Kultura fizyczna: teoria sportu teoria kultury fizycznej teoria rehabilitacji teoria rekreacji Definicja rekreacji- Te zajęcia, które są podejmowane w czasie wolnym dla odpoczynku, pomnażania zdrowia rozrywki, samodoskonalenia, obejmujące wszystkie formy aktywności, nie tylko ruchowe społecznie aprobowane, nazywamy rekreacją. Rodzaje aktywności rekreacyjnej: 1 .bierna 2.czynna a) fizyczna/ruchowa b) kulturalno-oświatowa Cechy form rekreacyjnych: dobrowolność, bezinteresowność, zadowolenie + auto-hedonizm autoteliczność, spontaniczność, odmienność, nieoficjalny charakter. /Demel, Humen/ wychowanie do rekreacji Popularyzowanie wzorów, tworzenie różnorakich modeli organizowania czasu wolnego, kształtowanie nawyków, przyzwyczajeń i postaw. Musi to być działanie kompleksowe, obejmujące trzy sfery aktywności człowieka poznawcza, emocjonalną i motoryczną.Czas wolny — jako kategoria czasu wolnego — to czas, który pozostaje człowiekowi po wypełnieniu przez niego obowiązków zawodowych, domowych, szkolnych i który jest przeznaczony na odpoczynek, rozrywkę, rozwój osobowości. funkcje czasu wolnego: regeneracyjna/wypoczynkowa, rozrywkowa rozwojowa Rodzaje czasu wolnego: krótki, średni, długi, specyficzny. Turyzm - pojawił się w literaturze w latach 30 XX wieku, - w Polsce po raz pierwszy użyty przez S. Leszczyckiego, który kierował Studium Turyzmu w katedrze Geografii UJ (1932), - nadrzędny w stosunku do turystyki, - popularny głównie w kręgach fachowców, czasami stosowany zamiennie za „nauki o turystyce” Turyzm — to dziedzina studiów nad organizacją, możliwościami i skutkami ruchu turystycznego. Turystyka to pojęcie szersze niż ruch turystyczny całokształt stosunków i zjawisk wywołanych ruchem turystycznym składa się na społeczne, ekonomiczne i przestrzenne zjawisko określane mianem turystyki Ruch turystyczny to ogół przestrzennych przemieszczeń się ludzi związanych z dobrowolną zmianą miejsca pobytu, środowiska, rytmu życia w odniesieniu do określonego obszaru, kierunku okresu itp. Modyfikacje definicji turystyki i turysty. - uprawianie turystyki (historia turystyki) sięga starożytności, ale przez wieki ma charakter elitarny, (podróż nie jest tożsama z wędrowaniem), - nieruchliwość- przyczyny - zmiany dokonujące się w obrębie turystyki (wzrost jej znaczenia w życiu społecznym i gospodarczym) — modyfikacja definicji, które odzwierciedlają te zmiany - ewolucja zjawiska zwanego turystyką,— ewolucja definicji, - zjawisko turystyki dziś (interdyscyplinarność) —jak ująć w definicji? „metajęzyk”, - cele statystyczne. Etymologia słowa turysta i turystyka - do końca XVIII wieku — termin „wędrowiec” (wł. „peregrini”), - zjawisko „grand tour”, - łac. „tornus” — ruch obrotowy, okrężny, odnoszący się do zmiany pobytu osób, - franc. „tour” — okrężna wędrówka, podróż, wyścig z powrotem do miejsca z którego się wyruszyło (Tour de France), - franc „tourisme” - „turysta” — 1838 Stendhal (Henn Beyle) „Memoires d”un touriste”, - 1847 Xawery Łukaszewski wprowadził do „Słownika podręcznych wyrazów obcych i rzadkich w języku polskim używanych” wydanym w Królewcu, -szerokie i wąskie znaczenie pojęcia .„turystyka” i odzwierciedlenie tego zjawiska w językach europejskichWybrane definicje TURYSTYKI: W. Hunziker i K. Krapf - 1951 Turystyka — to całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem (w jaki miejscowości) osób przyjezdnych, o ile nie następuje w związku z tym osiedlenie się podjęcie pracy zarobkowej. K. Przecławski - 1973 Turystyka (w szerokim tego słowa znaczeniu) to całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej, związanych z dobrowolną, czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu środowiska życia, oraz wejściem w styczność osobistą ze środowiskiem odwiedzany (przyrodniczym, kulturowym bądź społecznym). W. Alejziak - 1999 Turystyka — to ogól zjawisk związanych z podróżą i pobytem osób przebywających czasowo dobrowolnie poza swoim codziennym środowiskiem życia, a także wielorakie skutki wynikające z interakcji zachodzących między organizatorami a usługodawcami turystycznymi, społecznościami terenów odwiedzanych oraz samymi podróżnymi, o i głównym celem podróży nie jest działalność zarobkowa wynagradzana w odwiedzanych miejscowości. WTO — Ottawa(Kanada) — 1991 Turystyka — to ogól czynności osób, które podróżują i przebywają w celac wypoczynkowych, służbowych lub innych, nie dłużej niż przez rok bez przerwy, poza swoir codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem je działalność zarobkowa wynagradzana w odwiedzanej miejscowości. WTO wyróżnia 3 zasadnicze formy turystyki: -krajową - przyjazdową - wyjazdową. Odpowiednie połączenie tych trzech podstawowych form turystyki pozwala wyodrębnić kolejne formy: - turystykę wewnątrz krajową - turystykę narodową- turystykę międzynarodową. Wspólne elementy definicji turystyki: a) wiąże się z czasową zmianą miejsca pobytu; zmiana miejsca w przestrzeni; je podróżą i pobytem czasowym w miejscu nie będącym miejscem stałego zamieszkania b) jest dobrowolną zmiana miejsca czasowego pobytu, c) przestrzeń pokonana lub w której się przebywa, d) czas wolny. Trzy podstawowe cechy uwzględniane w definicjach turystyki: a) podstawa turystyki jest ruch, proces współtworzony przez przepływ ludzi, rzecz pieniędzy, informacji i wartości kulturowych, b) ruch ten powoduje określone konsekwencje w stosunkach społecznych, gospodarczych, politycznych, kulturowych; nadaje przestrzeni nową wartość, będą jednocześnie jej swoistym zagrożeniem, c) uczestnictwo w turystyce jest wynikiem swobodnych decyzji, wolnym wyborem spośród innych form spędzania czasu wolnego i wynikających z jednej strony potrzeby wyzwolenia ze schematu dnia codziennego z drugiej- z dążnościWybrane defmieje TURYSTY F.W.Ogilvie Turysta — określenie osoby, której podróż odpowiada dwóm warunkom: 1) jej nieobecność w domu jest względnie krótka, 2) pieniądze wydawane w czasie tej nieobecności S4 pieniędzmi zabranymi z domu, nie zaś zarobionymi w odwiedzanych miejscowościach. W. Hunziker i K. Krapf
Turysta — to osoba udająca się poza miejsce swojego stałego zamieszkania w celach poznawczych, wypoczynkowych, zdrowotnych. rodzinnych, sportowych, kulturalnych rozrywkowych lub religijnych lecz nie w celach zarobkowych. Pierwsza oficjalna definicja turysty przyjęta przez Radę Ligii Narodów w 1937 roku: „dla uzyskania większej porównywalności statystyki turystyki międzynarodowej określeni turysta powinno w zasadzie być rozumiane jako oznaczające-każdą osobę podróżującą prze czas trwający 24 godziny lub więcej w kraju nie będącym krajem jej stałego zamieszkania”. Turyści to osoby: a) podróżujące dla przyjemności, w celach rodzinnych, zdrowotnych i innych; b) udające się na zebrania lub jako reprezentanci w sprawach naukowych, administracyjnych dyplomatycznych, sportowych itp.; c) podróżujące w celach handlowych; d) uczestnicy rejsów morskich, nawet, gdy czas ich pobytu nie przekraczał 24 godzin. Turystami nie są osoby: a) przebywające w celach bezpośrednio zarobkowych;
b) mające na celu zamieszkanie na stale w danym kraju; c) przebywające w strefie przygranicznej i tam zatrudnione; d) jadące tranzytem bez zatrzymania się; e) studenci i młodzież przebywająca w pensjonatach i szkołach 1945, 1950, 1957— modyfikacje i poprawki wniesione do definicji turysty 1954 - Konferencja ONZ w Nowym Yorku: „Turysta — to każda osoba niezależnie od rasy, płci, języka lub religii, która z terytorium państwa swego stałego zamieszkania udaje się na terytorium innego umawiającego państwa i przebywa w nim nie krócej niż 24 godziny i nie dłużej niż 6 miesięcy, w czasie trwania poszczególnych 12-miesięcznych okresów, w celach prawnie dopuszczalnych wyłączeniem migracji) takich jak: turystyka, wypoczynek, sport, zdrowie, względy rodzi studia, pielgrzymki religijne lub interesy”. 1963 Konferencja ONZ ds. Międzynarodowych Podróży i Turystyki w Rzymie W statystykach dotyczących turystyki międzynarodowej wyodrębniać się będzie 3 rodzaje podróżnych: odwiedzających, turystów i wycieczkowiczów. „dla celów statystycznych określenie odwiedzający obejmuje wszystkie osoby przybywają do kraju nie będącego krajem ich stałego zamieszkania, w jakimkolwiek celu, z wyjątkiem wykonywania w tym kraju odpłatnie zawodu. Odwiedzających Podzielono na: Turystów — to znaczy odwiedzających, którzy przebywają w odwiedzanym kraju co najmniej 24 godziny, i których cele podróży mogą być ujęte w następujące grupy: a) wykorzystanie czasu wolnego, rozrywka, wakacje, zdrowie, studia, religia lub sport; b) b) interesy, sprawy rodzinne, misje, zjazdy itp.; Wycieczkowiczów — to znaczy odwiedzających, którzy przebywają w danym kraju krócej n 24 godziny (łącznie z uczestnikami rejsów morskich). j 1991 — Międzynarodowa Konferencja Statystyki Turystyki — Ottawa 1993 - publikacja WTO „Terminologia turystyczna. Zalecenia WTO”
W tym dokumencie WTO rozróżnia dwie kategorie podróżnych: „odwiedzających” i „.innych podróżnych” Odwiedzający — to osoba podróżująca do miejscowości znajdującej się poza jej codzienny otoczeniem na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli podstawowym celem podróży nie je podjęcie działalności zarobkowej wynagradzanej w odwiedzanej miejscowości. Odwiedzających od innych podróżnych odróżniają trzy kryteria: a) podróż powinna się odbywać do miejscowości znajdującej się poza codzienny: otoczeniem danej osoby (pozwała to wyłączyć mniej lub bardziej regularne podróże pomiędzy miejscem nauki lub pracy a domem rodzinnym); b) długość pobytu w odwiedzanej miejscowości nie powinna przekroczyć 12 kolejnych miesięcy; po upływie tego czasu odwiedzający staje się mieszkańcem danej miejscowości (z punktu widzenia statystyki); c) głównym celem wizyty nie może być działalność zarobkowa wynagradzana odwiedzanej miejscowości (w ten sposób wyklucza się migracje ludności związane praca). Na potrzeby statystyki WTO zaleca się podział odwiedzających na: Odwiedzających międzynarodowych — jest to każda osoba, która podróżuje do kraju będącego miejscem jej stałego zamieszkania ani codziennym otoczeniem na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, przy czym głównym celem wizyty nie jest podjęcie działalności zarobkowej wynagradzanej w odwiedzanym kraju; osoby te dzieli się na: a) turystów — są to osoby, które spędzają co najmniej jedną noc w obiektach noclegowych odwiedzanym kraju, b) odwiedzających jednodniowych — są to osoby, które nie nocują w obiektach noclegowy w odwiedzanym kraju; Odwiedzających krajowych — jest to każda osoba mieszkająca w danym kraju, która dróżuje do innej miejscowości w tym kraju znajdującej się poza jej codziennym otoczeniem nie przekraczający 12 miesięcy, przy czym głównym celem wizyty jest podjecie działalności zarobkowej wynagradzanej w odwiedzanej miejscowości; osoby dzieli się na: a) turystów, którzy spędzają co najmniej jedną noc w obiektach noclegowych w odwiedzananej miejscowości b) odwiedzających jednodniowych, którzy nie nocują w żadnych obiektach noclegowych