Makroekonomia www.pure6.neostrada.pl

Wykład 8 (23) 2004-04-05 *rewritten by Krzyszy*

Mówi się, że: „inflacja jest ciągnięta przez popyt lub pchana przez koszty.”

Inflacja popytowa: popyt większy niż możliwości produkcyjne (czyli większy niż produkcja potencjalna)

Przypadki inflacji popytowej:

• finansowa: np. gdy rosną wydatki państwa lub zwiększa się podaż pieniądza,

• kredytowa: nadmierna akcja kredytowa banków.

Przypadki inflacji podażowej:

• inflacja zysków: nieuzasadnione podwyższanie marży zysków (przekłada się to na wzrost cen)

• importowana: ceny dóbr importowanych rosną, a udział importu jest znaczny w PKB.

Inflacja także:

• tłumiona,

• przykryta

• „nawis inflacyjny” - ludzie mają więcej pieniędzy niż jest dóbr na rynkach.

Inflacja - wzrost przeciętnego poziomu cen.

Deflacja - spadek przeciętnego poziomu cen.

Desinflacja - spadek tempa inflacji; ceny rosną, ale tempo ich wzrostu maleje.

Inflacja nie jest zjawiskiem jednorazowego skoku tylko jest to proces zmiany cen.

Przy inflacji bazowej nie bierze się pod uwagę sezonowych ani jednorazowych zmian cen.

Podział inflacji ze względu na tempo zmian:

• pełzająca: stopa zmian w ciągu roku 2-3%

• umiarkowana <10%

• galopująca: dwucyfrowa; nawet do 200%

• hiperinflacja (megainflacja): bardzo znaczna dynamika zmian cen (nawet w ciągu jednego dnia).

ZWIĄZEK PIENIĄDZ - INFLACJA

Kiedy mówimy o rynku pieniądza to zakładamy, że jest zwykle w równowadze. Rynek pieniądza szybko wraca do równowagi.

Zmiany stóp procentowych dążą do zrównania podaży i popytu pieniądza (w krótkim okresie).

W krótkim okresie pieniądz nie jest neutralny, czyli po zmianie nominalnej podaży pieniądza następuje zmiana realna. Spadają stopy, żeby zrównoważyć wzrost podaży pieniądza rosną ceny spada realna podaż pieniądza rosną stopy i spada popyt globalny.

Stopa procentowa w długim okresie jest stała.

Równanie równowagi:

M₀ / P₀ = L (r, Y) ,gdzie: M - podaż pieniądza

P - przeciętny poziom cen

L - popyt na pieniądz, który jest funkcją stopy procentowej (r) i dochodu (Y)

Przykład. Rośnie realna podaż pieniądza do poziomu M₁.

(M₁ / P₀) , r ↑ , AD ↑ (krzywa popytu przesunięta w prawo) , P ↑ , (M₁ / P) ↓ , r ↑ , popyt globalny jest ograniczany; przesuwamy się po krzywej w lewo (ona się nie przesuwa) , AD ↓ i w końcu dochodzimy do

M₁ / P₁ = M₀ / P₀. (modele: IS - LM i AS - AD).

Inne są skutki wzrostu wydatków państwa.

ILOŚCIOWA TEORIA PIENIĄDZA

→ zakłada, że popyt na realne zasoby pieniądza w długim okresie jest stały (ponieważ produkcja potencjalna (Y_p) się nie zmienia i stopa procentowa (r) także się nie zmienia).

Czyli jeśli podaż M₀ wzrośnie o 20% to muszą o tyle samo wzrosnąć ceny (bo popyt (L) jest stały ).

M₀ / P₀ = L (r, Y)

Pojawia się pytanie co z czego wynika ?

Odpowiedź: po wzroście podaży pieniądza rosną ceny.

Ale gdy mamy np. szok podażowy i państwo nie zareagowałoby to skutkiem tego będzie spadek produkcji przy wyższych cenach (ceny rosną, realna podaż pieniądza spada).

Fakt, że produkcja jest mniejsza doprowadzi do bezrobocia przymusowego. Może nastąpić spadek płac, który obniży koszty; w związku z tym ceny mogą spaść i możemy wrócić do punktu wyjścia. Ale jeśli pracownicy nie zgodzą się na obniżenie płac realnych to nie wrócimy do początkowego poziomu tylko zatrzymamy się wcześniej w procesie dostosowań (np. w punkcie A).

Amortyzacja szoku przez państwo.

Państwo zwiększa M_o co ma na celu niedopuszczenie do spadku produkcji.

Ceny rosną podaż rośnie stopy procentowe nie rosną popyt w ujęciu realnym zostanie na tym samym poziomie.

Ale widzimy, że w efekcie ceny wzrosły.

Powiązanie przyczynowo - skutkowe: najpierw wzrost cen, a potem wymuszony wzrost podaży pieniądza.

Jednak w rzeczywistości dochód nie jest stały, czyli dla równowagi w długim okresie stopy % też nie są stałe.

M₀ / P₀ = L (r, Y) ≠ constans

Dla równowagi na rynku pieniądza musi zachodzić równość:

M / P = L, czyli

M = P * L

...zmiana w podaży...

Δ M = Δ ( P * L )

...zmianę iloczynu wyrazimy wykorzystując znajomość pola prostokąta...

...zastanawiamy się jak będzie wyglądać zmiana tego pola...

Δ M = Δ (P * L) = [ (ΔP) * L ] + [ (ΔL) * P] + [ (ΔP) * (ΔL) ]

Przy założeniu, że zmiany są niewielkie...

(ΔP) * (ΔL) ≈ 0

...możemy pominąć ten czynnik.

Δ M = Δ (P * L) = [ (ΔP) * L ] + [ (ΔL) * P] | : M (obustronnie dzielimy przez M)

Wcześniej założyliśmy, że L = 0 więc:

Δ P / P = Δ M / M czyli jeśli podaż wzrośnie o 20% to o 20% wzrosną ceny.

Ale kiedy odejdziemy od założenia od założenia, że popyt na pieniądz jest wielkością stałą, to przy stałych cenach w krótkim okresie mamy:

Δ P / P = 0 Δ M / M ≠ 0 więc: Δ L / L nie może równać się 0

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Istnieje pewna zależność pomiędzy nominalną stopą % i stopą inflacji.

Różnica pomiędzy nimi (która jest raczej stała ) ilustruje w przybliżeniu realną stopę procentową (czyli realna stopa procentowa jest raczej stała w długim okresie).

Hipoteza Fishera.

Realna stopa % ma tendencję do stałości, a ponieważ ceny się zmieniają to nominalna stopa % podąża za cenami (dostosowuje się do inflacji).

Podział stóp procentowych:

1. realna - istotna dla rynku dóbr i usług

2. nominalna - istotna dla rynku pieniądza, gdyż jest kosztem alternatywnym trzymania pieniądza (tracimy realne odsetki + strata z inflacji)

r = ( r - ∏ ) + ∏ ,gdzie: r - nominalna stopa %

∏ - stopa inflacji

r -∏ - realne odsetki

Czyli widzimy, że: Δ L / L ≠ 0 (może mieć jakąś wartość różną od 0)

Δ P / P = Δ M / M - Δ L / L (≠ 0)

Jeżeli Δ M = 10%, a stopy nominalne rosną i dochód jest stały, to popyt realny spadnie (np. o 3%)

Nastąpi wzrost cen o 10% + spadek popytu np. o 3%.

Jest ucieczka od pieniądza i pieniądz zaczyna szybciej krążyć w gospodarce i ceny wzrosną bardziej niż dyby popyt został na stałym poziomie.

M ↑ o 100% , r nominalne ↑ , L ↓ ( bo są bardzo wysokie stopy; dużo tracimy trzymając np. ½ zasobów pieniądza; ucieczka od pieniądza - lokata w banku lub w dobrach ) , popyt maleje np. o 50%.

Czyli P ↑ o 150%.

POWIĄZANIE POMIĘDZY INFLACJĄ, PODAŻĄ PIENIĄDZA I DEFICYTEM BUDŻETOWYM

Jeżeli kumulują nam się znaczne deficyty to kolejne są wymagane, żeby obsługiwać dług publiczny; sprzężenie między podażą pieniądza, inflacją i deficytem.

W krótkim okresie sfinansować można deficyt poprzez emisje obligacji. Ale jeśli co roku tak jest to pojawi się presja na dodruk pieniądza ( bo trzeba spłacać odsetki i nadal mamy deficyt). Więc rośnie podaż pieniądza i rosną ceny.

EGZAMIN Z MAKROEKONOMII

18.06., godz. 12:30 (Nowa Aula)

---