Wielkości podstawowe
Wielkość |
Nazwa |
Symbol |
Długość |
metr |
m |
Masa |
kilogram |
kg |
Czas |
sekunda |
s |
Natężenie prądu elektrycznego |
amper |
A |
Temperatura termodynamiczna |
kelwin |
K |
Ilość materii |
mol |
mol |
Światłość |
kandela |
cd |
|
||
Kąt płaski |
radian |
rad |
Kąt bryłowy |
steradian |
sr |
Wielkości dodatkowe
Wielkość |
Nazwa |
Symbol |
Jednostka |
Wymiar |
Częstotliwość |
herc |
Hz |
|
s-1 |
Siła |
niuton |
N |
|
kg m/s2 |
Ciśnienie |
paskal |
Ps |
N/m2 |
kgm-1/s2 |
Energia, praca |
dżul |
J |
N m |
kg m2/s2 |
Moc |
wat |
W |
J/s |
kg m2/s3 |
Ładunek elektryczny |
kulomb |
C |
|
A s |
Napięcie elektryczne |
wolt |
V |
J/C, W/A |
kg m2 s-3 A-1 |
Natężenie pola elektrycznego |
wolt na metr |
|
V/m, N/C |
kg m s-3 A-1 |
Pojemność elektryczna |
farad |
F |
C/V |
kg-1 m-2 s4 A2 |
Opór elektryczny |
om |
|
V/A |
kg m2 s-3 A-2 |
Przewodność elektryczna |
simens |
S |
A/V, |
kg-1 m-2 s3 A2 |
Strumień magnetyczny |
weber |
Wb |
V s |
kg m2 s-2 A-1 |
Indukcja magnetyczna |
tesla |
T |
Wb/m2 |
kg s-2 A-1 |
Natężenie pola magnetycznego |
amper na metr |
|
|
A/m |
Indukcyjność magnetyczna |
henr |
H |
Wb/A |
kg m2 s-2 A-2 |
Temperatura Celsiusa |
stopień Celsiusa |
oC |
|
K |
Strumień świetlny |
lumen |
lm |
|
cd sr |
Natężenie oświetlenia |
luks |
lx |
lm/m2 |
cdsr/m2 |
Aktywność źródła promieniotwórczego |
bekerel |
Bq |
|
s-1 |
Jednostki ciśnienia
jednostka ciśnienia |
oznaczenie |
Pa (SI); [Pa] = [N * m-2] |
inne jednostki |
milimetry słupa rtęci |
mm Hg |
133,322 |
1,33322 hPa; |
atmosfera fizyczna |
atm |
1,01325 * 105 |
1013,25 hPa; |
atmosfera techniczna |
at |
9,80665 * 104 |
980,665 hPa |
bar |
bar |
105 |
1000 hPa |
funt na cal kwadr., lb/in2 |
psi |
6.8927 * 103 |
0,06893 bar; |
tor |
Tr |
133,322 |
1mm Hg; |
Jednostki długości
1 metr jest równy drodze jaka przebywa w próżni światło w ciągu czasu 1/299792458 sekundy.
Pierwotnie 1 metr miał być równy 1/40 000 części ćwiartki południa Ziemskiego. Później dopiero stwierdzono, że nie jest zbyt wygodnie określać jednostkę wymagającą odbywania podróży dookoła Świata. Poza tym Ziemia zmienia w niewielkim stopniu swój kształt, więc i sam metr nie byłby stabilnie określony. Mimo zmiany definicji "obecny metr" jest w z dobrym przybliżeniem zgodny z pierwotnym "metrem geograficznym".
sążeń = 3 łokcie = 6 stóp = 72 cale = 864 linie = 1728 milimetrów
łokieć = 2 stopy = 4 ć wierci = 24 cale = 288 linii = 576 milimetrów
stopa = 288 mm: ć wierć = 6 cali = 144 mm; cal = 12 linii = 24 milimetry
pręt = 15 stóp = 180 cali = 4320 milimetrów
mila = 4 ć wierć mile = 8 półć wierć mili, czyli staje milowe = 14816 łokci = 8534,3 metra
JEDNOSTKA |
SKRÓT |
WARTOŚĆ |
|
1 eksametr |
1 Em |
1000000000000000000 m |
1018 m |
1 petametr |
1 Pm |
1000000000000000 m |
1015 m |
1 terametr |
1 Tm |
1000000000000 m |
1012 m |
1 gigametr |
1 Gm |
1000000000 m |
109 m |
1 megametr |
1 Mm |
1000000 m |
106 m |
1 kilometr |
1 km |
1000 m |
103 m |
1 hektometr |
1 hm |
100 m |
102 m |
1 metr |
1 m |
1 m |
100 m |
1 decymetr |
1 dm |
0,1 m |
10-1 m |
1 centymetr |
1 cm |
0,01 m |
10-2 m |
1 milimetr |
1 mm |
0,001 m |
10-3 m |
1 mikrometr |
1 µm |
0,000001 m |
10-6 m |
1 nanometr |
1 nm |
0,000000001 m |
10-9 m |
1 pikometr |
1 pm |
0,000000000001 m |
10-12 m |
1 femtometr |
1 fm |
0,000000000000001 m |
10-15 m |
1 attometr |
1 am |
0,000000000000000001 m |
10-18 m |
jednostka długości |
oznaczenie |
metry (SI) |
inne jednostki |
angstrem |
A |
10-10 |
0,1nm |
mikron |
µ |
10-6 |
1µm |
cal, inch |
in |
2,54 * 10-2 |
2,54cm |
stopa, foot |
ft |
0,30480 |
12in |
jard, yard |
yd |
0,9144 |
3ft |
sążeń, fantom |
fm |
1,8288 |
6ft |
kabel, cable |
|
185,2 |
0,1Mm |
mila (bryt.), mile |
M, mile |
1609,344 |
528ft |
mila morska, nautical mile |
Mm, NM, nam, |
1852 |
|
jednostka astronomiczna |
UA |
1,496 * 1011 |
|
rok świetlny |
|
9,4605 * 1015 |
|
Jednostki energii
jednostka energii |
oznaczenie |
J (SI); |
inne jednostki |
elektronowolt |
eV |
1,60210 * 10-19 |
|
erg |
erg |
10-7 |
|
kaloria |
cal |
4,1868 |
|
british thermal unit |
BTU |
1,053 * 103 |
|
kilowatogodzina |
kWh |
3,6 * 106 |
|
|
Jednostki masy
Pierwotnie kilogram był określany jako masa 1 litra wody. Ale woda to dosyć skomplikowana substancja (może mieć różny skład izotopowy atomów, zanieczyszczenia, nawet coś w rodzaju struktury krystalicznej), więc trudno byłoby utrzymać stabilność takiej jednostki. Nic dziwnego, że później definicję zmieniono. Starano się jednak zachować zgodność między stara, a nową jednostką. Dlatego w przybliżeniu dalej można uważać, że 1kg jest masą 1l (chłodnej) wody.
1 eksagram 1 Eg 1000000000000000 kg 1015 kg
1 petagram 1 Pg 1000000000000 kg 1012 kg
1 teragram 1 Tg 1000000000 kg 109 kg
1 gigagram 1 Gg 1000000 kg 106 kg
1 megagram (1 tona) 1 Mg (1 t) 1000 kg 103 kg
1 kilogram 1 kg 1 kg 100 kg
1 hektogram 1 hg 0,1 kg 10-1 kg
1 dekagram 1 dag 0,01 kg 10-2 kg
1 gram 1 g 0,001 kg 10-3 kg
1 decygram 1 dg 0,0001 kg 10-4 kg
1 centygram 1 cg 0,00001 kg 10-5 kg
1 miligram 1 mg 0,000001 kg 10-6 kg
1 mikrogram 1 µg 0,000000001 kg 10-9 kg
1 nanogram 1 ng 0,000000000001 kg 10-12 kg
1 pikogram 1 pg 0,000000000000001 kg 10-15 kg
1 femtogram 1 fg 0,000000000000000001 kg 10-18 kg
1 attogram 1 ag 0,000000000000000000001 kg 10-21 kg
jednostka masy oznaczenie kg (SI) inne jednostki
energetyczny równoważnik MeV/c2 1,7826 * 10-30
atomowa jednostka masy u 1,660531 * 10-27
karat (metryczny) kr 2 * 10-4 0,2g
uncja, ounce oz 2,835 * 10-2 1/16lb; 28,35g
funt (bryt.), pound lb 0,45359 453,59g
kwintal q 102
tona t 103
|
Jednostki mocy
jednostki mocy |
oznaczenie |
W (SI) |
inne jednostki |
kilowat |
kW |
1000 |
|
kilogramometr |
kG*m/s |
9,8066 |
kilogram-siła razy metr na sekundę |
kilokaloria na sekundę |
kcal/s |
4184,1 |
|
kilokaloria na godzinę |
kcal/h |
1,163 |
|
koń mechaniczny |
KM |
735,29 |
hpm (horsepower metric) |
angielski koń parowy |
hp |
745,71 |
horsepower |
erg na sekundę |
erg/s |
0,0000001 |
|
stopofunt-siła na sekundę |
ft*lbf/s |
1,35292 |
|
angielska jednostka ciepła na sekundę |
BTU/s |
1054,85 |
|
Jednostki objętości