Specyfikacja pracy nauczyciela w placówce przedszkolnej
Nauczyciel wychowania przedszkolnego ma bardzo duży wpływ na dzieci którymi się opiekuje. Jego zachowanie, osobowość oraz postawa może stymulować rozwój dzieci. Więzi uczuciowe w relacji dziecko-nauczyciel mogą przetrwać wiele lat. Nauczyciel w przedszkolu, powinien mieć bardzo dobry wpływ na dzieci, poświęcać czas każdemu z osobna, a przez swoją postawę potrafić kształtować osobowość. Postawa nauczycielki jest jednym z najważniejszych czynników wywierających wpływ na rozwój dziecka. Nauczycielka jest wzorem do naśladowania, stymuluje przeżycia dzieci, organizuje warunki ciekawej zabawy, dostarcza wiadomości o otaczającym świecie.
Przez kompetencje zawodowe rozumie się zakres uprawnień, wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności, a ponadto przygotowanie do zawodu.
Praca nauczyciela wychowania przedszkolnego jest bardzo specyficzna. Nauczyciel ten pełni szereg bardzo ważnych funkcji, m.in. funkcję dydaktyczną, opiekuńczo-wychowawczą, funkcję wzorca osobowego oraz funkcję środowiskową. Powierzone mu dzieci wymagają szczególnej troski i cierpliwości, co przyczynia się do tego, iż od grupy zawodowej nauczycielek wymaga się szerokiego zakresu wiedzy. Ze względu na złożoność pracy z wychowankami w przedszkolu potrzebna jest wiedza o etapach, jakie przechodzi dziecko w różnych okresach wieku przedszkolnego w dziedzinie rozwoju mowy, myślenia, twórczości plastycznej, rozwoju społecznego. Nauczyciel musi posiadać pewien zasób wiedzy z fizjologii, psychologii rozwojowej oraz wychowawczej, aby mógł dziecko poznawać i rozumieć. Oczekuje się od niego przede wszystkim jednak pełnienia zadań opiekuńczo-wychowawczych wobec powierzonych mu dzieci oraz oddziaływania na kształtującą się osobowość dzieci w bezpośrednim kontakcie osoby nauczyciela z osobą dziecka. Ze względu na wiek dzieci w przedszkolu i poziom ich rozwoju psychicznego funkcje te są szczególnie ważne i powinny być eksponowane. Realizacja tych specyficznych funkcji jest często trudna i wymaga osobistego zaangażowania, a także wypracowania takiego sposobu kontaktowania się z dziećmi, który w największym stopniu sprzyjał efektywnemu oddziaływaniu wychowawczemu. Wypracowanie własnego sposobu kontaktowania się z dziećmi akcentuje inicjatywę, jak również rezygnację z utartych wzorów, naśladowanych postaw i zachowań. Więcej bowiem satysfakcji uzyska nauczyciel, gdy jego kontakty z dziećmi będą miały charakter osobisty, podmiotowy i uwzględniający indywidualność obu stron.
Postawa nauczyciela wychowania przedszkolnego zależy przede wszystkim od cech jego osobowości, usposobienia, uzdolnień, ów postawę można również świadomie doskonalić poprzez pracy z dziećmi, autorytet, takt, humor. Świadoma nauczycielka troszcząca się o wszechstronność wychowania, otoczy dzieci wieloraką opieką, troszczyć się będzie równomiernie o stan ich zdrowia, rozwój zainteresowań, dobrych stosunków w grupie rówieśniczej. Każde dziecko będzie dla niej jednakowo ważne. Światopogląd i wiedza nauczycielki będzie miała wpływ na wykreowanie modelu wychowanka.
Dzieci na każdym kroku doświadczają skutków postaw dorosłych. Przekazywane treści przez osobę dorosłą-w tym przypadku przez nauczycielkę w przedszkolu będą punktem wyjścia dla rozwoju uczuć społecznych. To ona odpowiedzialna jest, za kierowanie rozwojem powierzonych jej dzieci.
Niezwykle ważnym i cenionym elementem jest dawanie wzoru do naśladowania. W sytuacji wychowania przedszkolnego strona wartości tkwi w osobie nauczycielki, natomiast strona podporządkowania w grupie wychowawczej, dzieciach, w rodzicach dzieci oraz w osobach innych pracowników przedszkola. Biorąc pod uwagę cele wychowania nauczyciel powinien być ukierunkowany na wydobycie z dziecka twórczej energii i zachęcaniu go do działania, wytrwałości w dążeniu do celu, rozwijaniu zainteresowań, chęci osiągnięcia sukcesu w podejmowanych czynnościach. Im więcej nauczyciel posiada cech pozytywnych, tym jest większym wzorcem do naśladowania. Postawę jaką prezentuje nauczycielka ma duży wpływ na kontakty z dziećmi. Jej łagodne usposobienie oraz zasób wiedzy jakim dysponuje, pozwalają na tworzenie przyjaznej atmosfery w duchu równości każdej osoby w grupie. Wychowawca również powinien zwrócić szczególną uwagę na indywidualny rozwój każdego dziecka. Stan taki uzyskuje się przy zrównoważeniu emocjonalnym nauczycielki i tolerancji wobec dzieci, a także partnerskim traktowaniu, częstym nagradzaniu, cierpliwości, wyrozumiałości oraz wyzwalaniu inicjatyw.
Program, podaje treści wychowawcze, wskazuje na kierunki stymulacji aktywności dziecka, lecz to nauczycielka ożywia treści własnym stosunkiem. Organizując zajęcia powinna tworzyć perspektywę, by mogły do czegoś dążyć, spodziewać się czegoś pasjonującego, ciekawego, niezwykłego. Małe dzieci porozumiewają się z innymi na wiele różnych sposobów, na przykład przez wybór zabawy. Potrzebują stymulacji i zachęty, pobudzania rozwoju zdolności językowych w sposób naturalny i spontaniczny. Opowiadania, głośne czytanie, uczenie się piosenek i zabaw to z jednej strony dobra zabawa, a z drugiej, cenna metoda zachęcania do komunikacji językowej. Mowa związana z przekazywaniem utworów literackich odgrywa niesamowicie ważną rolę w procesie kształcenia językowego. Oddziałuje na myślenie dziecka poprzez pobudzanie wyobraźni. Treści, które są przekazywane dzieciom z pasją i talentem, głębiej do nich docierają, na długo pozostają w pamięci i we wspomnieniach.
Na ogólną atmosferę wychowawczą wpływa także mowa nauczycielki, ze względu na wpływ jaki ma na język dziecka. Należy pamiętać, iż jest wzorem do naśladowania w mowie czynnej dla dzieci. Nauczycielka w toku rozmów z dziećmi powinna wykazać się umiejętnością słuchania i rozumienia mowy dziecka, tak aby słowa zawarte w jej wypowiedzi wiązały się z tokiem jego myśli i zainteresowań. Stosunek do wypowiedzi dzieci jest ważnym przykładem społecznego zachowania podczas wymiany zdań. Dzieci w zależności od postawy nauczycielki, nauczą się uważnego słuchania rozmówcy bądź jego lekceważenia. Kultura żywego słowa nauczycielki to podstawa kształcenia mowy dziecka. Edukacja przedszkolna jest bowiem przygotowaniem dzieci do nauki czytania i pisania w szkole. Błędy słownikowe, gramatyczne, nieprawidłowa wymowa, monotonia formy dźwiękowej, wadliwy styl i układ treści są złym, szkodliwym wzorem, opóźniającym rozwój wychowanka. Mowa nauczycielki musi być prawidłowa, nie tylko wyraźna, ale i wyrazista, stosując akcenty, pauzy, zmiany wysokości tonu, tempa i siły głosu, wymaga prostoty i oddziaływania na wyobraźnię.
Etyka zawodowa pedagoga nie dopuszcza do kierowania się osobistym uczuciem niechęci do jakiegokolwiek dziecka bądź grupy dzieci. Uczucie takie musi być opanowane i zwalczone, gdyż dyskwalifikuje taką osobę jako nauczyciela nie tylko w nauczaniu przedszkolnym, ale w ogóle jako nauczyciela.
Dziecko w wieku przedszkolnym potrzebuje pewnych ram zachowania. Nauczycielka powinna w taktowny sposób zahamować nadmiar popisów i wygłupów, miłym żartem odwrócić uwagę i upomnieć za niepożądane zachowanie.
Nauczyciel pragnący zdobyć możliwie duże osiągnięcia w dziedzinie jakości praktyk dydaktyczno-edukacyjnych, zmuszony jest do nieustannego pogłębiania wiedzy o metodach pracy wychowawczej. Istnieje wiele możliwości doskonalenia zdobytych już umiejętności, jak np. współpraca między nauczycielami. Opiera się ona w głównej mierze na wymianie doświadczeń zawodowych, co wpływa na zwiększenie potencjału twórczego nauczycieli oraz zmniejszeniu obaw przed niepowodzeniami. Na spotkaniach tego typu omawiane są scenariusze zajęć, materiały metodyczne oraz ciekawe artykuły czasopism pedagogicznych. Występuje współpraca, która ma na celu podniesienie poziomu wiedzy oraz sprawniejszą organizację warunków i pracy w przedszkolu.
Przed nauczycielem wychowania przedszkolnego stoi bardzo wiele obowiązków. Człowiek, który wychowuje najmłodszych w placówce oświatowej, musi posiadać odpowiednią wiedzę teoretyczną w zakresie pedagogiki i psychologii. Nie może oczywiście na tym poprzestać, bowiem powinien uczestniczyć w rozmaitych kursach. Taka osoba powinna potrafić doskonale obserwować dzieci, dostrzegać potrzeby każdego z nich, zgodnie z aktualnym etapem rozwoju. Koniecznością jest posługiwanie się wyobraźnią, by choć trochę zrozumieć dziecięce widzenie przedszkola i życia w nim. Taka próba wglądu w świat dziecka, większości osób nie przychodzi łatwo, wymaga bowiem dyscypliny i wysiłku. Ponadto ważne jest, aby wychowawca cechował się odpowiednią osobowością, umiał organizować czas dzieciom, podczas pobytu w placówce. Temu służą niewątpliwie posiadane uzdolnienia. W pracy dydaktyczno-wychowawczej istotna jest również współpraca z rodzicami dzieci. W związku z tym musi być osobą, która wzbudza zaufanie, cieszy się autorytetem w swoim środowisku.