„Wiatr”.
Dzieci wcześniej dowiedziały się, że na każdym instrumencie perkusyjnym można grać cicho, głośno lub coraz ciszej i coraz głośniej. Jedno dziecko improwizuje zmienny dynamicznie akompaniament na grzechotkach naśladując szum wiatru. Pozostałe dzieci pełnią rolę drzew i reagują na zmiany dynamiki gestami rąk uniesionych w górę stojąc. Najodpowiedniejszą formą pomagającą w uwrażliwieniu dzieci na dynamika jest ruch przy muzyce. Dzieje się tak z uwagi na fakt, iż dziecku najłatwiej jest zareagować ruchem swojego ciała na zmianę dynamiki. Nie jest to oczywiście jedyny sposób realizacji tej treści. Punktem wyjścia powinno być uwrażliwienie na ciszę, tzn., wyrobienie umiejętności słyszenia ciszy. Na początku możemy zaproponować dzieciom słuchanie ciszy, pokazać, że wprawdzie absolutnej ciszy nie ma, bo zawsze dochodzą nas jakieś odgłosy, ale tylko w czasie, gdy jesteśmy bardzo cicho, możemy usłyszeć wiele odgłosów.
W tym momencie przeprowadzamy ćwiczenia:
czy magnetofon pracuje?
czy butelka jest pusta, czy też jest w niej płyn?
czy słyszysz bicie swego serca?
czy słyszysz swój oddech?, itp.
Dla utrzymania porządku skuteczne jest wprowadzenie określonego sygnału, na który dzieci reagują natychmiastową ciszą.
W młodszych grupach pierwsze ćwiczenia polegają na powtarzaniu przez dzieci za głosem nauczyciela słów z taką samą dynamiką, jakie użył nauczyciel. Tymi słowami mogą być imiona dzieci, nazwy zwierząt lub rzeczy, np.:
PIOTRUŚ - pierwszy raz cicho, drugi raz głośno, trzeci raz szeptem, itd.
GŁOŚNO, TROCHĘ CISZEJ, CICHUTKO
Dzieci maszerują swobodnie po całej sali. Jeśli podczas marszu muzyka grana była forte (głośno) to na przerwę w muzyce dzieci zatrzymują się i skacząc wysoko do góry wołają „bardzo głośno, bardzo głośno”, gdy muzyka grana była mezzoforte (średnio głośno), dzieci kiwają się na boki i mówią „trochę ciszej, trochę ciszej”, a gdy grana była piano (cicho), to po zatrzymaniu dzieci przybliżają palce do ust i mówią: „cichuteńko, cichuteńko”.
DETEKTYWI
Dzieci na czas zabawy stają się detektywami śledzącymi przestępcę. W czasie akompaniamentu cichego i tajemniczego detektywi na paluszkach, przygarbieni biegają po całej Sali. Gdy akompaniament umilknie, detektywi starają się ukryć: pod stołem, za zasłonką, za drzwiami, za pudełkiem itp. Gdy akompaniament pojawi się ponownie, detektywi wychodzą ze swoich kryjówek.
POSZUKIWACZE SKARBÓW
Jedno dziecko na chwilę wychodzi na korytarz (oczywiście pod opieką). Będzie to w zabawie poszukiwacz skarbu. W tym czasie inne dziecko ukrywa w pewnym miejscu jakąś zabawkę, np.: samochód. Pozostałe dzieci znają kryjówkę. Wtedy wraca na salę poszukiwacz skarbu i stara się odszukać ukrytą zabawkę. Pozostałe dzieci pomagają mu grając cichutko - kiedy jest daleko od zabawki, głośnie - gdy zbliża się do kryjówki, głośno - kiedy znajduje się tuż, tuż.
zabawa " Drzewa w lesie " - przy cichym akompaniamencie dzieci stoją nieruchomo z opuszczonymi dłońmi( sylwetka lekko pochylona ). Gdy w akompaniamencie pojawi się crescendo( coraz głośniej ) - zrywa się wiatr- dzieci powoli wyprostowują ciało, podnoszą ręce i zaczynają nimi poruszać w różne strony. Wraz z wyciszeniem akompaniamentu - ruchy słabną, "drzewa usypiają".
zabawa " Koło rośnie i maleje ".- dzieci stoją na obwodzie dużego koła. Gdy muzyka brzmi forte - dzieci mocno tupią. Gdy nauczyciel zastosuje wyciszenie, posuwają się do przodu, zmniejszając koło i stawiając kroki coraz ciszej. Gdy natężenie dźwięku zaczyna wzrastać, dzieci poszerzają koło, stawiając kroki coraz głośniej.
zabawa " Szukaj schowanego przedmiotu" - dzieci siedzą w kole. Nauczyciel zasłania oczy ( np. zasłaniając oczy ) jednemu dziecku. W tym czasie inne dziecko chowa przedmiot ( klocek) pod bluzką, w rękawie itp. Na hasło " już " dziecko wraca na salę i idąc wolno wzdłuż siedzących dzieci w kole szuka schowanego przedmiotu. Im bliżej przedmiotu- tym głośniejsze wydobywanie głosu przez dzieci, im dalej tym ciszej. Można zastosować śpiewną wymowę sylab: u...,mu...,lu..., Brzmienie dźwięku ma się wznosić w górę lub opadać- głosowe glissando.
Zastosowanie wierszyka : " Siała baba mak, nie wiedziała jak, a dziad wiedział, nie powiedział, a to było tak ".
- Wymowa tekstu cicho, a następnie głośno według rytmu podanego przez nauczyciela.
- Wymawianie tekstu ze zmienną dynamiką :
- Dzieci wymawiają tekst cicho, na sygnał dany przez nauczyciela (krótkie uniesienie ręki w górę) wypowiadają jedną sylabę głośno, a następnie ponownie powracają do cichej deklamacji. Nauczyciel może kilkakrotnie podać sygnał do głośnego wypowiedzenia danej sylaby, w przeciągu jednego odcinka tekstu.
Dzieci zaczynają mówić bardzo cicho, następnie nasilają natężenie głosu, kończąc tekst bardzo głośno ( nie krzycząc!). Natychmiast po tym robią odwrotnie - na początku mówią tekst bardzo głośno, stopniowo wyciszają i kończą ledwie dosłyszalnym szeptem.
ćwiczenia mięśni w pozycji leżącej : Dzieci leżą na plecach. Gdy usłyszą akompaniament grany piano, zamykają oczy, rozluźniając wszystkie mięśnie. Na głośny sygnał ( tryl ) mocno napinają wszystkie mięśnie i starają się wytrzymać w tej pozycji jak najdłużej- dopóki trwa tryl. Nauczyciel powinien dopilnować, aby dzieci nie powstrzymywały oddechu. Cichy akompaniament oznacza rozluźnienie wszystkich mięśni. Po ćwiczeniu dzieci powinny krótko odpocząć.
ćwiczenia mięśni w pozycji pionowej : Dzieci stoją w rozkroku. Gdy nauczyciel gra piano stają w skłonie w przód od pasa w dół udając " chorego pajaca ". Gdy w akompaniamencie pojawi się fragment grany forte, dzieci prostują się, naprężają wszystkie mięśnie - udają " atletę ". Ponowne piano oznacza przyjęcie pozycji " chorego pajaca" Po ćwiczeniu dzieci powinny krótko odpocząć.
Zabawa odprężająca „Jeże” Przy cichym akompaniamencie dzieci wędrują po sali na czworakach. Na głośny sygnał zwijają się w kłębki jak jeże - klękają na obu kolanach, chowają głowę obejmując ją ramionami, mocno wyprężają plecy. Pozostają w tej pozycji do chwili ustania sygnału, po czym drepczą na czworakach, jak poprzednio. Po zabawie należy dać dzieciom do wykonania zadanie wymagające wyciągnięcia się w górę i wyprostowania całego ciała, np. zrywanie jabłek, sięganie po jakiś przedmiot na najwyższą półkę lub kilkakrotne klaśnięcie wysoko nad głową z jednoczesnym skokiem w górę.