• Dzielenie liczb sposobem pisemnym

    • 1. Cele lekcji

      • a) Wiadomości

      • Uczeń zna pojęcie ilorazu, dzielnej, dzielnika.

      • Uczeń zna algorytm dzielenia pisemnego przez liczby jednocyfrowe.

      • Uczeń rozumie pojęcie porównywania ilorazowego.

            • b) Umiejętności

            • Uczeń potrafi dzielić liczby wielocyfrowe przez jednocyfrowe.

            • Uczeń potrafi sprawdzać poprawność dzielenia pisemnego.

            • Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia przez liczby jednocyfrowe.

            • Uczeń potrafi pomniejszać liczby n razy.

            • Uczeń potrafi stosować ilorazowe porównywanie liczb.

                  • b) Postawy

              Uczeń współpracuje w grupie.

                • 2. Metoda i forma pracy

                    • Metody

              metoda czynnościowa

                    • Formy

              • praca z całą klasą

              • praca w grupach dwuosobowych

              • praca indywidualna

                • 3. Środki dydaktyczne

              • kserokopia schematu przejazdu samochodu dostawczego w ciągu tygodnia

              • rysunek licznika samochodowego

              • kartki z liczbami podzielnymi przez sześć

              • karteczki z „plusami”

                • 4. Przebieg lekcji

                  • a) Faza przygotowawcza

              N - nauczyciel, U - uczniowie

              N - Pyta, jakim działaniem opisać podział 696 biegaczy na trzy grupy, tak aby każda grupa liczyła tyle samo zawodników.

              U - Wykonują dzielenie 696 : 3, stosując prawo rozdzielności dzielenia względem dodawania. Podają nazwy: dzielna, dzielnik, iloraz.

              N - Zapowiada, że będą dzielić liczby sposobem pisemnym.

              U - Zapisują temat lekcji: „Dzielenie liczb sposobem pisemnym”.

                  • b) Faza realizacyjna

              N - Poleca wykonać ten sam przykład sposobem pisemnym.

              U - Z pomocą nauczyciela wykonują dzielenie pisemne.

              N - Zapisuje na tablicy dwa przykłady dzielenia przez liczbę jednocyfrową 752 : 4 i 1245 : 5. Tłumaczy algorytm dzielenia pisemnego

              U - Wykonują dzielenie pisemne, zapisują z boku pomocnicze działania sprawdzające.

              N - Pyta, jak po wykonaniu działania sprawdzić poprawność wyniku.

              U - Wykonują mnożenie pisemne.

              N - Rozdaje uczniom kserokopie schematu tygodniowej trasy przejazdu samochodu dostawczego rozwożącego nabiał po sklepikach osiedlowych. Prosi o obliczenie, ile kilometrów średnio każdego dnia przejechał samochód w ciągu 5 dni pracy w tygodniu.

              U - Odczytują ze schematu długości tras, sumują je (wskazane, aby suma kończyła się zerem), obliczają średnią trasę dzienną. Konsultują sposób obliczeń i otrzymany wynik.

              N - Pokazuje planszę z rysunkiem licznika samochodowego, z którego można odczytać, że samochód przejechał 96 168 km. Informuje, że samochód jeździ od 1998 roku. Poleca obliczyć, ile kilometrów średnio w ciągu każdego roku przejechano tym samochodem.

              U - Odczytują wskazanie licznika, wyznaczają liczbę lat, wykonują samodzielnie działanie dzielenia ze sprawdzeniem, konsultują wynik.

              N - Informuje, że od początku roku szkolnego do chwili obecnej każda z klas czwartych wypożyczyła w szkolnej bibliotece następującą liczbę książek: 4a - 89, 4b - 106, 4c - 99. Poleca obliczyć średnią liczbę wypożyczonych książek przypadającą na każdą z klas czwartych.

              U - Samodzielnie sumują i obliczają średnią.

              N - Informuje, że te same klasy czwarte wypożyczyły pięć razy więcej lektur, niż innych książek. Poleca obliczyć, ile wypożyczyły lektur, a ile książek niebędących lekturami.

              U - Przypominają lekcję o ilorazowym porównywaniu liczb. Dochodzą do wniosku, że wszystkie wypożyczone książki składają się z sześciu równolicznych zbiorów. Rysują zbiory symbolicznie w postaci półek w regale z zaznaczeniem, że na każdej z półek mieści się taka sama liczba książek. Rozwiązują zadanie.

              N - Rozdaje kartki z działaniami dzielenia (załącznik 1) i prosi o samodzielne wykonanie obliczeń.

              U - Wykonują obliczenia ze sprawdzeniem, konsultują wyniki.

                  • c) Faza podsumowująca

              N - Losowo rozdaje kartki z liczbami, po jednej na każda ławkę. Poleca, aby jeden z uczniów z ławki obliczył liczbę 2 razy mniejszą, a potem 3 razy mniejszą od wylosowanej, a drugi uczeń zrobił to w odwrotnej kolejności.

              U - Wykonują działania, porównują wyniki, wykonują sprawdzenie pisemne. Dochodzą do wniosku, że każdy z nich dzielił przez 6 i dlatego otrzymali takie same wyniki

              N - Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby wszyscy, którzy umieją dzielić przez liczby jednocyfrowe i będą umieli samodzielnie odrobić pracę domową, przypięli karteczki ze swoimi imionami na korkowej tablicy.

                • 5. Bibliografia

              H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.

                • 6. Załączniki

                  • a) Karta pracy ucznia

                    • Załącznik 1

              333 : 9 = 1735 : 5 = 4368 : 6 = 29 072: 4 =

                  • b) Karta dla uczniów pracujących w szybkim tempie

              Zadania 6 i 7 str. 116.

                  • c) Zadanie domowe

              Zadania 1, 2, 3, 5, 8 str. 116.

                • 7. Czas trwania lekcji

              45 minut

                • 8. Uwagi do scenariusza

              Scenariusz lekcji matematyki „Dzielenie liczb sposobem pisemnym” z działu „Rozszerzenie zakresu liczbowego” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.

              Nauczyciel zachęca uczniów do przeczytania i przerobienia przykładów z matematycznej czytanki umieszczonej przed zadaniami przy temacie „Dzielenie liczb przez liczby jednocyfrowe”.

              W trakcie lekcji stosujemy ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”. Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.

              Wyznaczeni asystenci zaznaczą na liście z nazwiskami tych uczniów, którzy przypięli karteczki ze swoimi imionami na tablicy korkowej.