jeżeli wzrasta podaż i popyt wówczas:

ilość równowagi wzrośnie, ale cena równowagi może albo wzrosnąć albo obniżyć się albo pozostać bez zmian

doskonale elastyczna krzywa popytu:

jest przedstawiona graficznie jako linia pozioma (na rynku doskonale konkurencyjnym)

dobra substytucyjne:

jeśli popyt na dobro 1 rośnie, gdy rośnie cena dobra 2 dobro 1 jest substytucyjne względem dobra 2 (np.: kasety magnetofonowe i płyty kompaktowe)

dobra komplementarne:

jeśli popyt na dobro 1 spada, gdy cena dobra 2 wzrasta dobro 1 jest komplementarne względem dobra 2 (np.: mieszkania i meble)

optimum w sensie Pareto oznacza, że:

nie ma możliwości poprawienia sytuacji jakiejkolwiek osoby bez pogorszenia sytuacji kogokolwiek innego

cenowa elastyczność popytu:

mierzy reakcję wielkości popytu na dane dobro pod wpływem zmiany ceny tego dobra

gdy linia budżetu przesunie się równolegle w dół, to oznacza to:

spadek realnych dochodów konsumenta

zakładamy, że towary X i Y są komplementarne względem siebie. Jeśli nastąpi wzrost ceny towary Y możemy wnioskować, że:

zmniejszy się popyt na X

prawo malejącej użyteczności krańcowej stwierdza, że:

użyteczność krańcowa dodatkowych konsumowanych jednostek maleje

jeżeli cena dobra spadnie, to w przypadku dóbr niższego rzędu:

efekt substytucyjny będzie dodatni, efekt dochodowy ujemny, a ich suma będzie miała wartość dodatnią

w przypadku dóbr Giffena wzrost ceny powoduje:

wzrost zapotrzebowania na te dobra

krzywa Engla pokazuje zależność między:

wielkością zapotrzebowania a dochodem

spadek popytu może być spowodowany przez:

spadek ceny produktu substytucyjnego

koszty całkowite są:

sumą kosztów stałych i zmiennych

krzywa kosztu krańcowego przecina krzywą kosztu przeciętnego:

w jej maksimum

koszt alternatywny określa się inaczej jako:

koszt utraconych okazji

popyt będzie nieelastyczny, gdy:

cena spada i całkowity utarg spada

koszt krańcowy to:

przyrost kosztu całkowitego niezbędny do zwiększania produkcji o jednostkę - mierzy on stopę zmian kosztu podzieloną przez zmianę produkcji

zysk ekonomiczny to:

przychody pomniejszone o koszty; różnica między utargiem całkowitym (TR) a kosztem całkowitym (TC)

model Sweezy'ego opisuje:

przyczyny sztywności cen na rynkach oligopolistycznych

w modelu Stackleberga:

przywódca ustala cenę i ilość

krzywa popytu firmy doskonale konkurencyjnej jest:

linią poziomą (krzywa popytu jest doskonale elastyczna)

w dylemacie więźnia:

• najbardziej optymalne rozwiązanie jest możliwe do osiągnięcia drogą kooperacji

• równowaga Nasha jest optymalna w sensie Pareto

• strategią dominującą jest równowaga Nasha

• więźniowie wybierają rozwiązanie niekorzystne dla nich z powodu braku możliwości kontaktu między sobą

paradoks Allois pokazuje, że:

• ludzie podejmują decyzje w zależności od poziomu wygranych

• ludzie nie postępują zgodnie z założeniem o racjonalnym wyborze

twierdzenie Coase'a mówi, że:

• precyzyjne zdefiniowanie praw własności pozwala osiągnąć alokację efektywną w sensie Pareto nawet, gdy występują efekty zewnętrzne

• nie ma znaczenia, kto posiada prawa własności dla efektywnej alokacji

dobra publiczne to takie dobra:

z których konsumpcji nie można nikogo wykluczyć

biurokracja wg teorii wyboru publicznego dąży do maksymalizacji:

budżetu, którym dysponuje

teoria pogoni za rentą dotyczy:

wykorzystywania pozycji politycznej do uzyskiwania sztucznych transferów ze sfery publicznej do prywatnej

w gospodarce, w której nie ma państwa i zagranicy występuje równość (o charakterze tożsamości):

I=S (inwestycje = oszczędności)

Dochód Narodowy można inaczej określić jako:

PNN w cenach czynników produkcji

różnica, która pozostanie po odjęciu od PNB PNN to:

amortyzacja

PKB per capita to:

PKB na głowę (na mieszkańca)

w modelu Solowa funkcja produkcji zależy od:

kapitału (K), pracy (L) i technologii (A)

poziomu kapitału i pracy efektywnej Y = F ( K, AL )

gdy stopa inflacji wynosi 0 to PKB w cenach realnych będzie:

równy PKB w cenach nominalnych

różnica, która pozostanie po odjęciu od PKB PNB to:

dochód z tytułu własności za granicą

przedmiotem zainteresowania makroekonomii jest:

zmiany przeciętnego poziomu cen w Polsce

przy obliczaniu PKB uwzględnia się:

• zakupy produktów i usług dokonywane przez agendy rządowe

• osobiste wydatki konsumpcyjne

• prywatne inwestycje krajowe brutto

funkcja produkcji Solowa w postaci intensywnej to funkcja produkcji w przeliczeniu na:

jednostkę pracy efektywnej

w podstawowym modelu globalnego popytu występują następujące składniki:

C - konsumpcja; I - inwestycje; G - wydatki rządowe; NX - export netto

Bank Centralny może:

wpływać na stopę procentową i poziom podaży pieniądza

kosztem utraconych możliwości w przypadku utrzymywania gotówki nie są:

dochody z dodatkowej pracy

na realny zasób pieniądza nie ma ją wpływu:

zmiany cen

na pieniądz M1 składają się:

gotówka i wkłady na żądanie

wzrost stopy procentowej obligacji powoduje:

wzrost popytu na pieniądz

baza monetarna to:

inaczej zasób pieniądza wielkiej mocy jest to łączna ilość banknotów i monet znajdujących się w bankach i w obiegu poza bankowym i będących w posiadaniu systemu bankowego

Bank Centralny wpływa na ilość pieniądza na rynku przez:

• ustalanie stopy rezerw obowiązkowych

• ustalanie stopy procentowej

• operacje otwartego rynku

koszt krańcowy utrzymywania pieniądza w postaci M3 to:

średni zysk osiągalny przy zainwestowaniu w papiery wysokiego ryzyka

jeśli stopa procentowa wzrośnie przy pozostałych wielkościach nie zmienionych to eksport netto powinien:

stopa procentowa nie wpływa na eksport netto

pod pojęciem hiperinflacji rozumie się:

sytuację, w której utrzymuje się bardzo wysoka stopa inflacji

korzyścią, którą ciągną z nieoczekiwanej inflacji dłużnicy jest:

spadek realnej stopy procentowej

straty podatników w wyniku inflacji są spowodowane:

stabilnością progów podatkowych, co w warunkach inflacji przesuwa podatnika do wyższej grupy podatkowej

deflacja oznacza:

spadek przeciętnej ceny dóbr w jakimś okresie

krzywa Philipsa pokazuje odwrotną zależność:

• pomiędzy wielkością bezrobocia i inflacją

• dowodzi ona, że wyższej stopie inflacji towarzyszy niższa stopa bezrobocia i odwrotnie; sugeruje to, że można wybrać niższe bezrobocie za cenę wyższej inflacji lub odwrotnie

długookresowa krzywa Philipsa jest:

pionowa

w długim okresie nie da się wybierać między inflacją a bezrobociem

stagflacja to równoczesne występowanie:

bezrobocia i inflacji

mianem automatycznych stabilizatorów określane są:

transfery z budżetu do sfery poza budżetowej

deficyt budżetowy występujący w gospodarce nawet w momencie, gdy w gospodarce jest pełne zatrudnienie, to:

deficyt zniknie

ujemne nachylenie krzywej popytu wynika z:

• jest konsekwencją prawa popytu gdy cena danego towaru wzrośnie nabywca skłania się do kupowania go mniej, i odwrotnie, gdy cena spadnie konsument będzie skłonny kupić go więcej (przy pozostałych czynnikach pozostających bez zmian - ceteris paribus)

• ujemne nachylenie krzywej można tłumaczyć dwoma efektami - substytucyjnym i dochodowym.

jeśli firma osiąga zerowe zyski ekonomiczne to:

• oznacza to tylko, że dany przemysł przestaje rosnąć, ponieważ nie ma już dłużej zachęt do wchodzenia w obszar jego działania

• w długookresowej równowadze o zyskach zerowych, wszystkie czynniki produkcji są wynagradzane według ceny rynkowej. Nie ma natomiast zysku czystego

PNN można obliczyć:

to inaczej dochód narodowy (DN)

od PNB (w cenach czynników produkcji) należy odjąć amortyzację

eksport netto określa się jako:

nadwyżka importu nad exportem

NX = X - Z

progresywny podatek od dochodów osobistych:

podatki płacone państwu podatki bezpośrednie i płatności transferowe

popyt na pieniądz jest to popyt na zasób pieniądza w ujęciu realnym realnym:

zasób pieniądza pieniądz nominalny skorygowany o zmiany poziomu cen

na popyt na pieniądz w ujęciu realnym ma wpływ:

• ceny

• stopa procentowa

• zmiany realnego dochodu

• siła nabywcza pieniądza

• koszt krańcowy (MC) utrzymywania pieniądza (suma odsetek, z których ludzie rezygnują nie decydując się na kupno obligacji)

• motyw transakcyjny

• motyw przezorności

realny PNB per capita:

to realny PNB podzielony przez liczbę mieszkańców kraju

realny PNB:

to miernik fizycznych rozmiarów produkcji wytworzonej w gospodarce, a roczna zmiana procentowa jego poziomu informuje o tempie wzrostu gospodarczego

rząd może skorzystać na inflacji:

nienadążanie stawek opodatkowania za inflacją:

• zjawisko drenażu podatkowego zmiany dochodów nominalnych powodują wchodzenie do wyższych progów podatkowych; aż do momentu, kiedy wysokość progów nie zostanie zweryfikowana państwo będzie zyskiwać a podatnicy tracić na inflacji

• komplikacje związane z opodatkowaniem zysków przedsiębiorstw konieczne jest ścisłe zdefiniowanie procedur, które pozwolą uwzględniać inflację na różnych etapach produkcji (analiza kosztów, przychodów, zysków) daje to podstawę do żądania wyższych podatków

• ludzie, którzy udzielili pożyczki państwu, tracą z powodu nieoczekiwanej inflacji

dobra publiczne to:

dobra, które będąc konsumowane przez jedną osobę mogą być jednocześnie konsumowane przez innych; np.: powietrze

amortyzacja to:

• inaczej zwana zużyciem kapitału trwałego, jest miarą szybkości zmniejszania się wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie, będącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia

• pojęcie to należy do kategorii strumienia i określa, w jakim stopniu zużywa się rzeczywisty zasób kapitału w każdym okresie; amortyzacja jest kosztem ekonomicznym, ponieważ dotyczy zasobów zużywanych w procesie produkcji

funkcje Banku Centralnego:

• jest bankiem banków działa jako bankier dla banków komercyjnych, zapewniając sprawne funkcjonowanie całego systemu bankowego

• jednocześnie jest bankiem państwa sprawuje kontrolę nad podażą pieniądza i finansuje deficyt budżetu państwa

• kredytodawca ostatniej instancji jest gotów udzielać pożyczek bankom i innym instytucjom finansowym w sytuacjach, gdy panika na rynkach finansowych zagraża całemu systemowi finansowemu

• zarządzanie długiem i finansowanie budżetu państwa musi czuwać, aby państwo było zdolne wywiązywać się ze swoich zobowiązań płatniczych w przypadku wystąpienia deficytu; 2 sposoby finansowania deficytu sektora publicznego: 1) państwo może pożyczyć niezbędne środki od społeczeństwa - sprzedaje papiery wartościowe (gł. weklse skarbowe i obligacje państwowe); 2) dodrukowanie pieniędzy - sprzedaż papierów wartościowych bankowi centralnemu, który pozostawia je u siebie; zarządzanie długiem - zestaw opinii na podstawie których bank centralny podejmuje decyzje dotyczące szczegółów związanych z emisją nowych papierów wartościowych

wzrost gospodarczy to:

przyrost realnego PNB (miary całkowitego dochodu gospodarki narodowej)

kiedy PNB wzrasta to:

następuje wzrost gospodarczy

założenia kosztów transakcyjnych:

zależą od charakteru zasobów zaangażowanych w transakcję (uniwersalne czy wyspecjalizowane), częstotliwości transakcji oraz stopnia niepewności

dylemat wspólnego pastwiska:

• ilustruje: konflikt między indywidualną racjonalnością a wspólnym interesem, działanie efektów zewnętrznych (wprowadzenie kolejnej krowy poprawia sytuację właściciela pogarszając sytuację innych)

• mechanizmy rozstrzygania tego problemu: wprowadzenie podatków, prywatyzacja pastwiska

co należy do aktywa?

są to papiery uprawniające posiadacza do otrzymywania określonego strumienia płatności odsetek w ściśle określonym terminie:

aktywa finansowe:

• weksle

• obligacje

• obligacje dające bezterminowe prawo do dochodu

• akcje przedsiębiorstw

aktywa banków komercyjnych:

• gotówka

• weksle i kredyty krótkoterminowe

• pożyczki średnio i długoterminowe

• papiery wartościowe pozbawione ryzyka (np. bony skarbowe)

• kredyty w innych walutach

co należy do pasywa?

wkłady na żądanie (a vista)

wkłady terminowe

certyfikaty depozytowe

wkłady w innych walutach

pojęcie płynności:

dotyczy szybkości i pewności, z jaką dana pozycja aktywów może być z powrotem zamieniona na pieniądz w dowolnym momencie, w którym zażyczą sobie tego jej posiadacze. Z tego punktu widzenia składnikiem aktywów o najwyższej płynności jest sam pieniądz (gotówka)

bilans banków:

suma aktywów musi być równa sumie pasywów

który rodzaj bezrobocia można zaliczyć do naturalnej stopy bezrobocia?

bezrobocie frykcyjne

bezrobocie dobrowolne

naturalna stopa bezrobocia stopa, która obserwujemy wówczas, gdy rynek jest w równowadze

rodzaje bezrobocia:

• frykcyjne wynika z faktu, że w gosp. pewne liczba osób zmienia pracę

• strukturalne zbliżone do bf ale chodzi tu o długofalową zależność; w wyniku głębokich i trwałych zmian w gosp. całe branże tracą rację bytu, a zatrudnieni w nich ludzie zasilą zasób bezrobotnych (PGR, górnicy)

• typu keynesowskiego rynek dóbr i usług w równowadze, ale gosp. nie jest w stanie w pełni wykorzystać możliwości produkcyjnych, oznacza to utrzymywanie się bezrobocia

• klasyczne neoklasyczni ekonomiści - skutek zjawisk ograniczających możliwości funkcjonowania mechanizmu rynkowego, chodzi o interwencję związków zawodowych Naciskających na zwiększanie płac oraz ustalanie płac min powyżej poziomu równowagi

• chroniczne utrzymujące się przez dłuższy czas i dotyczące tych samych osób, które mimo prób nie są w stanie znaleźć pracy

• cykliczne związane z naturalnymi wahaniami zatrudnienia wynikającymi ze zmian koniunktury gospodarczej

• utajone mówi o osobach, które nie są rejestrowane przez oficjalne statystyki

• dobrowolne nie chcą pracować za płacę realną odpowiadającą warunkom równowagi

• przymusowe jeżeli pracownik jest gotów zaakceptować przedłożoną mu ofertę pracy za obowiązującą na rynku płacę, a mimo to nie może znaleźć zatrudnienia

rodzaje inflacji:

• popytowa wzrost popytu sięgający poza stan pełnego zatrudnienia; wzrost cen i powrót do poprzedniej wielkości produkcji

• kosztowa zmiana kosztów, które wpływają na ograniczenie wielkości produkcji

stagflacja, to:

utrzymywanie się wysokiej inflacji, której towarzyszy obniżeniem poziomu produkcji (wzrost bezrobocia); często jest ona spowodowana ujemnym wstrząsem podażowym (wywołuje on wzrost cen i spadek produkcji w krótkim okresie)

funkcje pieniądza:

• środek wymiany

• jednostka rozrachunkowa - wyrażone są w niej ceny i prowadzone są rozliczenia

• środek przechowywania wartości (tezauryzacji) - można go wykorzystać do dokonania zakupów w przyszłości

• miernik odroczonych płatności - rola jednostki rozrachunkowej w długim okresie

rodzaje pieniądza:

• symboliczny - środek płatniczy, którego wartość, czy też siła nabywcza, znacznie przewyższa koszt jego wytworzenia lub wartość jako towaru w innych jak pieniądz zastosowaniach (np. banknoty)

• bezgotówkowy (wkładowy) - środek wymiany, którego podstawą jest wierzytelność przedsiębiorstwa prywatnego lub osoby fizycznej; są środkiem wymiany

motywy utrzymywania pieniędzy:

• transakcyjny - odzwierciedla fakt niedoskonałej synchronizacji wpływów i wydatków w czasie

• przezorności - z góry decydujemy się trzymać pewien zasób pieniądza na pokrycie nieprzewidzianych wydatków, których dokładnego rodzaju nie jesteśmy w stanie przewidzieć

motyw transakcyjny i przezorności wyjaśniają łącznie najważniejsze przyczyny trzymania pieniądza w roli środka wymiany

• portfelowy - niechęć ludzi do ryzyka; skłonni są poświęcić wyższą stopę zwrotu dla zapewnienia sobie bezpieczeństwa lokat, tj. takiego portfela inwestycyjnego, który przyniesie niższą, ale dającą się łatwiej przewidzieć stopę zysku

czym kieruje się oligopol?

w modelu Stackelberga w oligopolistycznej strukturze rynkowej istnieje naturalna tendencja do utrzymywania się cen na względnie stałym poziomie

prawa własności:

• dopóki mamy dobrze zdefiniowane p.w. co do dobra wywołującego efekty zewn., dopóty nie ma znaczenia, kto jest w posiadaniu tych praw - strony mogą wymieniać się odchodząc od swoich początkowych zasobów do alokacji efektywnej w sensie Pareta

• wyłączność (ekskluzywność) - dotyczy suwerenności właściciela w dysponowaniu uprawnieniami do przedmiotu własności wobec uprawnień innych osób

• przenośność (transferowalność) - odnosi się do swobody przekazywania przedmiotu własności innym podmiotom

funkcja banków komercyjnych:

to pośrednicy finansowi, którym państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzielaniu kredytów i przyjmowaniu depozytów, włączając w to wkłady, w których ciężar mogą być wystawiane czeki

kreacja podaży pieniądza:

• podaż pieniądza to całkowita wartość znajdująca się w obiegu zasobów pieniądza, występującego w roli środka wymiany

podaż pieniądza (M1) = mnożnik kreacji pieniądza x baza monetarna (H)

• mnożnik kreacji pieniądza obrazuje wielkość zmiany ilości pieniądza w ujęciu M1 wywołanej zmianą bazy monetarnej o jednostkę; wysokość zależy od planowanej przez banki stopy rezerw gotówkowych oraz planowanego stosunku gotówki w obiegu w sektorze pozabankowym do całkowitej wartości wkładów w bankach

mnożnik

stopa gotówki w obiegu do wkładów

stopa rezerw gotówkowych

C - gotówka w obiegu pozabankowym

D- wkłady (depozyty) a vista

R - rezerwy banków

równowaga konsumenta - co wpływa?

użyteczność

dobra X i Y są komplementarne. Spada popyt na X, jak wzrośnie cena Y?

jeżeli popyt na X spada to cena Y wzrasta

co to jest inflacja?

to wzrost przeciętnego poziomu cen i dóbr w jakimś okresie; czysta - ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie

co zaliczamy do teorii gier?

• rodzaje gier

• postać rozwinięta gry: graf, macierz

• strategie: czyste, mieszane, dominująca

• równowaga Nasha

• wartość oczekiwana

• dylemat więźnia

• dylemat wspólnego pastwiska

• paradoks Allais

• skłonność do ryzyka

• awersja do ryzyka

1

1

10

---