TEMAT: MORALNOŚĆ cz. II

• Moralność - wg. Słownika Języka Polskiego

• Zespół dominujących w danej epoce historycznej i środowisku (społeczeństwie, klasie, grupie społecznej) ocen norm i zasad określających zakres poglądów i zachowań uważanych w tej grupie za właściwe

• Postępowanie według tych norm

• Moralność - wg. Muszyńskiego

• Ogół powszechnie obowiązujących w społeczeństwie norm i wzorów zachowania

• W odniesieniu do czynów, które mogą być rozpatrywane jako ZŁE lub DOBRE

• Moralność - wg. Suchodolskiego

• Cechy osobowości, które tworzą jednostkę zdolna do harmonijnego współżycia z innymi ludzmi, do postępowania mającego na względzie dobro innych oraz ogólny pożytek

• Aktywne doskonalenie stosunków współżycia w społeczeństwie w obrębie osobowości człowieka

MORALNOŚĆ - jedna z form świadomości społecznej obejmująca:

• Ogół uznawanych w danej epoce historycznej w danym społeczeństwie zachowań

• Normy określające ludzkie powinności

• Wzory i ideały regulujące postępowanie jednostek i grup społecznych względem siebie

• Całokształt wyobrażeń i przekonań dotyczących tego co dobre i złe oraz poglądów uzasadniających te przekonania i opartych na nich postaw

• Nie skodyfikowana ale jej elementy sa skodyfikowane np.: Dekalog (prawidła) ale to nie moralność lecz „KODEKS”

1. Analiza aspektów (nurtów) moralności - wg. M.Ossowskiej

4 nurty moralności z czasów filozofii greckiej - epikureizm czyli szczęście = brak cierpienia, uniezależnienie się od wpływów zew.

1. nurt felicytologiczny - uniezależnienie się od wpływów zew. uwolnienie się od cierpienia, niezależność od świata materialnego, nic nie okazujemy i nic nie żądamy - jak osiągnąć własne szczęście?

2. nurt perfekcjonistyczny - dążenie do doskonałości, im bliżej wzorca, tym jest to bardziej moralne, akceptowane

3. nurt posłuszeństwa - posłuszeństwo wobec autorytetów, podporządkowanie, zachowanie jest bardziej moralne, gdy się bardziej podporządkujemy

4. nurt społeczny - określa bezkolizyjne, higieniczne warunki życia w społeczeństwie, uwzględniający dobro drugiego człowieka, wszystko dla społeczeństwa.

2. Artykuł Tatarkiewicza - dwa rodzaje szczęścia

1. Obiektywne - np.: wygrać na uczelni

2. Subiektywne - np.: stan radości czy upojenia

3. Cechy charakterystyczne rozwoju moralnego

Pojęcia rozwoju moralnego - jest stopniowym wzrastaniem w społeczeństwie, funkcjonujący system wartości, system ten składa się z norm i wzorców postępowania.

Rozwój moralny obejmuje - sferę uczuć i motywacji, w mniejszym stopniu wiedzę i umiejętności, zahamowanie i zakłócenia są trudne do obserwacji - brak możliwości reakcji. Poszczególne fazy rozwoju nie muszą następować po sobie, najważniejszą prawidłowością rozwoju jest - „ od heteronomii do autonomii”, - czyli stopniowe uwewnętrznienie - interioryzacja norm moralnych.

1. Anomia moralna - amoralizm dziecięcy

2. Heteronomia moralna

• Egocentryzm - unikanie kary, osobiste korzyści

• Konformizm

Socjonomia moralna

• Moralność partykularystyczna - grupa ma zawsze racje

• Konwencjonalizm moralny - ocena w grupie

• Autonomia moralna

• Pryncypializm - jakaś wartość przewodząca

• Racjonalizm - ocena rozumowa

• Idealizm moralny

wg.PIAGET'a

1.Anomia moralna - do 2 r.z.(nie wie co jest dobre a co złe)

1. stadium egocentryzmu - postępowanie tak aby zadowolić rodziców i zdobyć korzyść (dobre to co dla niego jest dobre);

2.Heteronomia moralna - normy narzucone z zew. i przestrzeganie ich ze względu na nagrodę i karę

1. realizm moralny - dziecko uważa ze bardziej naganne moralnie jest takie zachowanie które powoduje większa szkodę materialna, nawet jeśli u podstaw leża dobre intencje

2. konwencjonalizm moralny - postępowanie moralne uznawane przez grupę rówieśniczą, dzieci musza być pod nadzorem rodziców, nie tolerują odmienności, inności

3. internalizacja norm - (socjonomia moralna) - normy zaczynają być traktowane jako własne, dziecko uniezależnienie się od kar i nagród

4. pryncypializm moralny - wiąże się z rygoryzmem, dzieci żywią przekonanie że normy musza być zawsze i wszędzie przestrzegane ale na zasadzie “ja nie ale oni tak” dzieci nie wybaczają w tym okresie;

5. autonomia moralna - uwewnętrznienie norm i wartości, własny system wartości

6. konformizm moralny

Mechanizmy socjalizacyjne

- prawidłowości naturalne, które wykorzystywane są do planowania procesów wychowania:

1. Mechanizm kontroli społecznej

środowisko reaguje w jakiś sposób na nasze zachowanie, te zachowania są identyczne (spontaniczne), dowiadujemy się w jaki sposób środowisko odbiera nasze zachowanie. W środowisku występują pewne wzorce zachowania.

2. Rodzaje sytuacji specyficznych: mała i duża grupa:

1. w małej grupie - mechanizm kontroli działa sprawnej, pełna identyfikacja, obecność bliskiej osoby wystarczy by dziecko się lepiej zachowywało.

2. w tłumie - te same osoby zachowują się inaczej, nie ma identyfikacji, jest anonimowość, panuje bezkarność, kontrolą społeczną zajmuje się opina publiczna.

3. Mechanizm wpływu osób znaczących

czyli pod jakimś względem osoba ta stanowi wzór osobowy, jest atrakcyjna, szanujemy ją ( kolega, nauczyciel), wtedy zachowujemy się zgodnie z jej oczekiwaniami.

*Modelowanie ( wzorowanie) - przejmowanie poglądów, gestów, stylu ubierania się itp.

4. Mechanizm wzmacniania zewnętrznego

przyswajane normy, wzory, każda następna norma, będzie współdziałać z posiadanymi już normami bez sprzeczności. Normy przyswajane muszą pozostawać w zgodności.

Normy moralne wg. Marii Osowskiej:

• Normy moralne w obronie naszego biologicznego istnienia ( nie zabijaj, aborcja, eutanazja, wojna, wyrok śmierci.

• Normy moralne w obronie niezależności

• Normy moralne służące potrzebie zaufania

• Normy moralne wobec konfliktów społecznych

• Normy moralne strzegące sprawiedliwości

*Tolerancja - akceptacja innych poglądów, zachowań, nie prześladowanie innych za opinię.

---