Ćwiczenia oddechowe

Wpisał: Monika Nawrocka-Matera

24.05.2005.

Prawidłowe mówienie jest nierozłącznie związane z oddychaniem. W czasie mówienia oddychamy przede wszystkim ustami. Wdech jest szybki i krótki, a wydech długi, powolny. Mówiąc nabieramy tyle powietrza, ile potrzeba do wypowiedzenia wyrazu czy zdania. Ćwiczenia oddechowe mają na celu pogłębienie oddechu, rozruszanie przepony, wydłużenie fazy wydechowej, a także zapobieganie takim zjawiskom, jak arytmia oddechowa, mówienie na wdechu, kolizja między rytmem oddychania, a strukturą wypowiedzi. Rodzaj ćwiczeń oddechowych musi być dostosowany do wieku dziecka i jego możliwości fizjologicznych. Z małymi dziećmi ( około 3 r. życia ) ćwiczymy oddech poprzez wprawianie w ruch lekkich przedmiotów  i zajęcia śpiewno- rytmiczne,  natomiast z dziećmi starszymi można pracować już na materiale językowym i regulować oddech przez pracę na samogłoskach, spółgłoskach dających się wydłużyć, na recytacjach wierszy i krótkich wypowiedzi. Poniższe pomoce służą również do urozmaicenia zajęć logopedycznych zapobiegając monotonii oraz stanowią elementy dekoracji gabinetu,  jak również  pokonania bariery stresu małego pacjenta i nawiązania z nim kontaktu. Pomoce do ćwiczeń oddechowych: 4 pojemniczki z kolorowymi akcesoriami do dmuchania - zestaw służy do ćwiczeń oddechowych zwłaszcza dla małych dzieci (piłeczki, waciki, bibułki, piórka) przyrząd do puszczania baniek mydlanych - znana powszechnie zabawka do puszczania baniek mydlanych jest nieocenioną pomocą do wydłużania fazw wydechu i jego regulacji. logopedyczny tort i zestaw  świeczek urodzinowych - wykonany z lekkiego trwałego materiału różnokolorowy imitujący prawdziwy tort urodzinowy dziecka. Daje możliwość zainscenizowania sytuacji urodzin dostarczając wielu wrażeń emocjonalnych rozwijających wyobraźnię i   stymulujących opowiadanie i mówienie. Dodatkowo zabawa w zdmuchiwanie świeczek ćwiczy oddech i mięsień warg. logopedyczne kwiaty do wąchania - wykonane z drewna kwiaty różnych wzorów i kolorów mogące służyć jako pomoc w kształtowaniu prawidłowego toru oddechowego i regulacji długości  fazy wydechu. Kwiaty możemy wykorzystać do nauki kolorów poprawnego  nazewnictwa  ich części. Mogą również służyć jako element dekoracyjny w każdym gabinecie przeznaczonym do pracy z dzieckiem. logopedyczne motylki - zawieszone na drewnianych patyczkach kolorowe motylki są pomocą do ćwiczeń w poprawie pracy przepony i usprawniania mięśnia okrężnego warg. logopedyczny muchomor - wykonany z drewna kolorowy grzyb służy do ćwiczeń w układaniu kropek na powierzchni muchomora za pomocą rurki plastikowej. To doskonałe ćwiczenie dla warg i regulujące fazę wydechu. logopedyczna biedronka - wykonana z drewna kolorowa biedronka służy do ćwiczeń w układaniu kropek na jej powierzchni za pomocą rurki plastikowej - (cel j/w) logopedyczna chmurka - wykonana z trwałego materiału chmurka wraz z zawieszanymi na nitkach kawałkami watek symbolizujących opady śniegu służy do ćwiczeń dmuchania. komplet rurek - zestaw zawierający rurki plastikowe, które mogą być wykorzystane do ćwiczeń wzmacniających pracę mięśnia okrężnego warg oraz regulujących fazę wydechu. tańczące piłeczki - wykonana z drewna pomoc z sześcioma kolorowymi piłeczkami zawieszonymi na sznurkach różnej długości. Może być wykorzystana do dmuchania na piłeczki i wprowadzania je kolejno bądź równocześnie w ruch. Ćwiczenia mięśnia okrężnego warg - poradnik zawierający różne ćwiczenia dla dzieci o obniżonej sprawności ust oraz ćwiczeń wyrazistości mówienia. Ćwiczenia mogą być również stosowane w terapii jąkania i zaburzeń płynności mówienia szczególnie dzieci młodszych, u których konieczne jest wprowadzenie obrazu wzrokowego głoski. Praca na samogłoskach może służyć wydłużaniu fazy wydechowej i ogólnemu usprawnianiu motoryki aparatu artykulacyjnego. Zestawy ćwiczeń zawarte w poradniku mogą być stosowane zarówno w terapii grupowej jak i indywidualnej. Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola . Poradnik logopedyczny zawierający kompendium wiedzy na fundamentalne problemy logopedyczne. Zestaw samochodzików do dmuchania - 7 kolorowych samochodzików wykonanych z trwałego ale lekkiego materiału może służyć do ćwiczeń w dmuchaniu oraz ćwiczeń w zakresie orientacji przestrzennej przy zabawach w garażowanie. Basen i zestaw plastikowych zabawek do pływania ( ryba ,żaba, żółw) - miniaturowy basen na wodę wykonany z plastiku z kompletem zabawek lekkich, które mogą być wprowadzane w ruch na powierzchni basenu za pomocą wydechu. Wiatraczki. 3 różnokolorowe wiatraczki wprowadzane w ruch za pomocą wydechu dostarczają dziecku dużo radości usprawniając prace przepony i regulują fazę wydechu. Udanych ćwiczeń - Monika Nawrocka-Matera

Ćwiczenia słuchu fonologicznego i melodii wypowiedzi

Wpisał: Beata Krupa

24.05.2005.

Słuch fonologiczny jest związany ze słuchem muzycznym. Usprawnienie słuchu fonologicznego uwrażliwia dziecko na piękno mowy. Ćwiczenia te podwyższają wyrazistość wypowiedzi i ich barwę. Ćwiczenie słuchu fonologicznego jest bezwarunkowo konieczne u dzieci głuchych i niedosłyszących. Pomocne jest także dla dzieci z wadami i zaburzeniami mowy oraz stymulujące dla dzieci prawidłowo się rozwijających. Cechy fonologiczne mowy to: iloczas, tempo, akcent, intonacja. Ćwiczenie iloczasu Ćwiczenia te polegają na różnicowaniu czasu trwania dźwięków mowy. Długie i krótkie wymawianie samogłosek ustnych: a, o, u, e, i, y. (wprowadzić schematy i ilustracje z pomocy logopedycznej J. Falany-Kozłowskiej "Układamy wzorce wymowy"). Prosimy dziecko o określenie czasu brzmienia danej samogłoski w umowny sposób ( długa , krótka ) np. przez wskazanie długiej lub krótkiej kreseczki zapisanej na kartce. Następnie dziecko samo odtwarza długość usłyszanej samogłoski. Różnicowanie czasu trwania spółgłosek szczelinowych i półotwartych: f, w, s, z, ś, ź, sz, ż, ch, m, n. Prosimy dziecko o określenie czasu brzmienia danej spółgłoski w umowny sposób (długa , krótka) np. przez wskazanie długiej lub krótkiej kreseczki zapisanej na kartce. Następnie dziecko samo odtwarza długość usłyszanej spółgłoski (wprowadzamy schematy i obrazki głosek w oparciu o pomoc J. Falany-Kozłowskiej "Układamy wzorce wymowy") Ćwiczenia powyższe możemy wykonywać w układach 2-3-4 i więcej głosek. Ćwiczenia tempa wypowiedzi Odpowiednie tempo jest ważne dla wyrazistości mowy. Czasami dzieci mówią zbyt szybko i trudno je zrozumieć. Aby zwolnić tempo wypowiedzi ćwiczymy podział wyrazów, a potem zdań na sylaby (wykorzystujemy do pracy  cegiełki logopedyczne wydawnictwa P.W. D."APEX") Np. :          ko-tek , pło-tek , pa-ra-sol, kra-sno-lu-dek          Ko-tek się-dzi.          Ko-tek się-dzi na pło-cie.          Ma-ła O-la za-pom-nia-ła pa-ra-so-la.          Tań-czy spie-wa ma-ły lu-dek, to jest wła-śnie kra-sno-lu-dek. wypowiadamy zdanie w tempie wolnym i szybkim, a dziecko klaszcze lub gra na bębnie w odpowiedni sposób. Potem dziecko próbuje powtórzyć zdanie jednocześnie klaszcząc w dłonie. ćwiczenie czynności mówienia w takt wykonywanych ruchów np. wypowiadamy zdanie: Pa- weł  i- dzie  po- wo- li,  albo,  Paweł biegnie szybko.  Zachęcamy dziecko do wykonywania odpowiedniego ruchu w tempie prezentowanej wypowiedzi. zabawa w "Ptaki w podróży" lecą szybko- szybkie ruchy ramion lecą wolno- wolne ruchy ramion Zadania realizowane są na przemian, najpierw my wypowiadamy zdanie, a dziecko odtwarza tempo, potem role odwracają się. Ćwiczenia akcentu wypowiedzi Akcent może być zdaniowy wyrazowy Akcent zdaniowy to akcentowanie jednego członu wypowiedzi - najważniejszego. Ćwiczenie akcentu zdaniowego: Historyjka o zwierzętach w lesie ( potrzebne figurki zwierząt i bębenek) Wystukać zdania  z podziałem na sylaby: Lew i-dzie , Mał- pa i-dzie. Wypowiedzieć głośno zdania akcentując wyrazy znaczące. Pracujemy z dzieckiem stosując zmianę ról. Akcent wyrazowy Podkreślenie jednej sylaby w wyrazie (z reguły  przedostatniej) - wypowiadamy pojedyncze wyrazy dzieląc je na sylaby. Następnie powtarzamy tę czynność z jednoczesnym klaskaniem. Głośniej wyklaskujemy sylabę akcentowaną. Prezentujemy różne układy dźwięków i dopasowujemy do nich odpowiednią etykietkę. Zadaniem dziecka jest dobranie wzoru do podanych wyrazów np. :  mle- ko (o - o)  sa- mo- lot  (o - o - o ) Ćwiczenia intonacji wypowiedzi Aby poprawnie rozumieć wypowiedzi dziecko uczy się rozpoznawania ich przebiegu intonacyjnego tzn.  różnicowania zdań oznajmujących i pytających. W zdaniu oznajmującym intonacja opada w jej części końcowej, wzrasta zaś  w zdaniu pytającym. Wypowiadamy zdanie na dwa różne sposoby. "Mama idzie ?"  "Mama idzie", Następnie wypowiadamy jedno z tych zdań i pokazujemy dziecku odpowiedni układ klocków. Zadanie dziecka polega na układaniu klocków w zależności od linii intonacyjnej wypowiedzi. Zdanie pytające - Mama idzie ?                                                                             dzie?                                                                i                                                ma                            Ma                               intonacja rośnie Zdanie oznajmujące - Mama idzie.          Ma                             ma                                                  i                                                                                                                         dzie.                                 Intonacja opada Udanych ćwiczeń. Autorka Beata Krupa

---