Problemy w krajach europejskich rozwiązywane są za pomocą ubezpieczeń społecznych.
System ubezpieczeń społecznych, system ubezpieczeniowy - bazuje na zasadzie sprawiedliwości (w stosunku do indywidualnego wysiłku człowieka zabezpieczenia sobie podstawowych potrzeb) są zbudowane na wypadek starości, choroby lub niepełnosprawności. Polegają na odkładaniu podczas aktywności zawodowej składek. Jest to system obowiązkowy, może być rozbudowany o ubezpieczenia dobrowolne. Koszty za ubezpieczenia obowiązkowe ponosi pracownik i pracodawca.
Najbardziej rozwinięte na zasadzie sprawiedliwości w zachodniej części Europy: Niemcy, Francja, Holandia, Belgia, Luksemburg.
Mniej rozwinięte - Europa południowa: Grecja, Hiszpania, Włochy, Portugalia.
Najmniej rozwinięte - Europa północna - Dania, Finlandia, Wielka Brytania.
Systemy państwowego zabezpieczenia - SA oparte na zasadzie równości, formalnym składem każdego obywatela jest utrzymywanie pewnego minimum pomocy państwowej.
Państwa opiekuńcze - rozwinęły zasadę wszechogarniającej opieki. Jeżeli obywatelowi się nie wiedzie na rynku pracy państwo nie zostawi go bez żadnej pomocy
Państwa nadbałtyckie oparte są w większej części na systemie państwowego zabezpieczenia.
W Polsce panuje system ubezpieczeniowy.
Badacze utrzymują że systemy ubezpieczeń mają negatywny efekt - obniżają motywację do pracy.
Angielska badaczka Kate Gilbert twierdzi że gdzie byśmy nie spojrzeli, do jakiego systemu pomocy na świecie wszędzie funkcje systemu są takie same: realizują się poprzez dostarczanie pomocy i wsparcia, stymulowanie i koordynację pomocy, ochronę najsłabszych kategorii ludności całej populacji i przez regulację usług socjalnych (należy rozumieć prawne wyuczenie zachowania określonych standardów tych usług).
Każdy system poza tymi funkcjami opiekuńczymi spełnia również określone funkcje polityczne: służy integrowaniu społecznemu jednostek i grup zagrożonych przemianami, kontrola społeczna (utrzymywanie ekonomicznej i społecznej marginalizacji na poziomie społecznie tolerowanym). Zaobserwowała że we wszystkich krajach na świecie rozwija się kombinacja sposobów zaspakajania potrzeb najsłabszych członków społeczeństwa.
Welfare Mix
Instytucje instytucje
Komercyjne państwowe
Organizacje
Pozarządowe
Pomoc nieformalna
Rodzina, przyjaciele,
Sąsiedzi
Współpraca:
Państwo zleca pewne sprawy organizacjom pozarządowym. Państwo zgadza się aby niepubliczne instytucje świadczyły usługi na swój własny rachunek przy czym państwo płaci jakąś część wydatków które są z tym związane. Z kolei pomoc nie formalna przekształca się w działalność organizacji pozarządowych (np. zakładanie przez rodziców dzieci niepełnosprawnych ośrodków opiekuńczych, podejmują oni inicjatywę połączenia tej opieki przez zorganizowanie się do wspólnego działania).
Nadzieją na pokonanie słabości państwa opiekuńczego jest państwo aktywizujące (Enabling State). Państwo aktywizujące miałoby być ratunkiem przed nadmierną kosztownością państwa opiekuńczego. W państwie aktywizującym chodzi o to aby zmniejszyć nacisk na wydawanie pieniędzy z sektora publicznego i żeby wprowadzić mechanizmy które na jednostki pieniądza wydałyby większa wartość usług. Ta koncepcja pierwotnie pojawiła się w USA w proteście przeciwko upublicznianiu, przeciwko przybliżaniu polityki społecznej USA do do modelu państwa opiekuńczego. Istotą tej koncepcji jest sprywatyzowanie pomocy społecznej (nie jako wycofania się państwa z funkcji pomocowych tylko monitorowanie tego systemu). Państwo aktywizujące próbuje walczyć nie o wycofanie się z sektora publicznego tylko o wycofywanie się z produkcji usług.
Przykładowe organizacyjno-prawne rozwiązania prywatyzacyjne:
Konkretowanie usług czy produkcji
Oddawanie w ajencję placówek służb socjalnych
Tworzenie spółek prywatno-państwowych
Udzielanie gruntów i subsydiów
Rozdzielnictwo bonów umożliwiających recypientom zakup należnych im świadczeń na wolnym rynku
Dotowanie organizacji ochotniczych i samopomocowych
Redukowanie popytu na usługi ( np. poprzez zmiany w polityce gospodarczej zmniejszające bezrobocie)
Wprowadzenie regulującej popyt odpłatności za dobra i usługi
Regulacje prawne, administracyjne i fiskalne jak odpowiednie skale wysokości i progresji podatków oraz ulgi i zwolnienia
Polscy badacze sformuowali aktywizującą politykę społeczną jako system pozytywnych i negatywnych bodźców. Aktywizujące bodźce kierowane są do zniechęcenia z korzystania ze świadczeń socjalnych i obniżenia mobilizacji do pracy.