PSYCHOLOGIA - WYKŁAD 2

(16/10/2006)

Psychologia procesów poznawczych:

Procesy poznawcze:

• spostrzeganie

• uwaga

• pamięć

• myslenie

1. Spostrzeganie - proces postrzegania jest procesem tworzenia reprezentacji przedmiotu na podstawie informacji otrzymanych z narządów zmysłowych i - w pewnych wypadkach - informacji zawartych w pamięci (Maruszewski T., 2001, Psychologia poznania, GWP, Gdańsk)

Struktura percepcji:

• kryteria - według:

• receptorów - np. jakie działają strumienie bodźców (wzrokowe, słuchowe, smakowe, itp.)

• typu bodźców - działających na organizm i typowych układów bodźców np. ksztaltu, wielkości, przestrzenne, ruchu, czasu, barwy; melodii, słów, szmerów

• stopnia skomplikowania - reakcji percepcji np. jednostkowe - wrażenia, spostrzeżenia; złożone - wielozmysłowe

Cechy (właściwości) spostrzegania:

• stałość spostrzeżeń

• organizacja spostrzeżeń - figura i tło

• strukturacja bodźców

Fazy procesu spostrzegania:

1. rejestracja sensoryczna (powstają wrażenia, które następnie budują spostrzeżenia)

2. faza oceny emocjonalnej

3. faza rozpoznania treści bodźca

4. faza oceny znaczenia metaforycznego

Wrażenie - odzwierciedlenie elementarnej cechy zmysłowej zarejestrowanej w wyniku odbioru danych sensorycznych (litera)

Spostrzeżenie - obraz przedmiotu - obraz wszystkich dostępnych cech, rejestrowanych za pośrednictwem różnych zmysłów (wyraz)

2. Uwaga - jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji - w związku z ograniczeniami systemu poznawczego, zmuszony jest on kontrolować procesy odbioru i przetwarzania informacji, aby uniknąć niebezpiecznych skutków przeładowania. To dzięki uwadze spostrzegamy tylko część bodźców, przypominamy tylko część informacji z pamięci, uruchamiamy tylko jeden proces myslenia, wykonujemy tylko jedno z wielu możliwych do wykonania dziaań (Strelau)

Struktura uwagi:

• uwaga mimowolna (spontaniczna) - odruchowa, wywoływana przez określone właściwości docierających informacji, im silniejszy bodziec tym bardziej przyciąga naszą uwagę, cechy, zewnętrzne, barwa, kształt, itp.; stopień zainteresowania przedmiotem

• uwaga dowolna - jest wynikiem własnej decyzji; w oparciu o własną decyzję potrafimy się skupić na okreslonej czynnosci

Cechy (właściwości) uwagi:

• koncentracja, czyli stopień skupienia i natężenia

• podzielność uwagi

• pojemność lub zakres uwagi

• przerzutność uwagi

• trwałość uwagi