Inhalacje w lecznictwie uzdrowiskowym

W lecznictwie stosuje się aerozole powstałe z rozproszenia roztworów leczniczych w powietrzu
INHALACJE LECZNICZE- polegają na wprowadzeniu do układu oddechowego aerozolu leczniczego

AEROZOLE - są to bardzo rozdrobnione cząsteczki ciał stałych lub płynów, zawieszone w gazie

RODZAJE AEROZOLI

• pyły - cząstki ciała stałego zawieszone w gazie

• mgły - cząstki cieczy zawieszone w gazie

• pary - średnica cząstki mniejsza niż l mikrometr

• aerozole prawdziwe - średnica cz. 0,1-10 mikrometrów

• spraye - średnica cząstki większa niż 10 mikrometrów

AEROZOLE

• Aerozole antropogenne - powstają w wyniku działalności człowieka

• Aerozole homogeniczne - występują w nim cząstki (monodyspersyjne) jednakowej wielkości

• Aerozole heterogeniczne - występują w nim cząstki (heterodyspersyjne) różnej wielkości

Aerozole naturalne

oddziałujące korzystnie oddziałujące szkodliwie mineralne organiczne

- aerozol wody morskiej

nad brzegiem morza

- aerozole solanki: - aerozole piasku - pyłki kwiatowe - aerozole - zarodniki

wulkanicznego - sierść zwierząt - bakterie

wokół tężni w komorach - wirusy

powyrobiskowych - grzyby

kopalni soli

DZIAŁANIE BIOLOGICZNE AEROZOLI

• skład chemiczny

• wielkość cząsteczek

• trwałość aerozolu

• właściwości dróg oddechowych

WYTWARZANIE AEROZOLI DLA CELÓW LECZNICZYCH

• dozowniki ciśnieniowe (spraye)

• dozowniki proszkowe (spinhalery)

• nebulizatory - pneumatyczne (Bulingi)

• - ultradźwiękowe

• inhalatory Schnitzlera

Aktualnie aerozole dla celów leczniczych wytwarza się trzema sposobami:
1. Inhalatorem pneumatycznym, dyszowym, wytwarzającym aerozole za pomocą sprężonego powietrza

2. Inhalatorem ultradźwiękowym, wytwarzającym aerozole za pomocą ultradźwięków (najważniejszą jego częścią jest generator ultradźwięków, którego zasadniczą część stanowi płytka z minerału, drgająca pod wpływem zastosowanego prądu elektrycznego).

UWAGA: Ultradźwięki działają utleniająco lub redukująco na wiele związków chemicznych !!!

WYTWARZANIE AEROZOLI DLA CELÓW LECZNICZYCH
3. Dozownikiem aerozolu, inhalatorem kieszonkowym, indywidualnego stosowania, który działa na zasadzie przechodzenia skroplonego gazu zawierającego określony środek leczniczy w postać gazową

iNHALACJE OKOłOTĘŻNIOWE
Cenną odmianę inhalacji chlorkowo-sodowych, jodowych, bromkowych, stanowi wziewanie aerozolu unoszącego się w powietrzu w bliskim otoczeniu tężni.

TĘŻNIE

Warzelnia soli
Proces produkcji soli niezmienny od ponad 160 lat polega na odgrzewaniu stężonej solanki.

Produktami ubocznymi są szIam i ług służące do celów leczniczych.

Proces technologiczny

Zabytkowa warzelnia soli, gdzie w ten niezmienny sposób od przeszło 170 lat wytwarza się sól spożywczą oraz jej pochodne

WPŁYW SPOSOBU ODDYCHANIA NA SKUTECZNOŚĆ INHALACJI

• normalne - ok. 50% wdychanego aerozolu zostaje usunięte z płuc podczas wydechu

• płytkie i częste - ok. 10% aerozolu wywiera działanie na drogi oddechowe

• spokojne i głębokie - 50-80% aerozolu wywiera działanie na drogi oddechowe

ZMIANY PATOLOGICZNE DRÓG ODDECHOWYCH MAJĄCE WPŁYW NA SKUTECZNOŚĆ INHALACJI

• organiczne zwężenia

• skurcz oskrzeli

• obrzęk błony śluzowej

• złogi gęstej wydzieliny

• rozstrzenie oskrzeli

• rozedma płuc

CELE INHALACJI

• nawilżenie dróg oddechowych

• rozrzedzenie lepkiej wydzieliny oskrzelowej

• usprawnienie transportu wydzieliny na zewnątrz

• normalizacja działania nabłonka rzęskowego

• przyśpieszenie regeneracji nabłonka rzęskowego
  

- zmniejszenie obrzęku błony śluzowej

-. zniesienie skurczu mm gładkich oskrzeli

- usunięcie (z wydzieliną) patogenów np. bakterie, wirusy

- zlikwidowanie zakażenia dróg oddechowych

-. zapobieżenie reakcji antygen-przeciwciało

CHARAKTERYSTYKA TERAPII INHALACYJNEJ

• ogromna powierzchnia wchłaniania

• pow. oddechowa ok. 45m2 (pełny wdech 90 m2)

• krótki czas reakcji na lek (pominięta wątroba)

• mało objawów niepożądanych

• możliwość bezpośredniego sterowania dozowaniem leku

• możliwości immunomodulujące

ZACHOWANIE SIĘ PACJENTA PODCZAS INHALACJI

• pacjent powinien być wypoczęty

• nie powinno się wykonywać inhalacji bezpośrednio po posiłku

• ubiór nie powinien krępować ruchów klatki piersiowej

• pacjent powinien przyjąć pozycję wyprostowaną

• podczas inhalacji nie należy rozmawiać

• po inhalacji należy pozostać w pomieszczeniu wypoczynkowym przynajmniej przez 20 min.

• podczas serii inhalacji nie należy: palić tytoniu, pić zimnych napojów, głośno mówić

• oddychanie :

• wdech-nos, wydech-usta lub odwrotnie

• na szczycie wdechu należy na chwilę wstrzymać oddech

• przy leczeniu d. d. o należy oddychać nieco głębiej

• przy leczeniu g.d.o. należy oddychać płycej niż zwykle

NIEPOŻĄDANE OBJAWY INHALACJI W KAŻDYM PRZYPADKU WYSTĄPIENIA

NIEPOŻĄDANYCH OBJAWÓW NALEŻY NATYCHMIAST PRZERWAĆ INHALACJĘ

I UDZIELIĆ ODPOWIEDNIEJ POMOCY LEKARSKIEJ

NIEPOŻĄDANE OBJAWY INHALACJI

• skurcz oskrzeli, suchy kaszel w trakcie inhalacji:

• antybiotyków

• wyciągu z rumianku

• chłodnych lub zimnych (u osób z nadwrażliwością oskrzelową)

• zawroty głowy, mroczki przed oczami:

• przy zbyt szybkim lub zbyt głębokim oddychaniu

WODY MINERALNE STOSOWANE W INHALACJACH

1. wody solankowe

hipo- i izotoniczne - zwilżają błonę śluzową upłynniają wydzielinę

- hipertoniczne-

• rozrzedzają wydzielinę

• wywołują przekrwienie bł. śluzowej

• zwiększaj ą wydzielanie gruczołów śluzowych i surowiczych

WODY MINERALNE STOSOWANE W INHALACJACH

2. wody alkaliczne - działanie

- przeciwzapalnie

- przeciwalergicznie

- spazmolityczne

3. wody siarczkowo-siarkowodorowe

- silnie podrażniają błony śluzowe (stosowane w zapaleniach z wydzieliną śluzowo-ropną)

4. wody radonowe (- można stosować u osób powyżej 40 lat)

- w niskich stężeniach - działanie wzmacniające odporność organizmu

LEKI STOSOWANE W INHALACJACH

• spazmolityczne (np. Berotec,)

• sekrecyjne (np. zw. jodu, olejki eteryczne)

• mukolityczne (np. Mucosolvan)

• leki przeciwzapalne (np. Budesonid)

• antybiotyki i chemioterapeutyki (też Propolis)

• leki krąźeniowo-nasercowe

TEMPERATURA ROZTWORU INHALACYJNEGO

1. inhalacje zimne (18-25st.C)

• - działają przeciwzapalnie

• - zmniejszają przekrwienie i obrzęk dróg oddechowych

• - u osób z nadwrażliwością oskrzeli mogą wywołać ich skurcz

2. inhalacje letnie (33-3 5stC)

TEMPERATURA ROZTWORU INHALACYJNEGO

3. inhalacje ciepłe (36-38stC)

• - poprawa ukrwienia błony śluzowej dróg oddechowych

• - zwiększenie wydzielania śluzu

• - przyśpieszenie ruchu rzęsek

TEMPERATURA ROZTWORU INHALACYJNEGO

• Inhalacje najlepiej jest wykonywać roztworem o temp. 33-35⁰C, ponieważ wtedy nie działają drażniąco.

• U osób nadwraźliwych należy zaczynać leczenie od inhalacji ciepłych.

WSKAZANIA DO INHALACJI

• przewlekłe nieżyty nosa i gardła

• zmiany naczyniomchowe

• alergiczny nieżyt nosa

• przewlekły nieżyt trąbki słuchowej

• przewlekłe zapalenia zatok przynosowych (także stany pooperacyjne)

• przewlekły nieżyt krtani, dysfonie

• przewlekłe stany zapalne tchawicy i oskrzeli

WSKAZANIA DO INHALACJI cd.

• rozedma płuc

• pylica płuc

• dychawica oskrzelowa

• rozstrzenie oskrzeli

• mukowiscydoza

• stany po zapaleniu płuc i oskrzeli

PRZECIWWSKAZANIA DO INHALACJI

• ostre choroby górnych dróg oddechowych

• przewlekłe nieżyty górnych dróg oddechowych w okresie zaostrzeń

• choroby górnych dróg oddechowych z upośledzoną drożnością

• zaawansowana niewydolność oddechowa

• choroby nowotworowe

• niewydolność krążenia

• choroby zakaźne (w tym gruźlica i promienica płuc)

• krwioplucie

• chrypka niezdiagnozowana

---