W
Wskaż różnice między Akcją a Obligacja
Różnica między akcją a obligacją polega na tym, że akcja jest formą finansowania własnościowego, a obligacja - instrumentem pożyczkowym.
Akcja to papier wartościowy:
· stwierdzający bezwarunkowe uczestnictwo jej właściciela w kapitale (majątku) spółki akcyjnej,
· uprawniający do partycypacji w zyskach spółki akcyjnej w formie tzw. dywidendy, oraz do majątku spółki - w razie jej likwidacji,
· stwierdzający odpowiedzialność za zobowiązania spółki do wysokości wartości akcji.
Czyli akcja reprezentuje określoną część kapitału akcyjnego banku, będąc równocześnie tytułem własności.
Akcja spełnia 2 podstawowe funkcje:
1. jest instrumentem finansowania powstania i rozwoju spółki akcyjnej,
2. jest instrumentem lokat dla wolnych kapitałów.
Obligacja to papier wartościowy:
· zawierający zobowiązanie emitenta w stosunku do inwestora,
· stwierdzający wierzytelność pieniężną (instrument długu),
· będący instrumentem pożyczkowym i instrumentem lokat.
Obligacja jest dowodem udzielenia emitującemu bankowi pożyczki przez jej posiadacza i zobowiązaniem dłużnika do zwrotu pożyczonej kwoty wraz z ustalonym oprocentowaniem w sposób i w terminach określonych w obligacji. Obligacje są uniezależnione od ryzyka działalności banku i uprawniają ich posiadaczy do otrzymania stałego oprocentowania. Obligacje mogą być wykupione przez emitujący je bank jednorazowo lub ratalnie.
Wyjaśnij i omów funkcje pieniądza:
miernik wartości - za pomocą pieniądza łatwo określić wartość nabytych rzeczy.
środek wymiany - pieniądz pośredniczy przy kupnie i sprzedaży towarów.
środek płatniczy - umożliwia spłatę wszelkiego rodzaju długów i zobowiązań.
można łatwo go przechowywać, a przy tym nie traci na wartości nominalnej.
Wyjaśnij i scharakteryzuj podstawowe funkcje państwa:
Państwo zmierza do osiągnięcia określonych celów, realizuje określone zadania i spełnia określone funkcje.
Podstawowymi funkcjami, które obecnie spełnia każde państwo to:
1. funkcja wewnętrzna (najważniejsza) - to działania państwa na rzecz utrzymania i umocnienia istniejącego ustroju społecznego, gospodarczego, Utrzymanie porządku wewnątrz kraju i zapewnienie bezpieczeństwa jego mieszkańcom. W realizację tej funkcji zaangażowane są: organa administracji, policja, więziennictwo, sady, prokuratura oraz w razie potrzeby wojsko.
2. Funkcja zewnętrzna - ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu od zewnątrz. Ochrona przed zagrożeniami ze strony innych państw czy organizacji - zapewnienie bezpieczeństwa politycznego, terytorialnego, gospodarczego, ludnościowego i niezależności państwa.
3. Funkcja gospodarczo-organizatorska. Każde państwo ma istotny udział w kształtowaniu, organizowaniu i oddziaływaniu na życie gospodarcze przez: budowanie infrastruktury (drogi, mosty) niezbędnej do życia społecznego, ustanawia pieniądz, który jest miernikiem wymiany handlowej, ustanawia miary i wagi Państwo prowadzi politykę gospodarczą, chroni ją od nadmiernej ingerencji z zewnątrz.
4. Funkcja kulturalno-wychowawcza - realizowana przez propagowanie pewnych wartości kulturalnych i politycznych, korzystnych z punktu widzenia państwa a zwalczanie niekorzystnych. Realizuje je za pomocą szkolnictwa, środków masowego przekazu. Rozmaite organizacje społeczne, kościoły wspomagają państwo. Stosuje informację, perswazję, pozyskiwanie zwolenników czy pewnego rodzaju administracyjne czy finansowe restrykcje.
5. Funkcja socjalna - zapewnienie pewnych, godnych warunków życia zwłaszcza biedniejszej części społeczeństwa aby, różnice społeczne nie były przyczyną wybuchów społecznych, państwo stara się ich wspierać, budować solidarność społeczeństwa. . Stara się rozwijać talenty społeczeństwa, dba o ochronę jego zdrowia. Organizuje ubezpieczenia społeczne, pomoc socjalną, zaopatrzenie inwalidów.
Wyjaśnij i scharakteryzuj podstawowe funkcje pieniądza:
Funkcje pieniądza
miernik wartości,
środek wymiany w procesie kupna-sprzedaży,
środek tezauryzacji (gromadzenia pieniędzy)
Miernik wartości. Pieniądz umożliwia określenie ceny danej rzeczy w sposób zrozumiały dla wszystkich
Środek wymiany. W gospodarce pieniężnej ludzie mogą sprzedawać komukolwiek to, co chcą, a następnie za pieniądze, które otrzymają, mogą kupić pożądane dobro lub usługę. Tak więc pieniądz, będąc środkiem wymiany, znacznie ułatwia i przyspiesza proces wymiany dóbr i usług w stosunku do stosowanego dawniej handlu wymiennego.
Środek przechowywania wartości. Pieniądz umożliwia łatwe przechowywanie wartości, aby dokonać zakupu dóbr lub usług w przyszłości.
Wartość pieniądza - realna wartość pieniądza zależy nie od jego nominału, lecz od siły nabywczej, czyli ilości i jakości dóbr, które można za określoną sumę pieniędzy nabyć. Rosnące ceny powodują, że za tą samą sumę pieniędzy możemy coraz mniej kupić
Wyjaśnij i scharakteryzuj czynniki wzrostu gospodarczego:
Praca (w ujęciu ilościowym - podaż pracy, jak i jakościowym - dyscyplina pracy, wykształcenie, kwalifikacje motywacja)
Zasoby naturalne (ziemia, zasoby mineralne, paliwa, jakość środowiska)
Kapitał - środki wykorzystywane w procesie produkcji
- kapitał rzeczowy (maszyny, fabryki, drogi)
- kapitał finansowy
- kapitał ludzki
Technologia (nauka, technika, zarządzanie, przedsiębiorczość)
Wyjaśnij i scharakteryzuj mierniki wzrostu gospodarczego:
• produkt krajowy brutto(PKB): całkowita wartość dóbr i usług wytworzonych przez społeczeństwo w ciągu danego roku na terenie danego kraju(kiedy rośnie PKB społeczeństwo staje się bogatsze),
• produkt narodowy brutto(PNB): całkowita wartość wyrobów i usług wytworzonych przez obywateli danego kraju w ciągu jednego roku, PNB uwzględnia również dochody krajowych firm uzyskane za granicą, nie uwzględnia dochodów obcych firm działających w kraju,
• dochód narodowy(DN): stanowi nowo wytworzoną wartość produktu krajowego w ciągu roku przez wszystkie podmioty gospodarki narodowej, skorygowaną o saldo rozliczeń z zagranicą,
• wielkość produktu PKB przypadająca na jednego mieszkańca.
Wyjaśnij pojęcie ceny równowagi rynkowej:
Jest to cena przy której występuje równoważenie popytu z podażą, krzywa popytu przecina krzywą podaży tworząc w ten sposób punkt równowagi rynkowej. Gdy cena jest mniejsza od ceny równowagi rynkowej następuje nadwyżka popytu nad podażą, a gdy cena jest większa następuje nadwyżka podaży nad popytem. Nadwyżki można zlikwidować przez tzw. skup interwencyjny.
Wyjaśnij pojęcia : rynek pracy, popyt na prace, podaż na pracę, bezrobocie.
Rynek jest instytucją, która umożliwia zawarcie transakcji między sprzedającym a kupującym. Każdy rynek ma określoną strukturę..
Rynek pracy jest to całokształt zagadnień związanych z kształtowaniem podaży i popytu pracy. Rynek pracy to mechanizm dopasowań podaży i popytu na pracę. Dopasowania te wyrażają warunki na jakich dokonuje się transakcja między osobami oferującymi pracę (pracobiorcami), za określoną płacę a jej nabywcami (pracodawcami).
Bezrobocie to zjawisko polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy, poszukujących pracy i akceptujących istniejący poziom wynagrodzenia nie znajduje zatrudnienia.
Podaż pracy spowodowana jest popytem na dobra i usługi konsumpcyjne. Ale nie tylko konsumpcja sprawia przyjemność, czyli zwiększa użyteczność. Pojawia się, więc pojęcie kosztów alternatywnych. Jeśli konsumpcja osiągnięta dzięki godzinie pracy dostarcza nam mniejszej przyjemności niż godzina drzemki, to z pewnością wybierzemy czas wolny. A nie pracę.
Popyt na pracę zgłaszają firmy produkujące na rynek dobra i usługi. Celem ich działalności jest maksymalizacja zysku i dlatego wybierają one taką wielkość produkcji, która umożliwia osiągnięcie tego celu. Ale aby produkować, firmy muszą zatrudnić czynniki wytwórcze, a przede wszystkim pracę.
Wyjaśnij pojęcie INFLACJI. Jakie znasz rodzaje inflacji?
Inflacja, proces wzrostu poziomu cen, powodujący niekontrolowane i nieakceptowane społecznie zmiany proporcji podziału dochodu narodowego. We współczesnej gospodarce światowej występuje ona powszechnie, choć z różnym nasileniem w poszczególnych krajach. Stopień nasilenia inflacji określa stopa inflacji, wyrażająca w procentach wzrost poziomu cen w okresie badanym w stosunku do okresu przyjętego przez ustawę. W zależności od poziomu stopy inflacji rozróżniamy:
RODZAJE INFLACJI:
1) inflację pełzającą (do kilku procent w skali rocznej), nie powodującą zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, poddającą się kontroli.
2) inflację kroczącą (z reguły do kilkunastu procent rocznie), gdy oczekiwania inflacyjne wywołują określone zachowania podmiotów gospodarczych wzmagające ten proces, przy czym zaczyna się ona wymykać kontroli.
3) inflację galopującą (powyżej 20%), powodującą narastające zakłócenia w przebiegu procesów gospodarczych, osłabienie systemów motywacyjnych, a w rezultacie zahamowanie wzrostu gospodarczego.
4) hiperinflację, gdy natężenie procesów inflacyjnych uniemożliwia racjonalne gospodarowanie z powodu niemożności prowadzenia rachunku ekonomicznego, planowania działań gospodarczych, nieskuteczności systemów motywacyjnych, co prowadzi do anarchizacji życia społecznego.
Podział inflacji według kryterium przyczyny:
wewnętrzna
importowana
endogeniczna
egzogeniczna
popytowa
kosztowa
Inflacja pieniężna - inflacja wywołana przez niekorzystną relację strumienia pieniężnego na rynku do innych strumieni gospodarczych (nadmierna emisja pieniądza).
budżetowa
kredytowa
płacowa
Wymień aktywne narzędzia walki z bezrobociem :
1. Tworzenie ogólnokrajowego czy wewnątrz wojewódzkiego Pośrednictwa pracy. Mogła by to być np.: internetowa baza danych w której pracodawcy i bezrobotni mogli by zgłaszać swoje oferty.
2. Pośrednictwo zawodowe. Istnieje pewna elitarna szkoła morska, która po wykształceniu swoich uczniów zabiega po oferty pracy by po określonym czasie uczniowie mogli by ją spłacić i w ten sam sposób zdobywać doświadczenie. Jest to bardzo opłacalny dla obu stron rodzaj pośrednictwa.
3. Szkolenie i przekwalifikowanie bezrobotnych czy tworzenie bezpłatnych uczelni na wysokim poziomie stworzyło by możliwość samokształcenia się bezrobotnych
4. Współfinansowanie prac interwencyjnych oraz robót ulicznych.
Wymień ekonomiczne skutki bezrobocia
Z ekonomicznego punktu widzenia główną stratą dla społeczeństwa wynikającą z bezrobocia jest strata produktu narodowego brutto. Strata ta jest zwykle mierzona przy pomocy tzw. luki PNB - różnicy między potencjalnym produktem narodowym brutto (t.j. występującym w warunkach pełnego zatrudnienia) a rzeczywistym produktem narodowym brutto (zwykle ta luka jest dodatnia, ale w czasie drugiej wojny światowej była ujemna).
Bezrobocie narusza interes ekonomiczny państwa i obywateli, bo konsumuje bezproduktywne środki, które powinny być przeznaczone na inne cele: zapewnienie godziwej starości bezpieczeństwa, rozwój nowoczesnego szkolnictwa i kultury. Bezrobocie poprzez system podatkowy opróżnia kieszenie wszystkich podatników. Rok rocznie pracodawcy finansują wydatki na Fundusz Pracy (bezrobocia) w kwocie ok. 1 mld USD. O taką kwotę pomniejszane są zdolności rozwoju przedsiębiorstw, a szczególnie środki na tworzenie nowych miejsc pracy. Wysokie bezrobocie, związane z nim budżetowe wydatki socjalne są hamulcem w negocjacjach z Unią Europejską.
Wymień pasywne narzędzia walki z bezrobociem:
1. Zasiłki dla bezrobotnych. Trzeba jednak zachować dużą ostrożność przy ich przyznawaniu ponieważ ludzie mogą starać się wykorzystywać je jako okazje do łatwego zarobku. Powinny być przyjmowane jako wsparcie potrzebne do szybkiego powrotu do pracy.
2. Zasiłki i świadczenia przedemerytalne.
3. Obniżenie wieku emerytalnego oraz wydłużenie okresu obowiązkowej nauki dla młodzieży. Trzeba jednak pamiętać, iż w przypadku młodzieży nie jest to sposób na zmniejszenie realnego zapotrzebowania na prace lecz próba manipulacji przy ilości ludzi aktywnych zawodowo.
4. Wsparcie od państwa / UE na tworzenie nowych miejsc pracy czy przyjmowanie ludzi młodzieży/ ludzi po 50- tym roku życia do pracy.
Wyjaśnij znaczenie i funkcje banku centralnego
Bank centralny sprawuje 4 zasadnicze funkcje:
1. Kontroluje ilość pieniądza w obiegu (podaż pieniądza)
2. Jest bankiem banków
3. Prowadzi obsługę rządu
4. Ustala kurs waluty krajowej
Bank centralny kontroluje podaż pieniądza poprzez emisje pieniądza gotówkowego, operacje na otwartym rynku, ustalanie stopy rezerw obowiązkowych oraz ustalanie stopy procentowej.
Podaż pieniądza to suma gotówki w obiegu poza systemem bankowym oraz wkładów w bankach komercyjnych i w towarzystwach budowlanych.
Wymień cechy człowiek asertywnego:
ocenia siebie obiektywnie
często się odzywa
wyraża swój uczucia w sposób otwarty
potrafi odmówić i uzasadnić swoją odmowę
akceptuje swoją autonomie
jest śmiały otwarty
szanuje odrębność innych
Wymień cechy gospodarki centralnie sterowanej oraz gospodarki wolnorynkowej
Gospodarka centralnie sterowana - organy władzy centralnej decydowały o rozmieszczeniu siły roboczej, ich wynagradzaniu oraz podejmowały decyzje ekonomiczne dotyczące tego, co jak i dla kogo produkować. Centralnie podejmowano decyzje o tym, jak dzielić wytworzone dobra i usługi oraz o wysokości cen na wytworzenie dobra.
Gospodarka rynkowa - prawie wszystkie zasoby są własnością prywatną. Prawo własności jest nienaruszalną zasadą w tym systemie. Gospodarka ta charakteryzuje się tym, że podstawowe decyzje dotyczące produkcji, inwestycji, zatrudnienia podejmują ludzie i przedsiębiorstwa. Wybory i preferencje ludzi stanowiących popyt na rynku i producentów stanowiącą podaż na rynku wpływają na wysokość cen rynkowych.
Wymień jakie cechy powinien posiadać człowiek przedsiębiorczy:
pewność siebie
inteligencja
uczciwość
stanowczość
ambicja
odporność na stres
asertywność
odwaga
Wymień formy lokowania pieniędzy:
akcje
depozyty
obligacje
fundusze inwestycyjne
fundusze emerytalne
polisy ubezpieczeniowe
lokaty
sejfy
pożyczki
nieruchomości
firmy
Wymień główne źródła finansowana budżetu:
Przede wszystkim:
wpływy z podatków pośrednich (VAT, akcyza),
wpływy z podatków bezpośrednich (dochodowych - od osób fizycznych i prawnych),
wpływy z ceł,
wpływy z prywatyzacji (dochody ze sprzedaży posiadanych przez państwo aktywów),
wpłaty z zysków przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,
wpłaty z zysku banku centralnego,
pożyczki zaciągnięte przez rząd (dług publiczny).
Wymień metody poszukiwania pracy
Ogłoszenia w mediach. Można korzystać z ogłoszeń zamieszczanych przez firmy poszukujące pracowników z całego kraju ukazujące się w prasie codziennej
Urzędy pracy. Do wyboru mamy rejonowe i wojewódzkie urzędy. Dostępne są one dla każdego bezrobotnego i zlokalizowane są w większych miastach i powiatach.
Doradztwa personalne. Ich klientami są głównie firmy, dla których poszukują pracowników, a nie osoby prywatne. Rozmowy kwalifikacyjne odbywają się początkowo z konsultantem w siedzibie firmy doradczej i mają na celu dokonanie selekcji i wstępnej rekrutacji
Serwisy ogłoszeniowe w Internecie. Udostępniają ogłoszenia pracodawców poszukujący pracowników z całego kraju (niektóre z zagranicy). Istnieją także możliwości zamieszczenia ogłoszeń na własną rękę (w rubryce szukam pracy)
Bezpośrednie zgłoszenia do firm. Jest również możliwość wysyłania swoich dokumentów (CV, listu motywacyjnego) pocztą bezpośrednio do firm i instytucji, które aktualnie nie prowadzą naboru.
Wymień i omów rodzaje powstawania konfliktów:
KONFLIKT WEWNETRZNY OSOBY
(konflikty motywacyjne, konflikty wynikające z z pełnienia różnych ról społecznych)
KONFLIKT MIĘDZY OSOBAMI
(spory kompetencyjne, walka o przywództwo w grupie)
KONFLIKT MEDZY JEDNOSTKĄ A GRUPĄ
(konflikty związanie z wypełnieniem powierzonych ról)
KONFLIKT MIEDZY GRUPAMI
(konflikty między grupami kibiców)
KONFLIKT MIEZY ORGANZACJAMI
(związki zawodowe - organizacje pracodawców, konflikty między partiami politycznymi)
Wymień i opisz jakie znasz formy wynagrodzeń
Formy tradycyjne:
Czasowe W przypadku płacy czasowej, jest ona wyliczana na podstawie czasu przepracowanego (np. liczby godzin, dni) oraz czasu nieprzepracowanego płatnego ustawowo. Płaca taka jest łatwa do wyliczenia oraz jasna dla pracownika.
Akordowe Płaca akordowa jest ściśle związana z wynikami pracy. Ze względu na przyjmowane normy wyników pracy, mówimy o akordzie czasowym lub od sztuki. W pierwszym przypadku normy są określane jako czas niezbędny do wykonania operacji, zaś w drugim jako liczba operacji, które należy wykonać w jednostce czasu.
Dniówkę zadaniową Dniówka zadaniowa stara się łączyć zalety formy czasowej i akordowej. Jeżeli pracownik wykona normę dzienną w przewidzianym czasie pracy (lub nie wykona jej z przyczyn leżących po stronie pracodawcy), to otrzyma pełną stawkę. Jeżeli nie wykona normy ze swojej winy, to musi ją wykonać w dniach kolejnych. Możliwe jest także określanie premii za przekraczanie norm dziennych.
Prowizję Prowizja jest udzielana sprzedawcom za uzyskanie określonego wyniku sprzedaży. Jest więc w ten sposób podobna do akordu. Jednak istotnie od akordu różni ją motywacja pracownika do podnoszenia efektywności swoich działań (w tym zmian w sposobie pracy).
Formy współczesne:
grupowe formy wynagradzania Zadania ludzi stają się na tyle złożone, że trzeba je wykonywać w zespołach. Wyników pracy nie można wówczas przypisać poszczególnym osobom. Zatem trudno jest obliczyć wynagrodzenie. Trudno jest także osiągnąć motywacyjną funkcję płac, gdyż wynagrodzenie może nie być odzwierciedleniem włożonej pracy. Problem ten próbują rozwiązać grupowe formy wynagrodzeń. W formach tych część wynagrodzenia jest uzależniona od wyników grupy, co powinno zachęcać pracowników do większej wydajności, a także eliminować z zespołów tych, którzy nie pracują wydajnie.
wynagrodzenie zadaniowe jest związane z koncepcją zarządzania przez cele. W koncepcji tej cele i zadania są uzgadniane z pracownikami. Stosując wynagrodzenie zadaniowe, ustalamy także stawki za realizację celów (wszystkich lub tylko wyższego rzędu, patrz: wiązka celów). Wysokość premii jest ustalana na podstawie stopnia realizacji zadania określonego w procentach.
udział w zyskach lub korzyściach Formy udziałowe uzależniają płacę od wyników organizacji lub jej części. Poziom udziału jest zwykle zapisywany w układach zbiorowych pracy w formie procentowej, co oznacza, że pracodawca nie limituje wartości premii. Udział w korzyściach może polegać na premiowaniu innowacji, oszczędności, usprawnień, które są wymierne finansowo.
wynagradzanie za kompetencje Kompetencje mogą być brane pod uwagę przy tworzeniu taryfikatora płac, kształtowaniu płacy zasadniczej, kształtowaniu premii za kompetencje.
formy kafeteryjne Wynagrodzenia kafeteryjne polega na stworzeniu zestawu sposobów wynagradzania i pozostawieniu ich wyboru pracownikom w ramach określonej kwoty, wartości lub punktów. Wynagrodzenia te dotyczą zwykle kadr wysoko specjalistycznych.
Wymień zadania samorządu terytorialnego w Polsce
Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje w Polsce trójszczeblowa struktura samorządu terytorialnego:
SAMORZĄD GMINY
1) Gospodarka terenami, ochrona środowiska i ład przestrzenny,
2) Drogi gminne, ulice, place, mosty oraz organizacja ruchu drogowego,
3) Wodociągi, kanalizacja, oczyszczanie ścieków, wysypiska śmieci, zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną,
4) Lokalny transport drogowy,
5) Ochrona zdrowia,
6) Pomoc społeczna,
7) Komunalne budownictwo mieszkaniowe,
8) Oświata - szkolnictwo podstawowe, gimnazjalne, przedszkola,
9) Kultura,
10) Kultura fizyczna,
11) Targowiska i hale targowe,
12) Zieleń,
13) Cmentarze komunalne,
14) Porządek publiczny i ochrona przeciwpożarowa,
15) Utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
SAMORZĄD POWIATU
1) Oświata ponadpodstawowa,
2) Ochrona zdrowia i środowiska,
3) Ochrona przeciwpożarowa,
4) Wykonywanie nadzoru budowlanego,
5) Budowa i utrzymanie dróg międzygminnych,
6) Bezpieczeństwo i porządek publiczny,
7) Prowadzenie lokalnej obsługi sektora rolnictwa,
8) Obsługa administracyjna obywateli w zakresie nie prowadzonym przez gminy,
9) Utrzymanie powiatowych obiektów użyteczności publicznej,
10) Pomoc społeczna,
11) Kultura,
12) Kultura fizyczna i turystyka,
13) Gospodarka gruntami,
14) Przeciwdziałanie bezrobociu.
SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA
1) Pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców,
2) Pobudzanie aktywności gospodarczej,
3) Podnoszenie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,
4) Zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego uwzględniających potrzeby przyszłych pokoleń,
5) Kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego,
6) Tworzenie warunków rozwoju gospodarczego,
7) Utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu wojewódzkim,
8) Wykonywanie usług publicznych o charakterze i zasięgu regionalnym.
Wymień i scharakteryzuj cele oraz funkcje gospodarstwa domowego
W ramach gospodarstw domowych realizowane są następujące funkcje:
ekonomiczne:
-produkcyjna (wytwarzanie dóbr i usług)
-konsumpcyjna (wydatkowanie dochodów oraz spożycie dóbr i usług, zaspokajające potrzeby -członków gosp.domowego)
społeczne:
-oświatowa
-ochrony zdrowia
-wychowawcza
-reprodukcyjna.
Celem głównym działalności gospodarstw domowych jest zaspokajanie wspólnych oraz indywidualnych potrzeb członków gospodarstwa domowego.
Funkcję celu gospodarstwa domowego podzielono na:
a) funkcję wytwórczo-zaopatrzeniową,
-zaopatrzeniowej można wyodrębnić 3 rodzaje działalności gospodarstw domowych:
- produkowanie dóbr i usług np. budowanie domu,
- nabywanie na rynku głównych dóbr konsumpcyjnych oraz przedmiotów wymagających przetworzenia i przygotowania do spożycia,
- pozyskiwanie dóbr konsumpcyjnych w inny sposób niż ich wytworzenie lub nabywanie, a szczególnie poprzez system świadczeń i ubezpieczeń społecznych np. usługi medyczne, darowizna.
b) funkcję konsumpcyjną.
Polega ona na procesach zaspokajania potrzeb, czyli zużywaniu określonych dóbr materialnych oraz usług w celu zaspokajania potrzeb jego członków. W ramach tej funkcji wyróżnić można dwa rodzaje zadań:
- zadania sprzyjające rozwojowi fizycznemu członków gospodarstw tj. prawidłowe wyżywienie, warunki mieszkaniowe, wypoczynek oraz opieka socjalna,
- zadania sprzyjające rozwojowi intelektualnemu członków gospodarstw domowych tj. prawidłowy proces wychowania, edukacji i podnoszenia kwalifikacji, czyli kształtowanie systemu wartości i rozwoju osobowości członków gospodarstwa domowego.
Cechami charakterystycznymi gospodarstw domowych są:
zdolność do podejmowania określonych decyzji (w tym decyzji ekonomicznych),
dążenie do uzyskania maksymalnej satysfakcji oraz zapewnienie członkom gospodarstwa domowego maksymalnej korzyści i nabywanych dóbr.
Wymień i scharakteryzuj formy organizacyjno prawne przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwa muszą być w określony sposób zorganizowane i występować w ustalonej formie prawnej. Według systematyki opracowanej przez Główny Urząd Statystyczny podstawowe formy organizacyjno--prawne przedsiębiorstw to:
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;
- osoby prawne;
- jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej.
Wybór formy:
Osobą fizyczną jest, według obowiązującego prawa, każdy człowiek. Osobą prawną natomiast nie jest człowiek, ale założoną przez niego instytucja, organizacja lub spółka.
Najprostszą formą przedsiębiorstwa jest przedsiębiorstwo stanowiące własność prywatną osoby fizycznej.
Spółdzielnia jest dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, posiadającym własne fundusze. Członkowie spółdzielni prowadzą wspólną działalność gospodarczą we własnym interesie.
Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym, samofinansującym się podmiotem mającym osobowość prawną. Przedsiębiorstwo to działa w pewnym określonym celu, którym może być na przykład wydobywanie konkretnego surowca
Fundacja to organizacja utworzona do realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, takich jak ochrona zdrowia, nauka, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, oświata i wychowanie, rozwój gospodarki.
Stowarzyszenie jest to dobrowolne i samorządne zrzeszenie o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie może zostać powołane przez 15 osób, które po uchwaleniu statutu stowarzyszenia dokonują jego rejestracji w sądzie. Z chwilą wpisania do rejestru stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną.
Spółka jest umownym związkiem osób i ich kapitałów stworzonym w celu prowadzenia działalności gospodarczej. W zależności od przepisów prawnych, jakim podlegają, wyróżnia się spółki cywilne i handlowe.
Wyróżniamy: Spółki cywilne, Spółki handlowe, Spółki osobowe, Spółka komandytowa, Spółki kapitałowe
Wymień i scharakteryzuj motywy w pracy zawodowej oraz działalności gospodarczej:
KOŻYŚCI MATERIALNE - wiele osób kieruje się w wyborze pracy spodziewanym zyskiem, lub potrzeba bezpieczeństwa społecznego (np. wybór zawodu prawnika może wiązać się z oczekiwaną stabilizacją materialną) Jednak nie zawsze taki kierunek jest zgodny z zainteresowaniami i zdolnościami.
POTRZEBY UZNANIA I PZTIRZU ZAWODOWEGO - Dokonywanie wyborów, które mogą zagwarantować zajęcie odpowiednio wysokiej pozycji w hierarchii społecznej. Praca nie musi dawać oszałamiających korzyści materialnych lecz zapewnić szacunek i uznanie.
POTRZEBY OSIAGNIĘC I ZAMOREALIZACJI - szczególnie silne motywacje do podjęcia takich form udziału w życiu gospodarczym które są zgodne z posiadanymi zainteresowaniami i zdolnościami
POTRZEBY ODERWANIA SIĘ OD PEWNEGO SCHEMATU ZWYKŁEJ PARCY ZAWODOWEJ - osoby podejmujące działalność gospodarczą obok chęci zysku, mogą kierować się również możliwością wykazania się własną kreatywnością
Wymień i scharakteryzuj jakie funkcje pełnią najważniejsze instytucje Unii Europejskiej
-Rada Unii Europejskiej:
1. Stanowienie lub współudział w stanowieniu prawa unijnego
2. Uchwalanie budżetu UE
3. Zawieranie umów międzynarodowych
4. Koordynowanie ogólnej polityki gospodarczej
5. Powoływanie członków niektórych organów UE (np. Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów, Trybunału Obrachunkowego).
6. Koordynowanie działań Państw Członkowskich i przyjmowanie środków w zakresie współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych.
-Komisja Europejska:
1.przedkłada Parlamentowi i Radzie do zatwierdzenia wnioski legislacyjne,
2.zarządza i wdraża unijne polityki oraz budżet UE,
3.egzekwuje stosowanie prawa europejskiego - wspólnie z Trybunałem Sprawiedliwości,
4.reprezentuje Unię Europejską na arenie międzynarodowej, na przykład negocjując umowy między UE a innymi krajami
-Parlament Europejski:
1. Przyjmuje akty prawa europejskiego - w wielu obszarach polityki wspólnie z Radą. Fakt, że członkowie Parlamentu są wybierani bezpośrednio przez obywateli, jest jednym z czynników gwarantujących demokratyczne umocowanie prawa europejskiego.
2. Parlament sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją. Do jego kompetencji należy zatwierdzanie lub odrzucanie kandydatur komisarzy. Parlament dysponuje też prawem odwołania Komisji na podstawie wotum nieufności
3. Kompetencje budżetowe. Parlament sprawuje pieczę nad budżetem UE. Wraz z Radą przyjmuje on budżet UE, a zatem wywiera wpływ na wydatki Unii. Zwieńczeniem procedury budżetowej jest całkowite przyjęcie lub odrzucenie budżetu przez Parlament.
-Trybunał Sprawiedliwości:
Trybunał orzeka we wnoszonych do niego sprawach. Pięć najbardziej powszechnych rodzajów spraw to:
1odesłania prejudycjalne,
2skargi na uchybienie zobowiązaniom,
3skargi o unieważnienie,
4skargi na zaniechanie działania,
5powództwa o odszkodowanie.
-Trybunał Obrachunkowy.
kontrola właściwego wykonania budżetu UE
bada dokumentację osób i organizacji mających do czynienia z dochodami lub wydatkami UE
Trybunał Obrachunkowy musi zachowywać całkowitą niezależność od pozostałych instytucji, jednocześnie utrzymując z nimi stałe kontakty.
wspomaganie Parlamentu Europejskiego i Rady poprzez przedkładanie im corocznego sprawozdania z kontroli finansowej za poprzedni rok budżetowy
wydaje opinie w sprawie wniosków legislacyjnych dotyczących kwestii finansowych oraz działań Unii związanych ze zwalczaniem nadużyć.
Wymień i scharakteryzuj pozytywne aspekty bezrobocia
Bezrobocie wymusza wśród zatrudnionych zdyscyplinowaną i bardziej wydajną pracę. Skłania też wielu młodych ludzi do nauki i podnoszenia swoich kwalifikacji. Zbyt wiele w dotychczasowym systemie edukacji istnieje wyborów kierunków studiów zorientowanych na ogólne wykształcenie, słabo przystosowane do faktycznego zapotrzebowania na pracę. Groźba pozostania bezrobotnym będzie coraz bardziej skłaniała młodych ludzi do zdobywania kwalifikacji dających większą szansę na znalezienie lepiej płatnej pracy. Duża liczba szkół niepaństwowych, kształcących głównie w systemie studiów zaocznych świadczy wymownie, jak niebezpieczeństwo utraty pracy lub trudności jej znalezienia zmuszają wielu ludzi do nadrobienia zaległości lub wręcz zaniedba w dotychczasowym wykształceniu.
Wymień rodzaje organizacji pozarządowych
Podział ze względu na profil działalności:
• organizacje samopomocy - ich specyfika sprowadza się do tego, że działają na rzecz swoich członków, przykład: organizacja emerytów firmy X w miejscowości Y;
• organizacje opiekuńcze - te zaś świadczą usługi dla wszystkich, którzy tego potrzebują lub tylko dla pewnych kategorii osób, przykład: organizacja opieki nad dziećmi głuchymi;
• organizacje przedstawicielskie - na ogół reprezentują interesy jakiejś społeczności, przykład: społeczny komitet mieszkańców;
• organizacje mniejszości - reprezentujące interesy grup mniejszości na przykład religijnych, wyznaniowych, narodowościowych itp.;
• organizacje tworzone ad hoc - powstają dla przeprowadzenia określonej akcji;
• organizacje hobbystyczno-rekreacyjne - grupy osób zainteresowanych określoną sferą działalności, przykład: organizacja filatelistyczna;
• organizacje zadaniowe - często wykonują pewne funkcje zlecone przez władze, przykład: organizacja zajmująca się ochroną parku;
• organizacje "tradycyjne" - o szerokiej formule działalności jak i osób, na rzecz których działają
Wymień społeczno - psychologiczne skutki bezrobocia
W polskim społeczeństwie borykającym się z wieloma problemami, bezrobocie zajmuje kluczową rolę. Niemal 2, 5 mln ludzi pozostaje bez pracy (z czego 3/5 to kobiety). Wskaźnik bezrobocia w Polsce sięga prawie 14% i jest jednym z najwyższych w Europie. W kraju, w którym średnia płaca windowana jest w górę przez elitę, zasiłek stanowiący 1/3 takiej średniej jest całkowicie niewystarczający do godziwego życia. Ludzie tracący pracę, przeważnie nie dysponują środkami, Które pozwalałyby im się przekwalifikować, bądź uzyskać dodatkowe atuty zwiększające prawdopodobieństwo otrzymania zatrudnienia (prawo jazdy, znajomość języka obcego, obsługa komputera). Wyraźną przeszkodę w uzyskaniu zajęcia stanowi wiek. Górny limit wiekowy, lansowany przez ogłoszeniodawców to przeważnie 35 lat (co ciekawe, aby kandydować na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, trzeba mieć ukończone 35 lat!).
Wymień i scharakteryzuj rodzaje spółek prawa handlowego
Spółka z o.o.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) to spółka kapitałowa, gdyż - w odróżnieniu od spółek osobowych opartych na zrzeszeniu się osób - jej istotą jest przede wszystkim zgrupowanie środków kapitałowych w celu realizacji pewnego zamierzenia.
Spółka akcyjna
Jest to spółka kapitałowa. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o.
Spółka jawna
To spółka osobowa i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Główna różnica to subsydiarna odpowiedzialność wspólnika i obowiązek ujawnienia w nazwie co najmniej nazwiska (firmy) jednego ze wspólników.
Spółka partnerska
To spółka osobowa (czyli spółka, której funkcjonowanie oparte jest na bezpośrednim udziale i zaangażowaniu wspólników nie tylko wnoszących majątek, lecz także poświęcających spółce swój czas i pracujących na jej rzecz, a także reprezentujących ją na zewnątrz w kontaktach z innymi podmiotami), utworzona przez wspólników (zwanych partnerami) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.
Spółka komandytowa
Pozwala prowadzić działalność w szerokim zakresie i dowolnym rozmiarze, dając wspólnikom dużą swobodę w kształtowaniu odpowiedzialności za sprawy spółki i jej zobowiązania.
Osoba bez kapitału, mająca za to pomysł lub działające przedsiębiorstwo wymagające dokapitalizowania, odpowiada w takiej spółce za zobowiązania i zajmuje się prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentowaniem (komplementariusz). Osoba z kapitałem, który wnosi do spółki to komandytariusz.
Spółka komandytowo-akcyjna
To spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Spółka ta przeznaczona jest do prowadzenia działalności na większą skalę.
Spółka europejska
(łac. Societas Europea, ang. European Company), nazywana również europejską spółką akcyjną. SE to oficjalny skrót w całej Unii Europejskiej dla tej spółki. To nowy typ spółki o charakterze ponadnarodowym. Jest odpowiednikiem krajowej spółki akcyjnej.
Wymień i scharakteryzuj składniki bilansu przedsiębiorstw
Bilans - to podstawowe sprawozdanie finansowe wykonywane przez jednostki gospodarcze, odzwierciedlające wartościowe zestawienie stanu majątku i kapitałów w określonym momencie czasowym.
Bilans zawiera:
po swojej lewej stronie aktywa (majatek),
a po prawej pasywa ( kapitał własny i obcy).
Aktywa składają się z majątku trwałego (składniki majątkowe używane w dłuższym okresie, charakteryzujące się większą wartością jednostkową) uczestniczącego w wielu powtarzających się cyklach obrotu, stopniowo się zużywając. Majątek trwały obejmuje wartości niematerialne i prawne (np. koszty ogranizacyjne, patenty, prawa wydawnicze), rzeczowy majątek trwały (grunty, budynki i budowle, maszyny, urządzenia, inwestycje), finansowy majątek trwały (środki pieniężne ulokowane na dłuższy okres). Do aktywów zaliczamy także majątek obrotowy czyli posidane przez przedsiębiorstwo środki pieniężne na rachunku bankowym i w kasie, należności od dostawców, zapasy czy inne należności.
Pasywa w bilansie, to kapitał własny (wkład finansowy właściciela i współwłaścicieli w przedsiębiorstwo) oraz kapitał obcy, który obejmuje kapitały obece długoterminowe (np. kredyty, pożyczki i zobowiązania do spłaty powyżej 1 roku) i krótkoterminowe (zobowiązania z tytułu dostaw, wynagrodzeń czy wobec budżetów).
Wymień i scharakteryzuj style kierowania ludźmi
Styl dyrektywny, charakteryzujący się krótkim horyzontem czasowym, stosunkowo dużą sprawnością, szybkim podejmowaniem decyzji, nakazowością, prostym sprzężeniem, sztywnymi procedurami, rozbudowanymi, szczegółowo zdefiniowanymi technikami; kierownik to organizator; szeroki zakres kontroli i ingerencji kierownika, co do sposobu wykonywania zadań przez podwładnych.
Zalety:
- Nie wymaga wysokich kwalifik. społ. kierownika
- Umożliwia pełna kontrole nad całością
- Czas podejmowania decyzji jest krótki
- W sposób precyzyjny określa odpowiedzialność
- Daje możliwość lepszej koordynacji działań
Wady:
- Zwolnienie podwładnych z odpowiedzialności
- Nie wykorzystuje w pełni wiedzy i umiejętności podwładnych
- Ogranicza inicjatywę i inwencję twórcza pracowników
- Wymaga stałego nadzoru i precyzyjnego określania działań
- Nie sprzyja zaangażowaniu podwładnych w realizowaniu działań
- Styl demokratyczny (współuczestniczący) - styl kierowania zakładający współudział pracowników w procesie podejmowania decyzji i współdziałanie kierownika w procesie realizacji zadań, a także integrację z celami firmy, koncentrację na ważnych kwestiach przyszłości i dominację pracy zespołowej; kierownik pełni tu rolę doradcy i integratora,
Zalety:
- Integracja pracowników ze sobą i z instytucją, konstruowanie układów partnerskich
- Pracownicy traktowani są w sposób podmiotowy, maja prawo do udziału w podejmowaniu decyzji
- Rozwija się pomysłowość i inicjatywę pracowników, powodując aktywne współdziałanie
- Podnosi się poczucie współodpowiedzialności za wykonywanie zadań
- Integruje gr. pracownicze
- Poprawia nastrój i atmosferę pracy
- Sprzyja zaangażowaniu i integracji z firmą
- Umożliwia pełne wykorzystanie wiedzy i umiejętności pracownika
Wady:
- Przedłuża się czas podejmowania decyzji ze względu na konieczność uzgodnienia stanowisk
- Wymaga wysokich umiejętności społ. i pewnych walorów osobowych u kierownika
- Istnieje ryzyko powstania chaosu.
Styl delegatywny - charakteryzujący się minimalnym zaangażowaniem kierownika w proces realizacji zadań, przy szerokim zakresie samodzielności i swobody decyzyjnej pracowników. Rola kierownika polega głównie na przydzielaniu zadań oraz egzekwowaniu i ocenie efektów pracy.
Skuteczne zarządzanie zakłada umiejętność stosowania wszystkich stylów kierowania, w zależności od sytuacji przedsiębiorstwa, charakteru zadań, oraz poziomu kwalifikacji i ogólnej dojrzałości zawodowej podwładnych.
Styl nieingerujący: Inaczej zwany liberalnym lub biernym.
Kierownik przejawiający w swym działaniu cechy tego stylu uchyla się od ingerencji w procesie podejmowania decyzji, nie interesuje się biegiem spraw, ogranicza się do sprecyzowania zadania i określenia terminu realizacji
Zalety:
- Rozwija samodzielność myślenia
- Rozwija poczucie odpowiedzialności
- Wyzwala inicjatywę i samodzielność
- Podnosi poziom zaangażowania
Wady:
- Niejasność kompetencji
- Rozmycie odpowiedzialności
- Wymagane są wysokie kompetencje społeczne zespołu
- Ryzyko powstania chaosu organizacyjnego
Styl kompromisowy uwzględnia zarówno orientację na ludzi jak i na zadania, ale w praktyce przy podejmowaniu decyzji nie potrafiący tego założenia zrealizować. Decyzje podejmuje pod naciskiem faktów dokonanych, albo pod bardzo silną presją, otoczenia;
Styl realizacyjny - jest zorientowany zarówno na ludzi, zadania oraz efektywność. Silnie angażując się w wykonanie zadania jak i w indywidualne sprawy ludzi stwarza bardzo silną motywację do pracy. Stara się, by współpracownicy byli współtwórcami planów pracy i korzysta z ich uwag i sugestii i kojarzy potrzeby indywidualne z celami instytucji.
Wymień zasady współpracy w zespole:
dobór członków zespołu
ustalenie celu działania
ustalenie zasad współpracy
otwarta komunikacja
dyscyplina
zaufanie
zaangażowanie
twórczy konflikt
odpowiedzialność
poczucie wspólnoty
umiejętność rozwiązywania problemów
realizacja interpersonalna (czy się lubia)