Metody pomiarowe
Metoda bezposrednia - pomiar,którego wynik otrzymuje się na podstawie bezposredniego wskazania przyrzadu pomiarowego
Metoda posrednia - pomiar, którego wynik otrzymuje się na podstawie bezposredniego pomiaru innych wielkosci i obliczenia wielkosci szukanej ze znanej funkcji matematycznej
Metoda porownawcza - polegajaca na porownaniu wielkosci mierzonej z odpowiednim wzorcem, który nie jest czescia przyrzadu pomiarowego
Wymiar zewnetrzny - jest to dlugosc pomiedzy powierzchniami lub krawedziami elementu, których wewnetrzne otoczenie jest wypelnione materialem.
Wymiarami wewnetrznymi sa srednice otworow.
Przyrzady pomiarowe stosowane w cwiczeniu
Suwmiarka - przyrzad pomiarowy sluzacy do mierzenia wymiarow zewnetrznych, wewnetrznych i mieszanych.
Zespol prowadnicy z naniesiona podzialką liniową i noniusz stanowia uklad pomiarowy przyrzadu.
Najczesciej spotykane noniusze liniowe odczytują 0,1; 0,05; 0,02 wartosci działki elementarnej.
Mikrometr - przyrzad pomiarowy sluzacy do mierzenia wymiarow zewnetrznych metodą bezposrednią.
W mikrometrze role przetwornika pomiarowego stanowi zespol wzorca dlugosci w postaci sruby mikrometrycznej wspolpracujacej z nakretką.
Decydujacy wplyw na na wielkosc bledu ma niedokladnosc wykonania gwintu, blad rosnie ze wzrostem dlugosci sruby. Dlatego tez ogranicza się zakres pomiarowy do 25 mm.
Czujnik zegarowy (zębaty) - przyrzad pomiarowy sluzacy do mierzenia wymiarow zewnetrznych metoda porownawczą, np.: bezposredniego pomiaru malych grubosci oraz do kontroli wzajemnego polozenia powierzchni maszyn i ich kształtu geometrycznego.
Pionowe przesunięcie trzpienia czujnika o 1 mm przeniesione przez przekladnie zebatą powoduje jeden pelny obrot wiekszej wskazowki, natomiast wskazowka mniejsza obraca się 10 razy wolniej. Wartosc dzialki elementarnej wynosi najczesciej 0,01 mm.
Passametr - przyrzad pomiarowy sluzacy do mierzenia wymiarow zewnetrznych metoda porownawcza.
Miedzy kowadelka ustawione na wymiar nominalny wklada się mierzony detal, wycofujac kowadelko ruchome.
Roznica miedzy wymiarem nominalnym a rzeczywistym przedmiotu poprzez kowadelko ruchome, dzwignie z segmentem zebatym jest przenoszona na koło zebate i wskazowke wskazujaca odchylke od wymiaru nominalnego.
Mikrokator - czujnik sprezynowy, sluzacy do mierzenia wymiarow zewnetrznych metoda porownawczą.
Unoszacy się trzpien pomiarowy nagina sprezyne katowa, która powoduje zmiane napiecia sprezyny spiralnej, w ktorej srodku jest umocowana wskazowka. Zakres pomiarowy wynosi ±50 mm.
Średnicowka mikrometryczna - sluzy do mierzenia wymiarow wewnetrznych metodą bezposrednia.
Pokrywajac beben, powoduje się przesuwanie koncowki mierniczej ruchomej, przez co zwieksza się lub zmniejsza dlugosc srednicowki. Odczyt wskazania jest analogiczny jak w przypadku mikrometru.
Zakres pomiarowy zmienia się, wymieniajac koncowke stałą.
Średnicówka czujnikowa - słuzy do mierzenia srednic otworow metodą porownawczą. Koncowka stala jest wymienna w zaleznosci od srednicy mierzonego otworu.
Wlasciwe ustawienie srednicowki w mierzonym otworze jest okreslane zwrotnym polozeniem wskazowki.
W plaszczyznie osi glownej otworu należy uzyskac wymiar najmniejszy, któremu odpowiada najwieksze wychylenie wskazowki w prawo.