Palmy, paprocie

Arekowate, palmowate, palmy

( rodz. Araceae, Palmaceae, Palmae)

230 odmian- ok 3600 gatunków

9-10 można uprawiać w domu

• Należą do roślin jednoliściennych

• Nie tworzą miazgi i nie rosną na grubość, za młodu wytwarzają bardzo szeroki stożek wzrostu wynoszący u niektórych gatunków obwód do 2m

• Grubieją jedynie przez rozrost tkanki miękiszowej, tylko za młodu

• Nie tworzą drewna wtórnego, lecz tylko tkanki pierwotne. Pędy u wszystkich palm są twarde i zdrewniałe. Nierozgałęziony pień palmy nazywamy kłodziną

3 grupy palm Palmy z prostym rozgałęzionym pniem, ok. 30 m wysokości z pióropuszem liści na szczycie Palmy z krótkim do 0.5 m rozgałęzionym u podstawy pniu Palmy o charakterystycznych liściach z kłodziny grubości ołówka

Liście rozmieszczone na szczycie kłodziny tworzą pióropusz. Liście palm mogą być pojedyncze( rzadko) lub złożone.

Rodzaje liści: pierzaste lub wachlarzowate.

Kwiaty palm są promieniste 3 krotne obupłciowe lub rozdzielnopłciowe. Kwiaty bardzo rzadko umieszczone są na wierzchołku pnia, najczęściej wyrastają z pnia poniżej pióropusza liści

Kwiatostany palm mają kształt kolby lub wiechy.

Zapylenie za pośrednictwem owadów, wiatru

Rozmnażanie Poza nielicznymi gatunkami rozmnażane są z nasion. Nasiona dość krótko utrzymują zdolność kiełkowania. Najlepszą porą wysiewu jest luty U większości odmian nasiona pokryte są grubą, twardą łupiną, dlatego kiełkują po upływie 2- 4 tygodni. W celu przyspieszenia kiełkowania można bezpośrednio moczyć nasiona Do wysiewu nasion torf z piaskiem lub trocinami Temp. 25- 30 st. C Gdy rośliny wykształca pióropusze liści przesadza się do mieszanki ziemi liściowej, torfu, piasku Przy przesadzaniu nie należy usuwać nasienia, które tkwi z boku młodej siewki

1. Kariota bezbronna- Caryota mitis

• Występowanie: Azja, Australia, Archipelag Malajski

• Liście: podwójnie pierzaste, przypominają rybie organy, wyprostowane,

o długości ok. 2,4 m i szeroko rozstawionych i postrzępionych na końcu listkach.

• Krzewi się tworząc liczne odrosty, z których można robić sadzonki

Wymagania:

• Stanowisko dobrze oświetlone, ale nie nasłonecznione

• Temperatura -powyżej 20 st. C

• Wilgotność- bardzo wysoka

• Rozmnażanie- nasiona, odrosty

2. Chamedorea wytworna- Chamaedorea elegans

• Występowanie: środkowy Meksyk, Gwatemala

• Dorasta do 2 m

• Cienki pień otaczają suche nasady liści. Na łodygach widoczne węzły i międzywęźla

• Liście pierzaste, żywo zielone, ostro zakończone

Wymagania:

• Stanowisko- jasne do pół cienistego, należy unikać bezpośrednio padających promieni słonecznych

• Temperatura- latem 18-24 st. C, zimą- 12- 14 st. C

• Wilgotność powietrza- znosi suche powietrze

• Podlewanie- latem obfite, zimą oszczędne

• Rozmnażanie- z nasion( bardzo wolno kiełkują)

3. Złotowiec- Chrysalidocarpus lutescens

• Pędy wyrastają w gęstych kępach

• Najładniejsza z palm domowych

• Pióropusze liści osiągają długość 1 m, pierzaste i bardzo dekoracyjne

• W uprawie doniczkowej może osiągać 1.8 - 2 m wysokości

Wymagania:

• Stanowisko słoneczne

• Temperatura- W zimie potrzebuje nieco chłodu - minimum 16°C, a najlepiej rośnie w zakresie od 18 do 27°C.

• Wilgotność- nie znosi suchego powietrza, trzeba codziennie zraszać

• Podlewanie- umiarkowane, systematyczne, powinien mieć zawsze trochę wilgotne korzenie.

• Rozmnażanie- z nasion, odrostów

4. Karłatka niska- Chamaerops humilis

• Niska, krzaczasta palm do 2 m wysokości

• Roślina z bardzo krótką, ledwie rozwiniętą kłodziną albo z licznymi pniami,

• ok. 2 m wysokości

• Pień - Zazwyczaj ledwie rozwinięty albo z licznymi pniami już przy ziemi rozgałęzionymi.

Jeżeli występuje, jest pokryty resztkami obumarłych liści, które dzielą się na szare lub szarobrunatne włókna.

Pień, jeżeli jest pojedynczy, może dochodzić do 4-5 m wysokości.

• Liście- Skupione w szczytowym czubie, wachlarzowate, dłoniaste do 1m.

Ogonek liściowy o dł. 60-100cm pokryty kolcami.

Wymagania:

• Stanowisko bardzo jasne

• Temperatura- 18- 24 st. C

• Wilgotność powietrza- suche powietrze

• Podlewanie- zimą oszczędnie

• Rozmnażanie- z nasion

5. Palma kokosowa- Cocos nucifera

• Rośnie do 25 m ( nad brzegiem mórz i oceanów)

• Młode liście mają kształt rybiego ogona, starsze pierzasto- złożone do 6 m

• Owoc o wadze do 4 kg, wewnątrz orzech kokosowy

Wymagania:

• Stanowisko słoneczne

• Temperatura- 18- 20 st. C, zimą do min. 15 st. C

• Wilgotność powietrza- bardzo wysoka

• Podlewanie- bryła korzeniowa powinna być stale lekko wilgotna

• Rozmnażanie z nasion

6. Howea

• Najpopularniejsza, uprawiana w mieszkaniach

• Rośnie do 4 m

• Jej przyrost jest bardzo wolny- 1-2 liście w ciągu roku

• Liście- długie, rozchylają się na boki ze wspólnego miejsca wyrastania

Wymagania:

• Stanowisko- jasne, mogą też rosnąć w cieniu

• Temperatura- 18- 22 st. C, zimą 14- 18 st. C

• Wilgotność powietrza - duża, lubi zraszanie

• Podlewanie- umiarkowane, raczej rzadkie

• Rozmnażanie- z nasion

7. Feniks, daktylowiec- Phoenix

• Uprawiane są trzy gatunki:

• P. dactylifera ( właściwy)- nie polecany do uprawy, szczególnie trwała palma, postrzępione liście

• P. canariensis ( kanaryjski)- do uprawy mieszkaniowej

• P. roebelenii- (niski)- najtrudniejszy w uprawie, wąskie zwisające, pierzaste liście

Wymagania:

• Stanowisko- jasne, P. canariensis i W.dactyllifera powinny stać latem na dworze w przewiewnym miejscu.

• Temperatura- 8- 10 st. C zimą

• Wilgotność powietrza- wysoka

• Rozmnażanie z nasion

8. Palma biczowa- Rhapis excelsa

• Wysokość do 1 m

• Liście wachlarzowate, o podzielonych liściach, złożone z 5-8 segmentów,

ciemnozielone, o delikatnie piłkowanym brzegu

Wymagania:

• Stanowisko- jasne, pół cieniste

• Temperatura- zimą 5- 10 st. C

• Rozmnażanie- z nasion lub odrostów

9. Waszyngtonia mocna - Washingtonia

• 15- 20 cm

• Liście po zaschnięciu długo utrzymują się na pniach, tworząc szare brody, czasem do całej

Ziemi, do 80 cm

Wymagania:

• Stanowisko- jasne

• Temperatura- zimą 10 st. C, latem 20- 24 st. C

• Wilgotność powietrza- wysoka, nie lubi suchego powietrza

• Podlewanie- latem obfite

• Rozmnażanie- z nasion