LEKI WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD KRZEPNIĘCIA KRWI

Hemostaza - mechanizm obronny organizmu, którego zadaniem jest utrzymanie ciągłości naczyń krwionośnych i krążenia krwi.

W momencie uszkodzenia naczyń krwi ma miejsce: synteza w komórkach śródbłonka związków aktywujących płytki krwi →agregacja płytek i powstanie w miejscu uszkodzenia naczynia tzw. czopu hemostatycznego z płytek krwi→ produkcja przez płytki substancji o działaniu agregującym i obkurczającym naczynia→ skurcz naczyń→ aktywacja osoczowych czynników krzepnięcia→ wytworzenie skrzepu fibrynowego→ wzmocnienie powstałego wcześniej czopu płytkowego→ zatrzymanie krwawienia→ rozpuszczenie skrzepu

Zaburzenia hemostazy prowadzą do powikłań zakrzepowo-zatorowych lub do skaz krwotocznych, czyli zwiększonej skłonności do krwawień.

LEKI P / ZAKRZEPOWE Są to leki, które hamują aktywność osoczowych czynników krzepnięcia krwi, należą tu: Heparyna, Doustne leki p / zakrzepowe.

HEPARYNA- jest związkiem pochodzenia zwierzęcego. W lecznictwie stosowane są Heparyny o budowie wielkocząsteczkowej, czyli tzw. Heparyna niefrakcjonowana oraz Heparyny drobnocząsteczkowe. Dzialanie p / zakrzepowe:

-Heparyna unieczynnia gotową TROMBINĘ, a także wpływa na jej wytwarzanie. Hamowanie wytwarzania polega głównie na hamowaniu czynnika X krzepnięcia.

-Heparyna nie wchłania się z przewodu pokarmowego w organizmie jest rozkładana i wydalana przez nerki, nie przechodzi przez łożysko i do mleka może być stosowana u kobiet w ciąży

Heparyna wielkocząsteczkowa ( preparat HEPARINUM ) jest stosowana głównie w: zakrzepach żylnych, zatorze płuc, zawale mięśnia sercowego, tzw. zespole rozsianego wykrzepiania ( DIC ),operacjach z krążeniem pozaustrojowym ( hemodializa), do konserwacji krwi. W/w sytuacjach stosowana jest HEPARYNA o budowie wielkocząsteczkowej s.c i i.v. oraz miejscowo na skórę czy błony śluzowe. Jeśli chodzi o podanie i.v. zaleca się wlew ponieważ Heparyna działa krótko.

Heparyny drobnocząsteczkowe ( ENOXAPARINUM ) są stosowane przede wszystkim w: profilaktyce stanów zakrzepowo - zatorowych, po zabiegach operacyjnych (kardiochirurgia, ortopedia), ponadto w leczeniu zakrzepicy żył głębokich Heparyny drobnocząsteczkowe są stosowane wyłącznie s.c.

Najczęstsze powikłania leczenia Heparyną: krwiomocz, krwawienia z przewodu pokarmowego, krwawienia z błon śluzowych, objawy uczuleniowe, spadek liczby płytek krwi

doustne leki p / zakrzepowe ( antywitaminy k ) Leki te antagonizują działanie witaminy K. W wyniku tego powstają w wątrobie nieprawidłowe czynniki krzepnięcia pozbawione aktywności biologicznej czynnik II,VII,IX,X). Ich dzialanie p / zakrzepowe nie pojawia się od razu lecz dopiero wówczas, gdy wyczerpią się powstałe przed rozpoczęciem kuracji wątrobowe czynniki krzepnięcia. Z uwagi na ten fakt jak i możliwość stosowania doustnego leki te nie wykorzystuje się w stanach ostrych lecz podaje się je przewlekle. Najczęściej są stosowane jako kontynuacja leczenia Heparyną lub podaje się je zapobiegawczo po zabiegach operacyjnych, po wszczepieniu sztucznych zastawek. Przykładem leku jest preparat o nazwie ACENOKUMAROL- tab. dawki indywidualizowane

Działania niepożądane: krwawienie, zaburzenia żołądkowo - jelitowe, martwica skóry. W przypadku przedawkowania podajemy wit.K i.v. ( jej działanie uwidoczni się dopiero po kilku godzinach ). Z kolei w przypadku silnych zagrażających życiu krwawień stosuje się świeżo mrożone osocze i wit.K

leki p / płytkowe. Hamują proces agregacji płytek krwi. Może to odbywać się na drodze różnych mechanizmów. Najczęściej stosowanym lekiem jest kwas acetylosalicylowY ( Polopiryna ). Lek ten hamuje cyklooksygenazę (COX I ) w płytkach krwi. Aby tak działać musi być stosowany w małych dawkach tj. 75 - 150mg / 24h.

Leki p / płytkowe stosowane są w celu zapobiegania zakrzepom tętniczym, stosowane są: w zawale serca, w zapobieganiu zawałowi serca, w zapobieganiu zmianom zakrzepowo - zatorowym w mózgu

Fibrynoliza - czyli rozpuszczenie powstającego procesie krzepnięcia skrzepu fibrynowego przez enzym plazminę.

Leki o działaniu fibrynolitycznym aktywują Plazminogen, który w wyniku tego przechodzi w plazminę, która rozpuszcza skrzep. Leki te stosuje się: w zawale serca, w zatorze płucnym, w zakrzepach żył głębokich, DIC

Skuteczność leczenia jest duża, jeśli leki zostaną zastosowane szybko, tj. do 12 h od momentu pojawienia się pierwszych objawów leczenie prowadzi się najwyżej przez 3 dni, a następnie przechodzi się na stosowanie Heparyny. Leki fibrynolityczne stosuje się w postaci wlewów i.v. Leki o działaniu fibrynolitycznym to; STREPTOKINAZA i UROKINAZA ( tPA tkankowy aktywator plazminogenny ). Streptokinaza jako działanie niepożądane daje uczulenia. Pozostałe preparaty są pochodzenia ludzkiego i nie dają uczulenia. Wszystkie jako powikłanie mogą wywołać krwawienia.

LEKI ZWIĘKSZAJĄCE KRZEPLIWOŚĆ KRWI. Leki te są stosowane w stanach krwotocznych. Skazy te mogą mieć charakter naczyniowy, płytkowy lub osoczowy. Mogą one być wrodzone lub nabyte. Leczenie skaz krwotocznych ma na celu zatrzymanie krwawienia i utrzymanie hemostazy do czasu zagojenia rany. Leczenie obejmuje wiele metod postępowania np. leczenie miejscowe, podawanie brakującego czynnika krzepnięcia, stosowanie witaminy K , czy leków hamujących fibrynolize. Leki stosowane miejscowo ( hemostatycznie ). Leki te są stosowane np. przy zranieniu tkanek, krwotoku żołądka, krwawieniu po usunięciu zęba. Należą tu takie leki jak:

-TROMBINA - przyspiesza ona przejście fibrynogenu w fibrynę, stosowana jest zewnętrznie w postaci roztworu, którym nasyca się gazik lub specjalna gąbkę fibrynową, a następnie przykłada na krwawiące miejsce. Trombina jako Gastrotrombina jest stosowana doustnie w krwawieniach żołądka.

-ŚRODKI O DZIAŁANIU ŚCIĄGAJĄCYM np. AłŁUNY, TANINA, HEMOSTIN (prep. złożony z aerozolu środki roślinne)

Skazy krwotoczne wywołane niedoborem osoczowych czynników krzepnięcia Mogą być wrodzone ( np. hemofilia ) lub nabyte ( np. choroby wątroby ). W skazach krwotocznych wrodzonych stosowana jest krew, osocze świeżo mrożone oraz brakujący czynniki krzepnięcia. np. w hemofilii typu A stosujemy preparaty czynnika VIII, a w hemofilii B preparaty czynnika VII.

Skazy krwotoczne naczyniowe leki, które ↓ łamliwość i kruchość naczyń krwionośnych. Takimi lekami są np.: RUTYNA, WITAMINA C, ETAMSYLAT (CYCLONAMINA)

Skazy krwotoczne spowodowane nadmierną fibrynolizą W skazach krwotocznych spowodowanych niedoborem witaminy K stosujemy preparaty witaminy K, które są pochodzenia naturalnego bądź syntetycznego.