06.10.2010r

Temat: Koncepcje regionu w socjologii.

Poglądu Ossowskiego ( naród i ojczyzna) region jest korelatem zbiorowości regionalnej. Społ. Regionalne albo grupa terytorialna w sensie ideologicznym. Region jest obszarem którego mieszkańcy maja na tyle tożsamości które jest na co dzień doświadczane. Spol. regionalne jest grupa terytorialną w sensie ideologicznym ale nie koniecznie w sensie ekologicznym jest to grupa która posiada wspólną ojczyznę w sensie kulturowym a nie demograficznym. Dwa typy regionu:

1. region formalny-(funkcjonalny) - jest nim jednostka administracyjna

2. region integralny- który zajmuje się tożsamością społeczeństwa.

Ujęcia regionów w teorii socjologicznych.

1. Z. Rykiel zaproponował klasyczne ujęcie regionu. Interesowano się regionem naturalnym(geograficzny, historyczny) który nie jest zdefiniowany. Jako zjawisko społ. Obejmował tradycyjne zbiorowości miasteczkowe, wiejskie, terytorialne które życie były silnie uzależniona od warunków przyrodniczych. Zbiorowości wielko miejskie jako region sztuczny. Różnice między naturalnymi a sztucznymi rozmyły się.

Ujęcie regionu jest ahistoryczne- badacze interesuje geneza a nie rozwój tych

regionów

b)Niezmienne regiony tradycyjne w tym również reliktowe , można powiedzieć że to

jest dobra podstawa ruchów regionalistycznych.

c)Dogmatyczne ujęcie regionów- rozbieżność regionów fizycznych i ekonomicznych(

istnieje obiektywnie za który uznaje się kompleks terytorialno produkcyjny który

obejmuje ekonomiczne elementy jak i przyrodnicze.)

d) Neopozytywistyczne ujęcie regionu- region nie istnieje obiektywie jest konstrukcja

indywidualną badacza. Dwa rodzaje regionów:

a )Jednolite ( ciągłość przestrzenna)

b)Węzłowe ( powiązania )

e)dialektyczne - węzłowość i strefowość to są dwie formy regionów. Forma(

środowisko

naturalne, środowisko antropologiczne, wytwory kultury i środowiska

naturalnego) i treść ( człowiek i jego działania) o regionów to są rozróżnienia.

Zbiorowości regionalne połączone wspólnotą kultury.

Tożsamość regionalna jest kwestią stopnia uczestnictwa w kulturze. Podziały regionalne nie SA jednoznaczne staja się w sposób historyczny. Podział na regiony nie jest rozdzielny.

f)Dialektyczne ujecie regionu opiera się na 12 podstawowych założeniach:

1. umiarkowany realizm pojęciowy.

2. region istnieje o tyle o ile istnieje system którego region ten jest elementem

3. region jest systemem społ.

4. regionalizacja to proces rzeczywistego odkrywania układu regionów

5. regiony społeczne są regionami węzłowymi a nie jednolitymi

6. węzłowość i jednolitość regionu wspólwarunkują się

7. region społ. Charakteryzują interakcje a nie ciągłość przestrzenna

8. istotne jest rozróżnienie formy i treści regionu

9. skoro podstawą tożsamości regionalnej jest stopień uczestnictwa w kulturze kulturalnej to podział na regiony nie musi być rozłączny

10. podział danego terytorium na regiony społ. nie musi być wyczerpujący.

11. delimitacja regionu opiera się na lokalnej maksymalizacji domknięcia interakcji która charakteryzuje dany region.

12. region społeczny jest zjawiskiem historycznym i ulega nieustannym zmianą

g)humanistyczne ujęcie regionu- jedność świata kulturu i natury. Bardziej zwraca Się

uwagę na środowisko. Sednym kluczem tego ujęcia jest to że nie da się ich od

oddzielić bo np. oswajanie środowiska to także kultura. Krajobraz może stać się

światem kulturowym bo nadaje znaczeń i wartości.

• Miejsce (punkt, przestrzeń)

• Śwojkość (cechy miejsca )

• ojczyzna prywatna (ojczyzna ideologiczna)

h)realistyczne ujęcie regionu - próba realnego ujęcia pod innym szyldem. Przyjmje się

istnienie dwóch regionów:

• Przedmiotowa ( regiony to podstawowe jednostki strukturalizacji i organizacji przestrzennej Jeden z pod składników kształtowania regionu to : zbiorowość ludzka i terytorium )

• analityczna

.Cztery fazy instytucjonalnego kształtowania się regionu:

a) krystalizacja przestrzenno- materialna regionu.

b) rozwój świadomości regionalnej

c) rozwój instytucjonalny regionu

d) stabilizacja rozwoju

Dezintegracja regionu.

i) Realistyczne ujęcie regionu opiera się na Trzech podstawowych założenia

1. pragmatyzm - nacisk kładzie się na wyjaśnianie praktycznych aspekty funkcjonowania regionu.

2. Antropologizm ujmowanie zjawisk aspektów terytorialnych

3. Dynamizm- przyjęcie ze region jest zjawiskiem fazowy tworzenie oraz rozpad.

Zakresy zjawiska regionu socjologii: w ujęci Dziewonski wyróżnia się trzy podstawowe znaczenia pojęcia region :

1. region może być uznany jako narzędzie badane jako pryzmat statystyczny.

2. Region jako o narzędzie działania np. region administracyjny.

3. Region jako przedmiot poznania. Np. region obiektywny.

Jako zjawisko społeczne obejmuje kilka układów przestrzennych :

• sentymentalny- Np. świadomość religijna regionalna, identyfikacja z regionem

• behawioralny - Np. zachowania przestrzenne, ale nie sentymenty

• Kulturowy- Np. specyficzna kultura regionalna, tożsamość regionalna

• Cywilizacyjny- układ cywilizacyjny związany jest z odmiennymi przechodzenia z jednej do drugiej regionu.

---