Analiza ekonomiczno finansowa

Analiza rachunku zysku i strat za lata 2001, 2002, i 2003 wskazuje że w przychodach netto ogółem ze sprzedaży największy udział mają przychody ze sprzedaży produktów zwierzęcych, niemniej jednak udział ten systematycznie spada z 68,09% w 2001 roku do 62,09% w 2003 r. Drugim największym źródłem przychodów były przychody ze sprzedaży produktów roślinnych, których to udział nieznacznie z wrasta z 23,14% do w roku 2001 do 24,62% w 2003r. Na trzecim miejscu znajdują się przychody z usług transportowych których udział systematycznie rośnie 6,19% w 2001r. do 9,45% w 2003r. Pozostałe źródła przychodów czyli przychody z usług rolniczych, przychody ze sprzedaży materiałów budowlanych oraz pozostałe przychody nie mają większego udziału w przychodach i wahają się pomiędzy 2% a 4% w omawianym okresie.

Koszty ogółem sprzedanych usług, towarów i materiałów w 2001r. stanowiły 80% przychodów netto ze sprzedaży w kolejnych latach zachodziły niekorzystne zmiany w relacjach kosztów ogółem sprzedanych usług, towarów i materiałów do przychodów netto ogółem ze sprzedaży i tak w 2002r. było to 84,6% a w 2003r. już 94,9%, w ogóle kosztów największy udział mają pozostałe koszty których udział w latach 2001 do 2003r. zmniejsza się z 79,7% do 72,4%. Na drugim miejscu są wynagrodzenia których udział w kosztach wacha się od 16,25% w 2001r. do 15,2% w 2003r. Natomiast koszty z zakupu towarów i zużycie materiałów w 2001r. stanowią 4% i systematycznie rosną aby w 2003r. osiągnąć 12,3% ogółem kosztów. W ramach pozostałych kosztów największą pozycją jest zakup nawozów, środków ochrony roślin, nasion, których to udział w ogóle kosztów wynosi 31% a następnie 25,6% w 2003r. Drugą pozycją której udział w ogóle kosztów systematycznie rośnie jest zakup paliw w 2001r. jest to 9,7% a w 2003r. jest to już 12,8%.

Zysk brutto ze sprzedaży w 2001r. stanowi 20,02% przychodów netto ze sprzedaży a zysk netto 19,97%. W kolejnych latach mamy do czynienia ze znacznym spadkiem zysku brutto i netto i tak w roku 2002 jest to odpowiednio 15,47% i 15,38% a w 2003r. zysk brutto i netto wynosi 5,13% ogółem ze sprzedaży.

W zakresie przychodów netto ogółem ze sprzedaży mamy w dwóch kolejnych latach 2002 i 2003r. do czynienia z dynamiką ujemną. W 2002r.przychody ogółem spadają 1,5% a w 2003r. o kolejne 3,1%. W przypadku ze sprzedaży usług transportowych mamy do czynienia z dynamiką dodatnią w 2002r. rosną one o 25% a 2003r. 16,6%. Przychody ze sprzedaży produktów zwierzęcych w dwóch kolejnych latach mamy do czynienia z dynamiką ujemną 2002r. spadającą 5,3% a w 2003r. o kolejne 8. przychody ze sprzedaży produktów roślinnych 2002r nieznacznie rosną 1,7% a 2003r. pozostają bezmian.

Koszty ogółem sprzedanych usług, towarów i materiałów w dwóch kolejnych latach systematycznie rosną 2002r. o 4,2% a w 2003r. 8,7%. Największa dynamika wzrostu kosztów miała miejsce w przypadku kosztu zakupu towaru i zużycia materiałów wyniosła ona 101,2% w 2001r. i 22,6% w 2003r. Wynagrodzenia w 2002r. wzrosły o 3,6% a 2003r. o kolejne 22,6%. Natomiast pozostałe koszty w 2002r. nieznacznie spadły o 0,6%, a w 2003r. wzrosły o 3,5%.

Zysk brutto ze sprzedaży w 2002r. zmniejszył się o 24% w stosunku do 2001r. Natomiast w 2004r. stanowił jedynie 32,3% zysku brutto z 2002r. Z taką samą tendencją mamy do czynienia w przypadku zysku netto. Dramatyczne zmniejszenie się zysku w latach 2001 - 2003r. wynika z faktu że dynamika przychodów była ujemna natomiast dynamika kosztów była dodatnia.

Na podstawie przedstawionych informacji na temat bilansu i wybranych danych z rachunku zysków i strat z lat 2001-2003 przy pomocy wybranych wskaźników zyskowności możemy powiedzieć, że:

1. Wskaźnik zyskowności przychodów w latach 2001-2003, o czym już pisaliśmy, wahał się pomiędzy 20,02% w 2001 roku a 5,13% w 2003 roku. Świadczy to pogarszaniu się w szybkim tempie rentowności sprzedaży. W związku z tym, że płacony przez przedsiębiorstwo podatek dochodowy stanowi znikomą część przychodów zyskowność sprzedaży netto kształtuje się na podobnym poziomie.

2. Stopa zyskowności majątku (ROA). Kształtowała się w omawianym okresie na poziomie od 14,6% w 2001 roku do 3,3% 2 2003 roku, tak więc mamy do czynienia ze znacznym spadkiem rentowności majątku.

3. Zyskowność kapitałów własnych zmniejszyła się z 18,1% w 2001 roku do 3,85% w 2003 roku.

Powyższe wyniki oznaczają, że rentowność przedsiębiorstwa we wszystkich przekrojach gwałtownie spada, co jest bardzo nie korzystnym zjawiskiem.

W zakresie płynności finansowej przedsiębiorstwa sytuacja przedstawiała się następująco:

1. Wskaźnik płynności bieżącej I stopnia kształtował się w roku 2001 na poziomie 114,4 co oznacza bardzo wysoką zdolność do bieżącego regulowania zobowiązań, można wręcz powiedzieć, że przedsiębiorstwo nie wykorzystuje wszystkich możliwości uzyskiwania dochodów z operacji finansowych. W roku 2002 wskaźnik te obniżył się do 2,1 co stanowi bezpieczny poziom omawianej relacji która nie powinna zagrozić płynności przedsiębiorstwa. Natomiast w roku 2003 wskaźnik ten powrócił do bardzo wysokiego poziomu osiągając wartość 29,4.

2. Wskaźnik płynności II stopnia kształtował się następująco: 17,1 w roku 2001, 0,94 w roku 2002 oraz 9,4 w roku 2003. Wartości tego wskaźnika w poszczególnych latach można skomentować podobnie jak w poprzednim punkcie.

3. Wskaźnik wypłacalności środkami pieniężnymi - wskaźnik III stopnia kształtował się następująco: 6 w 2001 roku, 0,035 w 2002 roku, 2,35 w 2003 roku. Należy zwrócić uwagę na bardzo niską wartość tego wskaźnika w 2002 roku.

Kolejną grupą wskaźników, którą wykorzystamy w analizie tego przedsiębiorstwa są wskaźniki sprawności:

1.Wskaźnik rotacji należności (w dniach) - w roku 2002 wynosił on 10,2 dnia a w roku 12,5 dnia. Wskaźnik ten kształtuje się na bardzo dobrym poziomie ale się pogarsza.

2. Wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) - w roku 2002 wynosił on 20,5 dnia a w roku 20,9 dni 2003. Wskaźnik uległ nie znacznemu wydłużeniu, co jest tendencją nieprawidłową.

3. Wskaźnik obrotu zapasami - wskaźnik ten 2002 roku wynosi 15 a w roku 2003 wynosi 16,6 wskaźnik ten ulega poprawie.

Analizując powyższe wyniki należy wziąć pod uwagę, że są one obarczone dużym ryzykiem błędu wynikającym z faktu, że wartości przeciętne były obliczane jedynie dla stanów z początku i końca okresu tzn. np dla roku 2002 z bilansu zamknięcia roku 2001 i roku 2002. Aby dane te były bardziej wiarygodne należałoby uwzględnić również, co najmniej sprawozdania kwartalne z badanego okresu.

Następna grupa wskaźników to wskaźnik zadłużenia i stopnia pokrycia. Przedstawiają się one następująco:

1. Stopa zadłużenia - w roku 2001 wynosiła ona 19% tzn. taki odsetek aktywów był finansowany zobowiązaniami w roku 2002 było to 16,7% a w roku 2003 było to 14,5% taki poziom zadłużenia nie stanowi zagrożenia dla przedsiębiorstwa.

2. Pokrycia majątku własnymi kapitałami - w roku 2001 było to 81% w roku 2002 83,3% a w 2003 aż 85,5%.

3. Wskaźnik zadłużenia (relacja kapitałów obcych do kapitałów własnych) - w roku 2001 było to 23,5% w roku 2002 było to 20% a roku 2003 było to 16,9%. Jest to bezpieczny poziom zadłużenia.

Analizując strukturę aktywów należy zwrócić uwagę na znaczną udział aktywów trwałych w ogóle aktywów, który to w 2001 roku wynosił 96,1% w roku 2002 92,4% a w 2003 roku 95,6%. Sytuacja taka wynika ze specyfiki działalności jaką posiada produkcja roślinna i zwierzęca w związku z czym ewentualnej oceny można by dokonać na tle innych przedsiębiorstw tego sektora. Najwartościowszym składnikiem aktywów trwałych grunty własne których udział w aktywach trwałych waha się pomiędzy 49,1% w 2001 roku a 45,3% w roku 2003, urządzenia techniczne których udział waha się od 24,9% w 2001 do 21,1% w 2003 roku oraz inwentarz żywy od 23,6% w 2001 roku do 21,7% w 2003 roku.

W aktywach krótkoterminowych przeważają zapasy i należności krótkoterminowe. Należy zwrócić uwagę na gwałtowny wzrost udziału należności w roku 2002 do 42,5% z 9,71% w 2001 a następnie spadek tego udziału do 24% 2 2003 roku.

Analizując strukturę aktywów należy również zwrócić uwagę na znikomy w nich udział inwestycji zarówno krótko jak i długoterminowych.

W przypadku pasywów, o czym już pisaliśmy dominują kapitały własne. A w zobowiązaniach zdecydowana większość do zobowiązania długoterminowe, co można uznać za korzystne dla firmy. W roku 2003 zobowiązania długoterminowe stanowią aż 98,9% ogółu zobowiązań. Jedynie w roku 2002 nastąpił gwałtowny wzrost zobowiązań krótkoterminowych, które wówczas stanowiły 24,4% ogółu zobowiązań, choć w pozostałych latach udział ich stanowił od 0,2% do 1% ogółu zobowiązań.

Analizując dynamikę zmian wartości bilansowych w omawianym okresie należy zwrócić uwagę na wzrost sumy bilansowej w 2002 roku o 13% a w następnym roku jej spadek o3,5%.

Analizując aktywa należy zwrócić uwagę na:

1. Dwa kolejne lata spadku wartości środków transportu, w roku 2002 o 20% a w 2003 o 25%.

2. Znaczny bo 120% wzrost wartości aktywów obrotowych w roku 2002 a następnie 45% ich spadek w 2003 roku.

3. 44% wzrost wartości zapasów 2002 roku oraz 33% spadek tej wartości w 2003 roku.

4. 860 % wzrost wartości należności w 2002 roku oraz 69% spadek w 2003 roku.

W przypadku pasywów na szczególną uwagę zasługuje 11800% wzrost zobowiązań krótkoterminowych w roku 2002 oraz 96% ich spadek w roku 2003. Oraz pojawienie się w 2002 roku pozycji kredyty i pożyczki krótkoterminowe, której to dotychczas nie było. W 2003 roku prawie wszystkie kredyty i pożyczki zostały spłacone a ich wartość spadła o 98,8%.

W omawianym okresie kapitały własne rosną o 16,3% w 2002 roku a następnie nieznacznie spadają o 1% w 2003 roku. Natomiast zobowiązania systematycznie spadają w 2002 roku o 1% a w 2003 roku już 16,2%.

Patrząc kompleksowo na zobowiązania i należności rok 2002 był rokiem szczególnym i należało by wyjaśnić co było tego przyczyną.

1

---