14.10.2008

PSYCHOLOGIA

- bada mechanizmy związane z regulacją zachowania,

- neurofizjologia,

- dlaczego ktoś zachowuje się tak a nie inaczej,

- co wpływa na ten sposób działania (eksperymenty na zwierzętach, deaferentacja ręki u małpy, wywoływanie stresu u myszy).

Definicje psychologii

• nauka, zmierzająca do wyjaśnienia przyczyn (mechanizmów) określonych zachowań i doznań człowieka,

• wyjaśnia dlaczego ludzie zachowują się tak a nie inaczej i co przy tym odczuwają (psychopatia).

Strukturalizm 1879

• Wilhelm Wundt - 1879 -> założył laboratorium w Lipsku (introspekcja)

• tylko psycholog może być obiektem badań,

• dążenia do poznania struktury stanów umysłowych poprzez rozkładanie na czynniki pierwsze = wrażenia

Funkcjonalizm 1900

• William James, John Dawey - nie pytali „Czym jest świadomość?”, ale „Czemu ona służy?”

• koncentracja na procesie uczenia się

Psychologia głębi 1900

• Zygmunt Freud, Carl Jung, Alfred Adler,

• zwrócenie uwagi na nieświadomość,

• początkowo hipoteza, a dopiero później interpretacja wolnych skojarzeń.

• analiza marzeń sennych

Psychologia postaci 1912

• Wolfgang Kohler, Max Wertheimem,

• postać (Gostalt) jest ważniejsza niż jej składowe części,

• wgląd (obserwacje małp przez Kohlera)

• percepcja i pamięć

Behawioryzm 1913

• John Watson (psychologia szczura)

• próba unaukowienia psychologii na wzór nauk przyrodniczych,

• (….) do dzisiaj - eksperymenty laboratoryjne, chociaż fizyka już dawno od tego odeszła,

• Einstein - eksperyment myślący,

• niemożność kontroli zmiennych

• „wrodzona bezradność” - eksperyment z rybami (wrzucono do akwarium ryby, włożono na środek szybę, zostawiając miejsce do przepłynięcia; ryby to miejsce odnalazły i z niego korzystały; wymienienie szyby, która przedziela akwarium, nie dając możliwości przemieszczenia się do drugiej połowy; ryby, cały czas uderzają w miejsce które niegdyś było przestrzenią)

Psychologia humanistyczna

• Carl Rogers, Abraham Maslow

• behawioryzm - zapomniał o jednostce,

• psychoanaliza - ułomna psychologia,

• cel - samorealizacja,

• założenie - człowiek z natury jest dobry,

• nie wolno osądzać zachowań klienta

Psychologia poznawcza

Psychologia studenta

• współczesny behawioryzm,

• wiąże się z tradycyjnym podejściem do psychiki, czyli koncentracją na czynnościach poznawczych i pomijaniu czynników emocjonalnych, które ewentualnie traktuje się jako swojego rodzaju tło lub zabarwienie funkcji kognitywnych (poznawczych)

Kognitywistyka

• wypukłości na czaszce zastąpiono MODUŁAMI

• kuszące - bo szwalnia z konieczności poznania struktury i funkcji mózgowia,

• działanie komputera - (…..)

• brak elastyczności, paralelizmu działania, polimodalności, plastyczności

Pryzmat metody

• introspekcjonizm

• psychoanaliza (psychologia głębi)

• behawioryzm

Przedmiot zainteresowań

(ogólna, kliniczna, sądowa (penitecjonarna), wychowawcza, rozwojowa, społeczna, zdrowia, środowiska, komunikacji)

Biologia czy natura?

Teorie:

- natywistyczne (koniec XIX wieku, właściwości genetyczne są odpowiedzialne za całokształt zmian rozwojowych; rozwój psychiczny polega na ujawnieniu się tych właściwości niezależnie od środowiska)

- empiryzm (środowiskowa)

- konwergencji

- czterech czynników

Biologia

• wpływ Darwina (Alfred Binet) testy inteligencji / Karl Buhler

• eugenika - wprowadził Francis Galton (kuzyn Darwina) Alexis Carrel, Platon

• selekcja jednostek wartościowych genetycznie i eliminacja małowartościowych,

• frenologia (Franz J. Gall - organologia, kranioskopia - Johan Spurheim),

• fizjognomika (niskie czoło)

Środowisko

- John Locke (XVII w) - biała karta

- Watson - „dajcie mi zdrowe dziecko…”

- badanie rodziny

a) uzdolnione (Straus, Bach),

b) przestępcze

- wyjaśnienie zależy od „wiary” badacza

Konwergencja

• William Sterm - wprowadził pojęcie „iloraz inteligencji”

• współdziałanie między środowiskiem i dziedzicznością,

• dyspozycje psychiczne stanowią jedynie związki cech, które wykształcają się dzięki działaniu środowiska,

• współdziałanie a nie sumowanie się czynników

Cztery czynniki

• Lech Wygotski - wpływ marksizmu,

• genetyka,

• środowisko,

• wychowanie,

• własna aktywność człowieka,

- Czynność (PROCES) a zdolności psychiczne

Czynność złożona

- funkcja złożona (P.Anochin):

F₂ = f₁ + f₂ + f₃ + f₄ + f₄ + … f₆

• A.R.Łuria - dynamiczny charakter = zmienność w zależności od zaistniałeś sytuacji,

• czyli nie schemat, lecz scenariusz działania

Przykład scenariuszu działania w:

- tradycyjnym sklepie:

Wejście -> rozglądanie się -> podejście do lady -> (…..) -> (….) towarów -> pytanie o cenę -> (rezygnacja) -> płacenie - (pożegnanie) -> wzięcie towarów -> wyjście

- sklep samoobsługowy

Wejście (wzięcie koszyka) -> rozglądanie się -> wybieranie towarów -> sprawdzanie ceny -> (odstawienie) -> podejście do lady -> wyłożenie towarów na taśmę -> płacenie ->(…)

- warianty - promocja, wyprzedaż, wszystkie towary za 4 zł

5

---