3.9. Stres to zespół procesów w systemie nerwowym i całym organizmie, które są reakcją na działanie bodźców lub różnego typu sytuacji trudnych np. niezwykłych, przykrych, bolesnych, zagrażających. Wyzwalające stres czynniki nazywane są stresorami.
Wyróżnia się dwa rodzaje stresu:
- stres biologiczny (fizjologiczny, ustrojowy) - doświadczamy go w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia. Organizm uwalnia wówczas duże ilości adrenaliny - hormonu, który wywołuje pełną mobilizację narządów.
- stres psychologiczny (psychiczny) - pojawia się wskutek lęku przed utratą kontroli lub przed wymaganiami, które postrzegamy jako przerastające nasze możliwości. Może wywołać go pośpiech czy problemy w reakcjach z partnerami.
Przyczyny stresu:
Najogólniej wyróżniamy dwa rodzaje stresów.
W pierwszej grupie znajdują się wydarzenia takie, jak nagła utrata czegoś ważnego dla jednostki np. mieszkania w powodzi czy pożarze, kogoś bliskiego.
Drugi rodzaj stresów to takie, które wiążą się z ogólną sytuacją życiową jednostki i mają charakter przewlekły np. trudne warunki socjalno - bytowe, brak pracy.
Do najczęstszych sytuacji trudnych, które powodują stres należy zaliczyć - u dzieci:
bycie ofiarą kradzieży lub wymuszenia
bycie świadkiem bójki
utrata przyjaciela lub sympatii
konflikt z kolegą, koleżanką
zbyt wiele zadań domowych
brak zadania domowego
napisanie klasówki, do której jestem przygotowany
wywołanie do tablicy
występ publiczny
odczuwanie głodu lub pragnienia
otrzymanie prezentu lub pochwały
samotne przebywanie w domu
proszenie rodziców o pieniądze
udział w spektaklu teatralnym
zakup nowych butów lub sukienki
Jak poradzić sobie ze stresem?
Istnieje wiele sposobów, dzięki którym można radzić sobie ze stresem.
Wśród ich wyróżniamy:
dbanie o ciało czyli:
prawidłowe odżywianie się
ruch
wyważanie pracy i wypoczynku
unikanie środków niszczących organizm takich jak narkotyki, alkohol i nikotyna
dbanie o ducha czyli:
zdobywanie wiedzy o sobie i świecie
zyskiwanie nowych umiejętności
zdobywanie przyjaciół
utwierdzanie się w swojej wartości.
Doraźne sposoby radzenia sobie ze stresem:
wygadaj swój stres przed kimś bliskim
nie tłum własnych emocji
uśmiechaj się
wysypiaj się
drobne problemy rozwiązuj na bieżąco
kryj się przed pesymistami
poszukaj przyjaciół
pamiętaj o sukcesach, zapomnij o porażkach
zrób coś co lubisz
wypisz swoje zalety i co tydzień dodawaj kolejne
zadbaj o siebie
Dzieci przeżywające stres powinny:
czytać książki
stosować ćwiczenia rekreacyjne
biegać
chodzić na spacery
rysować, malować
ćwiczyć
jeździć na rowerze
chodzić do kina i teatru
grać na instrumencie muzycznym
spotykać się z kolegami
chodzić z psem na spacer
Jeżeli przedstawione wyżej porady będziemy stosować na co dzień, to na pewno nie będziemy mieć do czynienia ze stresem, a jeżeli już się on pojawi, to będziemy mogli go łatwiej i szybciej wyeliminować z naszego życia.