INSTRUMENTY POLITYKI HANDLOWEJ

W polityce handlowej od dłuższego czasu obserwuje się ścieranie dwóch koncepcji: wolnego handlu i protekcjonizmu.

Wolny handel - oznacza całkowitą nieskrępowaną wymianę handlowa zgodnie z którą największe korzyści z międzynarodowego podziału pracy zostają osiągnięte przez wolną konkurencję niezależnych producentów i konsumentów a interwencja państwa powoduje jedynie szkody.

Protekcjonizm - oznacza oddziaływanie państwa na międzynarodową wymianę dóbr i usług w celu podniesienia konkurencyjności towarów krajowych na rynkach obcych i jednocześnie zmniejszenia konkurencyjności towarów obcych na rynku wewnętrznym czyli ograniczenie importu i stymulowania eksportu.

Efekt ten uzyskuje się przez stosowanie bezpośrednich i pośrednich instrumentów polityki handlowej.

Do bezpośrednich instrumentów polityki handlowe zaliczamy:

• cła

• kontyngenty

• umowy handlowe

• podatki

• opłaty wyrównawcze

• subwencje

• ograniczenia poza taryfowe

• dumping

• manipulowanie kursem walutowym

Pośrednie instrumenty polityki handlowej to wszelkie przepisy wpływające na przepływ towarów i usług, a więc normy miar i wag, wymogi jakościowe, przepisy sanitarne.

Cło - opłata którą importer lub eksporter musi uiścić na rzecz budżetu państwa przy dokonywaniu transakcji zagranicznych. Cło może być nakładane na eksport lub import.

Cła zwykle przyjmują postać procentowej lub kwotowej opłaty od ceny jednostki importowanego towaru. Cło jest dla importera dodatkowym kosztem ponad cenę płaconą zagranicznemu eksporterowi. Aby pokryć ten koszt importer musi podnieść cenę importowanego towaru na rynku krajowym o wysokość cła.

Skutki wprowadzenia cła:

• popyt krajowy i import maleją, a podaż krajowa rośnie

• zyskuje budżet i krajowi producenci tego towaru

• traci społeczeństwo, bo następuje nieefektywna alokacja zasobów

• tracą konsumenci bo kupią mniej droższego towaru

• cło może mieć charakter fiskalny (zapewnia wpływ do budżetu), charakter ochronny (polega na popieraniu w określonych dziedzinach np. rozwijających się, ochrona grup społecznych, lub określonego stylu życia np. cła rolne), może mieć charakter anty dumpingowy (jeśli jakiś kraj stosuje dumping to wprowadzamy cła antydumpingowe i zniechęcają inne kraje)