dwie głowy władzy wykonawczej - prezydent i premier, do pomocy są: urząd prezydencki i urząd premiera (gabinet) - urzędy te są prowadzone przez zaufanych ludzi premiera i prezydenta, mają charakter polityczny i zazwyczaj mają do pomocy osoby o charakterze merytorycznym, cały rząd posiada sekretariat (o charakterze kolegialnym, przede wszystkim koordynujący) szef sekretariatu stanowi ważny element współpracy między prezydentem, premierem a członkami rządu, nazywany jest pamięcią państwa, jest to z reguły osoba profesjonalna
w Anglii - istnieje sekretariat całego rządu (ok. 100osób) aparat liczy ok. 200osób - przede wszystkim urzędnicy posiadający wiedzę, nie zmieniają się. Gabinet w tym systemie jest najistotniejszym, podejmuje decyzje o charakterze politycznym, najważniejszy tam jest premier, który ma do pomocy gabinet w którym są głównie osoby o charakterze politycznym.
W Polsce - kancelaria prezesa rady ministrów, jej szefem jest osobą zajmującą się sprawami organizacyjnymi
2