Temat nr.3. Osobowość społeczna
Na początku chciałbym wyjaśnić pojęcie osobowości - czyli zespołu trwałych cech wpływających na postępowanie i zachowanie jednostek.
Osobowość człowieka
cechy fizyczne, czyli od nas niezależne, czyli inaczej cechy biogenne
cechy psychiczne, czyli to co składa się na nasze zdolności; intelekt
strona socjogenna , czyli to jak nas kształtuje środowisko
Współczesne badania wskazują, że niebagatelna rolę w kształtowaniu osobowości odgrywa strona socjogenna.
Dzięki socjalizacji nabywamy pewnych mechanizmów, które pozwalają nam normalnie funkcjonować w środowisku społecznym.
Wyróżniamy socjalizację :
Pierwotną: następuje w pierwszych latach życia kiedy to jesteśmy „urabiani” przez otoczenie; uczymy się jak być człowiekiem
Wtórną: przypada na okres dojrzewania kiedy to my oddziaływujemy na świat zewnętrzny
Elementy z których składa się osobowość społeczna:
Kulturowy ideał osobowości:
Każda grupa społeczna stawia sobie cele, które chce zrealizować przez co motywuje jednostki do działania.
W starożytnej Grecji występowały liczne „państwa - miasta”. W każdym z tych miast istniały różne wzorce zachowania i wychowania. Sparta charakteryzowała się bardzo rygorystycznym wychowaniem( np. chłopcy już w wieku 7 lat byli oddzielani od rodziców i poddawani surowemu wojskowemu wychowaniu).
Z kolei w w Atenach model wychowania był inny. Ateny były oazą demokracji tak więc wychowanie skupiało się na kształtowaniu postaw obywatelskich.
Również w naszych czasach istniały modele osobowości; np. sarmatyzm.
Odnosił się on do szlachty, która posiadała prawa publiczne i przywileje dzięki którym mogła wpływać na życie społeczne. W konsekwencji jednak to „uprzywilejowanie” szlachty
przyczyniło się do rozpadu państwa.(Szlachta nie była zdolna do rządzenia; całe swe życie podporządkowywała uciechą cielesnym)
Homosovieticus : Człowiek który ma jedynie wykonywać powierzone mu zadania, a ważniejsze decyzje powinna podejmować władza.
Po roku 89' zaczyna funkcjonować inny model. Jednostka staje się wolna i sama może decydować o swoim życiu. Jednak aby ten model jednostki: niezależnej, kreatywnej i odpowiedzialnej mógł zaistnieć potrzebne jest przemiana w sferze mentalności.
Osobowość podstawowa: najczęściej spotykana w danym społeczeństwie, różna od modelu społeczeństwa idealnego.
Model podstawowy : jest podstawą określania charakteru społecznego z niego tworzy się stereotyp danego społeczeństwa.
Stereotyp daje zazwyczaj uproszczony i kłamliwy obraz, który później trudno wykorzenić ze świadomości jednostki czy narodu.
Role społeczne: Każdy z nas pełni w życiu jakąś rolę, która ma silny związek z pozycją społeczną. Żyjąc w grupie społecznej posiadamy pewne pozycje, czyli zestaw praw i obowiązków. Pełnienie różnych ról wpływa na kształtowanie osobowości, gdyż uczą one jak żyć i zachować się w konkretnych sytuacjach
Role możemy podzielić na pożądane, czyli takie, które pełnimy bardzo chętnie, oraz niepożądane. Role niepożądane, czyli takie do których jednostka jest zmuszana, robi to niechętnie. Gdy ról narzuconych jest więcej możemy mówić o konflikcie ról. Jednostka zamiast się rozwijać popada w depresję mówi wtedy o anomii ról, które mogą w skrajnych sytuacjach doprowadzić do samobójstwa.
Występują grupy schierarchizowane, które szybko osiągają pozytywne rezultaty.
Ważną rolę pełnią przywódcy. Można ich podzielić na formalnych i nieformalnych.
Nieformalny - naturalny; sam się ujawnia, a inni mu się podporządkowują, jest tak w grupach małych.
W grupach większych jest przywódca formalny, prawny, którego wybiera się w wyborach.
Max Weber podzielił przywódców na:
Tradycyjnych: przewodzi zgodnie z tradycją, zwyczaje
Charyzmatycznych: ludzie, którzy są obdarzeni umiejętnością zjednywania i przewodzenia ludźmi( spotykamy ich najczęściej w sektach)
Jaźń
Jaźń subiektywna: gdy dziecko zaczyna dorastać rozróżnia siebie od otoczenia. Tworzy ono swoją tożsamość. Tworzy się ją przez wychowanie, socjalizację przez osoby otaczające.
Jaźń odzwierciedlona: moje wyobrażenia o wyobrażeniu innych na mój temat.
Pełni on funkcję kontrolującą. Istotne jest to, co inni o nas sądzą, myślą ( co ludzie o nas powiedzą.
Temat nr.5 Kontrola i przymus w społeczeństwie
Aby społeczeństwo normalnie funkcjonowało potrzebny jest odpowiedni system norm i zachowań. Normy stwarzają możliwości do realizacji celu i do utrzymania porządku w grupie.
Normy mają często charakter regulatora życia społecznego.
Wyróżniamy różne rodzaje norm, np.
Religijne: odwołanie się do sił nadprzyrodzonych, dogmatów(mają charakter niepodważalny), które jednostki muszą przestrzegać
Moralne: odnoszą się do naszego sumienia, mają wpływ na wiele sfer życia ludzkiego.
Obyczaje i zwyczaje: odwołujemy się do tradycji, do tego co było(np. skoro nasz dziadek i ojciec studiowali prawo to ja też powinienem).
Zwyczaje regulują nasze zachowanie i silnie oddziaływają na nasze postępowanie i decyzje.
Gdy ktoś nie przestrzega norm zwyczajowych musi się liczyć się z tym , że może być napiętnowany albo usunięty z danej grupy.
Prawo: Normy prawne wiążą się bezpośrednio z państwem. Państwo ustala prawo . Jest to przymus, aparat przymusu, który jest w stanie zmusić obywatela do określonego zachowania(policja, armia, sądy, więzienia ),państwo może tez chwalić (np. sankcje pieniężne)
Sankcje są skuteczne gdy się wzajemnie uzupełniają, są ze sobą powiązane. Gdy się nie uzupełniają, to są nieskuteczne
Krótka notka dla Jarkusa:
Przesyłam ci dwa tematy . Ostatni temat dotyczący: konfliktu, agresji i frustracji prześlę ci jutro. Pozdrawiam i do zobaczyska w piątek.
Acha daj znać czy doszło.
moris