Zasady unieruchamiania obrażeń układu kostno - stawowego i złamań kości są takie same od wielu lat. Zawsze należy unieruchamiać stawy sąsiadujące ze złamaniem, co pozwala utrzymać prawidłowe ustawienie odłamów złamania, zapobiega nieruchomości w miejscu złamania, a tym samym chroni przed bólem. W razie poważniejszego urazu lub podejrzenia złamania należy wykonać wstępne unieruchomienie.
W obrażeniach lub złamaniach obojczyka, kości ramiennej albo kości przedramienia w celu unieruchomienia stosuje się temblak lub chustę trójkątną.
SZYNY KRAMERA - powszechnie używane; metalowa szyna owinięta watą lub ligniną i bandażem. Dzięki możliwości zginania, szynę dopasowujemy do kształtu kończyny. Szyny Kramera stosuje się w unieruchamianiu obrażeń i złamań kości kończyn górnych i dolnych
szyna przedramienno-ramieniowa - obrażenia ramienia, łokcia lub bliższej części przedramienia
szyna przedramienno-dłoniowa - obrażenia przedramienia, okolicy nadgarstka, dłoni
szyna stopowo-udowa - obrażenia uda
szyna stopowo-podudziowa - obrażenia goleni, stawu skokowego i stopy
Postępowanie:
gdy wykryjesz uraz, uwidocznij miejsce urazu. Zdejmij delikatnie odzież, biżuterie, obuwie. Narastający obrzęk może spowodować uniemożliwienie zdjęcia tych rzeczy i doprowadzić do niedokrwienia, szczególnie w przypadku: zegarków i biżuterii typu bransoletki czy pierścionki
podejrzenie złamania unieruchamiaj w naturalnym naciągu. Naciąg spowoduje zmniejszenie tarcia powierzchni złamania o siebie, tym samym zmniejszenie bólu przy układaniu kończyny w pozycje fizjologiczną. Jeżeli kończyna nie daje się ułożyć w pozycji fizjologicznej, unieruchamiaj w pozycji zastanej.
Jeżeli odzieży czy biżuterii nie można zdjąć odpinając guziki, suwaki czy zatrzaski, a kończyna zagrożona jest niedokrwienie (pierwszy objaw to zasinienie) lub niemożliwe jest prawidłowe unieruchomienie - rozetnij używając nożyczek ratowniczych.
złamaną kończynę unieruchamiaj za pomocą szyn Kramera. Szyny profiluj na zdrowej kończynie poszkodowanego lub na własnej jeśli jesteś podobnego wzrostu
Pamiętaj o regule POTTA:
unieruchamiaj złamaną kość wraz ze stawami którą ta kość tworzy
unieruchamiaj uszkodzony staw wraz z sąsiadującymi kośćmi.
UWAGA !
Odstępstwem od reguły Potta jest złamanie kości udowej. W tym przypadku unieruchamiaj całą kończynę. Najdłuższa szyna powinna sięgać od czubków palców stopy niemal po łopatki. Rozważ ułożenie poszkodowanego na noszach typu deska.
Złamanie otwarte zabezpiecz jałowym opatrunkiem. Następnie za pomocą zwojów bandaży lub obfitych opatrunków stabilizuj wystający odłam kostny.
Przy urazach palców kończyny górnej należy zastosować szyny Zimmera.
Przy urazach odcinka szyjnego kręgosłupa stosujemy kołnierze ortopedyczne.
Kołnierz ortopedyczny - jest to orteza służąca do unieruchomienia odcinka szyjnego kręgosłupa. W razie podejrzenia urazu, stosowane jako podstawowy środek w celu zapobiegania dalszym urazom kręgosłupa szyjnego i rdzenia kręgowego. Zbudowany zwykle z zewnętrznej skorupy polietylenowej, nadającej kształt oraz wyściółki piankowej, zapewniającej komfort pacjentowi. Czasami posiada otwór tracheotomijny, służący także do sprawdzania tętna.
Na zachodzie większość kołnierzy ortopedycznych jest traktowana jednorazowo, lecz w Polsce są one czyszczone i sterylizowane, co ze względu na dość wysoką cenę daje znaczne oszczędności finansowe.