|
AKBR |
4. I.2001 |
|
Wykład 12 |
|
faza wzrostowa Imt / Im0 > PKBt / PKB0 > Ext / Ex0
|
(*) |
faza spadkowa Imt / Im0 < PKBt / PKB0 < Ext / Ex0 |
|
Założenie, że koniunktura jest zmienna także w krajach otoczenia.
Gdy uwzględnimy, że otoczenie się zmienia się (w założeniu przyjmiemy całe otoczenia jako jednorodne - jako „kraj” B)
W układzie tym ImA = ExB i ExA = ImB
Relacje między wahaniami koniunkturalnymi są określone wzorami (*)
Gdy fazy cyklu koniunkturalnego w kraju i zagranicą nakładają się
rys 12.1 |
W pkt. A ↑ImA = ↓ExB ↓ExA = ↑ImB w przypadku tym zależności (*) będą słabły |
Gdy fazy cyklu są przestawne
rys 12.2 |
↑ImA = ↑ExB ↓ExA = ↓ImB w przypadku tym zależności (*) będą się pogłębiać |
Polska rozwijała się szybciej niż większość krajów z którymi prowadzimy handel zagraniczny i mechanizm z punktu b. zadziałał powodując to iż Polska więcej importowała, a mniej exportowała deficyt w HZ
Założenie 2 - handel zagraniczny pełni rolę bilansową popytu i podaży
Modyfikacja
Import wyłączny - dany towar nie jest wytwarzany w kraju lub jego wewnętrzna produkcja nie wystarcza na pokrycie popytu.
Import uzupełniający - wtedy gdy podaż krajowa jest w stanie zaspokoić popyt wewnętrzny.
rys 12.3 |
wzór (*) odpowiada bardziej schematowi importu uzupełniającego |
Export wyspecjalizowany - więcej produkcji idzie na export niż na pokrycie potrzeb rynku wewnętrznego np. export kawy z Brazylii. W tym momencie następuje zerwanie relacji popytu wewnętrznego i ilości exportu.
Konkurencyjność- ruchy koniunkturalne wpływające na zmiany cen.
W cyklu klasycznym (do II wojny światowej) schemat koniunkturalny miał duży wpływ.
Po wojnie schemat ten został zmodyfikowany stagflacja
Konkurencyjność obecnie to nie tylko cena (?) ale też:
jakość towaru,
+ terminy dostaw
+ warunki płatności
usługi przysprzedażne
+ zmienne koniunkturalne
niezmienne koniunkturalnie
? nie wiadomo
Zmiany konkurencyjności są zależne od formy cyklu w przypadku surowców, zaś mniej w przypadku dóbr przetworzonych.
Założenie
Zakłada się brak ingerencji Państwa.
W fazie wzrostowej gdy bilans od eksportu (*) może być odwrócony tak, że import jest na początku.
Jak wahania koniunkturalne wpływają na handel towarami i 4 grup (żywność, surowce, gotowe wyroby konsumpcyjne, dobra inwestycyjne).
rys 12.4 |
czynniki strukturalne mają wpływ na podaż.
Czym większy % w całkowitym imporcie będzie miała żywność tym popyt będzie bardziej stabilny |
rys 12.5 |
popyt zmienia się silniej niż produkcja przemysłowa (<PKB)
Jeżeli w imporcie jest duży udział surowców to większe są wahania koniunkturalne importu |
Trwałe dobra konsumpcyjne i inwestycyjne będą absorbowane przez popyt rynku wewnętrznego.
Tak więc wrażliwość tych dóbr na wahania koniunkturalne jest średnia w porównaniu z żywnością i surowcami.
Jak handel zagraniczny może wpływać na koniunkturę
Mnożnik - wpływ jaki wywiera zmiana jednej wielkości na drugą, której ta pierwsza jest składnikiem.
W gospodarce zamkniętej mnożnik inwestycyjny, mnożnik wpływu państwa...
Y = C + I + Ex ΔY = ΔC + ΔI + ΔEx |
gdzie Y - dochód; C - konsumpcja; I - inwestycje; Ex - export |
Δ ExA = ΔYA
|
ΔImpA ⇔ ΔEx B = ΔYB ( ΔIm; ΔS; ΔC) efekt odbicia (zwrotny) - przekazywanie impulsu wzrostowego |
|
|
|
ΔS (oszczędności)
ΔS' |
|
|
ΔC' efekt mnożnikowy |
ΔImp' |
|
|
Wszystko to będzie mogło działać do momentu gdy kraje osiągną maksymalny stopień wykorzystania czynników produkcji.
69-70 krótka recesja w krajach rozwijających. Potem szybkie odbicie. ceny surowców zaczęły rosnąć i nastąpiło załamanie koniunktury.
Mechanizm przepływów realnych aktywów (pieniężnych) zależy od systemu walutowego.
W kraju A - Ex > Imp. Gdy waluta złota zwiększa się ilość pieniądza w obiegu. Wzrost inwestycji wzrost koniunktury wzrost płac i cen
Przy pieniądzu walutowym wszystko zależy od kursu walutowego.
Gdy sztywny system walutowy to gdy zwiększy się popyt na walutę obcą to interwencja państwa i sprzedawanie waluty obcej.
Systemy zmiennych kursów - wymiana waluty na poziomie rynkowym.
Może być to przyczyną umocnienia waluty krajowej (automatycznie przez rynek)
Ceny w handlu zagranicznym
wzrost cen exportowych jest korzystny dla danego kraju(zachęca do inwestowania)
spadek cen w exporcie jest niekorzystny dla kraju exportera
Ceny importowe (wpływ zależy od elastyczności cenowej popytu):
wzrost:
e < 1 - popyt spadnie mniej niż wzrosną ceny przy założeniu, że PKB jest stałe to spadnie popyt na dobra krajowe K = D↓ + Imp↑
e > 1 - pozytywne skutki dla gospodarki
spadek:
e > 1 - pozytywne skutki dla gospodarki
e < 1 - negatywne skutki dla gospodarki
Schemat ten ilustruje kryzys naftowy - wzrost cen ropy naftowej powodował duży wypływ kapitału.
36