LEKCJA W TERENIE
Wartość tego typu zajęć: kontakt z przyrodą, świeże powietrze, możliwość hartowania organizmu - ich nigdy nie zapewni sala gimnastyczna.
Przeprowadzenie lekcji w terenie wymaga nieco innego przygotowania. Miejsce ćwiczeń musi być dokładnie rozpoznane przez nauczyciela i jeśli jest to możliwe - częściowo zagospodarowane. Ze względu na bezpieczeństwo grupa powinna być bardziej zdyscyplinowana. Należy zadbać o odpowiednie stroje (zwłaszcza, gdy zajęcia odbywają się systematycznie). Sposób porozumiewania się z grupą musi być dostosowany do tych warunków. Sam teren staje się często atrakcją i urozmaiceniem dla ćwiczących, umożliwiając wykonywanie innych ćwiczeń niż na Sali gimnastycznej (duża przestrzeń, brak ograniczenia wysokości itp.)
W terenie można prowadzić różnego typu zajęcia. Najbardziej popularne są gry i zabawy, gry terenowe oraz atletyka terenowa. Za pomocą lekcji w terenie, która jest podporządkowana ogólnie przyjętym zasadom, realizujemy podobne zadania jak podczas lekcji w sali gimnastycznej. Struktura tego typu zajęć jest jednak nieco inna.
Pierwsza część - wstępna - obejmuje:
czynności organizacyjne i porządkowe (sprawdzenie listy obecności, rozdanie przyborów - sprzętu),
dojście do miejsca ćwiczeń.
Czas dojścia może być wykorzystany na ćwiczenia lub zabawę ożywiającą, ćwiczenia obserwacji, odczytywanie znaków drogowych, praktyczną naukę przestrzegania przepisów drogowych itp.
Druga część - główna - zawiera:
zestaw ćwiczeń kształtujących,
zabawy i gry ruchowe
- gry terenowe,
- elementy atletyki terenowej (biegi, skoki, rzuty, wspinania, dźwigania).
Na zakończenie tej części lekcji sprawdzamy listę obecności uczniów i kontrolujemy zabrany w teren sprzęt.
Trzecia część - końcowa - to powrót do szkoły, podsumowanie lekcji, pożegnanie.
TRUDNE WARUNKI DO PROWADZENIA LEKCJI
Aż 52,6% szkół podstawowych i gimnazjów nie dysponuje własnymi salami gimnastycznymi,
Równie niekorzystny jest stan bazy w szkołach zawodowych,
Znacznie lepiej przedstawia się sytuacja w liceach ogólnokształcących - 70,1% z nich posiada własne sale gimnastyczne
W takiej rzeczywistości przyjmuje się, że warunki bardzo dobre i dobre są wtedy, gdy szkoła dysponuje: obiektem sportowym krytym (z możliwością samodzielnego korzystania przez każdą grupę ćwiczących), boiskami sportowymi (do zespołowych gier sportowych, lekkiej atletyki, gimnastyki, w pełni wyposażonymi), sprzętem sportowym i przyborami w dostatecznej liczbie, zapleczem sanitarno-higienicznym, magazynem sprzętu sportowego, pokojem dla nauczycieli wf,. Grupy ćwiczących powinny liczyć 15 - 20 osób. Warunki bardzo dobre i dobre umożliwiają realizację założonego programu.
Warunki normalne - przeciętne są wtedy, gdy szkoła posiada: salę gimnastyczną lub zastępczą, boiska sportowe z urządzeniami do podstawowych dyscyplin sportowych lub teren do ćwiczeń, przybory i sprzęt sportowy w przeciętne liczbie, pomieszczenie lub pomieszczenia pomocnicze (szatnie, magazyn na sprzęt sportowy itp.). Grupy ćwiczących powinny składać się z 20 - 26 osób. Brak nawet jednego z wymienionych elementów kwalifikuje warunki do prowadzenia zajęć jako trudne.
Miejsce ćwiczeń - sala zastępcza
Sala zastępcza to klasy lub aule szkolne, czasami przystosowane w tym celu piwnice. Wspólną cechą tych pomieszczeń są zbyt małe wymiary (długość, wysokość, szerokość). Jeżeli sala zastępcza jest pomieszczeniem krytym przeznaczonym wyłącznie do prowadzenia zajęć wf w szkole, miejsce to należy racjonalnie zagospodarować w niezbędny sprzęt i urządzenia (kilka drabinek przyściennych, ławeczki, materace, skrzynie lub kozły, przybory typowe i nietypowe).
Ćwiczenia jakie możemy stosować w sali zastępczej to: gimnastyka, tańce, aerobik, stretching, gry i zabawy ruchowe.
Miejsce ćwiczeń - korytarz szkolny
W tych warunkach należy prowadzić wyłącznie ćwiczenia kształtujące z najprostszymi przyborami (woreczki, laski, szarfy itp.), zabawy i gry ruchowe (nie wymagające przemieszczania się uczniów), ćwiczenia muzyczno - ruchowe, częściowo zwinnościowo - akrobatyczne i aerobik (jeśli posiadamy odpowiednią liczbę materaców). Należy zwraca uwagę na ustawienie uczniów, nie wykonywać: biegów, wyścigów, rzutów piłkami, skoków. Unikać należy ćwiczeń w pozycjach niskich. Zajęciom towarzyszyć muszą dobra organizacja i dyscyplina.
Hol, jako miejsce do zajęć, jest znacznie lepszy od korytarza, gdyż umożliwia przeprowadzenie różnorodnych ćwiczeń i zabaw. Przed każdą lekcją należy zadbać o jego czystość i uwzględnić ograniczenia (np. kaloryfery, śliska posadzka).
Dwa zespoły uczniów równocześnie na sali
Taka sytuacja występuje często w szkołach o dużej liczbie oddziałów klasowych i wymaga od obydwu nauczycieli pewnych uzgodnień. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem organizacyjnym jest umowne podzielenie Sali na dwie części. Prowadzący powinni ciszej porozumiewać się z grupą i używa odmiennych sygnałów akustycznych. Kierunek ruchu w czasie ćwiczeń i zabaw powinien być zawsze od środka miejsca ćwiczeń na zewnątrz a nie odwrotnie. Eliminujemy bądź ograniczamy ćwiczenia z piłkami i innymi przyborami, które mogłyby zakłócać zajęcia sąsiedniej grupy. Jeżeli klasy są zbliżone wiekiem, nieliczne można czasami łączyć grupy, przeprowadzając wspólnie I lub II część lekcji.
ZAJĘCIA FAKULTATYWNE - 4 I 5 GODZIN WF
- 5 godz. tygodniowo dla szkół podstawowych i gimnazjów
- 4 godz tygodniowo dla szkół ponadgimnazjalnych.
Zajęcia te mają być prowadzone w innych niż system klasowo-lekcyjny formach organizacyjnych, w szkole lub poza szkołą. Jeśli realizowane są w szkole, to winny odbywać się poza lekcjami, po południu, a także w soboty, niezależnie od zajęć nadobowiązkowych dla dzieci i młodzieży uzdolnionych i zainteresowanych sportem oraz zajęć z gimnastyki korekcyjnej.
Zgodnie z wytycznymi w szkołach ponadgimnazjalnych treści programowe oraz sposoby i formy realizacji obowiązkowych zajęć fakultatywnych są wybierane przez samych uczniów. W szkołach podstawowych i gimnazjach decyzję podejmują uczniowie lub ich rodzice, a doradza nauczyciel wf.
Wskazane są dopuszczalne formy organizacji tych zajęć:
Zajęcia pozalekcyjne o charakterze sportowo-rekreacyjnym, w szkolnych sekcjach SKS lub UKS,
Zajęcia sportowe poza szkołą (klub sportowy, inna placówka o charakterze sportowo-rekreacyjnym)
Różnego rodzaju zajęcia w terenie (atletyka terenowa, zabawy i gry, wycieczki piesze, rowerowe),
Modne, nowe formy ruchu (unihokej, wrotki, deskorolka, hulajnoga)
Udział w zawodach szkolnych, festynach sportowo-rekreacyjnych, lokalnych wydarzeniach sportowych itp.
Obecnie 5 godzina wf nie funkcjonuje na żadnym poziomie edukacji.
Cel hospitacji oraz zagadnienia hospitacyjne lekcji wf:
Hospitacja ma na celu wsparcie rozwoju zawodowego nauczyciela oraz podnoszenia jakości pracy szkoły; jest źródłem informacji na temat pracy, potrzeb, możliwości i wkładu w rozwój szkoły poszczególnych nauczycieli.
Podstawowym celem hospitacji jest poznanie:
- warsztatu pracy nauczyciela wf,
- stosowanych przez niego form organizacyjnych,
- metod nauczania,
- różnorodnych środków, które zapewniają skuteczność i efektywność pracy pedagogicznej
ZAGADNIENIA HOSPITACJI LEKCJI WF-u:
• Organizacja lekcji:
- wybór miejsca pracy, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podział i rozmieszczenie grup ćwiczebnych, efektywność wykorzystania czasu na lekcji,
• Realizacja tematu i zadań lekcji:
- integracja i realizacja celów i zadań lekcji, różnorodność i indywidualizacja zadań podczas lekcji, oddziaływania wychowawcze, przebieg krzywej natężenia lekcji
3. Postawa uczniów w czasie zajęć:
- zainteresowanie i aktywność uczniów na lekcji, reagowanie na komunikaty (bodźce sygnały), panowanie nad emocjami, sprawność fizyczna i ruchowa uczniów,
4. Postawa prowadzącego:
-n czynności pedagogiczne nauczyciela, panowanie nad przebiegiem lekcji i zachowania uczniów, umiejętność modyfikowania zadań i celów lekcji, komunikacja dydaktyczna