Dadaizm - międzynarodowy ruch artystyczno-literacki w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były dowolność wyrazu artystycznego, zerwanie z wszelką tradycją i swoboda twórcza odrzucająca istniejące kanony
Daktyloskopia - technika śledcza zajmująca się badaniami porównawczymi linii papilarnych w celu ustalenia sprawcy czynu zabronionego (przestępcy).
dalekopis - telegraficzny aparat drukujący, służący do przekazywania informacji w postaci alfanumerycznej. W szczególności jest on wykorzystywany jako abonenckie urządzenie końcowe (terminal) do realizacji usług teleksowych.
data ważnosci
D-day - nienazwany dzień, w którym rozpoczyna się lub ma się rozpocząć dana operacja (atak, napaść)
DDT
dekolonizacja - proces likwidacji kolonializmu, który rozpoczął się po zakończeniu II wojny światowej
dekomunizacja - koncepcja polityczna, a także proces oczyszczania z życia politycznego, prawnego i społecznego pozostałości ideologii komunistycznej w celu skutecznego wprowadzenia całokształtu reform gospodarczych i politycznych w państwach postkomunistycznych.
dekonstrukcjonizm - Kierunek i sposób myślenia w filozofii i badaniach literackich, który rozwinął się pod koniec latsześćdziesiątych z inspiracji francuskiego filozofa J. Derridy
demoskopia - badanie opinii i nastrojów społ. na podstawie wybranej reprezentatywnej grupy ludzi, w celu zbadania istniejącego stanu i opracowania prognoz statystycznych
denazyfikacja - środki podjęte przez aliantów po zakończeniu II wojny światowej w celu zlikwidowania w życiu społecznym, politycznym, prawnym, kulturalnym, oświatowym oraz gospodarczym przejawów nazizmu, a w konsekwencji stworzenie podstaw rozwoju demokratycznych Niemiec.
desegregacja - proces, w wyniku którego dochodzi do likwidacji przepisów prawnych oraz zaniechania praktyk ograniczających funkcjonowanie i prawa członków różnych mniejszości kulturowych (głównie tzw. mniejszości rasowych i etnicznych).
desing -
deskorolka - deska wykonana ze sklejki pokryta papierem ściernym posiadająca 4 kółka mocowane do dwóch trucków (osiek) używana do rekreacji, oraz wykonywania ewolucji
destalinizacja - zapoczątkowany przez Nikitę Chruszczowa odczytaniem referatu na XX zjeździe KC w 1956 roku KPZR proces, mający na celu porzucenie wprowadzonego przez Józefa Stalina kultu jednostki
détente - określenie z zakresu stosunków międzynarodowych używane w odniesieniu do złagodzenia napięcia między stronami zimnej wojny w latach 70
'dein bein phu'iler - Bitwa pod Dien Bien Phu rozegrana została między oddziałami wietnamskimi Viet Minh, a oddziałami francuskimi, 7 maja 1954 roku. W Dien Bien Phu znajdowała się baza wojskowa założona w czasie II wojny światowej przez Japończyków.
dior - francuski projektant, założyciel domu mody
DJ - osoba zajmująca się dobieraniem oraz odtwarzaniem i miksowaniem muzyki na żywo, w celu rozbawienia publiczności.
disco - gatunek muzyki popularnej, głównie, choć nie wyłącznie, przeznaczony do tańca w dyskotekach. Szczególnie popularny w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku.
długi marsz -przegrupowanie Chińskiej Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej z prowincji Jiangxi w południowo-wschodnich Chinach do Chin północno-zachodnich w okresie od października 1934 do października 1935.
długopis
DNA - nośnik informacji genetycznej (dziedziczenia)
dodekafonia - technika kompozytorska w muzyce współczesnej oparta na rozszerzonej gamie diatonicznej
dolce vita - Słodkie życie to film z 1960 roku w reżyserii Federica Felliniego. Opowiada o tygodniu z życia niezbyt aktywnego dziennikarza w Rzymie i poszukiwaniu przez niego szczęścia i miłości, bezskutecznie. Film uważany jest powszechnie za jedno z największych osiagnięć światowego kina
dolina krzemowa - to nazwa nadana północnej części Doliny Santa Clara, która znajduje się w północnej części amerykańskiego stanu Kalifornia. Zgodnie z nazwą tereny te stanowią od lat 50. XX-wieku centrum amerykańskiego przemysłu tzw. "nowych technologii" (technopolia), głównie przemysłu komputerowego
domina teoria -teoria politologiczna, która zakłada, że każde wydarzenie społeczno-polityczne prowokuje następne, zgodnie z układem przyczynowo-skutkowym.
dominium
doping - sztuczne podnoszenie wydolności fizycznej i psychicznej zawodnika metodami wykraczającymi poza normalny, "naturalny" trening, choć w praktyce granica między dopingiem i treningiem jest często bardzo trudna do ustalenia
Dow-Jones - jeden z najważniejszych indeksów akcji spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Nowym Jorku
drang nach osten -określenie niemieckiej ekspansji na ziemie słowiańskie i nadbałtyckie w okresie średniowiecza i czasów nowożytnych
drapacz chmur - to bardzo wysoki, wielokondygnacyjny budynek zdolny (w przeciwieństwie do innych konstrukcji, takich jak wieże i maszty) tworzyć warunki do życia i zamieszkania
drętwa mowa
drole de guerre - dziwna, zabawna wojna; niby-wojna, wojna siedząca, bezczynna, jaką Francja i Anglia prowadziły z hitlerowskimi Niemcami od 3 IX 1939 do 10 V 1940
drugi front - to podczas II wojny światowej - początkowo hipotetyczne - miejsce prowadzenia walk lądowych z Niemcami w Europie po 1941 roku w innym miejscu, niż na froncie wschodnim
drugi obieg - , od 1977 zaczęły powstawać niezależne i nielegalne wydawnictwa związane z antykomunistyczną opozycją, tworząc tzw. drugi obieg wydawniczy (do 1989 ok. 500 oficyn, najczęściej istniejących krótko).
drzwi automatyczne
dubbing - tworzenie ścieżki dialogowej filmu, serialu lub gry, polegające na podłożeniu ścieżki z lokalną wersją językową
Duce -tytuł, jaki przyjął w 1926 r. Benito Mussolini i który podkreślał jego całkowitą (totalitarną) władzę w państwie. Symbolika tytułu nawiązuje do starożytnych wodzów rzymskich legionów.
dumping - polityka polegająca na sprzedaży swoich produktów za granicę po cenach niższych niż na rynku krajowym lub po cenach niższych od kosztów ich wytworzenia
duraliminium - to ogólna nazwa stopów metali, zawierających głównie aluminium oraz dodatki stopowe: zwykle miedź (2,0-4,9%), mangan (0,3-1,0%), magnez (0,15-1,8%), często także krzem, żelazo i inne w łącznej ilości ok. 6 do 8%, przeznaczony do przeróbki plastycznej.
"dziadek"
"dżuma" - 1) czarna śmierć -ostra bakteryjna choroba zakaźna gryzoni i (rzadziej) innych drobnych ssaków, a także człowieka. 2) powieść autorstwa Alberta Camus. Opowiada ona o epidemii dżumy w mieście Oran, w Algierii.
ECU - European Currency Unit) - jednostka rozliczeniowa w Europejskim Systemie Monetarnym używana w latach 1979-1998; pełniła ponadto funkcję składnika rezerw walutowych w krajach Unii Europejskiej
Ecole de Paris- nazwą tą, stworzoną przez historyka sztuki André Warnoda określa się grupę malarzy działających w Paryżu w pierwszej połowie XX wieku, gł. pochodzenia żydowskiego. Uprawiali oni głównie malarstwo figuratywne, jednak reprezentowali różne tendencje artystyczne.
Efekt cieplarniany - zjawisko podwyższenia temperatury planety powodowane obecnością gazów cieplarnianych w atmosferze.
EEG - Elektroencefalografia (EEG) − nieinwazyjna metoda diagnostyczna służąca do badania bioelektrycznej czynności mózgu za pomocą elektroencefalografu.
EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała 3 maja 1960 r. na mocy konwencji sztokholmskiej (podpisanej 4 stycznia 1960), mająca na celu utworzenie strefy wolnego handlu między państwami członkowskimi. Siedziba Sekretariatu EFTA mieści się w szwajcarskiej Genewie
Egzystencjalizm - współczesny kierunek filozoficzny (znajdujący wyraz także w literaturze), którego przedmiotem badań są indywidualne losy jednostki ludzkiej, wolnej ("skazanej na wolność") i odpowiedzialnej, co stwarza poczucie "lęku i beznadziei istnienia" (pesymizm, socjalizm).
EKG
Ekosystem - określone terytorium środowiska nieożywionego, które zawiera żyjącą na nim biocenozę, np. dany las, staw; biogeosystem.
Eksplozja demograficzna - określenie szybkiego tempa przyrostu rzeczywistego liczby ludności w danym regionie
Ekspresjonizm - kierunek, który rozwinął się w Niemczech w pierwszym 30-leciu XX w. jako sprzeciw wobec naturalistycznej postawy impresjonizmu.
Ekumenizm - ruch w obrębie chrześcijaństwa dążący do przywrócenia pomiędzy rozlicznymi wyznaniami chrześcijańskimi pierwotnej jedności w ramach ustanowionego przez Jezusa Chrystusa jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła
Élan vital - twórcza siła, będąca motorem rozwoju świata istot żywych, nadająca mu dynamizm. Podstawowe pojęcie filozofii Henri Bergsona, według którego stanowi ona podstawę działań duchowych i artystycznych.
Elektronowa lampa - urządzenie elektroniczne posiadające termokatodę i wykorzystujące zjawisko przepływu prądu w rozrzedzonym gazie, służące do przekształcania sygnałów elektrycznych
Elektrownia atomowa - obiekt przemysłowo-energetyczny (elektrownia cieplna), wytwarzający energię elektryczną poprzez wykorzystanie energii pochodzącej z rozszczepienia jąder atomów, najczęściej uranu, w której ciepło konieczne do uzyskania pary, jest otrzymywane z reaktora jądrowego