Psychologia prof. Mieczysław Radochoński

Psychologia - słowo pochodzi z greckiego psyche - dusza logos- nauka wiedza

Anima - inny termin duszy w języku starogreckim.

Arystoteles napisał pierwsze dzieło o duszy De Amina

Na początku psychologia była częścią filozofii.

W oświeceniu odrodzeniu zaczęto wątpić czy życie psychiczne ma coś wspólnego z dusza.

W XIX wielu ostatecznie stwierdzono że życie psychiczne nie ma nic wspólnego z dusza a z mózgiem, spowodowane to było postępem medycyny.

Charles Bell - Amerykanin wzbogacił wiedze o układzie nerwowym i opisał funkcje nerwów sensorycznych i motorycznych , wyróżnił 2 grupy - wysyłające bodźce - sensoryczne i odbierające motoryczne.

Włoch- Rolando wykrył związek pomiędzy uszkodzeniem mózgu a chorobami psychicznymi , zauważył, że osoby zdrowe które nie miały uszkodzenia mózgu zachowały się normalnie a te same po uszkodzeniu mózgu zachowywały się inaczej np.afazja

Franz Gall- Austriak - koncepcja craniologia - twierdził, że charakter człowieka można okreslic na podstawie wyglądu czaszki.

Pierre Floureus - Francuz opracował koncepcje lokalizacji niektórych czynności psychicznych w mózgu.

Wihelm Wundt- Niemiec - 1879 w Lipsku zorganizował pierwsze w świecie laboratorium psychologiczne - rozpoczyna się rozwój psychologii jako nauki empirycznej

(doświadczalnej)

Podział psychologii

I Psychologia teoretyczna;

1. Psychologia ogólna , bada ogólne prawidłowości rządzące procesami psychicznymi, bada prawa rządzące zapamiętywaniem , opisują model normalnej osobowości człowieka, interesuje się norma psychiczną

2. Psychologia rozwojowa - interesuje ją rozwój życia psychicznego od urodzenia do śmierci , przez całe życie człowieka - podejście LIFE SPAN PSYCHOLOGY - psychologia całego ciągu życia

3. Psychologia społeczna- zajmuje się zachowaniem jednostek będących członkami jakiejś grupy społecznej , grupa wywiera ogromny wpływ na jednostkę.

II Psychologia stosowana- w dziale tym będą i dyscypliny szczegółowe , której zadaniem jest wykorzystywaniem tych dyscyplin szczegółowych w praktyce

1. Psychologia wychowania - zastosowanie wiedzy psychologicznej teoretycznej wzięte z psychologii rozwojowej i społecznej do praktyki wychowania i dydaktycznej

2. Psychologia kliniczna- zajmuje się zaburzeniami w zachowaniu występującym u dzieci, młodzieży i dorosłych. Zakres psychologii klinicznej jest szerszy niż psychiatrii, zajmuje się przypadkami z pogranicza

Choroba psychiczna- kiedy dane zaburzenie w swym rozwoju wykazuje dynamikę , zmienność

3. Psychologia pracy- zajmuje się zachowaniem człowieka w procesie pracy zawodowej , rozwiązuje problemy; jakie czynniki psychologiczne wpływają na wydajność pracy, na czym polega przydatność do danego zawodu

4. Psychologia sportu- bada warunki psychofizycznych od jakich zależy osiągnięcie sukcesów w jakiejś dyscyplinie

5. Psychologia religii- zajmuje się szeroką gamą problemów np.postawami religijnymi

Układ nerwowy człowieka - budowa

Podstawową jednostką strukturalną UN jest komórka nerwowa, składające się z ciała komórki, zawierającego jądro komórkowe w nim zachodzą procesy metaboliczne, które dostarczają komórka energii potrzebna do życia, funkcjonowania oraz wytworzenia potencjałów bioelektrycznych. W ciele komórki zachodzą procesy psychiczne ,ciała komórki nerwowej stanowią podstawę zapamiętywania , druga część neuronu - neuryt ( aksjon) - włókna osiowe.

Funkcja aksjonu jest przewodzenie bodźca nerwowego do następnego neuronu. Zwykle akscjony maja długość niewielką- długość różna

Kolejnym elementem jest dendryt - liczne wypustki nerwowe, które odbierają pobudzenie od poprzedniego neuronu, jeśli są pierwsze w szeregu łącza się z receptorami. - przewodzenie odbywa się z góry na dół

Budowa komórki nerwowe:

• ciało komórki

• dendryt

• jądro komórkowe

• wypustka - neuryt, aksjon

• osłonka mielinowa neurytu

Na styku między neuronami ( miedzy dendrytami a aksjonami znajdują się synapsy , w ich okolicy są wydzielane substancje zwane transmiterami ; blokujące i hamujące ,

Opóźniające - inhibitory

Rodzaje neuronów

1. neurony receptoryczne - odbierają bodźce pobudzeniowe

2. efektoryczne - pobudzająca narządy

3. konektoryczne - łączą obydwa rodzaje neuronów

Neurony tworzą grupy zwana nerwami.

Oprócz nerwów mamy także ośrodki nerwowe które są skupiskami komórek nerwowych.

Nerwy tworzą drogi nerwowe, które dzielimy na;

• drogi dośrodkowe ( doprowadzające , afferentne) doprowadzają pobudzenie do mózgu

• drogi odprowadzające odśrodkowe- drogi efferentne przewodzą impulsy z mózgu do efektorów

Układ nerwowy składa się

I ośrodkowego UN

II obwodowego UN

III autonomicznego UN

Ad.I

1. mózgowie ; pień mózgu, móżdżek, 2 półkul mózgowych

Pień mózgu ;

• rdzeń przedłużony

• śródmózgowie

• międzymózgowie

Znajdują się tam ośrodki podkorowe , które pełnia funkcje - układ siatkowaty - reguluje stany czuwania i snu

Ośrodki podkorowe- regulują proste stany emocjonalne i motywacyjne- np. ośrodek głodu

Uszkodzenie pnia mózgu -= śmierć.

Móżdżek - liczne ośrodki nerwowe koordynują ruchy mięśni, ośrodek regulujący napięcie mięśniowe, równowagę ciała

2 półkule mózgowe- pokryte są korą mózgową ,która jest najważniejszą częścią UN, jest pofałdowana- w procesie ewolucji doszło do pofałdowania by zmniejszyć powierzchnie mózgu przy małej objętość.

1,4 kg przeciętna waga mózgu

Na powierzchni mózgu wyróżniamy ośrodki , które się wyspecyjalizowały w pewne czynności - okolice projekcyjne

W płatach czołowych - okolica projekcyjna funkcji ruchowych

Płat ciemieniowy- funkcje czuciowe

Płat skroniowy- ośrodki słuchowe ( uch zdrowe , uszkodzony ośrodek słuchowy w płacie skroniowym = głuchota)

Płat polityczny - ośrodki wzrokowe ( ślepota korowa)

2. Rdzeń kręgowy - zaczyna się poniżej mózgowia , rdzenia przedłużonego, mieści się w kanale kręgowym i ma kształt długiej cewki i w przekroju poprzecznym cewka ta ma stosunkowo grube ścianki za pomocą nerwów rdzeniowych połączony jest z Obwodowym UN , znajdują się tu drogi nerwowe i ośrodki nerwowe, np. ośrodki nerwowe regulujące czynności mięśni ośr. Unerwiającego narządy wewnętrzne, drogi nerwowe ( wstępujące, zstępujące) przenoszące impulsy do mózgu.

II OBWODOWY UN składa się:

• 12 par nerwów czaszkowych

• 31 par nerwów rdzeniowych , które dzielą się na :

1. nerwy ruchowe - motoryczne- przewodzące impulsy z mózgu na obwód do narządów wykonawczych

2. nerwy czuciowe - sensoryczne, przewodzą impulsy z obwodu do mózgu

3. nerwy mieszane - przewodzą impulsy w obu kierunkach np. nerw promieniowy, n.pachowy, n.strzałkowy, n. Kulszowy, n.udowo.piszczelowy.

Nerwy czaszkowe:

1. n. węchowy

2. n. wzrokowy

3. n. okoruchowy

4. n. bloczkowy

5. n. trójdzielny

6. n. obwodowy

7. n. twarzowy

8. n. przedsionkowo- ślimakowy

9. n. językowo- gardłowy

10. n. błędny

11. n. dodatkowy

12. n. Podjęzykowy

III AUTONOMICZNY UN - wegetatywny-

reguluje funkcje organów wewnętrznych odpowiedzialne za wegetacje, przeżycie na co dzień, działa niezależnie od naszej woli.

Układ autonomiczny dzieli się na :

1 Sympatyczny- położony jest po obu stronach rdzenia kręgowego i działa jako całość np. w stanie pobudzenia nerwowego przyśpiesza akcje serca, rozszerza naczynia krwionośne mięśni i serca ale zwężą naczynia krwionośne i hamuje trawienie

2. Parasympatyczny - przywspółczulny , pobudza akcje trawienną żołądka , zwalnia akcje serca i rozszerza naczynia krwionośne skóry, działa bez świadomości człowieka , nie mamy na niego wpływu

Wykład nr.2. 28.05.20006

Receptory

Jest to pojedyncza komórka zdolna do zamiany danego rodzaju energii na impuls nerwowy.

Receptor jest zdolny do odbioru jednego określonego rodzaju energii.

Rodzaje receptorów:

- receptory wewnętrzne odbierają informacje pochodzące z wnętrza organizmu np. ból z jakiegoś narzadu wew. Poczucie głodu czy sytości.

- receptory relacyjne - odbieraja informacje o zjawiskach zew np. hałas , dzielą się na

1. receptory kontaktowe ( wymagaja kontaktu z przedmiotem aby mogły odebrac jego właściwości

2. receptory zdalne- telereceptory np. wzrok, sluch.

Rodzaje receptorów

1. receptor zmysłu wzroku- to są pręciki, czopki umieszczone na sietkówce oka, reszta to urzadzenia pomocnicze- pręcikami widzimy barwy, czopkami widzimy w nocy, człowiek widzi tylko część promieniowania elektromagnetycznego - od 390-710 milikmikronów

2. receptorem zmysłu słuchu są komórki włoskowate na błonie podstawowej w uchu wewnętrznym, zakres słyszalności człowieka waha się od 16hz do 20 tyś Hz- psy słyszą do 40 tyś Hz, nietoperze 100tyś Hz

3. receptorem zmysłu węchu- komórki plamki węchowej znajdujące się w kanale węchowym , są one wrażliwe na substancje chemiczne rozpuszczone w gazach, człowiek jest słabym węchowcem, reaguje na mocna zapachy- z owadów ćma ma najlepszy węch z saków świnia, pies

4. receptorem zmysłu smaku są kubki smakowe- człowiek rozróżnia 4 smaki słony, słodki, gorzki, kwasny

5. receptory dotyku;

• receptory zimna- komórki cialka Krausego

• receptory ciepła - komórki Ruffiniego

• dotyk właściwy- komórki ciałka Pucciniego, kom ciałka Meissnera

• receptor bólu- wolne zakoczenia nerwowe

• receptor zmysłu kinestetycznego- komórki wrzecionowe umieszczone w mięśniach, stawach, ścięgnach- są niezmiernie waznymi komórkami- np. wychodzenie po schodach

• receptor zmysłu równowagi- są to komórki umieszczone w przedsionku i w kanałach półkolistych

• receptorem zmysłu organicznego sa komórki umieszczone w ściamach narządów wew, dzieki czemu jesteśmy informowani o stanach fizjologicznych i patologicznych

Procesy poznawcze

Podział procesów poznawczych

1. procesy poznania zmysłowego( nizsze)- wrazenia, spostrzeżenia, wyobrazenia

2. procesy poznania umysłowego ( wyższe)- myślenie, pamięć

Wrażenia- to prosty proces poznawczy polegający na odzwierciedleniu w świadomości jakieś pojęcie własności, cechy przedmiotu lub zjawisk

Wrażenia dzielimy na;

• wzrokowe

• słuchowe

• węchowe

• smakowe

• dotyk

• ból

• ciepła

• kinestetyczne

• równowagi

• oraz organiczne - ustrojowe np. poczucie sytości, bólu , nudności

Ludzie różnia się miedzy sobą wrażliwością.

Wrażliwość- minimalna ilość bodzca jaka jest potrzebna do odbioru i powstania wrażenia.

I.Spostrzeżenia - to proces psychiczny poznawczy polegający na odzwierciedleniu w świadomości całokształtu, całego przedmiotu lub zjawiska oddziałującego w danej chwili na nasze analizatory.

Analizator jest pojęciem szerszym niż narząd zmysłowy. Składa się z receptora wraz z narzędziami pomocniczymi ( narząd zmysłowy) druga część to nerw odprowadzający, trzecia część - korowa reprezentacja danego narządu zmysłu.

Analizator wzroku- gałka oczna + nerw wzrokowy + oś . wzroku w ok. potylicznej.

W praktyce nie doznajemy pojedynczych spostrzeżen.

Podział spostrzeżeń;

1. podział ze względu na dominujący rodzaj narzadu zmysłowego, jeśli dominuje n.wzroku- spostrzeżenia wzrokowe.

2. podział ze względu na rodzaj spostrzeganych przedmiotów

• spostrzeżenia przestrzeni, stosunków przestrzennych, ocena odległości , co jest na prawo, na lewo

• spostrzeżenia czasu- upływ czasu, jest kategorią subiektywna , z wiekiem się skraca

• spostrzeżenia ruchu

• spostrzeganie przestrzeni trójwymiarowej

Mechanizmy spostrzegania przestrzeni trójwymiarowej

1. mechanizmy biologiczne -

• akomodacja oka polega na zmianie krzywizny soczewki w zalezności od odległości od spostrzeganego przedmiotu

• konwergencja oczu- polega na zbieżności kata widzenia obu gałek ocznych

• mechanizm widzenia dwuocznego

• mechanizmy nabyte- zależne od życiowego doświadczenia

• perspektywa geometryczna- te same przedmioty o tej samej wielkości spostrzegane z bliska wygladają się duże a spostrzegane z daleka wydaja się małe

• prespektywa powietrzna- powietrze stanowi swojego rodzaju warstwie która może rozmywać obraz

3. względna pozycja przedmiotów wobec siebie- przedmioty widziane z bliska widziane w całości ( góry- te blisko całe , daleko tylko szczyty)

Te mechanizmy się nawzajem nakładają i widzimy przestrzen trójwymiarowa.

II. Złudzenie- to zniekształcone spostrzeżenie rzeczywiście istniejących przedmiotów;\

- złudzenia fizjologiczne - ----------

>-------------<

- złudzenia patologiczne

Co sprzyja złudzeniom- nasz stan emocjonalny, lęk strach.

Różnica między złudzeniami fizjologicznymi a patologicznymi - złudzenie fizjologiczne człowiek może poprawić, a patologiczne nie , będzie twierdzić że tak jest.

Omamy - polegają na spostrzeganiu przedmiotów i zjawisk bez bodzców zewnętrznych czemu towarzyszy przekonanie o ich prawdziwości - u chorych psychicznie.

III. wyobrażenia- jest to odzwierciedlenie w świadomości poprzednio spostrzeganych przedmiotów, zjawisk które nie oddziałują w danej chwili bezpośrednio na nasze narządy zmysłowe.

Cechy wyobrażeń;

1. mała wyrazistość

2. fragmentaryczność

3. nietrwałość i zmienność

4. większy stopień uogólnień w porównaniu z spostrzeżeniem

Rodzaje wyobrażeń

1. wyobrażenia odtwórcze dotyczące przedmiotów, zjawisk, zdarzeń z przeszłości

2. wyobrażenia wytwórcze- odnoszą się do przedmiotów zjawisk z którymi nie mieliśmy do czynienia- odgrywają ważna role w pełnieniu niektórych zawodów; architekt, kompozytor, malarz.

11.06.2006

Procesy myślenia

Myślenie jest to proces poznawczy będący łańcuchem operacji umysłowych za pomoca których przetwarzamy informacje czyli treści zawarte w spostrzeżeniach, wyobrażeniach i pojęciach.

Myślenie zachodzi przede wszystkim w sytuacjach problemowych.

Rodzaje - etapy rozwoju myślenia

1. Myślenie sensoryczno- motoryczne ( zmysłowo- ruchowe)

Istotą myślenia sensorycznego( zmysłowego) jest to że przy rozwiązywaniu problemów jednostka opiera się na spostrzeżeniach i czynnościach manipulacyjnych, to myślenie dominuje do 2r.ż

2. Myślenie konkretno- wyobrażeniowe- pojawia się później w wieku przedszkolnym, jego istota polega na tym, że dziecko przy rozwiązywaniu problemów opiera się także na wyobrażeniach i ułatwia rozwiązywanie problemów trudniejszych ( u dorosłych jest doskonalona, myślenie to pomaga w pewnych zawodach- architekt, malarz, artysta)

3. Myślenie słowno- logiczne ( symboliczne, pojęciowe) - jest to najwyższy szczebel myślenia u człowieka ( u zwierząt nie występuje) - opiera się na pojęciach

„ Pojęcie” jest odzwierciedleniem ogólnych własności przedmiotów i zjawisk wspólnych dla całej ich grupy ( dla całej kategorii) . Mamy pojęcia konkretne i abstrakcyjne. W naszych umysłach funkcjonuje wiele pojęć abstrakcyjnych o zakresie niepełnym. W procesie myślenia występują pewne operacje umysłowe

• Analiza- rozkładanie określonej całości na elementy składowe

• Synteza- polega na myślowym scalaniu elementów rozdzielonych na etapie analizy

• Porównywanie- wyszukiwanie podobieństw i różnic między przedmiotami, zjawiskami np. pod względem wielkości, kształtu

• Klasyfikacja- podział jakiegoś zbioru na grupy i podgrupy wg określonej zasady np. świat zwierząt dzielimy na rzędy, typy, rodzaje, gatunki, odmiany, rasy

• Abstrahowanie - polega na myślowym oddzieleniu określonych cech od konkretnych przedmiotów ( mniej ważnych) przy jednoczesnym pozostawieniu cechy najważniejszej

• Uogólnienie - ujmowanie właściwości wspólnych dla klasy przedmiotów i zjawisk- uogólnienie prowadzi do tworzenia praw, zasad rządzących zjawiskami - jest to operacja bardzo ważna w pracy naukowej

Są różnice w myśleniu

Indywidualne cechy myślenia- cechy te występują w takich wymiarach dwubiegunowych

1. krytycyzm myślenia- polega na tym, że jednostka nie przyjmuje za ostateczne rozwiązanie problemu tylko przyjmuje argumenty za i przeciw temu rozwiązaniu

na biegunie dodatnim- osoby krytycznie myślące

na biegunie ujemnym- myślące bezkrytycznie

2. Dyscyplina myślenia- na biegunie + myślenie zdyscyplinowanie, na biegunie- pochopność myślenia. Istotą jest to, że przy rozwiązywaniu problemów jednostka trzyma się określonych zasad

3. Samodzielność myślenia- na biegunie + samodzielne, na - niesamodzielne, dążenie do znajdywania własnych samodzielnych rozwiązań, różnorodnych zadań, procesów

4. plastyczność myślenia- na biegunie+ przeciwność, na - sztywność, jest to zdolność do przezwyciężenia sztywnych nastawień w sytuacji zadaniowej i znajdywania nowych sposobów ich rozwiązywania

5. szybkość myślenia , przejawia się w wydajnej i ekonomicznej pracy umysłowej w jednostce czasu, na biegunie+ - wysoka wydajnośc myslenia, na - niska szybkośc myślenia---- jest to zależność pomiędzy myśleniem a mową , nie można miedzy nimi stawiać znaku równości.

Mowa jest to społeczny zespół znaków, regal opisana tymi znakami jako środek porozumienia, nie zawsze w mowie możemy wyrazić to co czujemy.

Funkcje mowy

1. Regulacyjna- polega na tym, że za pomocą mowy chcemy wpływać na zachowanie innych ludzi

2. Komunikacyjna- przekazywanie innym ludziom określonych informacji np. opowiadając komuś film który oglądaliśmy

3. Ekspresywnośc mowy - wyrażanie uczuć za pomocą słów .

Pomiędzy myśleniem a mową zachodzą pewne zależności.

Procesy pamięci - drugi proces poznawczy wyższego stopnia.

Fizjologiczne podłoże pamięci - w korze mózgowej.

Pamięć jest to właściwość UN która umożliwia gromadzenie i przechowywanie informacji oraz wykorzystywanie ich w odpowiednich sytuacjach.

W ciele komórki nerwowej - pamięć- związki białkowe są odpowiedzialne za pamięć- glutaminy- biorą udział w procesach pamięci.

Nośnikami pamięci są zw białkowe na których zapisane są określone informacje.

Pamięć jako całość dzieli się na trzy procesy

1. zapamiętywanie- gromadzenie informacji, dzieli się na

• zapamiętywanie mimowolne, samorzutne, kodowanie informacji bez nastawienia się na jej zapamiętywanie- nie towarzyszy temu akt woli

• zapamiętywanie dowolne - świadome- jednostka świadomie stara się utrwalić w pamięci określony materiał słowny lub bezsłowny ( towarzyszy temu akt woli) - jest bardzo trwała----- jeśli zapamiętywanie dowolne występuje systematycznie i w dłuższym czasie= uczenie się

2.Przechowywanie-polega na magazynowaniu przez pewnie czas zakodowanego materiału,

czas zapamiętywania waha się od krótkiego momentu do kilku lat

3.Przypominanie - to odzyskiwanie przechowywanej informacji, polega na aktualizacji nabytego doświadczenia w rozmaitej formie -: rozpoznawania, przypominania lub reprodukcji

Czynniki hamujące efektywność uczenia się

• stopień sensowności materiału- nie zależy od nas

• stopień zrozumienia materiału - tak

• celowe powtarzanie

• motywacja do uczenia się

• zwrotna informacja o wynikach uczenia się

• nastawienia na uczenie się

• nastawienia na opanowanie materiału

• rodzaje materiału( czy materiał konkretny czy abstrakcyjny)

• indywidualne własności jednostki, poziom inteligencji IQ

• ogólny stan zdrowia

• ogólny zasób wiedzy ( im szerszy tym lepiej przyswoić sobie nową wiedze)

• stopień zainteresowań materiałem

• warunki zew towarzyszące uczeniu się

• pozycja ciała w przestrzeni

• stosowanie materiałów pomocniczych

Hej:) Przesyłam kilka zagadnień, któe pojawiły się na zerówce z psychologii:

> Kompozycja językowa lub koperacja językowa
> Efektywnej komunikacji werbalnej sprzyja
> derpywacja sensoryczna
> które z poniższych zdań jest prawdziwe w odniesieniu do myślenia twórczego
> przyswajanie danego języka
> rozumowanie hipertyczno-dedukcyjne wg Piageta
> które z wymienionych umiejętności kształtują się w rozwoju ................ ............... identyfikacji sygnałów
> a)rozpoznawanie relacji i zasad
> b)myślenie idukcyjne
> c)rozróżnienie bodźców podobnych
> Zmysł wzroku odpowiada za percepcję
> które z poniższych pojęć nie są rodzajami pamięci
> krótkotrwała
> amnestyczna
> epizodyczna
> wytwórcza
> sensoryczna
>
Pytania z DLa dotyczyły:
> hipertezja
> omamy
> myslenie

Czynniki pamięci to przechowywanie-polega na prowadzeniu inf. w wyniku zmian biochem. Zachodzących neuronach w trakcie zapamiętywania.  przypominanie -polega na korzystaniu z przechowywanych wcześniej inf. odpowiednich sytuacji.

Przypominanie ma char. dowolny lub mimowolny rozpoznanie polega na tym, ze wsród bodźców które do nas docierają(my je rozpoznajemy )odrzucamy

Przypomnienie- jednostka mimowolna odtwarza jakieś inf. wcześniej zapamiętanej  reprodukcja- świadomym ,bardzo dokładnym odtwarzaniu danej partii materiału np: deklinacja wiersza

 Rodzaje pamięci: ze względu na sposób zapam.:mechaniczna i logiczna

mechaniczna-polega na zapamiętywaniu bez zrozumiałego zapamiętywania

logiczna-polega na zapamiętywaniu ze zrozumieniem materiału oraz związków zachodzących pomiędzy jego elementami

 Indywidualne cechy pamięci-trwałość pamięci-to zdolność do długotrwałego przechowywania informacji materiału-szybkość zapamiętywania - przyswajanie sobie szybko inf-gotowość pamięci-polega na zdolności odtwarzania materiału w sytuacji gdy jest ono potrzebne-wierność pamięci- dokładność w odtwarzaniu zapamiętanych inf.-zakres pamięci-polega na ilości materiału informacji jako jest zdolna osoba zapamiętać

 Zaburzenia pamięci:

Amnezja:wsteczna(3 dni do tyłu), następna(do przodu) Deja vu, jamais vu( nie rozpoznajemy bodzców znanych)     Procesy emocjonalne - emocje i uczuciaProcesy emocjonalne- emocje i uczucia polegające na przeżywanych określonego stosunku wobec otaczania oraz samego siebie Z łać:"emovere" wzruszać, poruszać  

 Uniwersalne cechu emocjonalneBrak emocji-pewne maja znak dodatni a pewne ujemnyIntensywność emocji-te same uczucia emocji można przeżywać z różną intensywnością  Treść emocji- umożliwia ona odróżnienie odmiennych stanów

emocjonalnych-emocje krótkotrwałe

9

---